หน้าหนังสือทั้งหมด

พจนานุกรมธรรมะ
563
พจนานุกรมธรรมะ
…วัฏ เวียนประทักษิณ คือ เวียนขวาเหมือนเข็มนาฬิกา ทักขิไณยบุคคล บุคคลผู้ควรรับทักษิณา ได้แก่ พระสงฆ์, สมณะ ทักขิโณทก น้ำที่หลั่งในเวลาทำทาน เป็นเครื่องหมายของการให้ ทัสสนานุตตริยะ การเห็นที่ยอดเยี่ยม ทิพพจั…
หนังสือเล่มนี้เป็นพจนานุกรมที่รวบรวมคำศัพท์ที่สำคัญในธรรมะและพระพุทธศาสนา เพื่อนำเสนอความหมายและแนวคิดที่เกี่ยวข้อง เช่น สวรรค์ชั้นต่าง ๆ และการบำเพ็ญเพียรเพื่อความหลุดพ้น นอกจากนี้ยังมีรายละเอียดเกี่
คำสอนทางพระพุทธศาสนา
545
คำสอนทางพระพุทธศาสนา
…วัฏ เวียนประทักษิณ คือ เวียนขวาเหมือนเข็มนาฬิกา ทักขิไณยบุคคล บุคคลผู้ควรรับทักษิณา ได้แก่ พระสงฆ์, สมณะ ทักขิโณทก น้ำที่หลั่งในเวลาทำทาน เป็นเครื่องหมายของการให้ ทัสสนานุตตริยะ การเห็นที่ยอดเยี่ยม ทิพพจั…
บทนี้เกี่ยวกับคำสอนในพระพุทธศาสนา อธิบายเกี่ยวกับสวรรค์ชั้นต่างๆ ที่มีผู้ปกครอง เช่น พระอินทร์และท้าวสันดุสิต รวมถึงบุคคลที่สมควรได้รับการบูชาและวิธีการปฏิบัติเพื่อกำจัดกิเลส โดยการศึกษาแนวทางไตรสิกขา
พระราชปฏิสันถารของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
54
พระราชปฏิสันถารของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…รพรรดิราช ดังแสดงไว้ในมหาปรินิพพาน สูตร * มีใจความว่า ราชบริษัท ๔ เหล่า คือ กษัตริย์ พราหมณ์ คฤหบดี สมณะ เข้าไปเฝ้าพระเจ้า จักรพรรดิราชแม้แต่เพียงเท่านั้นก็ยินดี ถ้าพระองค์มีพระราชดำรัสด้วยก็ยิ่งชื่นบาน ต…
บทความนี้กล่าวถึงพระราชปฏิสันถารและพระราชจริยารัฏฐาภิบาลของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่มีพระปรีชาในการให้ความสุขแก่ประชาชน และพัฒนาคุณภาพชีวิตในพระราชอาณาจักร สะท้อนให้เห็นถึงความเกรีย
วิเสสนะและอุปมาของบาลีไวยกรณ์
3
วิเสสนะและอุปมาของบาลีไวยกรณ์
… อิติ สัญญา = สตฺตสญฺญา ความสำคัญว่าสัตว์, สมโณ [อหิ ] อิติ ปฏิญญา = สมณปฏิญญา ปฏิญญาว่า [ เราเป็น] สมณะ " ๑. ในสัททนิติว่า สิตต์ จ ต สมมฏฐ์ ฐาน ฯ กวาด ฯ คือทั้งรดน้ำทั้งปัด
…ี้ยังกล่าวถึงสัมภาวนบุพพบทที่มีความสำคัญในการแสดงความหมายในบริบทต่าง ๆ โดยเฉพาะในเรื่องของพระราชาและสมณะ พร้อมทั้งเสนอรูปแบบการใช้ภาษาที่หลากหลายในการสื่อสารความหมายรอบด้านในบาลี.
