หน้าหนังสือทั้งหมด

ขุมทรัพย์ทางปัญญาจากชาดก
3
ขุมทรัพย์ทางปัญญาจากชาดก
…ยคำที่เป็นร้อย- กรองประเภทฉันทลักษณ์เท่านั้น ส่วนเนื้อ หารายละเอียดของเรื่อง มีปรากฏอยู่ใน หนังสือ “อรรถกถาชาดก” ซึ่งมีทั้งหมด 90 เล่มด้วยกัน
…รียนชีวิต พระไตรปิฎกได้บันทึกชาดกไว้ในเล่มที่ ๒๓ และ ๒๘ โดยมีการรวบรวมเนื้อหาและคำสอนที่มีคุณค่าใน 'อรรถกถาชาดก' จำนวน 90 เล่ม ผ่านตัวอย่างในแต่ละเรื่องที่แสดงถึงความเป็นมาของพระโพธิสัตว์ในการบำเพ็ญบารมี
มหาทุคตะและอานุภาพของบุญ
48
มหาทุคตะและอานุภาพของบุญ
…ื้อบาตรคือการจ่ายทรัพย์เพื่อความมีสิทธิ์ในการรับบาตรไปถวายทานแด่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า * ฉันภัตตาหาร * อรรถกถาชาดก ติกนิบาตชาดก สิริชาดก, มก.เล่ม 58 หน้า 281-283. * อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เรื่องนางจุฬสุภัททา,…
เรื่องราวของมหาทุคตะในสมัยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ด้วยความตั้งใจทำดีและอุปการะจากพระองค์ทำให้เขาเปลี่ยนแปลงจากคนจนสู่ความเป็นเศรษฐี เมื่ออายุมากขึ้นเขาได้ไปบังเกิดในเทวโลกเนื่องจากบุญ และในภายหลังได้บรร
ธรรมนิธาราวารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา
67
ธรรมนิธาราวารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา
…ksha Dutt. 1943-1947. Calcutta: Calcutta Oriental Press. J Jātaka (ชาดก) J-a Jātaka-atthakathā (อรรถกถาชาดก) MN Majhima-nikāya (มัชฌิมนิทานย์) Mv Le Mahāvastu. edited by Émile Senart. 1882-1897. Paris: I…
ธรรมนิธาราเป็นวารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนาที่ให้ข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับคำศัพท์และอรรถกถาในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะชาดกและธัมมบทที่มีการแปลเป็นไทย วารสารนี้ยังนำเสนอข้อมูลจากฉบับต่างๆ เช่น มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลง
ธรรมาธร: การวิเคราะห์วิพากษ์ทางพระพุทธศาสนา
26
ธรรมาธร: การวิเคราะห์วิพากษ์ทางพระพุทธศาสนา
…มาธร วิเคราะห์วิพากษ์ทางพระพุทธศาสนา ฉบับรวมที่ 3 ปี 2559 คาถาชาดก → ภาพสลักหินเล่าเรื่องชาดก โบราณอรรถกถาชาดก บทสรุปและแนวทางในการวิจัยต่อไป จากการศึกษาความสัมพันธ์ของชาดกที่ปรากฏในคัมภีร์พระไตรปิฎก (คาถาชาดก…
บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ของคาถาชาดกในพระไตรปิฎกและอรรถกถาชาดกกับเรื่องเล่าจากภาพสลักหิน พบว่าภาพเหล่านี้ได้มีการอ้างอิงถึงคาถาชาดกเป็นบรรทัดฐาน ในบริบททางประวัติ…
การศึกษาเนื้อหาในภาพสลักหินและอรรถกถาชาดก
24
การศึกษาเนื้อหาในภาพสลักหินและอรรถกถาชาดก
…adamtiya-j (J 514 Chaddanta-J), A.l a.9 Hamsa-j (J 32 Nacca-j) เป็นต้น และนั่นหมายความว่าเนื้อหาใน “อรรถกถาชาดก” มีส่วนที่มีความเก่าแก่กว่ “ภาพสลักหินเล่าเรื่องชาดก” ซึ่งถูกสร้างขึ้นรวดพุทธศตวรรษที่ 3 หรือ 2 ศตว…
