คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ : หน้า 140/374

๑๒๔ คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙ ยกตัวอย่างเช่น ภาษาไทยว่า เขาทำงาน ต้องเรียงเป็นมคธ ว่า โส กมฺมนฺต์ กโรติ ฯ แต่ประกอบศัพท์ผิดไปว่า โส กมฺมนฺต์ กโต หรือเป็นว่า ต กมมนโต กโรติ เป็นอันผิดทั้งนั้น เพราะไม่ได้ความ ชัดเจนบ้าง แปลไม่ได้บ้าง ดังนั้น เรื่องวาจกจึงเป็นเรื่องที่ต้องคำนึงให้มากอย่างหนึ่งและ พยายามใช้ให้ถูกต้องด้วย หากประกอบวาจกผิดแล้ว อาจถึงทำให้ เสียคะแนน ถูกปรับตก หรือปรับผิดเป็นประโยคได้ จึงต้องระวังให้ดี เท่าที่สังเกตมา ได้พบว่านักศึกษาประกอบวาจกผิดบ่อยๆ อาจ เพราะไม่รู้ว่าผิดบ้าง นึกว่าน่าจะเป็นอย่างนั้นได้บ้าง เผลอไปบ้าง โดย มากก็ใช้กิริยาในประโยคผิด ทำให้เสียความทันที คือ ในประโยคกัตตุ วาจก แทนที่จะใช้กิริยาในหมวดกัตตุวาจก กลับไปประกอบกิริยาเป็น กัมมวาจก หรือเหตุกัตตุวาจกไปเสีย ส่วนในประโยคกัมมวาจก กลับไป ใช้กิริยาในกัตตุวาจก หรือภาววาจกไป กลับกันเสียอย่างนี้ ดังเช่นตัวอย่างที่ยกมาข้างต้น ความไทย ว่า “เขาทำงาน” แต่ง ว่า โส กมฺมนฺติ กโต อย่างนี้ชื่อว่าใช้กิริยาผิด เพราะประโยคนี้ โส เป็นประธาน เป็นรูปกัตตุวาจก กโต เป็นกิริยากัมมวาจก อย่างเดียว ใช้เป็นกัตตุวาจกไม่ได้ เพราะมีหลักอยู่ว่า สกัมมธาตุซึ่งประกอบด้วย ต ปัจจัย เป็น กัตตุวาจก ไม่ได้ จึงถือว่าผิดวาจก แต่ถ้าแต่งว่า เป็น กมฺมนฺโต กโต อย่างนี้ใช้ได้ เพราะได้ลักษณะกัมมวาจกแท้ทีเดียว อนึ่ง ในการประกอบวาจกนี้ให้ยึดถือแบบเป็นเกณฑ์ รวมทั้ง