หน้าหนังสือทั้งหมด

การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
195
การเจริญภาวนาและการพัฒนาจิตใจ
…าญ กิเลส 2 ประการนี้ ทำให้จิตใจหม่นหมอง ฟุ้งซ่าน หาความสุขใจมิได้ บางคนถึงกับเป็นโรคประสาทไปก็มี 5. วิจิกิจฉา คือ ความสงสัยลังเลใจ ไม่อาจตัดสินใจได้ ในแนวปฏิบัติ ผู้ที่มีความสงสัยลังเลใจ ไม่ อาจตัดสินใจทำสิ่งใ…
…ันวิเศษ ทำให้รู้เท่าทันเข้าใจสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง การกำจัดนิวรณ์ต่างๆ เช่น อุทธัจจกุกกุจจะและวิจิกิจฉา จะช่วยให้สามารถพัฒนาจิตใจได้ดียิ่งขึ้น และการเจริญภาวนานั้นเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนสามารถปฏิบัติได้ ไ…
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
26
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
…คุณ 2. พยาบาท คิดร้ายผู้อื่น 3. ถีนมิทธะ ความหดหู่ซึมเซา 4. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและรำคาญ 5. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย บทที่ 1 การฝึกอบรม ในพระพุทธศาสนา DOU 15
พระองค์ตรัสถึง 6 ขั้นตอนในการศึกษาและปฏิบัติในพระพุทธศาสนาเพื่อนำไปสู่การบรรลุผล เช่น การมีศีล, การระวังอินทรีย์, การประมาณอาหาร, ความตื่นอยู่, สติสัมปชัญญะ และเสนาสนะอันสงัด โดยมุ่งหมายให้พระภิกษุสาม
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
58
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
…านและรำคาญแล้ว เป็นผู้ไม่ฟุ้งซ่าน มีจิต สงบภายในอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากอุทธัจจกุกกุจจะได้ ละวิจิกิจฉาความสงสัยแล้วเป็นผู้ข้ามวิจิกิจฉา ไม่มีปัญหาอะไรใน กุศลธรรมทั้งหลายอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากวิ…
บทความนี้พูดถึงนิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา ซึ่งเป็นอุปสรรคในการพัฒนาจิตสำนึกและการเจริญภาวนา การละนิวรณ์เหล่านี้จะช่วยให้จิตใจสงบและบริสุทธิ์ข…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
242
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ธมฺมานุโยควเสน อุทธัจจกุกกุจจ์ อธิคตวิเสสสส ปจฺจกฺขตาย ปฏิปัตติเทสเก สตถิริ ปฏิปัตติย์ ปฏิปัตติผล จ วิจิกิจฉา ปริยยที่ติ ปญฺจ นิวรณานิ ปริญยนต์ ตามเยว จ นิมิตฺเต เจตโส อภินิโรปน ลักขโณ วิตกโก นิมิตตานุมชชนกิจจ…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสซึ่งมีความสำคัญในพระพุทธศาสนา รวมถึงการนำเสนอเรื่องนิมิตต์และการพัฒนาในด้านจิตใจ เช่น ปฐมชฌาน โดยจะกล่าวถึงลักษณะและวิธีการฝึกปฏิบัติที่เกี่ยวข้องที่ส่งผลต่อการบรรลุธรรม
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
414
