กัม : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 21 / 32

…จ เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวคำมีอาทิว่า สัมมัปปธาน ๔ ฯ ความพากเพียรด้วยอำนาจแห่งกิจมีการประกอบ กัมมัฏฐาน คืออสุภมนสิการเนือง ๆ ชื่อว่าความพยายาม ฯ บทว่า ภิยุโยภาวาย ได้แก่เพื่อความเจริญยิ่ง ๆ ขึ้น ฯ…

เนื้อหานี้เจาะลึกเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยอธิบายความสำคัญของการเห็นจิตและธรรมจากลักษณะต่างๆ ผ่านจิตตานุปัสสนาและธัมมานุปัสสนา รวมถึงการอธิบายสัมมัปปธานและอิทธิบาทที่เกี

…จัย สหชาตปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย นิสสยปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย ปุเรชาตปัจจัย ปัจฉาชาตปัจจัย อาเสวนปัจจัย กัมม ปัจจัย วิปากปัจจัย อาหารปัจจัย อินทริยปัจจัย ฌานปัจจัย มัคคปัจจัย สัมปยุตตปัจจัย วิปปยุตตปัจจัย อั…

ในงานนี้จะนำเสนอประเด็นเกี่ยวกับปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงพิจารณามิติของปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตและการศึกษาในปรัชญาพุทธศาสนา พร้อมเชื่อมโยงแนวคิดกับหลักฐานทางอักษรศาสตร์ หากต้องการศึกษาหรือแลกเปลี่ยนค

…ี ๕ อย่างเหมือนอัตถิปัจจัย) ฯ ก็ ปัจจัยแม้ทั้งหมด ย่อมถึงการประมวลลงในอารัมมณปัจจัย อุปนิสสย ปัจจัย กัมมปัจจัยและอัตถิปัจจัย ฯ ก็ในปัฏฐานนัยนี้ คำว่าสหชาตรูป บัณฑิตพึงทราบว่า มีอยู่ ๒ อย่าง แม้โดยประการท…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของปัจจัยที่ทำให้เกิดวิบากและธรรม รวมถึงการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและเจตสิกที่มีผลต่อการเกิดของรูปและวิญญาณ ธรรมทั้งหลายสามารถแบ่งออกได้ตามลักษณะและกาลเวลา แต่ทั้งหมด

…ู่ 4 อย่าง เท่านั้น ท่านอาจารย์จึงได้กล่าวคำว่า ปัจจัยทั้งหมดรวมอยู่ในอาลัมพน ปัจจัย อุปนิสสยปัจจัย กัมมปัจจัย และอัตถิปัจจัย ฯ จริงอยู่ ปัจจัยอะไร ๆ ที่จะไม่พึงถึงความเป็นอารมณ์แห่งจิตและเจตสิก และไม่ถึ…

ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี มีการแบ่งปัจจัยออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อาลัมพนปัจจัย, อุปนิสสยปัจจัย, กัมมปัจจัย และอัตถิปัจจัย ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดการต่อเนื่องในรูปแบบต่าง ๆ ขณะเดียวกัน ยังมีการอธิบาย…

ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 111 [๕๖] กัมมธารยสมาส มีสังขยาอยู่ข้างหน้า ชื่อที่คุสมาส ๆ นั้น มี ๒ อย่าง คือ สมาหาโร, อสมาหาโร, ทิคุสมาส ที่ท่…

เอกสารนี้อธิบายเกี่ยวกับกัมมธารยสมาสที่มีการจัดประเภทคำและรูปแบบการใช้ เช่น สมาหาโร, อสมาหาโร นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างเช่น 'ตโย โ…

…ะ สมาสนี้มีบทหน้าเป็นประธาน และเป็นอุปสัคและนิบาต บทหลังเป็นนปุสกลิงค์เอกวจนะ บางสมาส ก็มีอาการคล้ายกัมมธารยะ เหมือนวิเคราะห์ว่า " เย เย วุฑฒา 0 9 ยถาวุฑฒิ ชนเจริญแล้ว ท. ใด ใด ชื่อเจริญแล้วอย่างไร" ๔ အ …

