หน้าหนังสือทั้งหมด

ความหมายและการใช้ธาตุในภาษาไทย
111
ความหมายและการใช้ธาตุในภาษาไทย
…บายเบื้องใว้ตามี นามกิด และกรีกิด - หน้าที่ 110 ลง อี อาคมนั้น คือ ธาตุมี อา เป็นที่สุดก็ดี, ต เป็น กัมมวาจก ก็ดี ลง อี อาคม คำว่า ต เป็นกัมมวาจก นี้ หมายความว่าลง ต ปัจจัยให้เป็น กัมมวาจก ต้องลง อี อาคม ด้ว…
เนื้อหานี้อธิบายถึงความหมายและการใช้งานของธาตุในภาษาไทย โดยเฉพาะการทำงานร่วมกับคำว่า 'อี อาคม' และ 'กัมมวาจก' ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างประโยคและรายละเอียดอื่นๆ เช่น การเปลี่ยนแปลงธาตุในคำต่างๆ เช่น ฮิ…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ
142
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ
๑๒๖ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ : ภควา เอตทโวจ ฯ เน้นผู้กล่าว ๒. กัมมวาจก (ศัพท์กล่าวกรรม สิ่งที่ถูกกระทำ) ใช้ในกรณีที่ข้อความในประโยคนั้น ต้องการเน้นสิ่งที่ถูกทํา (กมุม) ยก…
คู่มือเล่มนี้มุ่งเน้นการสอนการใช้กัมมวาจก ซึ่งเป็นศัพท์ที่ใช้ในกรณีที่ต้องการเน้นสิ่งที่ถูกทำของประโยค โดยมีการยกตัวอย่างประโยคต่างๆ ที่ช่วยอ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
59
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
…ยนี้ มีคติเหมือน อนุต ก็แต่ว่า ถ้าไม่มี ย ปัจจัย ซึ่งลงในกรรม เป็นกัตตุวาจก, ถ้ามี ย ปัจจัยนั้น เป็นกัมมวาจก ย อย่างนี้ :- กัตตุวาจก. กัมมวาจก. กุรุมาโน ทำอยู่ กริยมาโน อันเขาทำอยู่. ภุญฺชมาโน กินอยู่. ภุญชัย…
…ละการกล่าว โดยจะมีการแยกประเภทของวาจาตามบริบท รวมถึงลักษณะการใช้ธาตุต่างๆ ในภาษา เช่น กัตตุวาจก และ กัมมวาจก ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจถึงวิธีการสื่อสารและการใช้ภาษาศาสตร์ในบาลี นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงธาตุในความหม…
การใช้งานและลำดับของปัจจัยในภาษาไทย
59
การใช้งานและลำดับของปัจจัยในภาษาไทย
…ยากรณ์ อาณาเขต - หน้าที่ 58 เหล่านี้ ท่านจัดลงในธาตุ ๔ หมวด ดังที่ได้อธิบายไว้แล้วหมวด ธาตุข้างต้น กัมมวาจก มีใจอุ่ย ตัว คือ ย และลง อิ อามหนาย ปัจจัยนั้น เพิ่มเข้ามอีกตัวหนึ่ง ซึ่งใช้ปัจจัยด้วย ภวาวาจก มีใ…
…เกี่ยวกับการจัดลำดับและการใช้ปัจจัยในภาษาไทย โดยมีการแบ่งแยกประเภทของปัจจัยต่าง ๆ อย่างละเอียด เช่น กัมมวาจก, ภวาวาจก, และ เหตุกัลดูวาจก การเข้าใจวิธีการและลำดับการใช้ปัจจัยเหล่านี้ถือเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับผู…
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
235
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
การแปลงประโยคและการล้มประโยค ๒๑๙ วิธีแปลงประโยคกัตตุวาจกเป็นกัมมวาจก ดังกล่าวมาแล้วในบทก่อนว่า ในประโยคกัตตุวาจก ท่านเน้นตัว กัตตาเป็นตัวประธานของประโยค ในประโยคกัมมวาจ…
บทความนี้เน้นการแปลงประโยคกัตตุวาจกเป็นกัมมวาจก โดยชี้แจงว่าในประโยคกัตตุวาจกจะเน้นตัวกัตตาเป็นประธาน และในประโยคกัมมวาจกจะเน้นตัวกรรมเป็นประธาน. ม…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
