หน้าหนังสือทั้งหมด

ความหมายของเวทนาและสัญญาขันธ์
103
ความหมายของเวทนาและสัญญาขันธ์
1. สุขเวทนา เป็นความรู้สึกสุข คือ สบายกาย สบายใจ 2. ทุกขเวทนา เป็นความรู้สึกทุกข์ คือ ไม่สบายกาย ไม่สบายใจ 3. อ…
เนื้อหานี้อธิบายถึงเวทนาสามประเภท ได้แก่ สุขเวทนา (ความสบายใจ), ทุกขเวทนา (ความทุกข์ใจ), และ อทุกขมสุขเวทนา (ความรู้สึกเฉยๆ) โดยเฉพาะการที่เวทนาเกิดข…
ธรรมะเพื่อประชา: การปล่อยวางเพื่อการหลุดพ้น
76
ธรรมะเพื่อประชา: การปล่อยวางเพื่อการหลุดพ้น
… สารธรรม ของชีวิต ๗๕ และไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริงแล้วย่อมละความพอใจในสังขารร่างกาย เวทนา ๓ อย่างนี้ คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขม สุขเวทนา เวทนาเหล่านั้นเกิดขึ้นเพราะจิตเป็นปัจจัยปรุงแต่ง เป็นสุข เป็นทุกข์ บางครั…
ในบทนี้พูดถึงการปล่อยวางจากการยึดมั่นถือมั่น การเข้าใจธรรมะที่พระพุทธองค์ได้เทศนาเกี่ยวกับสุขเวทนา ทุกขเวทนา และอทุกขมสุขเวทนา ผู้มีจิตหลุดพ้นไม่วิวาทกับใคร และไม่ติดข้องในอาสวกิเลส การหยุดนิ่งและปล…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
229
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…ตน์ ปวตฺติ ฯ หิโนติ เอเตนาติ เหตุ อภิธานพุทธทวย เอเตน ธมฺเมน หิโนติ ปวตฺตติ อิติ ตสุมาโส ธมฺโม เหตุ สุขเวทนา ฯ ปวตฺติยา เหตุ ปวตฺติเหตุ ปวตฺติเหตุโน ภาโว ปวตฺติเหตุตา สุขเวทนาย สุนทรสงขาโต คุโณ ๆ ตสม... ตายาต…
…นการอธิบายเกี่ยวกับอภิธานพุทธและความสัมพันธ์ระหว่างวาจากับอารมณ์ โดยเน้นการวิเคราะห์เหตุผลของการเกิดสุขเวทนาและการนำไปสู่การปวตฺติปัญญาในชีวิตเพื่อสร้างความสุขและความสงบในการดำเนินชีวิต. ข้อมูลที่อิงจากหลักทา…
การรับรู้เวทนาในธรรมวินัย
30
การรับรู้เวทนาในธรรมวินัย
“ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เสวยสุขเวทนาอยู่ ก็รู้ชัดว่า เราเสวยสุขเวทนา เสวยทุกขเวทนาอยู่ ก็รู้ชัดว่า เราเสวยทุกขเวทนา เสวยอทุกขมสุขเวทนาอย…
เนื้อหาในบทความนี้อธิบายการรับรู้เวทนาของภิกษุในธรรมวินัย โดยมีการแบ่งประเภทของเวทนาเป็น สุขเวทนา, ทุกขเวทนา และ อทุกขมสุขเวทนา พร้อมทั้งคำอธิบายเกี่ยวกับอามิสหรือเหยื่อล่อที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึ…
วิสุทธิมคฺคสฺส: การสำรวจทางจิตวิทยา
210
วิสุทธิมคฺคสฺส: การสำรวจทางจิตวิทยา
…น อุปฺปชฺชนฺติ เยส อวสาน เอก รูปาวจร จตุตถฌานิก เสสานิ วุตตปุปการาเนว กามาวจรานฯ อย ปน วิเสโส ยสฺมา สุขเวทนา อทุกขมสุขาย เวทนาย อาเสวนปจฺจเยน ปจฺจโย ปน โหติ จตุตถฌาเนว ๑. อภ. ว. ๒๕/๓๕๗ ฯ ๒. ที. ส. ๔/๔๘
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์ทางจิตวิทยาของวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเน้นความสำคัญของฌานและสุขทางจิตที่เกิดขึ้นจากการฝึกปฏิบัติ การสำรวจความรู้สึกและประสบการณ์ภายในที่เกิดจากการเข้าสู่ฌาน และการที่จิตสามารถเข
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360
360
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360
…ชื่อว่าสฬายตนะ ผัสสะ ที่เป็นไปในทวาร ๖ ด้วยอำนาจแห่งจักขุสัมผัสเป็นต้น ชื่อว่าผัสสะ ฯ เวทนามี ๓ คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา และอุเบกขาเวทนา (ด้วย อำนาจแห่งสุข ทุกข์ และอุเบกขา) ฯ ตัณหามี ๓ อย่าง คือกามตัณหา ภวตัณห…
ในหน้าที่ 360 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงอายตนะ ๖ และการรับรู้ผ่านสัมผัส การแบ่งประเภทเวทนาเป็น ๓ ประเภท รวมถึงการจัดประเภทตัณหาและอุปาทาน โดยอธิบายเกี่ยวกับความแตกต่างระ
ธรรมชาติของเวทนา สัญญา และเจตนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
83
ธรรมชาติของเวทนา สัญญา และเจตนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…นอาจารย์กล่าวว่า เหมือนพระราชาผู้เสวยรส โภชนะดีๆ ก็ท่านอาจารย์จักกล่าวประเภทแห่งเวทนานั้น ด้วยอำนาจ สุขเวทนาเป็นต้น เสียเองทีเดียว ฯ ธรรมชาติที่ชื่อว่าสัญญา เพราะอรรถว่า รู้อารมณ์ ต่างโดย อารมณ์มีสีเขียวเป็นต…
…่งหมายถึงการรับรู้และเสวยรสแห่งอารมณ์ มีการพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างเวทนากับการเสวยรสของอารมณ์ เช่น สุขเวทนา, สัญญาที่เป็นการรู้จำอารมณ์ และเจตนาที่มุ่งหวังในการจัดสรรสิ่งที่สัมปยุตด้วยตนในอารมณ์ต่าง ๆ ดังนั้…
การทำงานของใจและอารมณ์
246
การทำงานของใจและอารมณ์
…่จะก่อ ให้เกิดอารมณ์จากภายนอกที่มากระทบนั้นเป็นสิ่งที่น่าพอใจ ยินดี ก็จะรู้สึกเป็นสุข เรียกว่า เสวย สุขเวทนา และในกรณีเช่นนี้ ก็จะเห็น ใจ มีลักษณะใส แต่ถ้าอายตนะภายนอกหรือสิ่งที่จะก่อ ให้เกิดอารมณ์จากภายนอกมา…
บทความนี้พูดถึงการทำงานของมโนธาตุและอารมณ์ภายในจิตใจ โดยเฉพาะการรู้เท่าทันอารมณ์และการปล่อยวางจากความทุกข์และความสุขที่เกิดขึ้นจากการกระทบของสิ่งต่างๆ จากภายนอก ผู้เขียนชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการเข้
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
222
นามรูป สฬายตนะ และเวทนาที่เป็นปัจจัยในการกำเนิดทุกข์
…ารมณ์ ที่มากระทบ โดยมีความจำ (สัญญา) มาจำแนกการรับรู้นั้นว่าเป็นถูกใจ ไม่ถูกใจ หรือเฉย ๆ จึงแยกเป็น สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขมสุข หรือเฉยๆ ตามมาเป็นธรรมชาติ ผัสสะเป็นปัจจัยจึงมีเวทนา 7.เวทนาเป็นปัจจัย จึงมีตัณ…
เนื้อหานี้สำรวจการทำงานของนามรูปและสฬายตนะ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการรับรู้ทางอารมณ์ โดยการกระทบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก เช่น ตา หู จมูก และวิญญาณ ทำให้เกิดผัสสะและเวทนา การรับรู้เหล่านี้มีผลกระทบต่อ
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
214
ผัสสะและเวทนาในพระพุทธศาสนา
…. มโนสัมผัสสซาเวทนา (เวทนาเกิดจากสัมผัสทางใจ) ว่าโดยลักษณะเวทนามี 5 คือ 1. ความรู้สึกเป็นสุขทางกาย (สุขเวทนา) 2. ความรู้สึกเป็นสุขทางใจ (โสมนัสเวทนา) 3. ความรู้สึกเป็นทุกข์ทางกาย (ทุกขเวทนา) 204 DOU ส ม า ชิ …
ผัสสะมี 6 อย่าง ประกอบด้วยจักขุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส และมโนสัมผัส โดยแต่ละสัมผัสต้องมีธรรม 3 อย่างมาประจวบกันจึงเกิดผัสสะ ส่วนเวทนานั้นเป็นการเสวยอารมณ์ที่เกิดจากสัมผัสดังกล
การปล่อยวางขันธ์ ๕ ในพระธรรมเทศนา
52
การปล่อยวางขันธ์ ๕ ในพระธรรมเทศนา
… องค์ประกอบของขันธ์ ๕ โดยย่อ ได้แก่ :- ๑. รูป คือ ร่างกาย ประกอบด้วย ดิน น้ำ ลม ไฟ ๒. เวทนา เป็นดวง สุขเวทนา ก็ใส ทุกขเวทนาก็ขุ่น ๓. สัญญา ความจำ เป็นดวงต่างกัน ดี ชั่ว หยาบ ละเอียด เลว ประณีต ๔. สังขาร เป็นด…
พระธรรมเทศนาเน้นการสำรวมตา หู จมูก และการปล่อยวางขันธ์ ๕ ซึ่งประกอบด้วยรูปร่าง กาย เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ การปล่อยวางนี้ยากเหมือนกับการเด็กที่กำไฟ ต้องได้รับการเรียนรู้และฝึกฝนเพื่อให้สามารถปล่อ
เวทนาทั้งสามในอภิธรรม
117
เวทนาทั้งสามในอภิธรรม
… ฯ นนฺ จ เทวมา ภิกฺขเว เวทนา สุขา ทุกฺขาติ วจนโต เทว เอว เวทนาติ ฯ สจจ์ ตมปน อนวชฺชปกฺขิก อทุกขมสุข สุขเวทนาย สาวชฺชปกฺขิกญจ ทุกฺขเวทนาย สงฺคเหตุวา วุตติ ฯ ยมปี กตฺถจิ สุตฺเต" ยงกิญจิ เวทยิติ อิทเมตฺถ ทุกฺขสฺ…
เนื้อหานี้พูดถึงการจำแนกประเภทของเวทนา อธิบายถึงเวทนาที่เกิดจากความรู้สึกต่างๆ เช่น สุข ทุกข์ และอทุกขมสุข โดยแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามความสามารถในการรับรู้ ทั้งนี้ยังมีการเน้นย้ำถึงธรรมชาติและการรักษา
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การวิเคราะห์เวทนาและอทุกขมสุข
187
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การวิเคราะห์เวทนาและอทุกขมสุข
…าจึงทรงประมวลมา (ตรัส) ในจตุตถฌานนี้ (อีกเล่า ?)" ตอบว่า "เพื่อ (ให้กำหนด) จับได้โดยง่าย เพราะอทุกขมสุขเวทนานี้ใด ที่ตรัสไว้ในปาฐะว่า อทุกขมสุข์ นั้น อทุกขสุขเวทนานั้นเป็นธรรมชาติสุขุม รู้ได้ยาก ไม่อาจ ( กำหน…
ในเนื้อหานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเกี่ยวกับอทุกขมสุขเวทนาในจตุตถฌาน โดยการทำอปริเสสศัพท์เป็นการรวมรวมเวทนาต่างๆ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถกำหนดและจับได้ง่ายขึ้…
ธรรมะเพื่อประชา: ชัยชนะครั้งที่ 5 (ตอนที่ ๓ ชนะ สัจจกนิครนถ์)
147
ธรรมะเพื่อประชา: ชัยชนะครั้งที่ 5 (ตอนที่ ๓ ชนะ สัจจกนิครนถ์)
ธรรมะเพื่อประชา ชัยชนะครั้งที่ 5 (ตอนที่ ๓ ชนะ สัจจกนิครนถ์) ๑๔๖ ปุถุชนในโลกนี้ เป็นผู้มิได้สดับ มีสุขเวทนาเกิดขึ้น เขาถูกสุข เวทนากระทบเข้าแล้ว มีความยินดีในสุขเวทนาด้วย ถึงความ เป็นผู้ยินดีในสุขเวทนาด้วย ส…
ในบทเรียนนี้พูดถึงการส่งเสริมการอบรมจิตและกายเพื่อสามารถหลุดพ้นจากทุกข์และการยึดติดในสุขเวทนา โดยเสนอว่าสุขและทุกข์มีผลต่อจิตใจของบุคคลอย่างไร หากไม่มีการอบรมทั้งสองอย่าง จะเกิดทุกข์ขึ้นอย่างหล…
หน้า15
86
…ยความเป็นทุกข์ พิจารณาเห็นทุกข์ โดยความเป็นลูกศร ปักอยู่ที่ร่าง ความถือมั่นว่าเป็นตัวเป็นตน ในอทุกขมสุขเวทนา ไม่ได้มีแก่ภิกษุนั้น ภิกษุนั้น จะพึงติดอยู่ในโลกอย่างใด ด้วยกิเลสอะไร ๑๐๐.--ทะ เรามิ ขุ.เถร.มก.๕๓/๒…
คุณลักษณะของนิพพานและความสุขสูงสุด
172
คุณลักษณะของนิพพานและความสุขสูงสุด
…ดยอดแล้ว แต่ก็กลับมีทุกข์เป็นผลตาม มาจนได้ เนื่องด้วยว่าความสุขอย่างอื่นเป็นสุขอันเกิดจากเจตสิก คือ สุขเวทนาเจตสิก ซึ่งเป็นสภาพที่ปรุง แต่งจิตให้มีความสุข เพราะเสวยอารมณ์ที่ชอบใจอันเป็นโลกิยธรรม คือ กามสุขฝ่า…
บทความนี้อธิบายถึงความหมายและลักษณะของนิพพานในทางพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการอธิบายให้เห็นถึงการสิ้นสุดของกิเลสและการบรรลุสุขที่แท้จริง นิพพานถูกมองว่าเป็นความสุขสูงสุดที่ไม่เกี่ยวข้องกับโลกและไม่กลับกลาย
สาเหตุการเกิดกรรมฝ่ายดี
33
สาเหตุการเกิดกรรมฝ่ายดี
…งให้เกิดกุศลกรรม ได้แก่ การ กระทำดีทางกาย ทางวาจา และทางใจ ผลแห่งการกระทำจึงให้ไปบังเกิดในสุคติ เสวยสุขเวทนาล้วนๆ เพราะประกอบกรรมขาวจึงทำให้ไปสุคติภูมิ ส่วนมากผู้ที่ประกอบแต่กรรมขาวคือ พรหม 3) กรรมทั้งดำทั้งข…
เนื้อหาพูดถึงสาเหตุการเกิดกรรมฝ่ายดีซึ่งรวมถึงอโลภะ อโทสะ และอโมหะ พร้อมทั้งสอนวิธีการแก้ไขปัญหาทางจิตใจเพื่อทำกรรมดี เช่น การทำทานและการเจริญเมตตา นอกจากนี้ยังอธิบายลักษณะของกรรมที่แบ่งออกเป็น 4 ประเ
ธรรมะเพื่อประชาชน: วิธีเตรียมตัวตาย
23
ธรรมะเพื่อประชาชน: วิธีเตรียมตัวตาย
…้นสูนทางนี้ จักมาถึงต้นไม้นี้เดียว โดยมรรคต่อมา บุรุษผู้จักษุนี้พึงเห็นเขานั่ง หรืออนในสถานนั้น เสวยสุขเวทนาเป็นอันมาก แม้นฉันใด
เนื้อหาเกี่ยวกับการเตรียมตัวตายตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ชี้ให้เห็นถึงการหยุดนิ่ง และการขัดเกลากิเลส เพื่อข้ามพ้นจากสังสารวัฏ และเข้าถึงอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ การปฏิบัติตามแนวทางของพระอรหันต์จะช่
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
183
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ว ( ในตอนแก้ปฐม- ฌาน )แล แต่ความ (ต่อไป ) นี้เป็นข้อแปลก ( จากความที่กล่าวๆ มาแล้ว ) คือเพราะเหตุที่สุขเวทนาหาเป็นปัจจัยโดยเป็นอาเสวนปัจจัย แห่งอทุกขมสุขเวทนาไม่ อันอทุกขมสุขเวทนาจึงเกิดขึ้นในจตุตถฌาน นั่นเอง…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการบรรลุถึงจตุตถฌานซึ่งเป็นการเข้าใจบริสุทธิ์ของจิต โดยการทำสมาธิและการฝึกปฏิบัติภาวนา เพื่อให้เกิดความอุเบกขาและความสงบ การค้นคว้าจิตวิญญาณผ่านการสัมผัสที่ละเอียดและการละความรู้สึกท
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
70
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
…ิติ สุมโน จิตต์ ติสมงฺคีปุคฺคโล วา ตสฺส ภาโว ตสฺมึ อภิธาน พุทธน์ ปวตฺติ เหตุตายาติ โสมนสฺส์ ฯ มานสักสุขเวทนาเยต์ อธิวจน์ ฯ เตน สหคติ เอกุปปาทาทิวเสน สสฎฐิ เตน สห เอกุปปาทาทิภาว คตนฺติ วา โสมนสฺสสหคติ ฯ มิจฉา …
บทนี้เจาะลึกแนวคิดอภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา โดยนำเสนอความสัมพันธ์ระหว่างจิตและทิฏฐิ รวมถึงบริบทของสัญญาและการดำรงอยู่ของจิตในพุทธศาสนา ทั้งนี้ การวิเคราะห์ทิฏฐิช่วยให้เข้าใจถึงการรับรู้และปฏิบัติในทางธรรมที