พระสัมมาสัมพุทธเจ้า : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 66 / 170

บทที่ ๕ สามัญญผลเบื้องต้น เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูได้กราบทูลเล่าคำตอบของครูทั้ง 5 ต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว พระองค์จึงกราบทูลถามปัญหาเรื่อง สามัญญผลต่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าซ้ำอีกคำรบหนึ่ง สามัญญผลประการแรก…

บทที่ ๕ ของหนังสือกล่าวถึงการศึกษาสามัญญผลและการตอบปัญหาที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้กราบทูลให้ความเห็นเกี่ยวกับมิจฉาทิฏฐิของครูทั้ง 5 โดยไม่ต้องตำหนิใครเลย พระองค์ได้ใช้วิธีการถามกล…

…วามเคารพกราบไหว้ และในขณะเดียวกัน พระเจ้าอชาต ศัตรูยังสามารถตรองเห็นคำสอนที่แฝงอยู่ในคำถามสมมุติของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าอีกว่า ๑. คุณธรรมพื้นฐานที่ผู้บวชจะต้องมี คือ สัมมาทิฏฐิ หรือความเข้าใจถูกต้อง บางทีใช้ว่าความเห็นถู…

เมื่อบวชเป็นบรรพชิต พระองค์ยังต้องเคารพและทำความเข้าใจคุณธรรมพื้นฐาน เช่น สัมมาทิฏฐิ ที่เกี่ยวกับการกระทำดีและชั่ว รวมถึงการเข้าใจว่าวัตถุประสงค์ของการบวชคือการสร้างบุญบารมีในชีวิตเพื่อชาติ การให้ทานแ

…ของนักบวช แม้เบื้องต้น ดังนั้น จึงไม่ทราบถึงประโยชน์ของการบวช คือ ไม่ทราบถึงสามัญญผลนั่นเอง จากนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสถามพระเจ้าอชาต ศัตรูว่า ทรงพบคำตอบหรือยังว่าผลของการบวชมีหรือไม่ พระ เจ้าอชาตศัตรูก็ทรงตอบอย่…

…ำถามเกี่ยวกับผลดีของการบวช และแสดงให้เห็นถึงความไม่รู้จักวัตถุประสงค์และคุณธรรมที่แท้จริงของการบวช. พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับผลของการบวชและพระเจ้าอชาตศัตรูตอบว่ามีผลในปัจจุบัน แต่ยังมีสามัญญผลอ…

สามัญญผลประการที่สอง เพื่อเป็นการทําความเข้าใจให้หนักแน่นยิ่งขึ้น ในครั้งที่ สองพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูให้ต้อง ทรงขบคิดอีกครั้งหนึ่งว่า ถ้าหากชาวนาผู้มั่งคั่ง เคยเสียภาษี ให้แก่…

ในเรื่องนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถามพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับความสำคัญของการบวช โดยพระเจ้าอชาตศัตรูได้ยืนยันว่าแม้ชาวนาผู้มั่ง…

คําตอบของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นที่กระจ่างในพระทัย ของพระเจ้าอชาตศัตรูเป็นอย่างยิ่ง ทรงรู้สึกเสมือนได้เสวยน้ำ อมฤต จึงกระหายที่จ…

เนื้อหานี้พูดถึงความเข้าใจลึกซึ้งของพระเจ้าอชาตศัตรูเกี่ยวกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยทรงรู้สึกถึงพระพุทธคุณอันยิ่งใหญ่ที่ชัดเจนในพระทัย และความกระหายที่จะเข้าใจสามัญญผลอย่างต่อเนื่อ…

…จรรย์อันบริสุทธิ์ พร้อมทั้งอรรถ ทั้งพยัญชนะบริบูรณ์สิ้นเชิง” พระพุทธคุณ ๙ ต พระพุทธคุณอันประเสริฐของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ทรง แสดงแก่พระเจ้าอชาตศัตรูนั้น ประกอบด้วยองค์ ๔ คือ ๑. ทรงเป็นพระอรหันต์ ๒. ทรงเป็นผู้ตรัสรู้เอง…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมที่งามยิ่งในเบื้องต้น, ท่ามกลาง, และที่สุด โดยทรงเน้นพระปริยัติธรรมที่เป็นฐานการศึกษาข…

…รัตนะ” เพราะเหตุนี้จึงทรงพระนามว่า “พระอรหันต์” นัยที่ ๒ ทรงหักกำจักร “กำจักร” หมายถึงกิเลสทั้ง ปวง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงหักกิเลสเหล่านั้นด้วยศาสตรา คือ ปัญญา เพราะเหตุนี้จึงทรงพระนามว่า “พระอรหันต์” นัยที่ ๓ ทรงควรแก่…

