หน้าหนังสือทั้งหมด

ความหมายของคำว่า 'ภิกษุ' ในสิกขาบท
183
ความหมายของคำว่า 'ภิกษุ' ในสิกขาบท
…สงค์ว่า คำว่า “ภิกษุ” ในสิกขาบทนี้ หมายถึงผู้ที่สงฆ์บวชให้ด้วยญัตติจตุตถกรรม คำว่า บทภาชนีย์ แปลว่า การจำแนกแยกแยะความหมายของบท เป็นการนำเอาบท หรือคำในสิกขาบทวิภังค์มาขยายความเพิ่มเติมอีก เช่น ในปาราชิกสิก…
บทเรียนนี้อธิบายถึงความหมายหลายประการของคำว่า 'ภิกษุ' ซึ่งให้ความสำคัญต่อการศึกษาในสิกขาบทที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าบัญญัติ รวมถึงการวิเคราะห์ความหมายของคำในสิกขาบทวิภังค์ เช่น ‘ทรัพย์ที่เจ้าของมิได้ให้’
สังสารวัฏ: การเวียนว่ายตายเกิดในพุทธศาสนา
16
สังสารวัฏ: การเวียนว่ายตายเกิดในพุทธศาสนา
…สถานที่อยู่ของสรรพสัตว์ทั้งหลายที่อยู่ในภพภูมิต่างๆ ของปรโลก หากจะอุปมาให้เข้าใจง่ายขึ้นก็เหมือนกับ การจำแนกประเภทสัตว์ เช่น สัตว์มี 2 ชนิด คือ สัตว์บก สัตว์น้ำ ถ้ามี 3 ชนิด ก็จะเพิ่ม สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ …
…เห็นถึงประเภทของที่อยู่ของสรรพสัตว์และการพัฒนาไปสู่การหลุดพ้นจากวงจรนี้ ความเข้าใจในประเภทการเกิดและการจำแนกแทบมีความสำคัญต่อการช่วยให้เรามองเห็นความจริงแห่งชีวิตและการสรรเสริญคุณค่าของการกระทำในแต่ละภพ
บทลงโทษตามประสาพญานาค
33
บทลงโทษตามประสาพญานาค
…งกาย จะต้องลดน้อยลง เป็นผลให้ การเผาผลาญอาหารลดต่ำลง สามารถอยู่ได้โดยไม่ต้องกิน อะไรตลอดฤดูร้อน ส่วนการจำศีลเพื่อให้ดวงแก้ว ดึงดูด แต่ถ้าหากว่า ไม่สามารถสงบสติอารมณ์ มหาสมบัติเกิดขึ้นนั้น เป็นการจำศีลแบบ ข…
…าในบทนี้กล่าวถึงบทลงโทษที่พญานาคมีหน้าที่ส่งอาหารเนรมิตให้พญานาคที่ถูกลงโทษ โดยมีวิธีการลงโทษตั้งแต่การจำศีลเพื่อสงบสติอารมณ์ ถึงขนาดกักบริเวณเพื่อให้ผู้ถูกลงโทษได้มีเวลาฝึกฝนสติและสำนึกผิด หากสามารถสงบใจไ…
ประโยชน์ของแม่น้ำพาหุกา
142
ประโยชน์ของแม่น้ำพาหุกา
…นให้บริสุทธิ์ไม่ได้ เลย ผัคคุณฤกษ์ (ถือกันว่าผู้อาบน้ำในฤกษ์นี้ย่อมชำระบาปที่ทำมาทั้งปีได้) อุโบสถ (การจำศีลตามกาล) วัตร (ความประพฤติ) ย่อมสำเร็จแก่ผู้บริสุทธิ์มีการงานอันสะอาดทุกเมื่อ ท่านจงอาบน้ำในคำสอนข…
เนื้อหาภายในเล่มนี้กล่าวถึงแม่น้ำพาหุกาที่มีบทบาทในการชำระล้างบาปกรรม แต่ที่จริงแล้วการอาบน้ำเพียงอย่างเดียวไม่สามารถทำให้จิตใจบริสุทธิ์ได้ น้ำที่ดีมีคุณประโยชน์ต่อร่างกาย แต่การชำระล้างจิตใจต้องอาศัย
ความหมายของเวทนาและสัญญาขันธ์
103
ความหมายของเวทนาและสัญญาขันธ์
…งกลิ่น ทั้งรส ทั้งสัมผัสทางกาย และบันทึกได้แม้กระทั่งอารมณ์ที่เกิดกับใจ พูดง่ายๆ ว่าเพราะใจมีกลไกใน การจำ หรือบันทึกข้อมูลได้ จึงเกิดสัญญาความจำได้ หรือระลึกถึง รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส และอารมณ์ที่เคยประ…
…รือการได้ยินคำที่นินทา ทำให้รู้สึกทุกข์ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงสัญญาขันธ์ ซึ่งหมายถึงความสามารถในการจำและบันทึกข้อมูลต่างๆ ที่เกิดจากการกระทบในทางประสาทสัมผัส ซึ่งรวมถึงอารมณ์และความรู้สึกต่างๆ ที่เกิดข…
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