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ติ ตติยาวิเสสน์ ฯ กริยานิ เอว ชวนาน กริยาชวนาน ฯ อฏฐารส จ ตาน กริยาชวนาน จาติ อฏฺฐา...นาน ๆ ทิฏฐิ จ วิจิกิจฉา จาติ ทิฏฐิ...กิจฉา ทิฏฐิวิจิกิจฉาหิ สหคตานิ ทิฏฐิ...คตานี ฯ ปญฺจนฺนํ สมโห ปญฺจก ทิฏฐิวิจิกิจฉาสหคตา…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ซึ่งอธิบายถึงการใช้ภาษาและแนวคิดในบริบทของหลักอภิธมในทางพระพุทธศาสนา หัวข้อดังกล่าวจะสำรวจถึงการเชื่อมโยงระหว่างจิตกับอารมณ์ในการเข้าถึงความรู้ โดยมีการกล่
การเจริญภาวนาด้วยธรรมกาย
103
การเจริญภาวนาด้วยธรรมกาย
…มลำดับดังนี้ 1. ธรรมกายโคตรรณ์สมบัติพึงอริยสัจจ 4 เป็นอุโลมปฏิโลม จนหลุดพันจากกิเลสสำพากสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลพุทธปรามาส แล้วตกศูนย์รับลับเป็นพระโสดาบัน เป็นอันว่าพระโสดาบันละกิเลสได้ 3 คือ สักกายทิฏฐิวิทกิ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความเชื่อมโยงระหว่างดวงธรรมและกายต่างๆ ในการกำจัดกิเลสอสังวาส โดยอาศัยธรรมกายเป็นหลักในการบรรลุถึงอริยะสัจจ 4 ที่นำไปสู่วิถีแห่งการหลุดพ้นจากกิเลสตามลำดับชั้น ทั้งนี้ การพัฒนาจากพระโ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
117
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
…ส” ผู้ที่เป็นทาสเขา จะไปไหนตามความพอใจไม่ได้ ต้องคอยพะวงถึงนาย เกรงจะถูกลงโทษ ไม่มีอิสระในตัว 7.3.5 วิจิกิจฉา คือ ความลังเลสงสัย ไม่แน่ใจ มีคำถามเกิดขึ้นในใจตลอดเวลา ทำให้ไม่แน่ใจใน การปฏิบัติของตน เช่นนี้ย่อม…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือนโรค หลายคนที่มีพยาบาทย่อมมีความทุกข์และเจ็บปวดในกายและใจ จึงต้องฝืนทำทุกอย่างด้วยความทรมาน ซึ่งทำให้ยากที่จะพบความสุข ในขณะที่ผู้ที่มีความหดหู่และความฟุ้งซ่านย่
การเข้าใจโลกุตรภูมิและพระอริยบุคคล
153
การเข้าใจโลกุตรภูมิและพระอริยบุคคล
… เป็นพระอริยบุคคลชั้นต้น ผู้ที่เป็นพระโสดาบัน มีคุณวิเศษสามารถละสังโยชน์ได้ 3 อย่าง คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส จะกลับมาเกิดอีกไม่เกิน 7 ชาติ 2. ภูมิของพระสกิทาคามี เป็นโลกุตรภูมิลำดับที่ 2 เป็นภูม…
บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับโลกุตรภูมิและประเภทของพระอริยบุคคล โดยเริ่มจากพระโสดาบันที่เป็นภูมิแรกของการบรรลุธรรม ซึ่งสามารถละสังโยชน์สามข้อ และไม่กลับมาเกิดเรื่อยๆ ซึ่งต่อมาเป็นพระสกิทาคามี ที่สามาร
การเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
156
การเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…ายทิฏฐิ คือ ความเห็นว่าเป็นตัวของตน ความเห็นเป็นเหตุถือตัวตน เช่น เห็นรูปเป็น ตน เห็นเวทนาเป็นตน 2. วิจิกิจฉา คือ ความสงสัยในพระรัตนตรัย และในกุศลธรรมทั้งหลาย 3. สีลัพพตปรามาส คือ ความยึดมั่นในข้อปฏิบัติอย่างเ…
ในภาคปฏิบัติสำหรับการเจริญภาวนาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกายของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) เป็นการเข้าถึงภาวะที่เป็นหนึ่งเดียวกับพระธรรมกาย โสดาบัน ที่มีอยู่กลางกายของทุกคน ซึ่งในพุทธกาล มีจำนวนมากที่บรรลุธร
ประเภทและความหมายของพระอนาคามีในพระพุทธศาสนา
158
ประเภทและความหมายของพระอนาคามีในพระพุทธศาสนา
