การประชุมสงฆ์ในพระพุทธศาสนา : หน้า 55/63

แต่เดิมโดยเฉพาะในช่วงต้นของพุทธกาล ไม่มีการลงปฏิบัติในพระพุทธศาสนา เพราะผู้ที่เข้ามาบวชนั้น บางมีแก้ลัญฉันเป็นส่วนมาก ท่านจึงสามารถเตือนตัวเองได้ ยิ่งในดูเรีมพุทธกาลใหม่ ๆ ก็ไม่มีพระวีนแม้แต่เดียว อยู่กันโดยขนบธรรมเนียมของนักบวช ต่อมาเมื่อมีกลุ่มผู้มีศรัทธาเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนานั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงเริ่มมีพระอรหันต์แล้ว ก็ถือว่าเป็นกิจของมุ่งส่งที่ต้องลงปฏิบัติธรรมเพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีแก่พระรุ่นหลัง ๆ ให้เข้มงวดกวดขันตนเอง เหตุเริ่มต้นนี้มีการลงปฏิบัติในพระพุทธศาสนานั้น เกิดจากพระเจ้าพิมพิสาร (กนิษฐ์) ผู้ครองแคว้นมัคคุเทศ ผู้บรรจงธรรมเป็นพระโลภปันบุคคล ทรงปรารถนาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าน นักบวชประเภทบริขารบ้าง และนักบวชประเภทต่าง ๆ อีกหลายประเภทในอินเดีย มีธรรมเนียมว่า ในวัน ๑๕ คำ ข้างขึ้นข้างแรม เขาจะประชุมกัน แล้วก็ให้โอวาทแก่นักบวชสมาชิกของเขาด้วย ทำให้บวชของเขามีความเข้มครัด มีความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน มีความไม่ระแวงซึ่งกันและกัน ว่าใครจะประพฤติว่าย่ำหย่อนกว่ากันอย่างไร เพราะได้เห็น หน้ากันอยู่ทุก ๆ ๑๕ วัน สิงเหล่านี้ก็ให้เกิดความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของนักบวชหมู่มั่น ๆ คณะนั้น ๆ แต่วันประชุมเช่นนี้ของพุทธศาสนายังไม่มี พระพุทธองค์จึงทรงอนุญาตให้มีการประชุมพระสงฆ์ขึ้น ๑) ความสำคัญของการประชุมรวม ถ้าพิจารณาโดยหลักธรรม ก็จะพบความจำเป็นในการประชุมทุก ๑๕ วันว่า ประกาศที่ ๑ ทำให้ “ทิฐิสัญญา” และ “สีลสัญญา” เกิดขึ้นในหมู่คณะ คือ มีวิริยะ (ความคิดเห็น) เสมกัน และมีสติ (ความบริสุทธิ์) เสมอกัน ทำให้หมดความกิเลส แคล้วคลาดใจ แล้วก็ช่วยกันประคับประคองหมู่คณะให้สมกับที่จะเสาะชีวิตมาวกัน แม้หลักธรรมที่นักบวชเหล่านั้นใช้ในปฏิบัติอาจไม่ค่อยมีความลึกซึ้งนัก แต่เพราะอาศัยการประชุมพร้อมเพรียงกันทุก ๑๕ วัน ทำให้หมู่คณะของเขามั่นคงเป็นหนึ่งเดียว ประกาศที่ ๒ สมาชิกของเขายังครองเรือน ก็ยังใจมาฟังครูบาอาจารย์ของเขา มาฟังนักบวชที่เขาเคารพบ็นชื่อ ให้โอวาท ให้การอบรม สมาชิกก็เพิ่มขึ้นตามลำดับ ๆ นับเป็นการเผยแผ่ เป็นการขยายงานไปสู่สมาชิกใหม่ ๆ ไปโดยปริยาย 2) ทำไมต้องประชุมทุก ๑๕ วัน มีคำถามเกิดขึ้นว่า ทำไมจึงต้องประชุมในวัน ๑๕ ค่ำด้วย เหตุผลนี้เป็นเหตุผลตามธรรมชาติ นั่นคือ ใครก็ตามถึงแม้จะมีปัญญามากมาย เพียงใด เมื่อได้ฟังคำเทคนิคคำสอนของครูบาอาจารย์แล้ว ไม่ว่าเขาจะรักครูบาอาจารย์ ของเขามากเพียงใด มีความชื่นชื่นในหลักธรรมมากน้อยแค่ไหน แต่เป็นธรรมชาติของมนุษย์ว่า หลังจากได้รับการอบรม การชีแนะไปแล้ว พอผ่านไป ๑๕ วัน ความสามารถในการจำของเขา ความขวนขวายที่จะประกอบความเพียรค่อย ๆ หายลงไปเรื่อย ๆ พอครบ ๑๕ วัน