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค
8
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค
…พระอาทิตย์ ด้วย พระจันทร์และพระอาทิตย์ ท. အာ ๔ ๕ สมโณ จ พราหมโณ จ สมณพราหมณา ๒ ๔ ๕ พราหมณ์ ด้วย ชื่อสมณะและพราหมณ์ ท. 0 ๔ ๕ ด สมณะ ด้วย Q ๒ สารีปุตโต จ โมคคลลาโน จ สารีปุตตโมคคัลลานา พระสารีบุตร ๒ အ ๔ ๕ ด…
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ที่สำคัญ รวมถึงการศึกษาเรื่องสมาสและตัทธิตในบริบทของคำภาษา. กล่าวถึงตัวอย่างการใช้คำต่างๆ เช่น ชื่อบาตรและจีวร, ช้างและม้า, พระจันทร์และพระอาทิตย์ และยังมีตัวอย่างอื่นๆ การส
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
11
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…าบทที่เป็นทุติยาวิภัตติ ในวิเคราะห์เป็น ประธาน แห่งบทสมาส อย่างนี้ "อาคตา สมณา ย โส อาคตสมโณ อาราโม สมณะ ท. ๒ ๓๔ ๕ ๖ ๒ มาแล้ว สู่อารามใด อาราม นั้น ชื่อว่ามีสมณะมาแล้ว က ๖ ๔ ๕ รุฬหา ลตา ย โส รุฬหลโต รุกโข…
เนื้อหาในหน้านี้เกี่ยวกับการศึกษาไวยกรณ์บาลี เช่น วจีวิภาค สมาส และประเภทต่างๆ ของพหุพพิหิ ที่มีการอธิบายถึงการใช้ทุติยาพหุพพิหิ และตติยาพหุพพิหิ ในการวิเคราะห์บทต่างๆ พร้อมตัวอย่างเพื่อความเข้าใจที่ช
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
12
บาลีไวยกรณ์: วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 118 ชิตานิ อินทริยานิ เยน โส ชิตินทริโย สมโณ อินทรีย์ ท. ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๒ อันสมณะใด ชนะแล้ว สมณะ นั้น ชื่อว่ามีอินทรีย์อันชนะแล้ว ๖ ๔ ๕ က กติ ปุญญ์ เยน โส กตปุญโญ ปุริโส บุญ อันบุรุ…
…การใช้อย่างชัดเจน เพื่อความเข้าใจในการประยุกต์ใช้ในบริบทต่างๆ เช่น การบูชาพราหมณ์และการถือปฏิบัติของสมณะ. โดยมุ่งหวังจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจและนำไปใช้เป็นพื้นฐานในการเรียนรู้ภาษาบาลีได้ดียิ่งขึ้น.
อุภัยพากยปริวัตน์: การแสดงความจริงและวิถีชีวิต
31
อุภัยพากยปริวัตน์: การแสดงความจริงและวิถีชีวิต
…้น พูด จริง, คำ ของเขา อันเรา ต้องทำ ๓๕๓. ภิกษุ ท. ๓๐ อยู่แล้ว สิ้นฤดูฝน ในเมืองสาเกต ไม่ผาสุก ๒๕๔. สมณะ ค่อย ๆ ไปอยู่ โดยปกติ จึงงาม ๓๕๕. บุรุษ ผู้มีปัญญา ย่อมรู้ ซึ่งธรรม อันพระผู้มีพระภาค แสดง แล้ว ได้…
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ กล่าวถึงแนวทางการปฏิบัติ การแสดงความจริง และความสำคัญของการเข้าใจธรรมะในชีวิตประจำวัน เช่น การพูดความจริงและการปฏิบัติตนอย่างมีสติต่อคำสอนของพระพุทธเจ้า เนื้อหาเสนอว่า บุรุ
ขันติวาทีชาดก: การไม่โกรธและการให้อภัย
171
ขันติวาทีชาดก: การไม่โกรธและการให้อภัย
…่องในขันติวาทีชาดก ขันติวาทีดาบสโพธิสัตว์ เมื่อพระราชา (กลาพุ) แคว้นกาสีผู้โว่เขล่า (ตะคอก) ถามว่า "สมณะ แกเป็น วาทีอะไร" ตอบว่า "อาตมาชื่อว่า ขันติวาที" ถูกโบยด้วยหวาย ทั้งหนามแล้ว ตัดมือและเท้าเสีย ก็มิ…
บทความนี้พูดถึงขันติวาทีชาดก ที่เล่าเรื่องของดาบสโพธิสัตว์ที่ปฏิบัติอย่างมีจรรยาบรรณและไม่โกรธ แม้จะถูกทำร้ายอย่างรุนแรง โดยมีพระราชากระทำอัตลักษณ์ตามทางพระพุทธศาสนา ซึ่งสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้คนเรียนร
วิสุทธิมรรคและการแสดงฤทธิ์ของพระเถระ
154
วิสุทธิมรรคและการแสดงฤทธิ์ของพระเถระ
…เจ้าจึงไม่ทรงอนุญาตการทรมานนาคราชแก่ภิกษุเหล่านั้น นาคราชคิด (ท้อใจ) ว่า "เราไม่อาจทำแม้แต่เส้นขนขอ สมณะผู้นี้ให้ไหวได้ด้วยลมนาสวาต สมณะ (นี่) มีฤทธิ์มากนะ" (เห็นว่าไม่ได้ก็กลัว หนีไป) พระเถระจึงละอัตภาพ …
ในเรื่องนี้แสดงให้เห็นถึงการต่อสู้ระหว่างพระเถระกับนาคราช โดยนาคราชพยายามที่จะทำร้ายพระเถระ แต่กลับพบว่าพระเถระมีฤทธิ์มากมายที่สามารถป้องกันตัวเองได้อย่างง่ายดาย นอกจากนี้ยังมีการเปลี่ยนร่างเป็นครุฑเพ
ปรโตคฌ- วิญญาธรรมแปลภาค ๑ ตอน ๒
230
ปรโตคฌ- วิญญาธรรมแปลภาค ๑ ตอน ๒
… วิปสนา โดยอรรถคือความคิดเห็น (ตามเป็นจริง) มีมิใช่โรเป็น โคร (คือมีมาพนเป็นอารมณ์เหมือนกัน) ดังนี้ สมณะ และวิปสนา จงเป็นธรรมมิสเป็นอันเดียวกัน (คือมีกันเสมอกัน) โดยความหมาย ว่าออก (จากมิติ และปวตะแต่) เป…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการบูชานมัจฉา ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มการเข้าใจธรรมะโดยการละกิเลสและการมีสติสัมปชัญญะอย่างชัดเจน วิญญาธรรมได้กล่าวถึงการที่จิตจะเข้าถึงการมีอารมณ์อยู่ในความรู้สึกตนและการพ้นจากกิเลสทั้งหลา
ปรมตุภูมิสาย นาม วิฑูรินครล่อมคู
64
ปรมตุภูมิสาย นาม วิฑูรินครล่อมคู
…มาคุณนิสุขโต อิโคโร ฯ ยกน ฯ โกจิ กิณฑา กิณฑาโน อิโคโร ปรวัลโญ ยทิก ปุณาคมาคุณดี ราชากิโ สมณะ- ชมมสุข อนูปนิสุขโต ลาภกุกราสนิวิจีกนีปูชน "ทุจิวิปุตติ เหตุโค ฯ อสสุฤกาลาทีกา สุกษารานิฉกตูส…
เนื้อหาเกี่ยวกับปรมตุภูมิสาย นาม วิฑูรินครล่อมคู ที่นำเสนอแนวความคิดและการประยุกต์ใช้ในระดับการศึกษาเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อสังคม ซึ่งมีการตั้งคำถาม และค้นคว้าในหลายประเด็นที่สำคัญ และรวมถึงการนำเสนอวิ
ประชาไต- สมุดปลาสากี คาม วินัยฤๅตา (ปฐม ภาค) - หน้า ที่ 77
77
ประชาไต- สมุดปลาสากี คาม วินัยฤๅตา (ปฐม ภาค) - หน้า ที่ 77
… ชน ทสรุเสิย ราชา ทีฺวจา อิม กาา อาคาติ อาห ฯ มยา สุภิเอก มหาราชี ๆ อินทนี ปน ชมพูทิเป อญฺญเปี วรปา สมณะ สมุฎี ๆ สนฺดิ มหาราช เอดรที ชมพูทีโป กาสวป- ปชฺโชโต อิสฺวาตปิฎกอ ตสมิ เทวิชา อภิริปุต๎ ฯ เจโตปิยเรว…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงประเทศในประวัติศาสตร์ที่สำคัญของไทย รวมถึงการเน้นย้ำถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ และการเล่าเรียนทางพุทธศาสนา ซึ่งเป็นเรื่องที่สำคัญต่อประชาชน การอ้างอิงถึงประวัติศาสตร์และวรรณกรรมไทยใ
สมุทปาฏิทานนาม วิฑูฒภูวา ต ภูชนา
205
สมุทปาฏิทานนาม วิฑูฒภูวา ต ภูชนา
…สติ สมุนพุฒิ ๙ ตาคม โตติ ปภา ควราส วิสะสัน ฯ อย่สมโน ฯ เตมาสนุติ อจุนุตสโลโค ฯ อลฐิวามา ฯ อิมสม ฯ สมณะ ฯ ตนติอุปเทสม ฯ ปลาน ฯ เสน ฯ หาม ฯ นา อโลโม อนุตร ฯ อัล มาราวาสปลิโพจินาด ฯ มารา- วาสน ปลิโพสรุ ฯ…
เนื้อหาเกี่ยวกับสมุทปาฏิทานนาม วิฑูฒภูวา และบทบาทในการสอนเกี่ยวกับความหมายและการปฏิบัติในชีวิตประจำวัน การอภิปรายถึงความสำคัญของการศึกษาและการปรับปรุงตัวเอง โดยเฉพาะในบริบทของพระพุทธศาสนา ซึ่งให้ความส
การศึกษาเกี่ยวกับวิฑูฏิ
466
การศึกษาเกี่ยวกับวิฑูฏิ
…าสสุ ฯ วา รสสุ ฯ ฯ ฯ สญฺญากานนํนติ อนิจฺจสุขฺอาทํ ทุกนํ สุขาวานนํ ฯ นุนฺ พุทธามนฺนติ ฯ อารฺธนํอานนํ สมณะ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ ตุกตฺต คาวาติ ภาวติ สหทํิ นิรฺตฺตินเยน เวทีพพา ฯ ยํปี ภาวาวติอิติทีปิ ปทํ ฯ ฯ ฯ ฯ ฯ…
เนื้อหานี้พูดถึงวิตูฏิและสารฤทธิ์ที่เกี่ยวข้องโดยเฉพาะในปีนี้ สารวิฑูฏิที่ถูกนำเสนอมีความสำคัญในเรื่องของการศึกษาและอภิปรายในบริบททางพุทธศาสนา ซึ่งช่วยให้ทั้งนักศึกษาและผู้สนใจสามารถศึกษาและทำความเข้า
ความหมายของคำว่า พระสมณะในพระพุทธศาสนา
192
ความหมายของคำว่า พระสมณะในพระพุทธศาสนา
…ง จึงได้กล่าวว่ามว่า " สมโณ ขูล โก โคโตโม" เป็นคำขึ้น ในคำนั้น บันลิติพึงทราบว่า พระผู้พระภาคเจ้าว่าสมณะ เพราะเป็นผู้มาปสังแล้ว ข้อนี้ สมจริงดังคำที่พระองค์ตรัสไว้ว่า " เราเรียกบุคคลว่าพระสมณะ เพราะมีบาทอ…
