หน้าหนังสือทั้งหมด

วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค)
176
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค)
…ตา เอเต ธมฺมา ฯ อิติ หทย์ นาม อิมสฺมึ สรีเร ปาฏิเยกโก โกฏฐาโส อเจตโน อพฺยากโต สุญฺโญ นิสฺสตฺโต ถทโธ ปฐวีธาตุ ฯ ยกน์ อนุโตสรีเร ทวินน์ ถนาน อพฺภนฺตเร ทุกขิณปสฺส์ นิสสาย ฐิติ ๆ ตตฺถ ยถา อุกขลิกปาลปสฺสมุห์ ลคเค …
เนื้อหานี้สำรวจเรื่องวิสุทธิมคฺค และแบ่งปันความเข้าใจเกี่ยวกับจิตอันเป็นส่วนสำคัญในร่างกาย ซึ่งมีการอภิปรายเกี่ยวกับความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและปรัชญาต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ปัญญาในชีวิต. นอกจาก
สมาธินิทฺเทโส: การศึกษาวิสุทธิมคฺคสฺส
177
สมาธินิทฺเทโส: การศึกษาวิสุทธิมคฺคสฺส
…ิตา เอเต ธมฺมา ฯ อิติ กิโลม นาม อิมสฺม สรีเร ปาฏิเยกโก โกฏฐาโส อเจตโน อยากโต สุญฺโญ นิสฺสตฺโต ฤทฺโธ ปฐวีธาตุ ฯ ปีหก์ หทยสฺส วามปสฺเส อุทรปฏลสฺส มาถกปสฺส์ นิสสาย ฐิติ ฯ ตตฺถ ยถา โกฏฐมาถูกปสส์ นิสสาย จิตาย โคมย…
ในเนื้อหานี้มีการอธิบายเกี่ยวกับสมาธิและความสำคัญของมันในด้านต่างๆ เช่น การบริหารจิต และผลกระทบต่อสรีระ เมื่อมีสมาธิที่ถูกต้องจิตจะสงบและมั่นคง สามารถทำให้เราบรรลุเป้าหมายในชีวิตได้ดียิ่งขึ้น โดยมีการ
สมาธินิทฺเทโสและการสำรวจจิต
179
สมาธินิทฺเทโสและการสำรวจจิต
…เอเต ธมฺมา ฯ อิติ อุทริย์ นาม อิมสฺมี สรีเร ปาฏิเยกโก โกฏฐาโส อเจตโน อพฺยากโต สุญฺโญ นิสฺสตฺโต ถทโธ ปฐวีธาตุ ฯ กรีส์ ปกกาสยสงฺขาเต อฏฺฐงฺคุลเวฬุปพฺพสทิเส อนฺตปริโยสาเน จิต ๆ ตตฺถ ยถา เวฬุปพเพ โอมททิตวา ปกขิตต…
…บรู้ของจิตที่เป็นไปตามธรรมชาติ นอกจากนี้ยังมีการเปรียบเทียบการทำงานของจิตกับสิ่งอื่น ๆ ในสรีเร เช่น ปฐวีธาตุอย่างละเอียด เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจแนวคิดทางจิตวิทยาในบริบทของธรรมะได้ดีขึ้น. การศึกษานี้เป็นส่วนสำคั…
สมาธินิทฺเทโส
189
สมาธินิทฺเทโส
…อิตถีปุริสาทิภาเวน พาลชนวญจน์ มายารูปสทิส ธาตุยนต์ ปวตฺตตีติ ฯ เอว จุณณโต มนสิกาตพฺพาฯ ลักขณาทิโตติ ปฐวีธาตุ ลักขณา กีรสา ปัจจุฏฺฐานาติ เอว์ จตสุโสปิ ธาตุโย อาวชฺเชตวา ปฐวีธาตุ กกขฬาตลกขณา ปติฏฐานรสา สมฺปฏิจฉ…
เนื้อหาเกี่ยวกับความหมายและลักษณะของสมาธิในด้านต่างๆ เช่น การทำงานของธาตุทั้งสี่ และการพิจารณาสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในตัวตน บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีสมาธิในการดำเนินชีวิต โดยหยิบยกตัวอย่างการให