บทความนี้จะกล่าวถึงนัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระอรหันต์ในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการพิสูจน์ความบริสุทธิ์และการหักกิเลสผ่านความรู้และปัญญา นอกจากนี้ยังพูดถึงคุณสมบัติที่ทำให้พระองค์ควรแก่การบูชา และความมั่นคง

ว่า “พระอรหันต์” ๒. ทรงเป็นผู้ตรัสรู้เองโดยชอบ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัมมาสัมพุทโธ” แปลตามศัพท์ว่า ตรัสรู้ด้วยพระองค์เองโดยชอบ หรือโดยถูกต้อง เมื่อพิจารณาพ…

บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับคำว่า ‘พระอรหันต์’ และ ‘สัมมาสัมพุทธเจ้า’ โดยอธิบายถึงความหมายที่เกิดจากการตรัสรู้ด้วยพระองค์เองอย่างถูกต้อง สัมมาสัมพุทโธแปลว่า การตรัสรู้ด้วยความเข้าใจแท้จริง โดยอิงจากบาลีใ

… แทนที่จะเป็นคุณแก่ ร่างกาย กลับเป็นโทษ ๔) ชาคริยานุโยค คือ การประกอบความเพียรที่ทำให้ ตื่นอยู่เสมอ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรู้สึกพระองค์อยู่เสมอ นิวรณ์เข้าครอบงำไม่ได้ ๕) สัทธา คือ ความเชื่อมั่นในความจริงและความดี พระสัม…

…ั่นในความจริงและความดี ซึ่งเป็นหลักการที่ควรปฏิบัติตามเพื่อบรรลุสู่การปฏิบัติธรรมอย่างถูกต้อง ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงอธิบายไว้ในชาดกต่าง ๆ นอกจากนี้ยังย้ำความสำคัญของการรู้สึกตัวและการพัฒนาจิตใจเพื่อหลีกเลี่ยงนิ…

ระวังอารมณ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะ อย่างยิ่ง สติที่ตรึกเข้าไปในกาย เวทนา จิต ธรรม ๑๑) ปัญญา คือ ความรอบรู้ในก…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะในด้านกาย เวทนา จิต และธรรม ทรงมีปัญญารอบรู้ในกองสังขาร สามารถมองเห็…

…ีกด้วย เพราะเหตุนี้จึงทรง พระนามว่า “ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ” ๔. ทรงเป็นผู้เสด็จไปดีแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สุคโต” แปลว่า “ผู้เสด็จไปดีแล้ว” มีความหมายเป็น ๔ นัย คือ ๑) เสด็จไปดี ๒) เสด็จไปถูกต้…

บทความนี้กล่าวถึงพระนาม 'สุคโต' ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งมีความหมายถึงการเสด็จไปดีอย่างมีความหมายทั้งในทางกาย วาจา และใจ โดยการประพฤติธรรมที่สม่ำเสมอ แล…

…่ง ตะลึงไปหมด ทรงพระดำเนินงามหรือเสด็จไปงามเช่นนี้ จึงทรง พระนามว่า “สุคโต” ๕. ทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “โลกวิทู” แปลว่า “ผู้รู้แจ้งโลก” คำว่า โลก ในที่นี้ มีความหมายเป็น ๒ นัย คือ ๑๐๗

เนื้อหาว่าด้วยพระนามของพระพุทธเจ้า แสดงถึงความมั่นคงและอุดมคติ การเข้าถึงนิพพานแบบต่างๆ รวมถึงการเสด็จไปสู่แดนอันเกษมและการดำเนินชีวิตของพระองค์ ในฐานะที่ทรงพระเป็นผู้รู้แจ้งโลก ดึงดูดผู้ที่สงสัยให้เข

…เราบัญญัติโลกไว้ บัญญัติเหตุเกิดโลกไว้ บัญญัติความดับโลกไว้ และบัญญัติทาง อันจะให้ถึงความดับโลกไว้” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรู้แจ้งแทงตลอดถึงสภาพอัน แท้จริงของชีวิตคนเราว่า ต้องมีความแก่เฒ่า เจ็บไข้ได้ป่วย ต้องกระทบกับควา…

เนื้อหาพูดถึงความหมายของโลกตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส โดยเน้นถึงความจริงของชีวิตที่เป็นไปตามธรรมชาติ เช่น การเกิดแก่เจ็บตายและความทุกข์ พระพุทธเจ้าทร…