เนื้อหานี้อธิบายถึงโครงสร้างและการใช้งานของบาลีไวยกรณ์ โดยเฉพาะในเรื่องวจีวิภาคและสมาส รวมถึงความแตกต่างระหว่างสมาสทั่วไปและตัปปุริสสมาส นอกจากนี้ยังมีการอธิบายตัวอย่างต่างๆ เพื่อให้เห็นภาพการนำไปใช้ใ

…ค์ใดก็ได้ แต่สมาสนี้คงเป็นนปัสกลิงค์ เอกวจนะ อย่างเดียว เหมือนบทว่า " อนุตเถโร พระเถระน้อย " คงเป็น กัมมธารยะแท้. ๆ [๑๐๐] สมาสอย่างหนึ่ง มีบทอื่นเป็นประธาน ชื่อพหุพพิหิ ๆ มี 5 อย่างตามวิภัตติ คือ ทุติยาพ…

เนื้อหาในหน้านี้เกี่ยวกับการศึกษาไวยกรณ์บาลี เช่น วจีวิภาค สมาส และประเภทต่างๆ ของพหุพพิหิ ที่มีการอธิบายถึงการใช้ทุติยาพหุพพิหิ และตติยาพหุพพิหิ ในการวิเคราะห์บทต่างๆ พร้อมตัวอย่างเพื่อความเข้าใจที่ช

…้โดยมาก เหมือนหนึ่ง ศัพท์ คือ สงฺขปณฺฑร์ [ซีร น้ำนม ] ขาวเพียงดังสั่ง ที่ข้าพเจ้าจัดเป็นอุปมาบุพพบท กัมมธารยะ นั้น ตามมติของอาจารย์ผู้แต่ง คัมภีร์พาลปโพธิและสัตถสารัตถชาลินี

ในหน้านี้พูดถึงการศึกษาของบาลีไวยกรณ์ โดยแสดงถึงการแบ่งสมาสที่เกี่ยวกับวจีวิภาคและตัทธิต ตัวอย่างการใช้งานของสมาสและการอธิบายว่ามีวัตถุอะไรในมือของมนุษย์ ความเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับการแบ่งสมาสในคัม

…้างที่นี้บ้างมารวบรวมไว้ ในที่นี้ พอเป็นเครื่องประดับปัญญาของผู้ศึกษา สมาสที่มีบทอื่นเป็นประธาน คือ กัมมธารยะบางอย่าง และ ตัปปุริสะบางอย่าง พหุพพิหิทั้งสิ้น มีวิธีแจกด้วยภัตตินาม ตาม การันต์ของตน ตามลิงค…

ในบทนี้พูดถึงการจัดประเภทสมาสในบาลีและความไม่แน่นอนในการอธิบายที่แตกต่างกันของคัมภีร์ต่าง ๆ ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความซับซ้อนของการใช้ภาษาในบาลี นอกจากนี้ ยังมีการยกตัวอย่างการแจกสมาสด้วยการพิจารณาตามหลักก

กัมมธารยะ สีตสมฏฺโฐ ปเทโส ประเทศ ประโยค - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 131 ทงเยนทงเกลีย…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาและการใช้ภาษาบาลีที่รวมถึงวิธีการสร้างประโยคและการระบุคำศัพท์ที่สำคัญจากบริบทต่างๆ เช่น การอธิบายสถานที่และประเภทบุคคลในบาลี ประกอบด้วยความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับสมาสและตัทธิต ที่ส

… อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 158 กิริยาที่เป็นกัตตุวาจก, อัตตโนบท เป็นเครื่องหมายให้รู้กิริยาที่เป็น กัมมวาจกและภาววาจก อันจะกล่าวข้างหน้า, แต่จะนิยมลงเป็นแน่ ทีเดียวก็ไม่ได้ บางคราวปรัสสบทเป็นกัมมวาจกและ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการศึกษาไวยากรณ์ภาษาบาลี โดยเน้นกิริยาที่เป็นกัตตุวาจก และอัตตโนบท ซึ่งช่วยทำให้ผู้เรียนเข้าใจความหมายและการใช้คำในบริบทต่าง ๆ เช่น ตัวอย่างการใช้กิริยาในประโยค การแยกประเภทคำ เช่น เ