การวิเคราะห์ธาตุในวิสุทธิมรรค
22
การวิเคราะห์ธาตุในวิสุทธิมรรค
…นั้นเป็นอย่างไร" ต่อนั้น ท่านจะแสดง (ตอบ) ความที่ ถามนั้น จึงกล่าวคำต่อไปว่า เกสา โลมา เป็นอาทิ ก็ในปฐวีธาตุ นิเทศนี้ พึงทราบว่าท่านแสดงปฐวีธาตุโดยอาการ ๒๐ เพราะเติม มัตถลุงค์เข้า ด้วยคำว่า "ย์ วา ปนญฺญมปิ กิ…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการตีความธาตุตามหลักวิสุทธิมรรค โดยเจาะลึกถึงการจำแนกธาตุอย่างละเอียด เช่น ปฐวีธาตุ และอาโป รวมถึงการอธิบายลักษณะและอำนาจต่าง ๆ ของธาตุ ซึ่งเน้นการเข้าใจในภาวะการทำงานของธาตุทั้งสามอย…
การหายใจและธาตุในพระพุทธศาสนา
25
การหายใจและธาตุในพระพุทธศาสนา
…ง ธาตุ) ที่เหลือเข้าด้วย ด้วยประการดังกล่าวมาฉะนี้ ธาตุ ๔ เป็นอันท่านให้พิสดารแล้ว ด้วยอาการ ๔๒ คือ ปฐวีธาตุ... ด้วยอาการ ๒๐ อาโปธาตุ... ด้วยอาการ ๑๒ เตโชธาตุ... ด้วยอาการ ๔ วาโยธาตุ....ด้วยอาการ ๖ ดังนี้แล น…
…มรรค อธิบายว่าลมอัสสาสะและปัสสาสะมีบทบาทสำคัญต่อจิตและสรีระทั้งยังเชื่อมโยงกับธาตุทั้ง 4 ซึ่งได้แก่ ปฐวีธาตุ, อาโปธาตุ, เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ อธิบายถึงการพิจารณาและความเข้าใจในธาตุผ่านทางสูญญากาศและการหายใจ
ภาวนานัยในวิสุทธิมรรคแปล
26
ภาวนานัยในวิสุทธิมรรคแปล
…นนี้ (พึงทราบดังนี้) สำหรับภิกษุผู้มีปัญญากล้า การกำหนดธาตุโดยพิสดาร (แจก ไปตามอาการ ๔๒ ) ว่า "เกสา ปฐวีธาตุ ผมทั้งหลายเป็นธาตุ ดิน โลมา ปฐวีธาตุ - ขนทั้งหลายเป็นธาตุดิน " ดังนี้เป็นต้น จะ ปรากฏเป็นชักช้าไป แ…
บทความนี้นำเสนอแนวทางการภาวนาในธาตุกรรมฐาน โดยมีการแยกประเภทธาตุตามลักษณะเช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม สำหรับภิกษุที่มีปัญญากล้า การปฏิบัติจะชัดเจนมากขึ้น โดยยกตัวอย่างการสวดภาษาบาลีเป็นอุปมาเพื่อเปรียบเทียบ
การแบ่งส่วนตัวเราตามหลักวิทยาศาสตร์ในพระพุทธศาสนา
11
การแบ่งส่วนตัวเราตามหลักวิทยาศาสตร์ในพระพุทธศาสนา
…นี้เท่านั้น ซึ่งเป็นดุษฎีที่จะสามารถมองเห็นได้สัมผัสได้ ดังนี้คือ 1. ธาตุ землี ภาษา ธรรมเรียกว่า "ปฐวีธาตุ" ซึ่งแบ่งออกเป็นปฐวีธาตุภายนอก และปฐวีธาตุภายใน ปฐวีธาตุภายนอก ได้แก่ ธรรมชาติที่แข็ง ธรรมชาติที่แ…
…าณ ตามหลักการของพระสัมมาตสัมพุทเจ้าที่ได้สอนเกี่ยวกับขันธ์ 5 และธาตุในโลกซึ่งแบ่งเป็น 4 ธาตุ ได้แก่ ปฐวีธาตุ, อากาศธาตุ, น้ำธาตุ และไฟธาตุ โดยนำเสนอเรื่องราวการสวดมนต์ที่อ้างอิงจากบทสวดอันเต็มไปด้วยความหมายทา…
แนวคิดเกี่ยวกับธาตุ
33
แนวคิดเกี่ยวกับธาตุ