56
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…้น ๑) กัตตุวาจก, ภิกขุ คาม ปิณฑาย ปวิฏโฐ. ภิกษุ ด ๒ က ๔ เข้าไปแล้ว สู่บ้าน เพื่อก้อนข้าว ด ๔ ๒ က ๒) กัมมวาจก. อธิคโต โข มยา - ย์ ธมฺโม, ธรรม อันนี้ อันเรา ถึงทับแล้ว แล. พึงมี. o ๒๓ ๔ ๕ ๕ ๔ ๓) ภาววาจก, การเณเ…
ในภาคที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์นี้ ซึงพระผู้มีพระภาคเจ้าได้กล่าวถึงวาจกซึ่งจัดเป็น ๕ อย่าง โดยมีความเชื่อมโยงกับธาตุอาขยาต มีการอธิบายถึงประเภทต่างๆ ของวาจก รวมถึงตัวอย่างเพื่อแสดงให้เห็นถึงการประยุกต์ใช้ง
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177
28
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177
…ี่สุดแห่ง คห ธาตุ เสีย ๑๕. เมื่อลง เณ, ณย ปัจจัย ต้องพฤทธิ์สระตัวหน้าธาตุ และลบ ณุ เหมือนวิธีตัทธิต กัมมวาจก (๑๒๒) แจกแต่วัตตมานา ประถมบุรุษอย่างเดียว เอก. พหุ. ปริยเต, ปจฺจเต. ปริยนเต, ปจฺจนฺเต. รุนฺธิยเต. ร…
บทนี้จะอธิบายกลไกและวิธีการใช้พยัญชนะตามโครงสร้างที่หลากหลายของภาษาบาลี เช่น การใช้ปัจจัย การลบ และวิธีการทำให้คำมีความหมาย โดยเฉพาะการศึกษาลักษณะการทำงานของธาตุและพฤทธิ์ที่ส่งผลต่อการสร้างคำใหม่ นอกจ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
17
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…า เป็นกิริยาของ สูโท ซึ่งเป็นผู้หุง ด้วยเครื่องหมาย คือบุรุษ และ วจนะเสมอด้วยบุรุษและวจนะของ สุโท. [กัมมวาจก] กิริยาศัพท์ใดกล่าวกรรม สิ่งที่บุคคลพึงทำ คือ แสดงว่าเป็น กิริยาของกรรมนั้นเอง. กิริยาศัพท์นั้น ชื่…
บทความนี้เน้นการศึกษาและอธิบายหลักการของกิริยาศัพท์ในบาลี โดยเฉพาะกัตตุวาจก และกัมมวาจก ซึ่งกล่าวถึงการระบุตัวผู้ทำและกรรมในประโยค ตัวอย่างเช่น 'สูโท โอทนํ ปจติ' ชี้ให้เห็นว่าผู้ทำคือ 'พ่…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
16
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…ัตติ กาล บท วจนะ บุรุษ ดังนี้ จัดเป็นวาจก คือ กล่าวบทที่เป็นประธานของกิริยา ๕ อย่าง คือ กัตตุวาจก ๑ กัมมวาจก ๑ ภาววาจก ๑ เหตุกัตตุวาจก ๑ เหตุกัมมวาจก ๑.
เนื้อหาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ส่งเสริมความเข้าใจในวจีวิภาค โดยเฉพาะธาตุที่แบ่งออกเป็นสองประเภทคือ สกัมมธาตุ ซึ่งมีกรรมและ อกัมมธาตุ ที่ไม่มีกรรม เช่น ธาตุที่หมายดอกจันทน์จัดเป็น อกัมมธาตุ ขณะที่ อิกขุ ถ
การวิเคราะห์ประโยคในมงคลทีปนี
285
การวิเคราะห์ประโยคในมงคลทีปนี
…ำเร็จ ถึงกระนั้นก็ตาม ยัง ต้องวางรูปแบบให้ถูกต้องรูปวิเคราะห์ทั่วไป และรูป วิเคราะห์นี้เป็นกรณสาธนะ กัมมวาจก จึงแปลว่า “เป็นเครื่องอันเขา” บทประธานในรูปสําเร็จ แปล ว่า “ซึ่ง” การวางรูปศัพท์ ท่านวางศัพท์ในรูปส…
บทความนี้อธิบายการวิเคราะห์รูปประโยคในมงคลทีปนี โดยเน้นที่รูปวิเคราะห์พิเศษและการทำความเข้าใจเจตนาที่เกี่ยวข้อง ไม่เพียงแต่การใช้คำโดยตรง เรายังได้มีการพูดถึงตัวอย่างการใช้คำในบริบทที่ถูกต้อง ตามหลักก
