ลำดับ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 54

…ห้าม ชาวเมืองก็ยังพากันโยนเหรียญลงที่ท้องพระ ลานหลวง ต่างไม่ยอมรับคืน ครั้นพระกุมารทรงเจริญวัยมาตาม ลำดับ จวบจนพระชนมายุได้ ๑๖ พรรษา พระองค์ทรงบรรลุ ความสําเร็จในศิลปศาตร์ทุกแขนง พระราชาทรงตรวจดูพระชนมายุข…

เรื่องราวในแคว้นอังคะและมคธที่ชาวเมืองร่วมกันถวายเหรียญกษาปณ์ให้พระราชา เพื่อสร้างปราสาทที่สวยงามให้กับพระโอรส โดยมีการเรียกประชุมระหว่างคณาจารย์และผู้เชี่ยวชาญด้านการสร้างปราสาท รวมทั้งคำสั่งจากท้าวส

…พระองค์ปล่อยกษัตริย์ ๑๐๑ พระองค์นั้น กลับไปสู่ แว่นแคว้นของตนเถิด” โจรโปริสาทยอมถวายพรทั้ง ๓ ข้อตาม ลำดับ พระเจ้าสุตโสมขอพรข้อที่ ๔ ว่า “ขอพระองค์จงเว้นเนื้อ มนุษย์เสียเถิด” โจรโปริสาทติดรสเนื้อมนุษย์มาก ค…

เนื้อหานี้พูดถึงการถวายพรแด่พระเจ้าสุตโสม โดยมีโจรโปริสาทเป็นผู้ถวายพรต่างๆ ทั้งการขอให้พระเจ้ามีสุขภาพดีและเลิกกินเนื้อมนุษย์ พระเจ้าสุตโสมยืนยันที่จะขอให้โจรเลิกพฤติกรรมที่ไม่ดีซึ่งนำความทุกข์มาสู่ช

…้งปวงได้” เมื่อเหล่าเทวดาได้ฟังคำวิสัชนาจาก พระพุทธองค์แล้ว ต่างไตร่ตรองตามพุทธดำรัสได้ลุ่มลึกไปตาม ลำดับ ในที่สุดก็สามารถทำใจให้หยุดนิ่ง บรรลุธรรมาภิสมัย กันเป็นจำนวนมาก ในสมัยที่พระพุทธองค์ทรงแสดงธัมมจัก…

บทสนทนาระหว่างพระพุทธเจ้ากับเหล่าเทวดาเกี่ยวกับความสำคัญของการฟังธรรมและการพ้นทุกข์ กล่าวถึงบทบาทของราคะในพรหมจรรย์และการใช้ธรรมะในการชำระล้างใจ สร้างความเข้าใจในธรรมะส่งผลให้บรรลุธรรมได้มาก โดยเฉพาะใ

…์ ๕ แต่ทำไปแค่องค์ ๔ อย่างนี้เรียกว่าศีลทะลุ และถ้าลดหลั่นลงมาอีก ก็จะเรียกว่า ศีลด่าง ศีลพร้อย ตาม ลำดับ นอกจากนี้ พระอรรถกถาจารย์ ยังได้แสดงหลักสำหรับ วินิจฉัยว่า การละเมิดศีลแต่ละข้อจะมีโทษมากหรือน้อย” …

…งระบุว่าการกระทำที่ไม่ครบองค์วินิจฉัยศีล เช่น การฆ่าบางส่วนเรียกว่าศีลทะลุ, ศีลด่าง หรือศีลพร้อย ตามลำดับ.

…ช้าง งวงช้าง ตัวช้าง เท้าช้าง หลัง ช้าง โคนหางช้าง ปลายหางช้าง ต่างกลุ่มต่างแยกจับกันคนละส่วน ๆ ตาม ลำดับ ลำดับนั้นพระราชาจึงตรัสถามว่า “ดูก่อนคนตาบอดทั้ง ทั้งหลาย พวกท่านได้เห็นช้างแล้วหรือ” “ขอเดชะ ข้าพร…

