หน้าหนังสือทั้งหมด

โทสจริตและโมหจริตในจิตใจมนุษย์
105
โทสจริตและโมหจริตในจิตใจมนุษย์
…เกลียด โมหจริต บุคคคลผู้มีโมหจริตตามธรรมดาย่อมเป็นผู้มีจิตใจ ประกอบไปด้วยธรรมอันเลว ถีนมิทธ กุกกุจจ วิจิกิจฉา อาทานคาหิตา ดังต่อไปนี้ เป็นคนมีจิตใจง่วงเหงาหาวนอน หดหู่ ท้อถอย ปราศจากความเข้ม แข็งซึ่งเป็นเหตุให…
บทนี้สำรวจลักษณะของคนที่มีโทสจริตและโมหจริต โดยโทสจริตคือผู้มีจิตใจต่ำ โกรธง่าย และไม่มีความเคารพผู้อื่น ขณะที่โมหจริตหมายถึงคนง่วงเหงาหาวนอน ตื่นตระหนก และขาดความมั่นใจในตนเอง พฤติกรรมเหล่านี้ส่งผลต่
ธรรมะเพื่อประชาชน: คำอธิบายและแนวคิดทางพุทธศาสนา
586
ธรรมะเพื่อประชาชน: คำอธิบายและแนวคิดทางพุทธศาสนา
…ุคคลผู้ได้บรรลุโสดาปัตติผล โสดาปัตติผล ผลคือการถึงกระแสนิพพาน, ผลที่ได้รับจากการละสักกาย อคติ ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ด้วยโสดาปัตติมรรค ทำให้ ได้เป็นพระโสดาบัน ฐานะอันไม่พึงถึง, ทางแห่งความประพฤติที่ผิด,…
หนังสือ 'ธรรมะเพื่อประชาชน' เสนอคำอธิบายและแนวคิดที่สำคัญในพุทธศาสนา โดยเฉพาะเกี่ยวกับสถานะต่างๆ เช่น โสดาบันซึ่งหมายถึงพระอริยบุคคลที่ได้บรรลุผลสำเร็จทางธรรม มีการพูดถึงสุขเจืออามิส และอนาคามิผล ซึ่ง
การข่มจิตและเจริญภาวนา
80
การข่มจิตและเจริญภาวนา
…ให้ระวัง “อุปกิเลส” ของสมาธิ 11 ประการ ที่อาจเกิดขึ้นได้ในระหว่างการประคองใจรักษานิมิตดังนี้ คือ 1. วิจิกิจฉา 2. อมนสิการ 3. ถีนมิทธะ 4. ฉิมภิตัตตะ 5. อุพพิละ 6. ทุฏจุลละ 7. อัจจารัทธวิริยะ 8. อติลีนวิริยะ ควา…
บทความนี้เสนอแนวทางการข่มจิตและการเจริญภาวนา วิธีการทำให้จิตใจสงบ รวมถึงการสร้างเสริมความเชื่อในการปฏิบัติธรรม และการเว้นจากบุคคลที่มีจิตใจไม่สงบ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอุปกิเลสที่เกิดขึ้นในระหว่างการรัก
สามัญญผลเบื้องกลาง
113
สามัญญผลเบื้องกลาง
…้ ใจย่อมเป็นสมาธิ 7.3 นิวรณ์ 7.3.1 กามฉันทะ 7.3.2 พยาบาท 7.3.3 ถีนมิทธะ 7.3.4 อุทธัจจกุกกุจจะ 7.3.5 วิจิกิจฉา 7.4 ความหมายของสมาธิ 7.5 ลักษณะของใจ 7.6 ความหมายที่สมบูรณ์ของสมาธิ 7.7 ฌาณ 4 7.8 ประเภทของสมาธิ 7.…
บทที่ 7 เหล่านี้กล่าวถึงสามัญญผลเบื้องกลาง โดยเริ่มต้นจากนิยามของสมาธิและลักษณะของใจ พูดถึงนิวรณ์เช่นกามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ และอื่น ๆ นอกจากนี้ยังมีความหมายและประเภทของสมาธิ พร้อมด้วยการบรรยายเกี่
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
117
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
…ส” ผู้ที่เป็นทาสเขา จะไปไหนตามความพอใจไม่ได้ ต้องคอยพะวงถึงนาย เกรงจะถูกลงโทษ ไม่มีอิสระในตัว 7.3.5 วิจิกิจฉา คือ ความลังเลสงสัย ไม่แน่ใจ มีคำถามเกิดขึ้นในใจตลอดเวลา ทำให้ไม่แน่ใจใน การปฏิบัติของตน เช่นนี้ย่อม…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือนโรค หลายคนที่มีพยาบาทย่อมมีความทุกข์และเจ็บปวดในกายและใจ จึงต้องฝืนทำทุกอย่างด้วยความทรมาน ซึ่งทำให้ยากที่จะพบความสุข ในขณะที่ผู้ที่มีความหดหู่และความฟุ้งซ่านย่
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
406