สามารถ ละสังโยชน์เบื้องต่ำได้ 3 ชนิด คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส แต่ถ้าเป็นพระสกิทาคามีจะทำสังโยชน์เบื้องต่ำอีก 2 ชนิด ที่เหลือ ได้แก่ กามราคะ คือ ควา…
เนื้อหาเกี่ยวกับพระสกิทาคามีที่แบ่งเป็น 5 ประเภท พร้อมอธิบายความหมายของพระอนาคามีที่เป็นภูมิที่พ้นจากภพ 3 โดยไม่กลับมาเกิดในกามภพอีก ซึ่งเป็นเกณฑ์สำคัญในแนวทางพระพุทธศาสนา และคุณธรรมในการเจริญภาวนาเพื
การขัดต้นไม้และโชคลาภในพระพุทธศาสนา
53
การขัดต้นไม้และโชคลาภในพระพุทธศาสนา
…งนี้เพราะสามารถปราบกิเลสรากเหง้า ไม่งอกขึ้นมาอีกเลยคือ (๑) สักกายทิฏฐิ (ความเห็นว่าเป็นตัวของตน) ๒) วิจิกิจฉา (ความ สงสัย) ๓) สีลัพพตปรามาส (ถือศีลและวัตรที่งมงายไม่สนใจเรื่องสมาธิและปัญญา) ส่วน กิเลสที่เหลือก…
บทที่ ๒ กล่าวถึงการขัดต้นไม้เพื่อหาเลขเด็ดไปซื้อหวย โดยมีการชี้ให้เห็นถึงความไม่แน่นอนของโชคลาภและความผิดหวังที่เกิดขึ้นจากการเสี่ยงโชค นอกจากนี้ยังเสนอเรื่องราวของสิงคาลกะ ชายหนุ่มที่มีความหลงผิดแม้จ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
223
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…สงฺขารา อวิชชาย สตีติ เอว ปฏิโลมปฏิจจสมุปปาทวเสน นาม- รูปสฺส ปจฺจยปริคคห์ กโรติ ฯ อถสฺส วุฒิตนเยเนว วิจิกิจฉา ปรียติ ฯ อปโร อิติ โข อวิชชาปจจยา สงฺขาราติ ปุพเพ วิตถาเรตวา ทสฺสิตานุโลมปฏิจจสมุปปาทวเสเนว นามรูปส…
บทวิเคราะห์และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างนาม รูปและสติ ตามหลักวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเฉพาะในเรื่องของปฏิจจสมุปปาทรวมถึงการตีความปัญหาความอโหสิและสภาพจิตใจ กล่าวถึงความสำคัญของวิญญาณในการเกิดอารมณ์และความเข้าใ
เจตสิก และ อภิธรรมในพระพุทธศาสนา
7
เจตสิก และ อภิธรรมในพระพุทธศาสนา
…ติ เวทิตพฺพา ฯ โมโห อหิริก อโนตฺตปป์ อุทธจจ์ โลโภ ทิฏฐิ มาโน โทโส อิสสา มจฉริย์ กุกกุจจ์ ถิ่น มิทธ์ วิจิกิจฉา เจติ จุทฺทสิเม เจตสิกา อกุสลา นาม ฯ สทฺธา สติ หิริ โอตฺตปป์ อโลโภ อโทโส ตตฺรมชฺฌตฺตตา กายปสฺสทฺธิ จ…
บทนี้เสนอความรู้เกี่ยวกับเจตสิกและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา โดยแสดงรายละเอียดของเจตสิกประเภทต่าง ๆ รวมถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง อภิธรรมตลอดจนลักษณะเจตสิกที่ส่งผลต่อจิตและการกระทำของบุคคล ให้ผู้เรียนเข้าใจความห
สมณะแท้และการเข้าถึงพระรัตนตรัย
401
สมณะแท้และการเข้าถึงพระรัตนตรัย
สมณะแท้ คือ ผู้เข้าถึงพระรัตนตรัย ๔๐๐ สังโยชน์ ๑๐ คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ และอวิชชา ซึ่งเปรียบเสมือนเครื่องผูกสัตว…
สมณะแท้คือผู้เข้าถึงพระรัตนตรัย ตั้งแต่โคตรภูไปถึงพระอริยเจ้า ซึ่งเป็นพระอริยสงฆ์ในพระพุทธศาสนา พวกเขาออกบวชเพื่อเห็นทุกข์และภัยในการเวียนว่ายตายเกิด และได้ปฏิบัติตามหลักอริยมรรคที่พระพุทธเจ้าทรงแนะนำ
การจัดการกับนิวรณ์ในชีวิต
16
การจัดการกับนิวรณ์ในชีวิต