…หน้าที่ 165 จินฺตุ เป็นไปในความ คิด (จินฺตุ + เณ ณย + ติ] สำเร็จรูปเป็น จินเตติ, จินฺตยติ ย่อมคิด [สกัมมธาตุ - อกัมมธาตุ] ในธาตุทั้ง ๔ หมู่นี้ ธาตุบางเหล่าเป็นธาตุไม่มีกรรม ธาตุ บางเหล่ามีกรรม, ธาตุเหล่า…

เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ส่งเสริมความเข้าใจในวจีวิภาค โดยเฉพาะธาตุที่แบ่งออกเป็นสองประเภทคือ สกัมมธาตุ ซึ่งมีกรรมและ อกัมมธาตุ ที่ไม่มีกรรม เช่น ธาตุที่หมายดอกจันทน์จัดเป็น อกัมมธาตุ ขณะที่ อิกขุ ถ…

…า เป็นกิริยาของ สูโท ซึ่งเป็นผู้หุง ด้วยเครื่องหมาย คือบุรุษ และ วจนะเสมอด้วยบุรุษและวจนะของ สุโท. [กัมมวาจก] กิริยาศัพท์ใดกล่าวกรรม สิ่งที่บุคคลพึงทำ คือ แสดงว่าเป็น กิริยาของกรรมนั้นเอง. กิริยาศัพท์นั้…

บทความนี้เน้นการศึกษาและอธิบายหลักการของกิริยาศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งกล่าวถึงการระบุตัวผู้ทำและกรรมในประโยค ตัวอย่างเช่น 'สูโท โอทนํ ปจติ' ชี้ให้เห็นว่าผู้ทำคื…

…ี่สุดแห่ง คห ธาตุ เสีย ๑๕. เมื่อลง เณ, ณย ปัจจัย ต้องพฤทธิ์สระตัวหน้าธาตุ และลบ ณุ เหมือนวิธีตัทธิต กัมมวาจก (๑๒๒) แจกแต่วัตตมานา ประถมบุรุษอย่างเดียว เอก. พหุ. ปริยเต, ปจฺจเต. ปริยนเต, ปจฺจนฺเต. รุนฺธิย…

บทนี้จะอธิบายกลไกและวิธีการใช้พยัญชนะตามโครงสร้างที่หลากหลายของภาษาบาลี เช่น การใช้ปัจจัย การลบ และวิธีการทำให้คำมีความหมาย โดยเฉพาะการศึกษาลักษณะการทำงานของธาตุและพฤทธิ์ที่ส่งผลต่อการสร้างคำใหม่ นอกจ

…ชื่อว่ากรณสาธนะ ๆ ที่เป็นกัตตุรูป แปลว่า "เป็นเครื่อง--," ก็ได้, แปลว่า "เป็นเหตุ--" ก็ได้, ที่เป็น กัมมรูป แปลว่า "เป็นเครื่องอันเขา-- " ก็ได้, "เป็นเหตุอันเขา--" ก็ได้. [สัมปทานสาธนะ] ผู้ทำให้แก่ผู้ใดห…

…ซึ่งมีความสำคัญในการเข้าใจหลักไวยากรณ์และบทบาทของคำในประโยค รวมไปถึงการเปรียบเทียบระหว่างกัตตุรูปและกัมมรูปในบริบทต่าง ๆ เนื้อหาเหล่านี้อาจเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจในด้านศึกษาภาษาบาลีและหลักการไวยากรณ์ เ…

…, เหตุนั้น [กรรมนั้น] ชื่อว่าอันเขาทำได้โดยยาก, ทุ เป็นบทหน้า กรุ ธาตุ ในความ ทำ, ลบ ข ซ้อน กุ เป็น กัมมรูป กัมมสาธนะ สุเขน ภริยตี - ติ สุภโร, ผู้ใด อันเขาเลี้ยงได้โดยง่าย เหตุนั้น [ผู้นั้น] ชื่อว่าผู้อั…

