อรูปา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 6

…ียมปราปรเวทนีย์ อโหสิกมุมญฺเจติ ปากกาล- วเสน จตฺตาริ กมฺมาน นาม ฯ ตถา อกุสล กามาวจรกุศล รูปาวจรกุศล อรูปาวจรกุศลเจติ ปากฏฐานวเสน ฯ ตตฺถ อกุสต์ กายกมุม วจีกมุม มโนกมุมญเจติ กมฺมทวาร วเสน ติวิธี โหติ ฯ กถ ฯ …

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและผลของการปฏิบัติ รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับอรูปปฏิสนธิ การถือกำเนิด และการแสดงออกของอิทธิบาทในทางต่างๆ ผ่านรูปต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในพระธรรม อภิธมฺมมีบทบาทสำคัญต่อการเข้า

…คห์ คจฉติ ฯ รูปาวจร กุสลมฺปน มโนกมุมเมว ๆ ตญฺจ ภาวนามยมปุปนาปุปตฺติ ฌานงฺค- เเทน ปญฺจวิธ โหติ ฯ ตถา อรูปาวจรกุสลญจ มโนกมุม ฯ ตมฺปิ ภาวนามยมปุปนาปฺปตฺต์ อาลมพนเภเทน จตุพุพิธ โหติ ฯ เอตถากุสลกมุมมุทฺธจุจรหิต…

เนื้อหาในบทนี้นำเสนอเกี่ยวกับอภิธมฺมอันเกี่ยวข้องกับกรรม ผ่านการพิจารณาการกระทำทางกาย วาจา และใจ ซึ่งแบ่งประเภทตามความดีและความชั่ว การกระทำที่ณบรรยายมีทั้งที่มาจากใจ กาย วาจา และข้อบ่งชี้เกี่ยวกับกรร

…าเวตวา เวหปฺผเลสุ ฯ ตเมว สัญญาวิราค ภาเวตวา อสัญญีสตฺเตสุ ฯ อนาคามิโน ปน สุทฺธา วาเส อุปฺปชฺชนฺติ ฯ อรูปาวจรกุสลานิ ยถากกม ภาเวตวา อารุปเปสฺ อุปฺปชฺชนฺตีติ ฯ

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและวิปากาที่กล่าวถึงเหตุและผลในรูปแบบต่างๆ และการจัดประเภทของวิปากาที่เกี่ยวข้องกับกุสล หน้าที่หลักคือการเสนอมุมมองในบริบททางพุทธศาสนา โดยเฉพาะในด้านการพัฒนาจิต แล

… ยการหมาลมพน์ โหติ ฯ อสัญญีสัตตานมปน ชีวตนวกเมว ปฏิสนธิ ภาเวน ปติฏฺฐาติ ตสฺมา เต รูปปฏิสนธิกา นาม ฯ อรูปา ન อรูปปฏิสนธิกา ฯ เสสา รูปารูปปฏิสนธิกา ฯ อารุปปจุติยา โหนติ เหฎฐิมารุปฺปวชฺชิตา ปรมารุปปสนธิ จ ตถา…

ในบทนี้มีการพูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีซึ่งเป็นงานเขียนทางอภิธรรมที่สำคัญ โดยมุ่งเน้นที่เรื่องของการปฏิสนธิและการวิเคราะห์แนวคิดที่เกี่ยวข้องกับการเกิดและจีตในการปฏิสนธิ การวิเคราะห์แสดงให้เห็นถึงการทำง

…หุ อุเปกขาสนฺตวุฒิติตฺตา สุขมิจฺเจว ภาสิตาติ ฯ ปหานงฺคาทิวเสน ปนสฺส วิเสโส อุปริ อาวิภวิสฺสติ ฯ ตถา อรูปาวจร โลกุตตเรสุปิ ลพฺภมานกวิเสโส ฯ

บทความนี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาและแนวทางการปฏิบัติเพื่อพัฒนาจิต โดยเน้นการสร้างสมาธิ ความมั่นคงของจิต และการลดกิเลส เพื่อให้สามารถปฏิบัติตามแนวทางที่ถูกต้อง การวิจารณ์มีความสำคัญในการพัฒนาจิตเพ

…ุญญปากกิริยาน ปจฺเจก ปญฺจนฺนํ ปญฺจนฺนํ ปเภทา ปญฺจทสธา ภูเวติ อตฺโถ ฯ รูปาวจรวณฺณนา นิฏฐิตา ฯ อิทานิ อรูปาวจร์ อารมฺมณเภเทน จตุธา วิชิตวา ทสฺเสนโต อาห อากาสานัญจายตนนติอาทิ ฯ ตตฺถ อุปปาทาทิอนุตร- หิตตาย นาฬ…

เนื้อหาในเอกสารนี้นำเสนอการวิเคราะห์และสรุปความหมายของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา รวมถึงการพิจารณาในส่วนของปฐมปริจเฉทวณฺณนา ทั้งนี้ยังมีการกล่าวถึงการแยกประเภทของภูมิปัญญาต่างๆ ในอภิธรรม การระบุประเภทของทิฏ

…หตุวา ฯ เตนาหุ อาจริยา อารมฺมณาติกุกมโต จิตสุโสปิ ภวนฺติมา องฺคาติกุกมเมตาส์ น อิจฉนฺติ วิภาวิโนติฯ อรูปาวจรวณฺณนา นิฏฐิตา ฯ อิทานิ โลกุตตรกุสล จตุมคฺคโยคโต ผลญา ตานุรูปป ปวตฺติยา จตุธา วิชิตวา ทสฺเสต์ โสต…

เอกสารนี้สำรวจเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและหลักการที่เกี่ยวข้องกับจิตตะและอารมณ์ในพระพุทธศาสนา มีการพูดถึงความสำคัญของจิตใต้สำนึกและการพัฒนาจิตแม่และการปฏิบัติตนในการเดิมทางสู่พระนิพพาน การวิเคราะห์และแ

…คพหุวจนวเสน กาเม กามาวจรานิ จิตตานี จตุปญฺญาสธา อีริเย รูเป รูปาวจรานิ จิตตาน ปณฺณรส อีริเย อารุปเป อรูปาวจรานิ จิตตานี ทวาทส อีริเย อนุตตร โลกุตตรานิ จิตตาน อฏฺฐิธา อีริเยติ เอวเมตฺถ สมพนฺโธ ทฏฺฐพฺโพ ฯ อิ…

ในเอกสารนี้นำเสนอเนื้อหาหลักจากอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ที่เรื่องราวจะพูดถึงการวิเคราะห์จิตตาในมิติของกามตัณหา และวิธีการพัฒนาจิตใจให้สูงขึ้น จากเอกสารที่กล่าวถึงนววิเธ และรูปแบบของจิตตาที่แตกต่างกัน โดย

…ญจายตนกุศลจิต ๑ วิญญาณัญจายตน กุศลจิต ๑ อากิญจัญญายตนกุศลจิต ๑ เนวสัญญานาสัญญายตน กุศลจิต ๑ ชื่อว่า อรูปาวจรกุศลจิต ฯ 0 จิตทั้ง ๔ นี้ คือ อากาสานัญจายตนวิบากจิต ๑ วิญญาณัญจายตน วิบากจิต ๑ อากิญจัญญายตนวิบา…

หน้า 6 จากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายถึงปัญจมฌานกิริยาจิตรวมถึงกุศลจิต วิบากจิต และการแตกต่างของรูปาวจรจิตประเภทต่างๆ ที่แสดงถึงความสัมพันธ์ในด้านของจิตและการทำงานของมันในบริบ

…ก ๕๒ รวมกับอกุศล ๑๒ กิริยา ๒๐ อีกอย่างหนึ่ง นับดังนี้ อกุศล ๑๒ อเหตุก ๑๘ กามาวจร โสภณ ๑๔ รูปาวจร ๑๕ อรูปาวจร ๑๒ โลกุตตร ๔๐ ฯ

บทเรียนประจำหน้านี้กล่าวถึงความแตกต่างทางจิตและฌาน โดยแบ่งแยกประเภทของจิต ได้แก่ รูปฌาน อรูปฌาน และกุศลจิต พร้อมสถิติจำนวนจิตต่างๆ โดยจบที่ประเด็นหลักคือการรวมองค์ประกอบต่างๆ ของฌาน การนับประเภทจิตที่

…่แปลกกัน ฯ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 56 พรรณนารูปาวจรจิต จบ [อรูปาวจรวรรณนา] บัดนี้ ท่านอาจารย์เมื่อจะแสดงจำแนกอรูปาวจรจิตเป็น ๔ อย่าง โดยความต่างแห่งอารมณ์ จึงกล่าวค…

เนื้อหาตรงนี้กล่าวถึงการจำแนกอรูปาวจรจิตเป็นสี่ประการโดยอิงจากอารมณ์ มีการอธิบายแนวคิดเกี่ยวกับอากาสานญฺจาตน์ ที่ถือว่ามีความไม่สุดทาง…

…เทศนา ๑๖ ครั้ง ด้วยอำนาจนัยที่ระคนด้วยอารมณ์และปฏิปทา และความต่าง แห่งนัยแม้อื่นที่มาแล้วในพระบาลีฯ อรูปาวจรจิต ๔ อย่าง โดยความ

เนวสัญญานาสัญญายตนฌานหมายถึงอรูปฌานที่ ๔ ซึ่งไม่มีสัญญาหยาบ แต่ยังมีสัญญาละเอียดอยู่ โดยสัญญาในฌานนี้มีบทบาทในการกำหนดอารมณ์แห่งวิปัสสนา ผู้ที่ปฏิบัติฌานนี้จะไม่พบกิจแห่งสัญญาที่เด่นชัด แต่ยังมีกิจที่

…เป็นต้นที่จะพึงก้าวล่วง และที่จะพึงยึด กล่าวคือกสิณ อากาศ วิญญาณ และความไม่มีวิญญาณ นั้น ๆ จริงอยู่ อรูปาวจรจิตนั้น ก้าวล่วงกสิณนิมิตที่เป็นอารมณ์ แห่งปัญจมฌานแล้วยึดอากาศที่ได้แล้วด้วยการเพิกกสิณนิมิตนั้น…

…อภิธัมมะที่เกี่ยวข้องกับโคจร ๔ ประการซึ่งรวมถึงอากาศและวิญญาณ โดยให้ความสำคัญกับการเข้าใจในหัวข้อของอรูปาวจรจิตและโลกุตตรกุศลจิต เช่น สมาบัติและการประกอบด้วยมรรค ๔ และผล ๔ การศึกษานี้มีเป้าหมายเพื่อให้เข้า…

… คือ โลกียฌาน ๓ อย่าง โลกุตตรฌาน ๔ อย่าง ส่วนฌานในที่สุดกล่าวไว้ ๒๓ อย่าง ด้วยอำนาจ รูปาวจร ๓ อย่าง อรูปาวจร ๑๒ อย่าง และโลกุตตระ ๘ อย่าง ฯ การคูณการคำนวณ ด้วยอำนาจแห่งฌานที่เป็นบาทเป็นต้น ย่อมมี เฉพาะในกุ…

เนื้อหานี้พูดถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา โดยมีการอธิบายเกี่ยวกับการแบ่งประเภทของฌานและความสำคัญของอำนาจแห่งฌานในการคำนวณกุศลและวิบาก พร้อมทั้งการนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับรูปาวจร

…แผนก ๆ ฯ บทว่า ปณฺณรสสุ ได้แก่ ในจิต ๑๕ คือในจิต ๓ ด้วยสามารถแห่งรูปาวจรจิต ในจิต ๑๒ ด้วยสามารถแห่ง อรูปาวจรจิต ฯ เหตุในคำว่า อปฺปมญฺญาโย น ลพฺภนฺติ นี้ ข้าพเจ้า ได้กล่าวแล้ว ฯ บทว่า ปจฺเจกเมว คือ เฉพาะอย่…

บทความนี้พูดถึงคำว่า อัญญสมานเจตสิก และโสภณเจตสิก ในอภิธัมมัตถสังคหและอภิธัมมัตถวิภาวีนี โดยวิเคราะห์ธรรมที่เกี่ยวข้องกับอุเบกขาและความสงเคราะห์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในจิต ซึ่งเกี่ยวพันกับฌานหมวด ๕ และการ

…น จิต ๑๕ คือ สันตีรณ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ๒ มหาวิบากจิต ๘ และรูปารูปวิบากจิต ๕ (รูปาวจรวิบากจิต ๔ อรูปาวจรวิบากจิต ๔) ชื่อว่าปฏิสนธิภวังค์และ จุติเป็นกิจ (มีกิจ คือ ปฏิสนธิ ภวังค์ และจุติ) ฯ แต่จิตที่มีอ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงประเภทต่างๆ ของอกุศลและกุศล โดยระบุตัวอย่างของจิตที่ถูกแบ่งตามเหตุและกิจต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ โมหะ รวมถึงกิจที่สัมพันธ์กับจิตประเภทต่างๆ และรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจำแนกจิตตาม

…าจิต ที่สัมปยุตด้วยญาณ อภิญญากิริยาจิตและโวฏฐัพพนจิต มีอารมณ์ได้ทุกอย่าง แม้โดยประการ ทั้งปวงฯ บรรดาอรูปาวจรจิต อรูปาวจรจิตที่ ๒ และที่ ๔ มีมหัคคตะ เป็นอารมณ์ ฯ ส่วนมหัคคตจิตที่เหลือแม้ทั้งหมด มีบัญญัติเป็…

…ง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ สำหรับอรูปาวจรจิตยังมีความซับซ้อนเช่นกัน สำหรับโลกุตตรจิตนั้นมีพระนิพพานเป็นอารมณ์ ส่วนการสงเคราะห์ในอาลัมพนสัง…

…อยู่ ตทารมณ์นั้น อันกรรมที่กามตัณหา เป็นเหตุ ให้เกิดแล้ว ย่อมเกิดขึ้นไม่ได้ในลำดับชวนจิตฝ่ายรูปาวจร อรูปาวจร และโลกุตตระ อันไม่มีสภาพเช่นนั้น ๆ เหตุไรหรือ? เพราะชวนจิตฝ่ายรูปาวจรเป็นต้นนั้น ไม่ใช่ตัวให้กำเ…

…นธ์ระหว่างจิตอันเกิดจากกรรม รวมถึงการที่กามตัณหามีผลต่อการกำเนิดของจิตในรูปแบบต่าง ๆ เช่น รูปาวจรและอรูปาวจร ไม่ว่าจะเป็นการยกตัวอย่างเช่น เด็กที่พยายามออกไปจากบ้าน โดยมีเอกลักษณ์ของกามาวจรที่จะนำพาเย็บจัก…

…ณ ๖ มีฆานวิญญาณเป็นต้น และจิตที่พ้นจากวิถีฯ ในอรูปภพมีได้ คือมี จิตได้ ๔๒ ด้วยอำนาจกามาวจรชวนจิต ๒๖ อรูปาวจรชวนจิต 4 โลกุตตรชวนจิต ๓ และมโนทวาราวัชชนจิตที่เหลือ เว้นจิต ๔๓ ด้วยอำนาจกามาวจรวิบากจิต ๒๓ ปฐมมร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ

… อบายภูมิ ภูมิแห่งอบาย ๑ กามสุคติภูมิ ภูมิแห่ง สุคติที่ปรารภกาม ๑ รูปาวจารภูมิ ภูมิที่เป็นรูปาวจร ๑ อรูปาวจรภูมิ ภูมิที่เป็นอรูปาวจร ๑ ฯ บรรดาภูมิ ๔ เหล่านั้น อบายภูมิมี 4 คือ นิรยะ นรก ๑ ติรัจฉานโยน กำเนิ…

ในบทที่ 5 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี นี้เฉลยแนวคิดเรื่องวิถีมุตตสังคหะ และจตุกกะ ๔ หมวดต่าง ๆ ที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ศึกษาพุทธศาสนา เพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับภูมิ ๔ ที่ทำให้เกิดการเวียนว่ายตายเกิดได้อย่าง