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 405 จตุตถปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 405 กิจฉา ๆ ปรียนเตติ ปรีนา ยา สักกายทิฏฐิวิจิกิจฉา บุคคเลน ปรียนเต ฯ ปหีนาน ภาโว ปฟินตต์ ฯ ตาหิ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉาหิ สหคตานี ต...ตานิ ติสหกตานิ จ ต…
…ำเสนอการวิเคราะห์ทางอภิธมฺมและการอภิปรายเกี่ยวกับประเด็นที่สำคัญในกฎและแบบเรียนเกี่ยวกับสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา ตลอดจนการใช้วิจารณญาณในการศึกษาธรรมต่างๆ อธิบายโทษของการไม่สามารถเข้าถึงความรู้และการทำสมาธิในด้านท…
กิเลส พันห้า ตัณหาร้อยแปด
265
กิเลส พันห้า ตัณหาร้อยแปด
…ทสะ คือ ความโกรธขุ่นข้องหมองใจ โมหะ คือ ความหลง มานะ คือ ความเย่อหยิ่งถือตัว ทิฏฐิ คือ ความ เห็นผิด วิจิกิจฉา คือ ความสงสัยลังเลใจในสิ่งที่ควรเชื่อ จีน- มิทธะ คือ ความหดหู่ใจ อุทธัจจะ คือ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ อ…
บทความนี้อธิบายถึงกิเลสที่มีทั้งหมด ๑,๕๐๐ ชนิด โดยแบ่งเป็น ๑๐ ชนิดใหญ่ที่ก่อให้เกิดความรู้สึกต่างๆ รวมถึงตัณหา ๑๐๘ ที่ทำให้เกิดความไม่พอใจและทุกข์ในชีวิต โดยมีการนำเสนอว่าตัณหานั้นเกิดจากการสัมผัสประส
การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล
256
การพิจารณาอริยสัจ 4 เป็นพระอริยบุคคล
…ผู้ปฏิบัติภาวนาสามารถเจริญปัญญารู้แจ้งในพระสัจธรรมดังกล่าวจนถึง ละสังโยชน์เบื้องต่ำ คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา และสีลพตปรามาสได้แล้ว ก็ได้บรรลุมรรคผล เป็นพระโสดาบัน และก็จะเห็นธรรมกายพระโสดาใสละเอียดอยู่ตลอดเวล…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาอริยสัจ 4 เพื่อเข้าสู่อริยภูมิ โดยเริ่มจากการใช้ตาจิต (ญาณ) พระธรรมกาย พิจารณาอริยสัจในแต่ละระดับของพระอริยบุคคล อาทิ พระโสดาบัน พระสกิทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ เมื่อผู
การเกิดและจริตในพุทธศาสนา
98
การเกิดและจริตในพุทธศาสนา
…งทีก็ คิดฟุ้งไปในเรื่องอื่น จิตใจไม่ได้ตั้งมั่นอยู่ในบุญกุศลที่กำลังทำนั้นเลย กุศลที่เจือปนด้วยโมหะ วิจิกิจฉา อุทธัจจะเช่นนี้ ย่อมเป็นเหตุให้ผู้ที่เกิดมานั้นมีโมหจริต อีกนัยหนึ่ง ผู้ที่ชาติก่อนเพลิดเพลินในการด…
เนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างบุญกุศลและจริตในพุทธศาสนา โดยการบำเพ็ญบุญที่ปราศจากความเข้าใจหรือมีอารมณ์ที่ไม่ดีจะก่อให้เกิดโมหจริตและวิตกจริต ส่วนการบำเพ็ญบุญด้วยศรัทธาและปัญญาจะส่งผลให้ม
คุณธรรมและสังโยชน์ในศาสนา
88
คุณธรรมและสังโยชน์ในศาสนา
…ย สังโยชน์ กิเลสที่ผูกมัดใจสัตว์โลกไว้ มี่ ๑๐ ประการ คือ ๑. ลักษณะทุจริย ความเห็นว่าเป็นตัวของตน ๒. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย ๓. ลีลพพตปรามาส ความถือตัวในศาสตร ๔. กามารมณ์ ความติดใจในกามคุณ ๕. ปฏิมะ ความกระทบกร…
เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงมิติขัญาและความสำคัญของคุณธรรมในบทบาทของสมณะ รวมถึงประเภทของสังโยชน์ที่กล่าวถึงในการกำหนดพฤติกรรมที่ดี เช่น การแบ่งปัน การพูดจาน่ารัก และการช่วยเหลือผู้อื่น นอกจากนี้ยังมีการพูดถ
เวไนยสัตว์ในพระพุทธศาสนา
560