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
239
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
…ฉโท กโต ฯ (๑/๔๔) ข้อสังเกต กัตตุ : ตว์ เม กุลุปจเฉท์ กริ (หรือ อกาส) ฯ ในการแปลงประโยคกัตตุวาจก เป็นกัมมวาจก ก็ดี แปลงประโยค กัมมวาจก เป็นกัตตุวาจกก็ดี จึงทำเมื่อสำนวนสนามหลวงท่านแปล ออกไม่ชัดเจนว่าจะเป็นประโ…
บทนี้ว่าด้วยการแปลงประโยคจากกัมมวาจกเป็นกัตตุวาจกและการแปลงจากกัตตุวาจกกลับไปเป็นกัมมวาจก ยกตัวอย่างเนื้อหาจากภาษาสุภาษิตและการใช้ในบริบ…
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
237
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
… มยุห์ คพุภสฺส ปติฏฐิตภาว์ น กเถสิ ฯ (๑/๔๔) - กสฺมา มยุห์ คพาสส ปติฏฐิตภาโว น กลิโต ๆ วิธีแปลงประโยคกัมมวาจกเป็นกัตตุวาจก วิธีแปลงประโยคกัมมวาจกเป็นกัตตุวาจก ก็มีนัยตรงข้ามกับวิธี แปลงประโยคกัตตุวาจกเป็นกัมมว…
บทเรียนเกี่ยวกับการแปลงประโยคในภาษาไทยให้เข้าใจได้ง่าย โดยสอนวิธีการแปลงประโยคกัมมวาจกเป็นกัตตุวาจกและการล้มประโยค โดยอธิบายถึงลักษณะและวิธีการใช้งาน รวมถึงตัวอย่างที่ช่วยให้เข้าใจแนวทาง…
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
233
การแปลงประโยคและการล้มประโยค
…รล้มประโยค การแปลงประโยค หมายถึงการเปลี่ยนแปลงรูปประโยคเสียใหม่ โดยเปลี่ยนจากรูปประโยคกัตตุวาจก เป็นกัมมวาจก หรือจากกัมมวาจก เป็นกัตตุวาจก เป็นต้น แต่เปลี่ยนแปลงเฉพาะรูปประโยคเท่านั้น มิได้ เปลี่ยนความหมายด้ว…
บทที่ ๖ นี้กล่าวถึงการแปลงประโยค ซึ่งคือการเปลี่ยนรูปประโยคจากกัตตุวาจกเป็นกัมมวาจก หรือในทางกลับกัน โดยไม่เปลี่ยนความหมายของประโยค และการล้มประโยค เป็นการย่อหรือขยายประโยคที่รักษาใจค…
การใช้ภาษาไทยในประโยค
203
การใช้ภาษาไทยในประโยค
…นฺนาคต์ กุล อนุปคนตวา จ อส อุปคนต์ อุปคนตวา จ อ อุปนิสีทิต (๓/๘) (ในประโยคนี้ อล เป็นกิริยาคุมพากย์ กัมมวาจก) ความไทย : ดูก่อนชาวกาลามะควรที่ท่านทั้งหลายจะสงสัย ควร ที่จะเคลือบแคลง
เนื้อหานี้กล่าวถึงการเรียงคำและการใช้ศัพท์ในประโยคภาษาไทย โดยเฉพาะในการใช้งานที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนา รวมถึงกฎเกณฑ์ในการจัดเรียงคำในแต่ละประโยค เช่น การใช้คำว่า 'อล์' และการเรียงประโยคตามหลักไวยาก
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ
140
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ
…ด ทำให้เสียความทันที คือ ในประโยคกัตตุ วาจก แทนที่จะใช้กิริยาในหมวดกัตตุวาจก กลับไปประกอบกิริยาเป็น กัมมวาจก หรือเหตุกัตตุวาจกไปเสีย ส่วนในประโยคกัมมวาจก กลับไป ใช้กิริยาในกัตตุวาจก หรือภาววาจกไป กลับกันเสียอ…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธนี้มุ่งเน้นการสอนนักศึกษาเกี่ยวกับการประกอบวาจกให้ถูกต้อง โดยยกตัวอย่างความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในการแปล เช่น การใช้กิริยาในประโยคผิดหรือการประกอบวาจกที่ไม่ชัดเจน การเน้นการใช้ก