ในอดีตกาล ณ กรุงสาวัตถี มีพระราชาเห็นช้างงามจึงจัดให้คนตาบอดมาจับช้างแต่ละส่วน เพื่อสำรวจและแสดงมุมมองแต่ละกลุ่ม แตกต่างกัน แม้ว่าจะไม่สามารถเห็นได้ด้วยตา เรื่องนี้สื่อถึงความจริงที่แตกต่างกันขึ้นอยู่

…ต้องหยุด ถ้าใจหยุดเดี่ยวสว่างเอง เราจะเข้าถึงแสงสว่างภายใน เข้าถึงกายภายใน และเข้าถึงพระธรรมกายเป็น ลำดับ ในอดีตท่านปฏิบัติตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากันอย่างนี้ จึงได้เรียกว่าบัณฑิต เพราะได้ทำประโยชน์ท…

ในพระธรรมเทศนาของพระราชภาวนาวิสุทธิ์ ท่านได้ย้ำถึงความสำคัญของการหยุดใจเพื่อเข้าถึงแสงสว่างแห่งปัญญา โดยมีการสอนให้ทำประโยชน์ทั้งในปัจจุบันและในอนาคต เพื่อนำไปสู่การบรรลุพระนิพพาน การฝึกใจหยุดนิ่งเป็น

…ธาวี โถก๋ โถก ขเณ ขณ กมฺมาโร รชตสุเสว นิทฺธเม มลมตฺตโน ผู้มีปัญญา ทำกุศลอยู่คราวละน้อยๆ ทุกๆ ขณะโดย ลำดับ พึงกำจัดมลทิน คือกิเลสของตนได้ เหมือนช่างทอง ขจัดมลทินของทองให้หมดไปได้ฉะนั้น" บุคคลที่ได้ชื่อว่า เ…

ในบทนี้ กล่าวถึงการทำกุศลในแต่ละขณะตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ผู้มีปัญญาควรทำความดีและขจัดมลทินในจิตใจเหมือนช่างทองที่ขจัดมลทินจากทอง เพื่อให้สามารถทำความดีได้อย่างเต็มที่ ผู้ที่ทำกุศลมีประสิทธิ

…ารถแห่งบุญกิริยาวัตถุ สมจริงตามที่ท่านอาจารย์ทั้งหลายกล่าวไว้ว่า ผู้ฉลาดในนัย พึงนับจิตทั้งหลาย โดย ลำดับ โดยบุญวัตถุ โดยโคจรและอธิบดี และโดยกรรมและจิตที่เลวเป็นต้น ฯ ๑๐ เป็นต้นฯ จริงอยู่ จิต ๔ เหล่านี้ กล…

บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาจิตและอภิธรรมตามศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา โดยมีการอธิบายถึงแนวทางในการนับจิตตามบุญกิริยาวัตถุ รวมถึงวิธีการจำแนกจิตในระดับต่างๆ และแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจอธิบดี โดยสรุป

… และฐาน ๒ ที่มีกิจ ๓ และ dde ฐาน ๓ ทีมกิจ ๔ และฐาน ๔ และทีมกิจ ๕ และฐาน ๕ คือจิต ๖๘-๒-๕-๘ และ ๒ ตาม ลำดับ 1

บทบาทและลักษณะของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของประเภทจิตและกิจที่เกี่ยวข้อง เช่น มหาวิบากและสันติรณจิต ซึ่งมีบทบาทแตกต่างกันในกระบวนการทางจิตวิญญาณ พระผ

…่อเขาเอาไม่เป็นต้นตีพื้นกลองอีกข้างหนึ่ง เมื่อก้อนกรวดไหวไปตามความไหวแห่งกลองหนังและเชือกเป็นต้นโดย ลำดับ แมลงวันย่อมบินไปฉันใด เมื่อรูปเป็นต้นกระทบที่ประสาทแล้ว ก็ฉันนั้นนั่นแล เมื่อมหาภูตรูปซึ่งเป็นที่อา…

บทนี้พูดถึงภวังคัปัจเฉทะซึ่งเกิดจากการตัดภวังคสันติ โดยเฉพาะการอภิปรายเกี่ยวกับการเชื่อมโยงระหว่างรูปที่กระทบประสาทและภวังคที่อาศัยหทัยวัตถุ การเปรียบเทียบด้วยแมลงวันที่จับอยู่กับก้อนกรวดเพื่ออธิบายกา