เวไนยสัตว์ในพระพุทธศาสนา
…อริยบุคคลผู้ได้บรรลุโสดาปัตติผล โสดาปัตติผล ผลคือการถึงกระแสนิพพาน, ผลที่ได้รับจากการละสักกาย ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ด้วยโสดาปัตติมรรค ทำให้ ได้เป็นพระโสดาบัน
บทความนี้สำรวจคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับเวไนยสัตว์ในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงบทบาทของพระพุทธเจ้าในฐานะศาสดาที่สอนให้ผู้คนรู้จักธรรมะและการบรรลุถึงนิพพานผ่านการปฏิบัติธรรม โดยเน้นถึงความสำคัญของการเลี
กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส
135
กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส
… - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 135 กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส อุทธัจจ์ กุกกุจจ์ วิจิกิจฉา อาทานคคาริตา ทุปปฏินิสสัคคิตาติ เอวมาทโยฯ สทฺธาจริตสฺส มุตตจาคตา อริยาน ทสฺสนกามตา สทฺธมฺม โสตุกามต…
เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมฐานและจิตที่สำคัญในพระพุทธศาสนา สอนให้เข้าใจหลักการการดำเนินชีวิตอย่างมีสติ ความสำคัญของการอบรมจิตในกรรมฐาน และพฤติกรรมของบุคคลที่อาจมีผลต่อการพัฒนาจิตสิ่งต่างๆ เช่น สติสัมปชัญญะ เ
วิธีทำสมาธิและภาวนา
13
วิธีทำสมาธิและภาวนา
…เล่าเรียนมาแล้ว ก็ควรพยายามปล่อยวางให้ สิ้นเสียก่อนในเวลาทําภาวนา ถ้าหากไม่ทําเช่นนั้น ก็จะเกิดเป็น วิจิกิจฉา น ทําผู้ปฏิบัติไม่ให้เห็นธรรมได้ตามต้องการ เมื่อรู้แน่ ฉะนี้แล้ว จะได้กล่าวถึงวิธีนั่งต่อไป ๑๑
…ะมุ่งมั่นที่ธรรมะเพียงอย่างเดียว การรู้และการเรียนรู้ธรรมะก่อนทำภาวนานั้นควรปล่อยวาง เพื่อหลีกเลี่ยงวิจิกิจฉาที่จะทำให้ผู้ปฏิบัติไม่สามารถเห็นธรรมได้ตามต้องการ. เมื่อเข้าใจหลักการนี้แล้ว เราก็จะสามารถเรียนรู้ว…
การเข้าถึงความเป็นอริยสาวกในพระพุทธศาสนา
15
การเข้าถึงความเป็นอริยสาวกในพระพุทธศาสนา
…ุดจากอาสวะเป็นชั้น ๆ ไป พระโสดา พระสกทาคา พระอนาคา พระอรหัต ยังไม่หลุดจากอาสวะ หลุดเพียงสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส หลุดจากกามราคะอย่างหยาบ หลุดจากกามราคะอย่างละเอียด แต่ยังติดรูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุท…
พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้อธิบายว่า การเข้าถึงความเป็นอริยสาวกต้องหยุดเข้าไปในธรรมกายโคตรภูละเอียด เพื่อเข้าถึงพระอริยบุคคล ๘ พระองค์ ซึ่งเป็นปุริสบุคคลที่หลุดจากอาสวะต่างๆ อาสวะมี ๔ จำพวก ได้แก่
การจัดการกับนิวรณ์ในชีวิต
16
การจัดการกับนิวรณ์ในชีวิต
… ทาน ศีล ไม่มีอำนาจในการทำลายหรือกำจัดนิวรณ์ได้ ต้อง ใช้สมาธิเท่านั้น จึงจะทำลายกิเลสกลุ่มนี้ได้ 5. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย เป็นนิวรณ์ตัวสุดท้าย จัดเป็นอุปสรรคขัดขวางการพัฒนาจิตที่ บ ท ที่ 1 อุ ป ส ร ร ค ใ น …
…ความเบื่อหน่ายและความหดหู่ ซึ่งอาจเกิดจากนิวรณ์ที่ทำให้จิตใจมีความไม่สงบ อาทิเช่น อุทธัจจกุกกุจจะและวิจิกิจฉา สาเหตุเหล่านี้ส่งผลต่อการทำงานและการปฏิบัติธรรม ทำให้ขาดกำลังใจในการทำความดี หากไม่รู้จักและจัดการก…
โมหะและพระอริยเจ้าตามพระธรรม
510