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
64
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…๔-๙ อิว ศัพท์ เช่น : สุชาตา โถก อากุลา วัย หุตวา ฯเปฯ ปฏิวจน์ อทาสี ฯ (๓/๘๒) ๔. วิกติกตฺตา ในประโยค กัมมวาจก และ ภาววาจก มีรูปเป็น ตติยาวิภัตติเท่านั้น และมีวิธีการเรียงเหมือนที่กล่าวแล้ว เช่น : อสเจน อมายาวิ…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เกี่ยวกับการใช้ศัพท์และรูปแบบการเขียนประโยคในมคธ เช่น การใช้วิภัตติในรูปแบบต่างๆ รวมถึงการวิเคราะห์เนื้อหา เพื่อพัฒนาทักษะการแปลและความเข้าใจในภาษ
กฎเกณฑ์การเรียงประโยคในประโยคกัตตุวาจกและกัมมวาจก
41
กฎเกณฑ์การเรียงประโยคในประโยคกัตตุวาจกและกัมมวาจก
… สูเทน โอทโน ปริยเต ฯ : สามเกน สูเทน โอทโน ปาจาปิยเต ฯ : ภนฺเต มยา เตล ปจิตวา เปสต์ ฯ (๑/๙) ในประโยคกัมมวาจกและประโยคเหตุกัมมวาจก หากไม่มีตัว อนภิหิตกัตตา ก็ให้เรียงไว้ต้นประโยคได้ เช่น : ปณฺณ์ มม สหายเป็น ตุ…
…ระโยคที่ถูกต้อง มีการกำหนดว่าควรเรียงเหตุกัตตุวาจกไว้ต้นประโยค และกฎการเรียงประโยคในกรณีอื่น ๆ เช่น กัมมวาจก การใช้ภาษาที่เหมาะสม และการจัดเรียงบทประธานกับบทขยายต่าง ๆ โดยมีตัวอย่างที่อธิบายให้เห็นภาพชัดเจน. …
วิธีเรียงและการใช้คำในไวยากรณ์
11
วิธีเรียงและการใช้คำในไวยากรณ์
…นติ - ୭୭୭ วิภัตติหมวดกาลาติปัตติ ๑๑๒ กาลในกิตก์ ୭୭୩ กาลพิเศษ ๑๑๔ เรื่องวาจก ๑๒๓ ๑. กัตตุวาจก ๑๒๕ ๒. กัมมวาจก ១២៦
เนื้อหาเกี่ยวกับวิธีการเรียงคำในภาษาไทย รวมถึงการใช้ศัพท์ในบริบทต่างๆ ในบทเรียนมีการอธิบายการเรียงคำและการใช้วินา อญฺญตร ในการสื่อสาร นอกจากนี้ยังมีรายละเอียดเกี่ยวกับวิภัตติที่เกี่ยวข้องกับการใช้คำใน
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ
240
คู่มือการแปลไทยเป็นมคธ
…ิสระ ไม่บังคับ ทั้งนี้เพื่อความเจริญทางภาษา ของผู้ศึกษานั่นเอง ในการแปลงประโยคเหตุกัตตุวาจก เป็นเหตุกัมมวาจกก็ดี แปลง ประโยคเหตุกัมมวาจก เป็นเหตุกัตตุวาจกก็ดี จึงเทียบเคียงตามที่กล่าว มานี้ ข้อสำคัญ เมื่อแปลง…
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธสำหรับระดับ ป.ธ. ๔-๙ นำเสนอแนวทางการรับบริขารของพระเถระ และคำแนะนำในการแต่งประโยค ไม่ว่าจะเป็นการแปลงรูปแบบหรือการใช้ศัพท์อย่างถูกต้อง คู่มือนี้มุ่งเน้นการพัฒนาทักษะทางภาษาให้กั
จตุธาตุววัฏฐานและการวิเคราะห์ธาตุ
17
จตุธาตุววัฏฐานและการวิเคราะห์ธาตุ
…้เท่าไร ๒ ๑. คาวี แปลว่า โค สามัญก็ได้ สำหรับในที่นี้ฟังสนิทกว่าที่จะแปลว่า แม่โค. ๒. ปณิหิต รูปเป็นกัมมวาจก สองบทนี้น่าจะเป็นดังนี้ ยถาจิต เมื่อพิจารณาดูกายนั้น กายจะอยู่ในอิริยาบถใดก็ได้ ภิกษุจะเดินอยู่ ยืน…
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์จตุธาตุววัฏฐานซึ่งมีลักษณะเป็นทั้งแบบสังเขปและพิสดาร โดยเฉพาะในมหาสติปัฏฐานสูตรและสูตรอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง การอธิบายธาตุทั้ง 4 และกระบวนการพิจารณาดูกาย พร้อมคำแนะนำสำหรับภ