ขันธ์ 5 ส่วนกลาง : หน้า 238/265

11.1.2 ขันธ์ 5 ส่วนกลาง น้ำ ลม อากาศ ดิน วิญญาณ ไฟ ขันธ์ 5 ในส่วนกลางนี้ จะมีดวงธาตุอยู่ที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เป็นดวงธาตุที่ทำ หน้าที่ควบคุมโปรแกรมต่าง ๆ ในร่างกาย คือ ควบคุมธาตุหยาบต่าง ๆ ในร่างกาย โดยทำหน้าที่ เชื่อมโยงกับดวงธรรมที่ทำให้เป็นมนุษย์ซึ่งอยู่ที่ฐานที่ 6 ในดวงธาตุนี้มีศูนย์ประกอบด้วย 5 ศูนย์ คือ ดินอยู่ขวา น้ำอยู่หน้า ลมอยู่ซ้าย ไฟอยู่หลัง วิญญาณอยู่ตรงกลาง และยังมีอากาศธาตุอยู่ รอบๆ ดวงวิญญาณธาตุ ธาตุทั้ง 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ เป็นส่วนของรูป อากาศธาตุและวิญญาณธาตุเป็นส่วนของนามโดยดวงวิญญาณธาตุจะอยู่ในอากาศธาตุ และดวงวิญญาณธาตุนั้นจะมี เห็น จำ คิด รู้ ที่รวมเรียกว่า ใจ ดวงเห็น จะมีขนาดประมาณเท่ากับกระบอกตา ธาตุเห็นอยู่ในกลางดวงนี้ มีหน้าที่รับ อารมณ์ หรือเสวยอารมณ์ ดวงจำ จะมีขนาดประมาณเท่ากับตาขาว หรือดวงตาทั้งหมด ธาตุจำอยู่ในท่ามกลาง ดวงนี้ มีหน้าที่รวบรวมและจดจำอารมณ์ ดวงคิด จะมีขนาดประมาณเท่าตาดำ ธาตุคิดอยู่ในท่ามกลางดวงนี้ มีหน้าที่คิด หรือ น้อมไปสู่อารมณ์ ไปว่าจะอยู่ไกลแสนไกล ก็ไปถึงได้โดยลำพัง ดวงรู้ จะมีขนาดประมาณเท่าแววตาดำข้างใน ธาตุรู้อยู่ในท่ามกลางดวงนี้ มีหน้าที่รู้ หรือรับรู้อารมณ์ 1 พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (หลวงพ่อวัดปากน้ำ) และคณะศิษย์, ทางมรรค ผล นิพพาน (ธรรมปฏิบัติ ตามแนววิชชาธรรมกาย), กรุงเทพฯ: ชวนพิมพ์, 2523, หน้า 400. 228 DOU สมาธิ 8 วิ ปั ส ส น า กัมมัฏฐาน