โมหะและพระอริยเจ้าตามพระธรรม
…พระนิพพานแล้ว ตัดขาดจากสังโยชน์ เบื้องต่ำา ๓ ประการ คือ สักกายทิฏฐิ ความเห็นเป็นเหตุให้ถือตัว ถือตน วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัยในพระรัตนตรัย สีลัพพตปรามาส การถือมั่นในศีลพรตที่เป็นความเชื่อผิดๆ ก็หลุดหมด มาเกิดอี…
โมหะคือความหลงที่ห่อหุ้มสัตว์โลกไว้ และเป็นอุปสรรคสำคัญในการเข้าถึงความจริง พระอริยสาวกได้ทำลายอวิชชา ตัดขาดจากสังโยชน์เบื้องต่ำ และสามารถเข้าสู่นิพพานได้ โดยแบ่งตามระดับ บรรลุธรรมจากพระโสดาบันจนถึงพร
ธรรมะเพื่อประชาชน
552
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ุคคลผู้ได้บรรลุโสดาปัตติผล โสดาปัตติผล ผลคือการถึงกระแสนิพพาน, ผลที่ได้รับจากการละสักกาย อคติ ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ด้วยโสดาปัตติมรรค ทำให้ ได้เป็นพระโสดาบัน ฐานะอันไม่พึงถึง, ทางแห่งความประพฤติที่ผิด,…
เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้เกี่ยวข้องกับหลักธรรมในพระพุทธศาสนา เช่น สุขเจืออามิส, โสดาบัน, อนาคามิผล, อนาคามิมรรค และการเสื่อมทางจิตใจ โดยมีการสื่อสารถึงความสำคัญของการปฏิบัติธรรมเพื่อเข้าถึงนิพพาน รวมถึง
ธรรมะเพื่อประชาชน
556
ธรรมะเพื่อประชาชน
…ุคคลผู้ได้บรรลุโสดาปัตติผล โสดาปัตติผล ผลคือการถึงกระแสนิพพาน, ผลที่ได้รับจากการละสักกาย อคติ ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ด้วยโสดาปัตติมรรค ทำให้ ได้เป็นพระโสดาบัน ฐานะอันไม่พึงถึง, ทางแห่งความประพฤติที่ผิด,…
หนังสือธรรมะเพื่อประชาชนนี้มีความสำคัญในการให้ความรู้เกี่ยวกับคำศัพท์ในพระพุทธศาสนา พร้อมทั้งอธิบายถึงขั้นตอนต่างๆ เช่น โสดาปัตติผล ซึ่งเป็นการบรรลุถึงพระนิพพาน การละสังโยชน์ต่างๆ ภูมิที่ไม่ดีในสังสาร
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี ในพระพุทธศาสนา
174
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี ในพระพุทธศาสนา
… อุทธจจรหิตนฺติ อุทธจสหคตเจตนารหิต เอกาทสวิธ อกุสลกมุม ฯ กิมปเนตฺถ การณ์ อธิโมกขวิรเหน สพฺพทุพพลมปี วิจิกิจฉา สหคติ ปฏิสนธิ์ อากฑฺฒติ อธิโมกขสมุปโยเคน ตโต พลวฑฺตมปิ อุทธจจสหคติ ติ นากฑฒตีติ ฯ ปฏิสนธิทานสภาวาภา…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับ อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี โดยเน้นเรื่องการวิเคราะห์ปุญญกิริยาวัตถุและการเข้าใจในความละเอียดของวิญญาณในประโยคต่างๆ รวมถึงการสร้างความเข้าใจในกรรมดีและกรรมชั่ว
ความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
155
ความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
…ยาบาท ความคิดร้าย (๓) ถีนมิทธะ ความหดหู่และเซื่องซึม (๔) อุทธัจ จกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและร้อนใจ (๕) วิจิกิจฉา ความลังเล สงสัย ปวิเวก หมายถึง อุปธิวิเวก คือความสงัดจากอุปธิ สภาวะอันเป็นที่ตั้งที่ทรงไว้ซึ่งทุกข์…
…มายถึงนิวรณ์ 5 ประการที่แสดงถึงกิเลสระดับกลาง ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ในขณะเดียวกันยังมีปวิเวกที่หมายถึงการสงัดจากอุปธิ เช่น กาม กิเลส และสภาวะต่าง ๆ ที่ก่อตั้งทุกข์ อาจ…