131
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
…เมื่อผัสสะเกิดขึ้น กระบวนการรับรู้ก็ดำเนินต่อไป เริ่มตั้งแต่ความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ เข้ามานั้น การจำหมาย การคิดปรุงแต่ง ตลอดจนการแสดงออกต่าง ๆ ที่สืบเนื่องไปตามลำดับ ความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้นี้เรี…
การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และ
การบูชาข้าวพระพุทธเจ้าและการสะสมบุญ
99
การบูชาข้าวพระพุทธเจ้าและการสะสมบุญ
...บูชาข้าวพระพุทธเจ้า... ปรับปรุงและสะสางธาตุธรรมของเรา ช่วยทำให้ ความเห็น ความจำ ความคิด และความรู้ของเรา สะอาดบริสุทธิ์ เหมาะสมที่จะสร้างบุญบารมีไปสู่ ที่สุดแห่งธรรมต่อไป บุญธาตุนี้เราไม่อาจมองเห็น
การบูชาข้าวพระพุทธเจ้าเป็นวิธีในการปรับปรุงและสะสางธาตุธรรมในตัวเรา ซึ่งช่วยให้การเห็น การจำ การคิด และความรู้ของเราสะอาดและบริสุทธิ์ โดยบุญธาตุนี้ไม่ได้มองเห็นด้วยตา แต่สามารถสร้างผลดีให้กับช…
ธรรมะและอายุมนุษย์ในยุคสมัย
395
ธรรมะและอายุมนุษย์ในยุคสมัย
ธรรมะเพื่อประช พ ร ห ม ปาริสัชชาภูมิ ๓๕๔ มนุษย์ในสมัยนั้นมีอายุ ๑๐๐ ปี ตั้งแต่บัดนั้นมาจนถึงทุกวันนี้นับได้ ๒,๕๐๐ ปีเศษ หรือนับได้ ๒๕ ร้อยปีเศษแล้ว เมื่อทุกร้อยปีลดลงปีหนึ่ง ปัจจุบันก็คงเหลือ ๗๕ ปี สร
…ยุเฉลี่ยเหลือเพียง 75 ปี อธิบายถึงการลดลงของอายุและแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นในอนาคตเมื่อเข้าสู่อันตรกัป การจำแนกประเภทอสงไขยกัปออกเป็น 4 ช่วง คือสังวัฏฏอสงไขยกัป, สังวัฏฏฐายีอสงไขยกัป, วิวัฏฏอสงไขยกัป และวิวัฏ…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
2
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์ - หน้าที่ 30 คำว่า ปณฺฑิตตโม เป็นบัณฑิตที่สุด ปาปตโม เป็นบาปที่สุด ชื่อ อติวิเสส. วิเสสนั้น ใช้ ตร อย ปัจจัย ในลัทธิต ต่อปกติบ้าง ใช้อุปสัค อติ ยิ่
บทเรียนนี้นำเสนอการใช้ภาษาในบริบทของบาลี โดยเน้นเรื่องนามและอัพพยศัพท์ เช่น การจำแนกประเภทของลิงค์ตามเพศ การใช้คำว่า ปณฺฑิตตโม และปาปตโม รวมไปถึงสัพพนามและลิงค์ที่เกี่ยวข้องกับเพศชา…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การวิเคราะห์ภาวะของธรรม
114
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา: การวิเคราะห์ภาวะของธรรม
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 114 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 114 สิยาติ ปเท กตฺตา ฯ ภวน์ ภาโว อกุสโล อิติ ภาโว อกุสลภาโว ฯ เอวนฺติ สตีติ ปเท ลักขณวนฺติ ฯ ส
บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์อภิธรรม โดยนำเสนอการทำความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะของกุสลและอกุสล การจำแนกประเภทต่างๆ ของภาวะตามแนวทางของอภิธรรม เช่น กุสลาทิภาวะและเหตุปฏิพัทธาภาวะ รวมถึงความหมายและความส…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา
466