บทที่ 195 ของบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค นี้พูดถึงการวิเคราะห์เกี่ยวกับคำศัพท์และความหมาย เช่น 'ด้วย รฺ แล้วลบ รฺ เสีย' ที่บอกถึงกัตตุสาธนะ 'ผู้รู้วิเศษ' โดยใช้ธาตุในการอธิบาย รวมถึงการหาความหมายของคำกริยาต

…ตุนั้น [กรรมนั้น] ชื่อว่าอันเขาพึงทำ, กรุ ธาตุ ในความ ทำ, พฤทธิ์ อ เป็น อา อิ อาคม, ลบ ณุ เสีย, เป็นกัมมรูป กัมมสาธนะ เนตพฺพน-ติ เนยฺย์. [สิ่งใด) อันเขาจึงนำไป, เหตุนั้น [สิ่งนั้น] ชื่อว่าอันเขาจึงนำไป. …

บทนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์บาลีในกรรมต่างๆ ที่ใช้ในภาษาบาลี เช่น อาการของกรรม รวมถึงคำที่ใช้สื่อความหมายในบาลี โดยเน้นที่ธาตุและพฤติกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการพูดและการกระทำในบริบทของไวยากรณ์บาล

…ษย์] นิ เป็นบทหน้า สี ธาตุ ในความ อาศัย, พฤทธิ์ อี เป็น เอ แล้ว เอาเป็น อย แล้วซ้อน สุ เป็นกัตตุรูป กัมมสาธนะ สิกขิยตี - ติ สิกขา, สักขน วา สิกขา, ธรรมชาติใด

ศึกษาละเอียดเกี่ยวกับโครงสร้างและการใช้ศัพท์ในภาษาบาลี โดยเฉพาะในหัวข้ออาขยาตและกิตก์ โดยจะวิเคราะห์การใช้ภาษาจากประโยคต่างๆ ที่แสดงให้เห็นถึงความหมายและการเปลี่ยนแปลงของคำในบริบทต่างๆ เช่น การให้ การ

…ติ วาโห [ภาระใดๆ อันเขาจึงนำไป, เหตุนั้น [ภาระนั้น] ชื่อว่าอันเขาจึงนำไป, วหุ ธาตุ ในความนำไป, เป็น กัมมรูป กัมมสาธนะ ปจน์ ปาโก. ความหุงชื่อว่าปากะ, ปจ ธาตุ ในความ หุง ต้ม. เอา ๆ เป็น กุ เพราะ ณ ปัจจัย เ…

ในเนื้อหานี้จะพูดถึงหลักไวยากรณ์บาลี โดยเฉพาะในด้านวจีวิภาคในภาคที่ ๒ ซึ่งจะอธิบายการทำและการเกิดขึ้นของคำในรูปแบบต่างๆ พร้อมชี้แจงตัวอย่างการใช้เวณตามบทบาทในภาษา เช่น การเสียดแทงและการนำไปของภาระ ผ่า

…้น ๑) กัตตุวาจก, ภิกขุ คาม ปิณฑาย ปวิฏโฐ. ภิกษุ ด ๒ က ๔ เข้าไปแล้ว สู่บ้าน เพื่อก้อนข้าว ด ๔ ๒ က ๒) กัมมวาจก. อธิคโต โข มยา - ย์ ธมฺโม, ธรรม อันนี้ อันเรา ถึงทับแล้ว แล. พึงมี. o ๒๓ ๔ ๕ ๕ ๔ ๓) ภาววาจก, ก…

ในภาคที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์นี้ ซึงพระผู้มีพระภาคเจ้าได้กล่าวถึงวาจกซึ่งจัดเป็น ๕ อย่าง โดยมีความเชื่อมโยงกับธาตุอาขยาต มีการอธิบายถึงประเภทต่างๆ ของวาจก รวมถึงตัวอย่างเพื่อแสดงให้เห็นถึงการประยุกต์ใช้ง