การพัฒนาปัญญาและบารมีในทางธรรม : หน้า 36/84

ด้วยกัน คือ ระดับที่ ๑ ปัญญาที่เกิดจากการจำ เรียกว่า สุตมยปัญญา ระดับที่ ๒ ปัญญาที่เกิดจากการคิด เรียก ว่า จินตมยปัญญา ระดับที่ ๓ ปัญญาที่เกิดจากการทำภาวนา เรียกว่า ภาวนามยปัญญา ปัญญาของมนุษย์ทั่วไปเป็นปัญญาในระดับ ที่ ๑ กับระดับที่ ๒ ยกเว้นผู้ที่ฝึกสมาธิมาดี จึงจะ ได้ปัญญาในระดับที่ ๓ เพราะว่าภาวนามยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดจากการทำสมาธิจนกระทั่งรู้จักเหตุ รู้จักผลที่แท้จริง และจัดว่าเป็นยอดของปัญญา โดยขั้นต้นต้องตระเวนหาครูบาอาจารย์ ที่ สามารถสอนการทำสมาธิภาวนาให้ได้ก่อน ซึ่ง ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ เมื่อพบแล้วก็ให้ท่านช่วย เคี่ยวเข็ญในเรื่องการทำภาวนาให้ แต่การที่จะ ฝึกฝนตนเองให้ได้อย่างอาจารย์นั้นยิ่งยากขึ้นไปอีก ต้องทุ่มเทชีวิตทำสมาธิภาวนา ชนิดยอมตายไม่ยอม โง่ จึงจะมีสิทธิได้ปัญญาบารมี ๕. วิริยบารมี วิริยะ มาจากคำว่า “วีระ” แปลว่า กล้า คือ กล้าที่จะตัดใจจากสิ่งไม่ดี และกล้าที่จะแข็งใจทำ สิ่งดีๆ ให้ยิ่งขึ้นไป ใจของมนุษย์คุ้นกับกิเลส เหมือนกับปลาคุ้นน้ำ พอจะต้องพรากจากนิสัยไม่ ดี นอกจากใจจะดิ้นรน เพื่อย้อนกลับไปทำในสิ่ง ที่ไม่ดี ตามความคุ้นเคยแล้ว ใจยังต่อต้านสิ่งที่ดีๆ อีกด้วย เพราะฉะนั้น ต้องกล้าทำชนิดที่ยอมตายไม่ ยอมถอย จากการแข็งใจสร้างความดีอย่างเด็ดขาด 5.ขันติบารมี ขันติ คือ ซึ่งคนส่วนมากมักจะมุ่งไปในเรื่อง การทนแดด ทนลม ทนฝน ทนความเจ็บป่วย แต่ ว่ายังมีความอดทนที่ยากยิ่งกว่านั้นอีก ยกตัวอย่าง เวลาที่คิดทำความดีอะไรก็ตาม จะมีคนอยู่ ประเภท คือ พวกที่เห็นดีด้วย พวกที่เฉยๆ และ พวกที่ต่อต้าน ล พวกเห็นดีด้วยก็สรรเสริญ พวกไม่เห็นด้วย ก็นินทา เพราะฉะนั้นต้องอดทนต่อคำสรรเสริญ และคำนินทาให้ได้ ไม่อย่างนั้นแพ้แน่นอน คือไม่ ว่าจะโดนชม โดนด่าอย่างไร ยอมตายไม่ยอมแพ้ นั่นเอง ๓. สัจจบารมี สัจจะ แปลว่า ความจริงใจ ความจริงจัง ความตรง คือ ไม่เหยาะแหยะ ไม่คด การทุ่มเท ปฏิบัติธรรมแบบเอาชีวิตเป็นเดิมพัน ก็เพื่อให้เข้า ถึงธรรมะ ซึ่งเป็นธรรมชาติที่บริสุทธิ์ อยู่ภายใน ร่างกายที่กว้างศอก ยาววา หนาคืบของตนเอง เนื่องจากเป็นธรรมชาติที่แสนจะบริสุทธิ์ เมื่อใครสามารถเข้าถึง กิเลสที่อยู่ในใจจะถูก กำจัดออกไปจนหมด แล้วปัญญาก็จะเกิดขึ้นมา เพราะฉะนั้นต้องปฏิบัติธรรมกันอย่างจริงจัง ไม่ใช่ทำเล่นๆ จริงแค่ไหน จริงแค่ชีวิต คือ ยอม ตายไม่ยอมคิด ไม่ยอมทรยศทิ้งธรรมะที่อยู่ในตัว หากยังเข้าไม่ถึงธรรมดวงนี้ จะตายก็ให้ตายไปเถอะ ๔. อธิษฐานบารมี อธิษฐานบารมี เป็นเรื่องของการวางแผนที่ จะกำจัดกิเลสให้หมดสิ้นไปจากใจ อย่างรัดกุม