…้จะมีชีวิตแต่ไม่มีธาตุรับรู้คือไม่มีวิญญาณธาตุครอง 4. ธาตุแต่ละธาตุมีลักษณะและคุณสมบัติต่างกัน เช่น ปฐวีธาตุ มีลักษณะแข็ง มีคุณสมบัติพิเศษ กว่าธาตุอื่นคือทำให้สิ่งต่างๆ แข็งหรืออ่อน โดยที่ธาตุอื่นไม่มีคุณสมบั…
แนวคิดเกี่ยวกับธาตุในธรรมชาติมีความสำคัญในการศึกษา สรรพสิ่งทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นชีวิตหรือไม่มีชีวิตล้วนเกิดจากธาตุ ธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ในขณะที่ธาตุ 6 เพิ่มธาตุอากาศและธาต
ความหมายและการแบ่งธาตุในพระพุทธศาสนา
36
ความหมายและการแบ่งธาตุในพระพุทธศาสนา
…ตรูป 4 หรือมหาภูต 4 ประกอบด้วย ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ และธาตุลม ซึ่งในภาษาบาลีมีชื่อเรียกธาตุดินว่า ปฐวีธาตุ คือธาตุซึ่งเป็นที่ตั้งของธาตุทั้งหลาย เพราะ สิ่งทั้งหลายต้องมีธาตุดินเป็นองค์ประกอบจึงจะเป็นรูปร่าง…
บทความนี้สรุปความหมายของธาตุตามพระพุทธศาสนา เนื้อหาแบ่งธาตุออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ธาตุ 4 (ดิน, น้ำ, ไฟ, ลม) และ ธาตุ 6 พร้อมอธิบายบทบาทและความหมายของแต่ละธาตุในจักรวาล ทั้งในการทำกรรมฐานและการศึกษา ฐานข้
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
47
ธาตุทั้งหลายเป็นไตรลักษณ์
…งๆ มีธาตุเป็นที่สุด คือ ถ้าเป็นมนุษย์หรือสัตว์ หากแยกออกแล้วก็เป็นเพียงการประชุมรวมกันของธาตุ 6 คือ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ อากาสธาตุ และวิญญาณธาตุ สิ่งอื่นก็เช่นกันเมื่อแยกออกแล้วล้วนประกอบขึ้นด้…
บทความนี้กล่าวถึงไตรลักษณ์ของธาตุทั้งหลายในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่า ทุกสิ่งในโลกเกิดจากการรวมตัวของธาตุหก ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช วาโย อากาส และวิญญาณ ธาตุเหล่านี้ไม่สามารถถือเป็นตัวตนที่มั่นคงได้ เมื่อส
จริตและสาเหตุที่มีความแตกต่างกันตามคัมภีร์
97
จริตและสาเหตุที่มีความแตกต่างกันตามคัมภีร์
…ส่วนมาก หรือผู้ที่จุติมาจากเปรต จากอสุรกาย โดยมากเป็นผู้ที่มีราคจริต ผู้ที่มีราคจริต ธาตุทั้ง 4 คือ ปฐวีธาตุ (ธาตุดิน) อาโปธาตุ (ธาตุน้ำ) เตโชธาตุ (ธาตุไฟ) และ วาโยธาตุ (ธาตุลม) มีกำลังเสมอทัดเทียมกัน 2. ถ้าใ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ที่แบ่งออกเป็นสามประเภท คือ สัทธาจริต, พุทธจริต, และราคจริต โดยแต่ละประเภทมีลักษณะและพฤติกรรมที่แตกต่างกัน โดยมีสาเหตุที่มาจากการบำเพ็ญบุญกุศล รวมถึงภพภูมิก่อนเกิดที่มีผล