…แล้วโลกุตตระ ๒๖ นั้น ชวนะใดชวนะหนึ่งลงสู่ อัปปนาวิถีฯ ประกอบความว่า เมื่อชวนะในชวนะหนึ่งเกิดขึ้นตาม ลำดับ โดยชื่อว่า บริกรรม อุปจาร อนุโลม และโคตรภูแล้วดับไป ฯ จริงอยู่ จิตดวงที่ ๑ ชื่อว่าบริกรรม เพราะเป็น…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์จิตในมโนทวาร โดยเฉพาะการแยกประเภทจิตที่เกี่ยวข้องกับชวนะในสภาวะอัปปนา อธิบายถึงจิตทั้ง 4 ดวงในกระบวนการอัปปนา รวมถึงบริกรรมและความสัมพันธ์ของชวนะในบรรดาจิตต่างๆ นอกจากนี

…เป็นกิริยา สหรคตด้วยโสมนัส ฯ ในตทาลัมพนะทั้ง ๖ ที่สหรคตด้วยอุเบกขา ตทาลัมพนะดวงหนึ่ง มีโดยสมควร ตาม ลำดับ แต่ชวนะที่สหรคตด้วยอุเบกขา ทั้งที่เป็นอกุศล ทั้งที่เป็นกามาวจรกุศล ทั้งที่เป็นกิริยา ฯ แท้จริง การก…

เนื้อหาในหลักพระอภิธรรมเกี่ยวกับชวนะทั้งกุศลและอกุศล ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดตทาลัมพนะ โดยชวนะที่ผสมด้วยอุเบกขา การวิเคราะห์สถานะที่ไม่เปลี่ยนแปลงของชวนะต่อการเข้าใจว่าตทารมณ์อาจแปรผันได้ อันส่งผลกระท

…เครื่องอุปกรณ์ในเวลากระทำกรรมนั้น หรือคตินิมิตที่ตนจะพึงเสวย และเป็นเครื่องอุปโภคในภพที่จะบังเกิดใน ลำดับ มาปรากฏเฉพาะหน้าตามสมควรในเวลาใกล้จะตาย ของเหล่า สัตว์ผู้กำลังจะตาย ย่อมปรากฏขึ้นในบรรดาทวารทั้ง ๖ …

บทนี้กล่าวถึงกรรมที่มีส่วนทำให้เกิดความตาย โดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท และอธิบายถึงการปรากฏของนิมิตพร้อมการเปลี่ยนแปลงของจิตในช่วงเวลาที่ใกล้ตาย โดยการแสดงถึงการกระทำทางกรรมที่มีผลในการเกิดขึ้นในภพใหม่ ที

…าจารย์บางพวก ฯ บทว่า เตสํ คือ ของพระเถระทั้งหลายเหล่านั้น ผู้มีวาทะ อย่างนี้ ฯ บทว่า ยถากุกม คือ ตามลำดับแห่งวิบากมีติเหตุกวิบากอย่าง อุกฤษฏ์เป็นต้น ฯ สองบทว่า ทุวาทส วิปากาน ความว่า บัณฑิตพึงแสดง วิบาก ๑๒…

ในบทนี้มีการอธิบายความต่างของวิบากที่เป็นสสังขารและอสังขาร โดยพระอนุรุทธาจารย์ได้พูดถึงการจัดประเภทวิบากต่าง ๆ โดยใช้อำนาจกรรมและปัจจัย และระบุถึงการแสดงวิบากที่เกี่ยวข้องกับการกระทำในรูปแบบต่าง ๆ ทั้

…ักขณรูป ย่อมไม่ เกิดจากสมุฏฐานแม้ไหน ๆ เลย ฉะนี้ ฯ [สังคหคาถา] รูปเกิดแต่กรรม จิต ฤดู และอาหารมีตาม ลำดับ คือกัมมชรูป ๑๘ จิตตชรูป ๑๕ อุตุชรูป ๑๓ อาหารชรูป ๑๒ ฯ พระผู้มี พระภาคทรงประกาศแล้วว่า ลักขณรูป ๔ ย่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงหลักวิญญัติที่เกี่ยวข้องกับจิตและฤดู รวมถึงการระบุประเภทของรูปและสมุฏฐาน และการอธิบายเกี่ยวกับกลาปที่เกิดขึ้นร่วมกันจากชีวิตรูปและอวินิพโภค ผ่านการศึกษาอภิธัมมัตถ จะแสดงให้เห็นถึงกลไ