ตายเกิด ซึ่งทรงบัญญัติว่า “ทุกขนิโรธคามินีอริยสัจ” หรือ “มรรคอริยสัจ” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเรียก “นิโรธ” ว่า “ที่สุด แห่งโลก” ณ ที่สุดแห่งโลกนั้น ไม่ต้องเกิด ไม่ต้องแก่ ไม่ต้อง ตาย บุคคลที…

บทความนี้พูดถึงการตีความคำว่า "นิโรธ" ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่าเป็น "ที่สุดแห่งโลก" โดยที่เมื่อถึงที่สุดแห่งโลกแล้ว จะไม่มีการเกิด แก่ ตาย และจะไม่ต้องหว…

…หาสมุทร จักรวาลทั้งปวง ซึ่งสัตว์ทั้งหลายที่อาศัยขันธ์ ๕ ก็ อาศัยอยู่ในโอกาสโลกนี้อีกชั้นหนึ่ง ที่ว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นผู้รู้แจ้งโลก จึงหมาย ถึงการที่พระองค์ทรงรู้ถึงจริต อัธยาศัย อินทรีย์ กรรม ทิฏฐิ ธรรมอันทําให…

เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ ๕ และการเข้าใจโลกภายนอก โดยมีการอธิบายถึงการรู้แจ้งของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเกี่ยวกับจริต, อัธยาศัย, อินทรีย์, กรรม, ทิฏฐิ และธรรมที่เป็นไปตามกฎแห่งไตรลักษณ์ รวมถึงการเป็นสารถี…

…มว่า “ทรงเป็น สารถีฝึกบุรุษที่ควรฝึก ไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า” ๗. ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงพระนามว่า “สัตถา เทว มนุสสานัง” แปลว่า “ศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย” เหตุที่ทรงพระนามว่า “สัตถ…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีพระคุณอันประเสริฐ ซึ่งสามารถฝึกอบรมผู้ที่ควรฝึกให้มีคุณธรรมและมีดวงตาเห็นธรรม แม้ผู้ที่ผู้อื่นไ…

…นทรงแสดงธรรม เวลา ค่ำประทานโอวาทแก่เหล่าภิกษุ เวลาเที่ยงคืนทรงตอบปัญหา เทวดา ด้วยเหตุผลดังกล่าวแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรง พระนามว่า “ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย” ๔. ทรงเป็นผู้เบิกบานแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีบทบาทสำคัญในการสอนธรรมะแก่เหล่าภิกษุ โดยทรงแสดงธรรมในเวลาต่างๆ เช่น เวลาเย็นและค่ำ และตอบปัญหาเ…

…ะองค์ย่อมผ่องแผ้ว เบิกบานเต็มที่ ความหมายทั้ง ๒ นัย ดังกล่าวแล้วนี้ คือ คำแปลของ “พุทโธ” ด้วยเหตุนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงพระนามว่า “ทรงเป็นผู้ตื่น ผู้เบิกบานแล้ว” ๙. ทรงเป็นผู้จำแนกธรรม พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงพระนาม…

ข้อความนี้เกี่ยวกับการบรรลุพระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถูกเปรียบเทียบกับดอกบัวที่บานเป็นสัญลักษณ์ของความเบิกบานในหัวใจเมื่อได้รับแสงอาทิตย์ นอกจากนี้ยังกล…

…ี ๖) ผู้คายตัณหาในภพ ๑) ผู้มีภาคย์ คำว่า “ภาคย์” แปลว่า โชคดี หรือบุญ กุศล ผู้มีภาคย์จึงหมายความว่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรง บริบูรณ์ด้วยกุศลธรรม ผลบุญจึงทำให้พระองค์ได้รูปกายที่เปี่ยม ด้วยบุญลักษณะครบถ้วน ทรงได้รับความสุ…

เนื้อหาในบทความนี้จะชี้ให้เห็นถึงคุณสมบัติที่สำคัญของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยเริ่มจากคำว่า 'ภาคย์' ที่แปลว่าโชคดีหรือบุญ กุศล ซึ่งหมายถึงความบริบูรณ์ของทรงด้วยกุศลธรรมที่ให้…

…วามสำเร็จตามที่ปรารถนา 5. ปยัตตะ ได้แก่ ความขะมักเขม้น หรือความตั้งใจ ด้วยคุณสมบัติทั้ง 5 ประการนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ย่อมยังประโยชน์ให้สําเร็จได้ตามปรารถนาทุกเรื่อง ไม่ว่าจะ เป็นประโยชน์ของพระองค์เองหรือประโยชน์ของผู…

บทความนี้กล่าวถึงคุณสมบัติ 5 ประการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าใช้ในการเป็นผู้นำทางธรรม ได้แก่ ธัมมะ, ยศ, สิริ, กาม, และปยัตตะ ซึ่งทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการดำเนิ…