การเจริญกัมมัฏฐานใน 15 วัน : หน้า 102/156

2 หมวดรวมกัน ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม โดยอนุโลม 5 วัน : ม้าม เยื่อในกระดูก กระดูก เอ็น เนื้อ หนัง ฟัน เล็บ ขน ผม โดยปฏิโลม 5 วัน : ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม, ม้าม เยื่อในกระดูก กระดูก เอ็นเนื้อ หนัง ฟัน เล็บ ขน ผม ทั้งอนุโลมปฏิโลม 5 วัน : รวมเป็น 15 วัน ใน 2 หมวดรวมกัน มี ตจปัญจกะ และ วักกปัญจกะ ในคัมภีร์ท่านกล่าวว่า บุคคลที่ทำการเจริญกัมมัฏฐานนี้ มีอยู่ด้วยกัน 3 พวก คือ 1. ติกขบุคคล 2. มัชฌิมบุคคล 3. มันทบุคคล บุคคลที่มีบารมีแก่กล้า บุคคลที่มีบารมีปานกลาง บุคคลที่มีบารมีอ่อน ในบรรดาบุคคลทั้ง 3 จำพวกนี้ ตึกขบุคคล ที่ทำการเจริญกายคตาสติกัมมัฏฐานจะ สำเร็จเป็นปฐมฌานลาภีและเป็นพระอริยะได้ โดยใช้เวลาไม่ถึง 5 เดือน 15 วัน บางท่านยัง ไม่ทันทำการเจริญท่องบ่นแต่อย่างใด เพียงแต่กำลังศึกษากับอาจารย์ โกฏฐาสะก็ปรากฏแก่ใจ ต่อแต่นั้น ฌาน มรรค ผล ก็เกิดขึ้นเป็นลำดับไปในเวลานั้นเอง ถ้าเป็นมันทบุคคลก็สำเร็จได้ช้า คือ เกินกว่า 5 เดือน 15 วัน สำหรับ มัชฌิมบุคคล นั้น เมื่อปฏิบัติครบกำหนด 5 เดือน 15 วัน แล้วก็จักสําเร็จ 4.4.2 ลักษณะของการท่องด้วยวาจา การเจริญท่องบ่นครั้งแรกในหมวด ๆ หนึ่งนั้น ผู้เจริญจะต้องท่องบ่นโดยความเป็น ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เป็นต้น ประการเดียว ไม่ต้องพิจารณาโดยความเห็นสี เป็นปฏิกูล เป็น ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ แต่อย่างใด ฝ่ายอาจารย์ผู้สอนก็ไม่ต้องสอนให้พิจารณาถึงสี ถึงความปฏิกูล ถึงธาตุแต่อย่างใด เพียงแต่สอนให้ท่องบ่นพิจารณาโดยความเป็นขน ผม เล็บ ฟัน หนัง อย่างเดียวเท่านั้น ทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันมิให้มีความเข้าใจผิดเกิดขึ้น หมายความว่า ถ้าสอนให้ ท่องบ่นโดยความเป็นสีแล้ว ขณะที่ทำการท่องบ่นพิจารณาโดยความเป็นสีอยู่นั้น หากวัณณนิมิต คือ สีของอวัยวะนั้นปรากฏขึ้น ผู้เจริญก็ไม่มีความเข้าใจผิด เพราะตรงกับคำสอนของอาจารย์ แต่หากวัณณนิมิตไม่ปรากฏดังที่สอน คงปรากฏแต่ปฏิกูลนิมิต คือ ความเป็นปฏิกูล หรือ ธาตุนิมิต คือ ความเป็นปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เช่นนี้ ผู้เจริญก็จะเข้าใจผิดว่า การเจริญนี้ ผิดไปเสียแล้ว เพราะนิมิตที่ปรากฏไม่ตรงกับคำสอน จะทำให้การสอนนั้นกลับกลายเป็นโทษไป ถ้าอาจารย์ เพียงแต่สอนให้ท่องบ่นพิจารณาเพียงความเป็น ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง ประการเดียว เมื่อ 92 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)