…ข้า ใจว่า ก็ธาตุทั้ง ๔ นี้ มีลักษณะเป็นของเข้มแข็งเป็นเหลว เป็น ความอบอุ่น และเป็นอาการเคลื่อนไหวตามลำดับฯ อรรถวิเคราะห์ แห่งคำว่า จักขุเป็นต้น ข้าพเจ้าได้กล่าวแล้วในหนหลังนั่นแลฯ ชื่อว่า ประสาทรูป เพราะมี…

เนื้อหาพูดถึงธาตุสี่ที่ประกอบสร้างสรีระมนุษย์ ได้แก่ ปฐวี, อาโป, เตโช, และวาโย ซึ่งแต่ละธาตุนั้นมีลักษณะของตนเอง ทว่าเมื่อรวมกันจะก่อให้เกิดและเสริมสร้างการดำรงอยู่ของชีวิต พร้อมกับการทำงานของประสาทรู

…องรับจิตรกรรม ภูตรูป (มหาภูตรูป) และ วัตถุ เป็นที่อาศัยของรูปที่เกิดร่วมกัน และวิญญาณธาตุทั้ง ๒ ตาม ลำดับ โดยอาการคือการรองรับไว้นั่นเอง ดุจแผ่นดินเป็นที่รองรับต้นไม้ และภูเขาเป็นต้นฉะนั้น จึงชื่อว่านิสสยป…

ข้อความนี้ได้กล่าวถึงปัจจัยต่างๆ ในหลักอภิธัมในภาษาไทย โดยระบุถึงความแตกต่างระหว่างสหชาตปัจจัยและอัญญมัญญปัจจัย รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับนิสสยปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย รวมถึงการทำความเข้าใจในธรรมและวิญญา

… อธิ เป็น อรุณ ในพยัญชนะสนธิ ] ๔ นิปาตปุพพกะ มีนิบาตอยู่ข้างหน้า อย่างนี้ " วุฑฒาน ปฏิปาฏิ ยถาวุฑฒิ ลำดับ แห่งคนเจริญแล้ว ท. ๒ ชื่อว่าตามคนเจริญแล้ว. ๔ ชีวาส ยตฺตโก ปริจเฉท ยาวชีว์ กำหนด เพียงไร แห่งชีวิต …

เนื้อหานี้อธิบายถึงโครงสร้างและการใช้งานของบาลีไวยกรณ์ โดยเฉพาะในเรื่องวจีวิภาคและสมาส รวมถึงความแตกต่างระหว่างสมาสทั่วไปและตัปปุริสสมาส นอกจากนี้ยังมีการอธิบายตัวอย่างต่างๆ เพื่อให้เห็นภาพการนำไปใช้ใ

…ึ่ง เพราะท่านพระพุทธโฆสะได้ประมวลธรรมในพระ ไตรปิฎก มาแสดงไว้เป็นหมวดๆ ตั้งแต่ศีล และสมาธิ ปัญญา โดย ลำดับ วิธีแต่งเหมือนอย่างแต่งกระทู้ หรือเรียงความแก้กระทู้ธรรม ในปัจจุบัน คือขยายความย่อให้พิสดาร บทกระทู…

วิสุทธิมรรค เป็นปกรณ์พิเศษที่พระพุทธโฆสะได้รจนาขึ้นเพื่อแสดงธรรมในพระไตรปิฎก โดยมีการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น ศีล สมาธิ และปัญญา ท่านได้อธิบายโดยละเอียดและอ้างพระพุทธวจนะอย่างถูกต้อง เป็นผลงานที่สำคัญในก

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 20 ลำดับ ในเบื้องต้นไม่ต้องหนักใจว่าเป็นของยากเลย เพราะความรู้ ความเข้าในก็ค่อยมีขึ้นเอง ด้วยอาศัยความจดจำสั…