บทความนี้สำรวจความสัมพันธ์ระหว่างภาพสลักหินและอรรถกถาชาดก อธิบายการใช้เนื้อหาในอรรถกถาเพื่อเสริมการตีความภาพ โดยยกตัวอย่างผลงานสร้างในพุทธศตวรรษที่ 3 รวมถึงก…
หน้า6
7
ใน อรรถกถาชาดก ถ้าครำภาณตามสายจารีติแล้ว อรรถกถาจารย์คือ พระพุทธโมสาจารย์ ซึ่งเป็นคนเดียวกับที่จาร วิสุทธิมรรค ท่า…
เรื่อง ทุมเมธาดค
95
เรื่อง ทุมเมธาดค
…า แม้ในปางก่อนก็ได้เคยกระทำแล้วเหมือนกัน" แล้วทรงนำเอาร่องในอดีตมาสาดงต่อไปนี้ :- 23 ชาติภูมิฎรรม อรรถกถาชาดก เอกนิบาต ล.๑๔, น.๑๖, มมัณฑ์ หาด เรื่องโปรด
พระศาสดาได้ตรัสเกี่ยวกับพระเทวทัต โดยใช้คำเริ่มต้นว่า 'ถูกรถ ทุมเมโฑ' เพื่อบอกถึงความงามและคุณธรรมของพระพุทธองค์ ที่มองเห็นได้ชัดเจน เปล่งพระรัศมีและสื่อถึงความบริสุทธิ์ที่ไม่อาจลืมได้ ในการเทศนานี้ยั
หลักการแต่งไทยเป็นคณะ ป.ธ. ๙๗
343
หลักการแต่งไทยเป็นคณะ ป.ธ. ๙๗
…ตฺถาบิ เอวํ อติติ อาหาริตตา ภิกฺขุ โอวฑฺฒ นาม ภิกฺขเว ติรฉนาคตา อนุมฺนบญฺ สคารา สปฺปลิสสา วิธริส ฯ (อรรถกถาชาดก เอกินฺบาต ฯ มงคล ๒/๒๕๔/๒๕) เพราะฉะนั้น ขอให้นักศึกษาผู้แต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยใช้ประโยค หิ นาม พึงสอ…
บทความนี้นำเสนอหลักการและแนวทางในการแต่งภาษาไทยโดยอิงตามความนิยมและหลักภาษามคธ โดยเฉพาะการใช้ประโยคหิ นาม ซึ่งถือเป็นการแสดงถึงภูมิปัญญาของผู้แต่งและความเข้าใจในหลักภาษาที่ถูกต้องและมีเสน่ห์ ควรให้ควา
ธรรมะเพื่อประช
126
ธรรมะเพื่อประช
…่า “ท่านปฏิบัติเราเพื่อต้องการอะไรหรือ” หนุ่มยากไร้บอกว่า “ข้าพเจ้าเป็นคนเข็ญใจมาปรนนิบัติด้วย *มก. อรรถกถาชาดก เอกนิบาต เล่ม ๕๖ หน้า ๔๒๐
การบูชารุกขเทวดาในงานมหรสพ โดยมหาทุคคตะที่มีความเคารพต่อเทวดา แต่คิดว่าเทวดาจะไม่เสวยของขนมที่ตนเองมี เทวดาจึงกล่าวชวนให้เขานำขนมไปบูชา โดยแสดงให้เห็นถึงความรักและเมตตาของพระโพธิสัตว์ที่ไม่ดูถูกเลยแม้
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
343
หลักการแต่งไทยเป็นมคธ
…ว์ อตีต์ อาหริตวา ภิกขู โอวทนฺโต เต หิ นาม ภิกฺขเว ติรัจฉานคตา อญฺญมญญ์ สคารวา สมฺปติสสา วิหริสุ ฯ (อรรถกถาชาดก เอกนิบาต และ มงฺคล. ๒/๒๘๔/๒๑๕) เพาะฉะนั้น ขอให้นักศึกษาผู้จะแต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยใช้ ประโยค หิ นาม…
บทความนี้เผยแพร่หลักการการแต่งไทยเป็นภาษามคธ โดยมีการอธิบายถึงการใช้ประโยคและกิริยาในภาษามคธ พร้อมทั้งยกตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความนิยมและภูมิปัญญาของผู้แต่ง โดยมุ่งหวังให้นักศึกษาเข้าใจและเข้าถึงหล
ประวัติและการเปลี่ยนแปลงของพระพุทธศาสนาในศรีลังกา
128
ประวัติและการเปลี่ยนแปลงของพระพุทธศาสนาในศรีลังกา
… เช่น คัมภีร์ญาโณทัยปกรณ์ วิสุทธิมรรค และคัมภีร์อรรถกถาอธิบายความพระไตรปิฎกต่างๆ เช่น อรรถกถาธรรมบท อรรถกถาชาดก อรรถกถาพระวินัย อรรถกถาพระสูตรต่าง ๆ เป็นต้น ระหว่างพุทธศตวรรษที่ 12 ถึง 17 เป็นยุคที่ลังกาเดือดร้อ…
บทความนี้ศึกษาประวัติของพระพุทธศาสนาในศรีลังกา ตั้งแต่การรจนาคัมภีร์อย่างสำคัญ การฟื้นฟูพระศาสนาในสมัยต่างๆ จนถึงการรุกรานจากต่างชาติและผลกระทบต่อศาสนา ทำให้พระพุทธศาสนาต้องเผชิญกับความยากลำบาก แต่ก็ย
พราหมณ์ผู้รู้ลักษณะสิริและอนาถบิณฑิกเศรษฐี
243
พราหมณ์ผู้รู้ลักษณะสิริและอนาถบิณฑิกเศรษฐี
…่านเศรษฐีก็พยายามทำหน้าที่กัลยาณมิตร จนสหายเหล่านั้นบรรลุธรรม เป็นพระโสดาบันกันทั้งหมด 1 ชาตกัฏฐกถา อรรถกถาชาดก ติกนิบาตรชาดก, มก. เล่ม 58 หน้า 273-280. บ ท ที่ 8 อุ บ า ส ก อุบาสิกา : ผู้นั่ง ใกล้ พระรัตนตรัย D…
ในเมืองสาวัตถีมีพราหมณ์ผู้รู้ลักษณะสิริที่คิดจะลักสิริจากอนาถบิณฑิกเศรษฐี เนื่องจากเชื่อว่าสิริทำให้เศรษฐีร่ำรวยขึ้น เมื่อพราหมณ์ตรวจสอบพบสิริในไก่ขาวและขอให้เศรษฐีมอบไก่ให้ แต่สิริกลับย้ายไปอยู่ที่แก
ลักษณะพิเศษของพระพุทธศาสนา
29
ลักษณะพิเศษของพระพุทธศาสนา
…มก. เล่ม 24 หน้า 82 * พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย มหากัปปินเถรคาถา มก. เล่ม 52 หน้า 348. 5 ชาตกัฏฐกถา อรรถกถาชาดก สัตตกนิบาตชาดก มก. เล่ม 59 หน้า 279. เ ม รู้ ทั่ ว ไ ป ท า ง พระ พุ ท ธ ศ า ส น า DOU 19 บ ท ที่ 2 …
พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งปัญญา นำเสนอความรู้ที่ครอบคลุมและยึดหลักกรรมเป็นสำคัญ โดยไม่ทำร้ายผู้อื่นหรือก่อสงคราม ศาสนานี้ยกย่องปัญญาว่าเป็นธรรมสูงสุด รวมถึงหลักธรรมหลายหมวดที่เน้นไปที่ปัญญาเป็นหลักในกา
ประวัติด้ายสายสิญจน์ในพิธีกรรมมงคล
126
ประวัติด้ายสายสิญจน์ในพิธีกรรมมงคล
…ของศักดิ์สิทธิ์ประดุจข่าย หรือเกราะเพชรป้องกัน สรรพอันตราย เป็นประเพณีสืบมาจนทุกวันนี้ 1 ชาดกฏฐกถา, อรรถกถาชาดก เอกนิบาต, มก. เล่ม 56 หน้า 353 บ ท ที่ 6 ศ า ส น พิ ธี DOU 117
ด้ายสายสิญจน์เป็นอุปกรณ์สำคัญในงานมงคล มีประวัติยาวนานจากชาดก ซึ่งพระโพธิสัตว์ได้ใช้ในขณะเดินทางไปเมืองตักสิลา เพื่อป้องกันอันตรายจากนางยักษิณี โดยอาศัยอานุภาพของด้ายนี้เป็นเครื่องป้องกัน เป็นสัญลักษณ
ประวัติการศึกษาและการแปลพระไตรปิฎกในประเทศไทย
164
ประวัติการศึกษาและการแปลพระไตรปิฎกในประเทศไทย
…ปรด ให้ใช้พุทธศักราช (พ.ศ.) แทน ร.ศ. และในปี พ.ศ.2462-2463 ทรงโปรดให้พิมพ์คัมภีร์ อรรถกถาพระไตรปิฏก อรรถกถาชาดกและคัมภีร์อื่น ๆ เช่น วิสุทธิมรรค มิลินทปัญหา เป็นต้น หลักสูตรนักธรรมที่เรียนกันอยู่ในปัจจุบันนี้ทรง…
บทความนี้เสนอข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงการศึกษาในประเทศไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งการสอบบาลีและการแปลพระไตรปิฎก ซึ่งเริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ.2455 โดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า และรัชกาลที่ 7 ได้นำเสนอการทำสังคายนาพระไ
วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2
69
วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2
…ร: อมรินทร์พริ้นติ้งกรุงเทพ. รีนฤทัย สัจพันธุ์. 2553 นิทานชาดก ฉบับเปรียบเทียบ ในคัมภีร์มหาวัตถุและอรรถกถาชาดก. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: สภาพุทธศ. 2. วารสาร พระมหาพงศ์ศักดิ์ จันโย. 2559 “ความสัมพันธ์ของ…
วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (2562) นำเสนอรายชื่อการอ้างอิงในรูปแบบบรรณานุกรมรวมถึงหนังสือ เช่น “การรวบรวมจัดหมวดหมู่พุทธวจนะ” โดยประพบณ์ อัศววิพิทธก และ “นิทานชาดก ฉบับเปรียบเทียบ”
การศึกษาชาดกและหลักคำสอนในพระพุทธศาสนา
9
การศึกษาชาดกและหลักคำสอนในพระพุทธศาสนา
…“ชาดกมาลา” ของท่านอายศุร ในการศึกษาชาดกที่อยู่ในภาพสลักหิน นอกจากอคัยเนื้อหาที่ปรากฏในคำภิรึชาดกและอรรถกถาชาดกมาลีเป็นหลักแล้วในบางกรณี 11 Mitra (1882: 49-56) 12 The Tibetan Tripitaka, Taipei Edition. 1991. 7…
…บต่าง ๆ ที่เปิดเผยถึงความเข้มแข็งของชาดกในพระพุทธศาสนา รวมถึงการศึกษาและการวิเคราะห์ในด้านเนื้อหาและอรรถกถาชาดกมาลีที่สำคัญในการศึกษาเชิงประวัติศาสตร์และวรรณกรรมอย่างลึกซึ้งในยุคปัจจุบัน.
การแปลบทความเรื่องผลแห่งอุบายกรรม
79
การแปลบทความเรื่องผลแห่งอุบายกรรม
…วามว่า สื่อว่า ปราสนา ในบทคุณนั้น ๆ เพราะความเป็นผู้ประกอบด้วยความโลกจิต ที่นบว่า ปราสนากินส่วน." อรรถกถาชาดกว่า " สองว่า อุตตูจิน" ถูกมาบโท ความว่า ท่านเป็นคนชั่ว ไม่เสง่โดยราคะตนที่ได้แล้ว ชื่อว่า ปราสนากินส…
บทความนี้ทำการวิเคราะห์และแปลความหมายของข้อความในพระไตรปิฎกเกี่ยวกับผลแห่งอุบายกรรมที่มีผลต่อการมีหรือเสียสตรีจำนวนมาก โดยอ้างถึงความสำเร็จในรูปแบบต่างๆ ที่เกิดจากการกระทำและความหมายของแต่ละคำในบริบทข
ความอยากและทุกข์ในชาดก
80
ความอยากและทุกข์ในชาดก
… นั้น เป็นหนุอ่านความพิศษาให้. ภูมาวิ้งดังว่า " บทว่า อิจฉาทุตสุด คือ ผู้ถนความอยาก เมียดเมินแล้ว. อรรถกถาชาดกว่า " บทว่า มภูติ ความว่า จักนี้ เมื่อจะ นกกระหมองของพ่านนั้น ผู้เป็นคนอันความอยากจัดแล้ว ในบัดนี้ ห…
บทความนี้วิเคราะห์ความอยากและทุกข์ในชาดก โดยมีเรื่องราวเกี่ยวกับแม่ตัวหนึ่งที่ประสบกับความอยากที่จัดจ้านจนต้องออกจากป่า ข้อคิดเกี่ยวกับความทุกข์ที่เกิดจากความโลภ และการเข้าใจในความหมุนวนของชีวิต ที่สา
มังคลฏีกา เล่ม ๔: ปัญญาโปรสถาน
81
มังคลฏีกา เล่ม ๔: ปัญญาโปรสถาน
…ที่ตน เทวยอยู่ เพราะเหตุนี้ ข้าพเจ้าจึงรักษาโอวาท ขอความเป็นผู้มีมาก อย่าได้มาอีกเลย." [ แก้ธรร ] อรรถกถาชาดกว่า " บรรดาท่านเหล่านั้น นบว่า อติพยโนะ คือ ดูหมิ่น ได้แก่ คดีเดียอยู่. นบว่า โกฎกูฏเกน ได้แก่ คือ ด…
ในบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีมนุษยสัมพันธ์และการรักษาโอวาทในชุมชน โดยมีตัวอย่างจากปัญญาโปรสถานที่เคยดูถูกที่อยู่ของตนและถูกผลักดันให้ออกจากชุมชน และสรุปว่าความเป็นผู้มีมากควรรักษาให้ดี เพื่อไม่ให้เ