การเจริญกัมมัฏฐานใน 15 วัน
102
การเจริญกัมมัฏฐานใน 15 วัน
…งบ่นโดยความเป็น ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เป็นต้น ประการเดียว ไม่ต้องพิจารณาโดยความเห็นสี เป็นปฏิกูล เป็น ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ แต่อย่างใด ฝ่ายอาจารย์ผู้สอนก็ไม่ต้องสอนให้พิจารณาถึงสี ถึงความปฏิกูล ถึงธาตุแต่อย่างใด เพ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญกัมมัฏฐานแบ่งเป็น 2 หมวด รวมเป็น 15 วัน ซึ่งประกอบด้วยติกขบุคคล มัชฌิมบุคคล และมันทบุคคล โดยมีการปฏิบัติที่แตกต่างกันตามบารมี แนะนำนำให้ท่องบ่นโดยเฉพาะที่กล่าวถึงขน ผม เล็บ ฟัน
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
129
การพิจารณาธาตุทั้ง 4 ในร่างกาย
…สว่าภิกษุพิจารณาเห็นกายอันนี้นี่แล ตามที่ ตั้งอยู่ ตามที่ดำรงอยู่ โดยความเป็นธาตุว่า มีอยู่ในกายนี้ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เปรียบเหมือนคนฆ่าโค หรือลูกมือของคนฆ่าโคผู้ขยัน ฯลฯ …
ธาตุทั้ง 4 ประกอบขึ้นเป็นร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นหญิง ชาย สัตว์ หรือบุคคล เมื่อพิจารณาถึงธาตุดังกล่าว เราจะเห็นว่าเป็นเพียงรูปแบบที่เกิดจากกรรม การพิจารณาโดยย่อและพิสดารเป็นหนทางในการเข้าใจ โดยอุปมาคล้ายก
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
130
การพิจารณาธาตุในร่างกายและการอาศัย
…อยู่นี้เมื่อจะ ค้นคว้าหาสิ่งที่มีจริงและปรากฏชัดแล้ว ก็มีแต่เพียง 4 อย่าง คือ สิ่งที่แข็งกระด้างเป็นปฐวีธาตุ (ธาตุดิน) สิ่งที่เกาะกุมเหนียวและเอิบอาบซึมซาบไหลเป็นอาโปธาตุ (ธาตุน้ำ) สิ่งที่ทำให้สุก โดยอาการให้…
…กที่พระสารีบุตรแนะนำให้รู้ว่า ที่อาศัยของคนคือสิ่งที่ดูดีนั้น แท้จริงแล้วประกอบขึ้นจากธาตุต่างๆ ทั้งปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ และวาโยธาตุ การพิจารณาด้วยการทำความเข้าใจสิ่งต่างๆ โดยการวิเคราะห์ตามลักษณะและคุณ…
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกาย
131
การวิเคราะห์ธาตุในร่างกาย
ในร่างกายนี้ ส่วนที่แข็งหรือกระด้าง ส่วนนั้นเป็นปฐวีธาตุ ส่วนที่เกาะกุมเหนียว เอิบอาบซึมซาบไหล ส่วนนั้นเป็นอาโปธาตุ สิ่งที่ทำให้สุกโดยอาการเจริญเติบโตเป็นหน…
ในร่างกายมนุษย์แบ่งออกเป็นธาตุ 4 ประเภท ได้แก่ ปฐวีธาตุซึ่งเป็นส่วนที่แข็งหรือกระด้าง, อาโปธาตุซึ่งเป็นน้ำ, เตโชธาตุซึ่งเกี่ยวข้องกับความร้อน, และ วาโยธาตุ…
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
145
ลักษณะและประเภทของธาตุในธรรมชาติ
ปรากฏ 4. ลกฺขณาทิโต โดยลักษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน กล่าวคือ ปฐวีธาตุ มีความแข็งเป็นลักษณะมีการทรงอยู่เป็นกิจ มีการรองรับรูปอื่นเป็นอาการ อาโปธาตุ มีการไหลหรือเกาะกุมเป็…
เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะและการระบุธาตุในธรรมชาติ ตามปัจจุบัน อธิบายถึงธาตุต่างๆ เช่น ปฐวีธาตุที่มีความแข็ง, อาโปธาตุที่มีการไหล, เตโชธาตุที่อบอุ่น, และวาโยธาตุที่มีความเคร่งตึง รวมถึงการกำเนิดแ…
ปัญญินทรีย์และลักษณะของอินทรีย์
160
ปัญญินทรีย์และลักษณะของอินทรีย์
…มคนหนึ่งอุ้มไว้ คนหนึ่งตักเอาน้ำมาสรงให้ คนหนึ่งนำ เครื่องประดับมาประดับให้ คนหนึ่งนำเอาพัดมาพัดให้ ปฐวีธาตุ ทรงไว้ซึ่งจักขุปสาท ประดุจ นางนมที่อุ้มชู อาโปธาตุบำรุงให้สดชื่นประคับประคองไว้ ประดุจนางนมที่ตักน้…
บทความนี้สำรวจปัญญินทรีย์และลักษณะของอินทรีย์ โดยกล่าวถึงความเป็นใหญ่ของปัญญินทรีย์ในเรื่องต่างๆ เช่น การรู้ไตรลักษณ์, โสตาปัตติมรรคญาณ, และอรหัตตผลญาณ รวบรวมถึงการทำงานของจักขุนทรีย์ที่รับสี การทำงาน
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
162
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
…ร 32 เมื่อเรียกแต่ละอย่าง ๆ ก็มีชื่อต่าง ๆ กัน ชื่อว่า ผม เล็บ ฟันเป็นต้น ครั้นจัดเป็นหมวดๆ ก็เรียก ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ ครั้นว่าธาตุทั้ง 4 ประการ ประชุมกันเข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ก็เรียกว่…
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์ ซึ่งแสดงถึงลักษณะของทรวดทรงและกิริยาอาการของเพศหญิงและเพศชาย โดยอิตถินทรีย์เป็นรูปธรรมที่ทำให้สามารถระบุเพศหญิงได้ ขณะเดียวกันปุริสินทรีย์เป็
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
16
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ปนฺติ สรุป์ ฯ อตฺถรูปนติ โหติ กตฺตา ฯ วุตฺตนฺติ อตฺถรูปนฺติ วิเสสน์ ฯ [๑๔] ปฐวี เอว ธาตุ อิติ ตสฺมา ปฐวีธาตุ ฯ อตฺตโน ลกฺขณ์ สภาโว สลกฺขณ์ ฯ ธาริย์เต ธารณ์ ฯ สลักขณสุส ธารณ์ สล ... รณ์ ฯ สลักขณธารณ์ อาทิ ยสฺส…
เนื้อหาในหน้านี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเน้นที่ธาตุต่าง ๆ เช่น ปฐวี และรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะและสภาพของธาตุนั้นๆ ผ่านการวิเคราะห์และคำอธิบายที่สลับซับซ้อน โดยมีการนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับธรรม