การบรรลุธรรมของภิกษุที่มีปัญญา : หน้า 72/110

เมื่อท่านพบกับปัญหาการฝึกอบรมคน เช่นนี้แล้ว ก็รู้ด้วยปัญญาว่า ภิกษุหนุ่มรูปนี้จง จะเป็นพุทธเวในอย่างแน่นอน มีแต่พระบรม- ศาสดาเท่านั้นที่จะให้ร่มฐานตรงจริงของ เขาได้ ท่านจึงพากษ์หนุ่มรูปนี้ไปเข้าเฝ้าพระ- บรมศาสดา และกราบทูลเรื่องราวให้ทรงตรัส พระบรมศาสดาตรัสตอบว่า "สำรัญดร การรู้จักฐานที่สายแก้โลง- (ไม่ใช่สย ของเธอ ภิกษุนี้แต่ผู้นี้เป็นพระพุทธเจ้าเท่านั้น ที่จะฟังแนะนำได้"8 พระองค์ทรงตรัสว่า ในอดีตชาติ ภิกษุ- หนุ่มรูปนี้เคยเกิดเป็นบุตรของนายช่างทองมาที- 100 ชาติก่อนให้ยืมติ่งแดงด้วยโลหิตกรรมจาน (กลีบดอกแดง) จึงจะเหมาะแก่ค่ายลายของภิกษุ- รู้นี้ พระองค์ทรงใช้ที่รีริบตอกบัว สีประดับสรร (สีเล่มพรายเหมือนแก้วผลึก) ประทานให้ภิกษุนี้นำไปว่ายในธารนามทราย ที่อยู่ใต้เมฆาไม้หลังวารี ให้ นั่งขัดสมาธิ หันหน้าเข้าหาดอกบัวนั้น ให้ลักภาวนาในใจ ว่า "โล่ดิ่ง" (แดง ๆ ๆ) ภิกษุนี้ทำตามคำแนะนำของพระ- บรมศาสดาเพียงคู่เดียว กับบรรลุผล ๔ จากนั้น พระองค์ทรงอธิบายให้ดอกบัวเหยื่อ ภิกษุ- รูปนี้นอกจากจากมาแล้วมองเห็นดอกบัวเป็น สีดำ ท่านจึงตะหนักถึงความจริงว่า ร่างกาย ของเราไม่เที่ยง ถูกความรำยำยึดตลอดเวลา การเวียนว่ายตายเกิดเป็นทุกอย่างจึง มีความรู้สึกเหมือนถูกไฟเผาร่างขึ้นมาทันที ไม่ไกลจากที่ท่านนั่งสมาธินั้น มีเด็ก ๆ กลุ่มหนึ่งกำลังหัดดอกบัวในน้ำมณฑกไว้ บนบก สักครู่หนวดดอกบัวนั้นลอยแกว่งไป ท่านเห็นเหตุการณ์เหล่านั้นแล้ว ยิ่งเห็นความจริงว่า สิ่งใดเป็นอะไร สิ่งนั้นเป็น ทุกสิ่ง สิ่งใดเป็นทุกสิ่งนั้นเป็นอนัตตา ร่างกาย ของท่านจึงรู้สึกเหมือนถูกไฟเผาแผลเผา ยิ่งขึ้นอีก พระบรมศาสดาทรงทารบถึงวาจา ที่เหมาะแก่การบรรลุธรรมของภิกษู่นั้นแล้ว จึงทรงแผ่พระฉัตรพรรสรออกจากท่ประทับ ในพระค้นธกฤ ศรีอิทธิพระเฒาเพื่ออากจากาที่ประทับ ในพระคันธฤจ เพื่อหาทางดับทุกข์ให้แก่กษุ- รู้นั้น แล้วตรัสแสดงธรรมว่า "ภิกษุได้ตราคะ- ได้ดา พร้อมทั้งอสงสัยไม่มีส่วนเหลือ เหมือน บุคลคลไปติดอทมซึ่งมองในระยะจะเอยในสระจะบ่ ก็เป็นชื่อเสียงอมละครับเก๋าคำแล้วนั้น" เมื่อ จบพระธรรมเทศนา ภิกษุรูปนั้นบรรลุธรรมเป็น พระอรหันต์ จากตัวอย่างที่มากล่าวนี้ในพระไตรปิฎก มีคำอธิบายว่า สาเหตุที่พระสารีบุตรไม่สามารถ เลือกกรรมฐานที่ตรงแก่จิตของภิกษุรูปนี้ได้ ก็เพราะท่านไม่มีกาสุญสุขสม ยาน คือ ปัญญา- รู้วิญญาณและอนุสัยของสัตว์ ซึ่งเป็นบุญทานะ ที่มีเฉพาะในพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเท่านั้น เพราะเหตุนี้ ท่านจึงมั่นแนะแจ้งปัญหา ด้วยการบากลำจากพระบรมศาสดาด้วยเน้นกัน