บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ : หน้า 17/65

ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 166 [กัตตุวาจก] กิริยาศัพท์ใดกล่าวผู้ทำ คือ แสดงว่า เป็นกิริยาของผู้ทำนั้นเอง กิริยาศัพท์นั้น ชื่อกัตตุวาจก: มีอุทาหรณ์ว่า สูโท โอทนํ ปจติ พ่อครัว หุงอยู่ ซึ่งข้าวสุก ๒ ๒ ๓ อธิบาย : สูโท [พ่อครัว] เป็นกัตตาผู้ทำ คือเป็นผู้หุง และเป็น บทประธานของกิริยาศัพท์ คือ ปจติ ท่านประกอบปฐมาวิภัตติ โอทนํ ซึ่งข้าวสุก เป็นกรรม สิ่งที่บุคคลพึงทำ คือเป็นสิ่งที่ บุคคลพึงหุง ในกิริยาศัพท์ คือ ปจติ ท่านประกอบทุติยาวิภัตติ กรรมศัพท์ ไม่เป็นสำคัญในวาจก เพราะว่าถ้ากิริยาศัพท์เป็นธาตุมี กรรมเหมือน ปจติ, กรรมศัพท์นั้นก็มี, ถ้ากิริยาศัพท์เป็นธาตุไม่มี กรรม, ก็ไม่มี. ปจติ เป็นกิริยาอาขยาต, ปจ ธาตุ เป็นไปในความ หุง อ ปัจจัย, ติ วัตตมานาวิภัตติ, บอกปัจจุบันกาล, ปรัสสบท, ประถมบุรุษ, เอกวจนะ เป็นกัตตุวาจก กล่าวผู้ทำ คือ บอกว่า เป็นกิริยาของ สูโท ซึ่งเป็นผู้หุง ด้วยเครื่องหมาย คือบุรุษ และ วจนะเสมอด้วยบุรุษและวจนะของ สุโท. [กัมมวาจก] กิริยาศัพท์ใดกล่าวกรรม สิ่งที่บุคคลพึงทำ คือ แสดงว่าเป็น กิริยาของกรรมนั้นเอง. กิริยาศัพท์นั้น ชื่อกัมมวาจก : มีอุทาหรณ์