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 465 ปญฺจมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 465 ติ ตลญชาติ ปฐมตล์ ปฐมาเล วสันติ ปฐมตลวาสิโน เย พฺรหฺมา ฯ อปฺปเกนาติ กาเลนาติ วิเสสน์ ฯ กาเ
…และการใช้อภิธรรมในการศึกษาพุทธศาสนา อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาเป็นเครื่องมือในการเข้าใจแนวคิดลึกซึ้ง เช่น การจำแนกประเภทต่างๆ และการตีความที่ช่วยในการฝึกฝนจิตใจของผู้ปฏิบัติ โดยเนื้อหาเน้นที่การประยุกต์ใช้อภิธรร…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
479
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 478 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 478 อิมินา สปทวิคฺคห์ ญาเปติ ฯ วินิปาติ เอว วินิปาติกา ฯ สพฺพโต โกติ โก ๆ เตน สจจสังเขป มนุสฺส
…นำเสนอการวิเคราะห์การใช้คำและความสัมพันธ์ระหว่างเกณฑ์ต่างๆ เพื่อให้เข้าใจลึกซึ้งในคำสอนของธรรม เช่น การจำแนกประเภทของบุคคลในคำวินิจฉัย ซึ่งมีทั้งเทวดาและมนุษย์ รวมทั้งการบรรยายเกี่ยวกับวิธีการสื่อสารที่เหม…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
656
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 654 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 654 เต ปุถุชฺชนาทโย ฯ อาทิสทฺเทน โสตาปนฺนสกทาคามีน คหณ์ น อนาคามีนํ ฯ กสฺมา ฯ อนาคามีน วุจจมาน
บทความนี้ศึกษาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา และแนวความคิดต่าง ๆ เกี่ยวกับการหลุดพ้นและนิพพาน การจำแนกชนิดของผู้ปฏิบัติตามหลักอภิธรรม เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจในแนวทางการศึกษาและการดำเนินชีวิตตามหลัก…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา - ปัญญาและวิญญาณ
220
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา - ปัญญาและวิญญาณ
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 220 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 220 อชานนต์ นิวตฺตติ ฯ นามรูปสฺส ปวตฺตน์ นามรูปปวตฺตน์ ฯ เอวสทฺโท อญฺเญ นิวตฺเตติ ฯ อตฺตานํ อธิ
…ของวิญญาณและปัญญา โดยระบุว่าการเข้าใจอยู่ภายใต้กรอบของหลักธรรมที่สำคัญ อธิบายถึงการเกิดของรูปและนาม การจำแนกคุณสมบัติ และวิธีการเข้าใจในเชิงลึกเกี่ยวกับอชานนต์ นิวตฺตติ พร้อมทั้งแสดงถึงการขึ้นและลงของอารมณ…
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
446
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 444 อฏฺฐมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 445 อนุสรณ์ อนุสาโร ฯ สร คติย์ ฯ ภาเว จ ฯ อนุคมิยเต อนุคมน์ ฯ อนุคมเนนาติมสฺส วิวรณ์ อาลม...นาต
…าและการตีความในเรื่องวิญญาณและมโนทวาร การศึกษามโนทวารีและการเกี่ยวข้องต่อโลกที่เป็นสมมุติและปรมตฺถะ การจำแนกประเภทของอภิธานและวิญญาณที่มีภูมิปัญญาเป็นพื้นฐานหลักโดยเฉพาะในทางวิญญาณ. ต้องการให้ความเข้าใจยิ่…
อภิธรรมและภูมิภาวะในพระพุทธศาสนา
26