… ทาน ศีล ไม่มีอำนาจในการทำลายหรือกำจัดนิวรณ์ได้ ต้อง ใช้สมาธิเท่านั้น จึงจะทำลายกิเลสกลุ่มนี้ได้ 5. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย เป็นนิวรณ์ตัวสุดท้าย จัดเป็นอุปสรรคขัดขวางการพัฒนาจิตที่ บ ท ที่ 1 อุ ป ส ร ร ค ใ น …
…ความเบื่อหน่ายและความหดหู่ ซึ่งอาจเกิดจากนิวรณ์ที่ทำให้จิตใจมีความไม่สงบ อาทิเช่น อุทธัจจกุกกุจจะและวิจิกิจฉา สาเหตุเหล่านี้ส่งผลต่อการทำงานและการปฏิบัติธรรม ทำให้ขาดกำลังใจในการทำความดี หากไม่รู้จักและจัดการก…
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
18
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
…เสมือนโรค 3. ถีนมิทธะ เปรียบเสมือนการถูกจองจำในเรือนจำ 4. อุทธัจจกุกกุจจะ เปรียบเสมือนการเป็นทาส 5. วิจิกิจฉา เปรียบเสมือนการเดินทางไกลกันดาร 1. กามฉันทะ เปรียบเสมือนลูกหนี้ คือคนที่เป็นลูกหนี้เขาย่อมไม่โปร่งใ…
นิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ทำให้จิตใจไม่สงบและเศร้าหมอง เปรียบเสมือนกว่าทองคำที่มีมลทิน การทำสมาธิเป็นวิธีในการกำจัดนิวรณ์เหล่…
วิธีการแก้ไขความลังเลสงสัยในการทำสมาธิ
105
วิธีการแก้ไขความลังเลสงสัยในการทำสมาธิ
…งให้เขาสบายใจ พอทุกอย่างสบายอะไรก็ง่าย 7.5 ความลังเลสงสัย 7.5.1 ลักษณะของความสงสัย นิวรณ์ตัวนี้ คือ วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย มีตั้งแต่ความลังเลสงสัยในเรื่องธรรมะทั่วๆไป เช่น เรื่อง นรกสวรรค์มีจริงหรือ บุญบาปมี…
บทความนี้เสนอวิธีการแก้ไขปัญหาความลังเลสงสัยในการทำสมาธิ โดยเน้นเรื่องการน้อมเข้าหาศูนย์กลางกาย และวิธีการสร้างความผ่อนคลายระหว่างการปฏิบัติสมาธิ เพื่อให้เกิดการเห็นนิมิตอย่างชัดเจนและไม่เกิดความสงสัย
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
32
การพิจารณาอายตนะในธรรมวินัย
…้อ 142 หน้า 617 * สังโยชน์ หมายถึง กิเลสที่ผูกใจสัตว์ไว้กับทุกข์ มีด้วยกัน 10 อย่าง คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา บ ท ที่ 1 กั ม ม ฏ ฐ า น และ วิธี…
ภิกษุในธรรมวินัยที่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
40
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
… 5 ดังได้กล่าวไปแล้วในสมาธิ 3 ว่าประกอบด้วย 1. กามฉันทะ 2. พยาบาท 3. ถีนมิทธะ 4. อุทธัจจกุกกุจจะ 5. วิจิกิจฉา (1) องค์ฌาน 5 การที่กิเลสเหล่านั้นสงบลงไปได้ ไม่แสดงผลออกมา ก็เพราะสมาธิที่เกิดขึ้นนั้นย่อมมีองค์ธร…
การเจริญสมถกัมมัฏฐานต้องรักษาจิตให้มีอารมณ์เดียว อารมณ์ของสมถะทำให้จิตสงบ มี 40 วิธีแบ่งเป็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
72
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… เจตสิก ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ได้ในปฏิฆจิต ๒ ฯ ถีนมิทธะ ได้ในสสังขาริก จิต ๕ ฯ วิจิกิจฉา ได้เฉพาะในจิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจเท่านั้น ฉะนี้แล ฯ
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,