บทความนี้พูดถึงความหมายของคำว่า 'พระสมณะ' ในพระพุทธศาสนา ซึ่งมีรากฐานมาจากคำตรัสของพระผู้พระภาคเจ้า โดยเฉพาะการที่ได้ยินว่าพระสมณะโคดมเป็นผู…
ปฐมสมันตปาสาทกแปล ภาค ๒ - หน้า ที่ 129
129
ปฐมสมันตปาสาทกแปล ภาค ๒ - หน้า ที่ 129
…มโณติ ม ธารทิ" ไม่ใช่เป็น การบอกกล่าวด้วยคำไหวพจน์ การบอกกล่าวสักกา ยอมมีได้ด้วยคำไหวพจน์แห่ง ผู้ใช้สมณะอย่างนี้ คือ :- ทุลสีโลติ ม ธารทิ ท่านจงทราบจำพาข้าไว้ว่า 'เป็น ผู้ศิล', ปาปฐมโภติ "" ท่านจงทราบจำพา…
บทความนี้กล่าวถึงการบอกกล่าวในพระพุทธศาสนาที่ใช้คำไหวพจน์ซึ่งจำเป็นในการแสดงตัวตนของสมณะ โดยมีการอธิบายลักษณะและความสำคัญของการใช้คำดังกล่าวเพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจดีขึ้นว่าคำแสดงความมีตัวตนเ…
ปราชญ์ และความแพ้ในธรรม
144
ปราชญ์ และความแพ้ในธรรม
…รรม), คำทั้งปวงอันบัดนี้ติดพึงประกอบอย่างนี้. สองบทว่า เตน/จูจิดิ มีความว่า บุคคล ย่อมเป็นผู้ไม่ใช่ สมณะ ไม่ใช่เหล่าอาสาคณะปฏิบัติ และขาดจากไป ขาดไป คือล้างแพ้ จากศาสนา เพราะเหตุนี้, เพราะเหตุนี้ บุคคลนั้…
บทความนี้พูดถึงความหมายของคำว่า 'ปราชญ์' ในบริบทของการแพ้และการถูกต้องสภาพธรรม โดยยกตัวอย่างจากพระคัมภีร์และวิเคราะห์ความสำคัญของการรักษาสิกขาขณะในสงวนศาสนา อธิบายความสำคัญของการเรียนรู้และความเข้าใจใ
ทุติยัมมปสาทิกาาเกลา - หน้าที่ 75
75
ทุติยัมมปสาทิกาาเกลา - หน้าที่ 75
…ทฺ องฺอญฺญวน สมโณ อุต สุตสมฺโณ มีความว่า พวกสาวของอาชีวก รุกรานพระอุทเทะระ นันอย่างนี้ว่า " ธรรมว่า สมณะ ต้องเป็นผู้ไม่ขวนขวาย คือ ต้องเป็นผู้ไม่พยายามในการงานเช่นนี้ ด้วยว่า สมณะผู้เป็นอย่างนี้ จึงเป็นสม…
…าทิกาาเกลา’ กล่าวถึงการอยู่ร่วมกันในสังคมและความสำคัญของการไม่ทะเยอทะยานในทางโลก มุ่งเน้นถึงความเป็นสมณะที่ดีและการไม่ยึดติดสิ่งของ อีกทั้งพูดถึงพฤติกรรมของพระอุทเทระและการเล่นพนันในชีวิตคนทั่วไป การเรียน…
ความหมายและการตีความของอธิบาน
158
ความหมายและการตีความของอธิบาน
…ว่า "อรรถ คือ เหตุนันคือ ข้อที่อธิบายเป็นเหตุที่อธิบาย กระทำอัน (ระงับ) ด้วยสมภพหลาย." เพราะเหตุนี้ สมณะ ทั้งหลายเทียว ปรารถ คือ อาชะ หมายอธิบัิงใดเป็นไป อธฺิกรณ์นั้นพึงทราบว่า อธฺิกรณ์ แต่ในอรรถกถังก็มัก…
บทความนี้กล่าวถึงความหมายของอธิบานในพระอรรถกถา โดยกล่าวถึงมุมมองต่าง ๆ ของสมณะที่กล่าวถึงสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอธิบาน เช่น ความยึดถือ เจตนา และความไม่ชอบใจในบริบททางศาสนา นอกจากนี้…