อภิธรรมและภูมิภาวะในพระพุทธศาสนา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 25 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 26 สงฺคห์ คจฺฉติฯ พุพหุมปารีสชชา พฺรหฺมปุโรหิตา มหาพรหมา จ ปฐมชฺฌานภูมิ ปริตตาภา อัป
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิ, การจำแนกประเภทของภูมิภาวะในพระพุทธศาสนา รวมถึงความสำคัญของการพัฒนาจิตต่อพระอภิธรรม แสดงการเติบโตทางจิตวิญ…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา แห่ง  อภิธรรมมาตุวิภาวินี
69
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา แห่ง อภิธรรมมาตุวิภาวินี
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตุวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 68 ปฐมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 69 อิมสฺส กามาวจรภาโว อุปปันโน โหติ ฯ กามภโวเยว วา กาโม ฯ โส เอตฺถ อวจรตีติ กามาวจโร
…จิตและการกระทำที่เกิดจากกามาวจร สิ่งนี้สะท้อนถึงความเข้าใจในอุปาทานและธรรมชาติของจิตที่เป็นโลกุตตร์ การจำแนกประเภทของจิตตา โดยเฉพาะในมิติของความคิดสร้างสรรค์และสุขในพระพุทธศาสนาเป็นสิ่งที่สำคัญในแนวคิดของก…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - การวิเคราะห์และศึกษาจิตตา
123
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - การวิเคราะห์และศึกษาจิตตา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 122 ตติยปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 123 จ ปฏิสนธาทิวเสน ปวตฺตานิ เอกูนวีสติ ทวารวินิมุตตานี ฯ ทวิปญฺจวิญญาณานิ สกสกทวาร
…ี้ศึกษาเกี่ยวกับอภิธมฺมและการวิเคราะห์ของจิตตามแนวทางในอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา การพูดถึงปฏิสนธาทิวเสน การจำแนกประเภทของจิต และการวิเคราะห์อารมณ์ในแง่ของอภิธรรม แสดงให้เห็นถึงแนวทางการพัฒนาสมาธิและการตระหนักร…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธรรมมาตวิภาวินี
165
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธรรมมาตวิภาวินี
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 164 ปญฺจมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 165 อาสนุนาทิกมุเม ปริตต์ อุทก โอตฺถริตวา คจฺฉนฺโต มโหโฆ วิย ๆ ตถาห์ ต์ ครุกนุติ วุ
…ึกซึ้งในพุทธศาสนา ผ่านการศึกษาข้อความจากหน้าต่างๆ ในหนังสือดังกล่าว โดยการอธิบายถึงแนวคิดต่างๆ เช่น การจำแนกประเภทของอภิธมฺม แสดงถึงหลักการที่เกี่ยวข้องกับการทำความเข้าใจความหมายในเชิงวิปัสสนากรรมและการปฏิ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
186
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ขุวิญญาณ โสตวิญญาณ มโนธาตุ และสันตีรณะที่เป็น อกุศลวิบาก ย่อมมีแม้ในสุคตินั้น (ในรูปาวจรภูมินั้น) ฯ การจำแนก จิตเป็นไปด้วยอำนาจแห่งภูมิ ชื่อว่าภูมิวิภาค ฯ บทว่า ยถาสมุภวํ คือตามสมควรแก่ความเป็นไปในทวารนั้น…
ในบทนี้อธิบายถึงการเกิดขึ้นของวิญญาณในทวารต่าง ๆ และการจำแนกจิตตามภูมิความเป็นไปของมัน รวมถึงการดำเนินไปของจิตในแต่ละภพที่ไม่มีการหยุดพัก ซึ่งอาจารย์ได้ชี้ให…