หน้าหนังสือทั้งหมด

ความหมายและการปฏิบัติกสิณในพระพุทธศาสนา
17
ความหมายและการปฏิบัติกสิณในพระพุทธศาสนา
“แต่ยังมีอีกพวกหนึ่ง กล่าวยืนยันวิญญาณกสิณของอัตตามีสัญญาชนิดใดชนิดหนึ่ง เหล่านี้ ที่เป็นไปล่วงชนิดทั้ง 7 ว่า หาประมาณมิได้” ข้อความเช่นนี้ทำให้ทราบว่า การปฏิบัติกสิณเป็นที่ยอมรับกันว่าเป็นหลักปฏิบัติ
การปฏิบัติกสิณได้รับการยอมรับว่าเป็นพื้นฐานสำคัญของนักบวชในสมัยก่อนพระพุทธศาสนา และมีคุณสมบัติช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงอิทธิฤทธิ์และอภิญญาได้ แต่การปฏิบัติกสุณนี้แตกต่างจากการปฏิบัติในพระพุทธศาสน
การเจริญกัมมัฏฐานใน 15 วัน
102
การเจริญกัมมัฏฐานใน 15 วัน
2 หมวดรวมกัน ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก เยื่อในกระดูก ม้าม โดยอนุโลม 5 วัน : ม้าม เยื่อในกระดูก กระดูก เอ็น เนื้อ หนัง ฟัน เล็บ ขน ผม โดยปฏิโลม 5 วัน : ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ เอ็น กระดูก
เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญกัมมัฏฐานแบ่งเป็น 2 หมวด รวมเป็น 15 วัน ซึ่งประกอบด้วยติกขบุคคล มัชฌิมบุคคล และมันทบุคคล โดยมีการปฏิบัติที่แตกต่างกันตามบารมี แนะนำนำให้ท่องบ่นโดยเฉพาะที่กล่าวถึงขน ผม เล็บ ฟัน
สัณฐานของกระดูกในร่างกายมนุษย์
110
สัณฐานของกระดูกในร่างกายมนุษย์
มีสัณฐานดังลูกสะบ้าประกบกัน กระดูกแข็งตรงที่ๆ ตั้งลงในกระดูก ข้อเท้าสัณฐานดังหน่อเป้งที่ปอกเปลือก กระดูกแข้งท่อนเล็กมี สัณฐานดังคันธนู ท่อนใหญ่ มีสัณฐานดังหลังงูที่เหี่ยวๆ กระดูกเข่ามี สัณฐานดังต่อมน้
บทความนี้เสนอรายละเอียดเกี่ยวกับสัณฐานและลักษณะของกระดูกในร่างกายมนุษย์ โดยมีการเปรียบเทียบกระดูกแต่ละส่วนกับวัตถุหรือสิ่งต่างๆ เพื่อให้เข้าใจได้ง่าย เช่น กระดูกแข็งที่มีสัณฐานดังลูกสะบ้า หรือกระดูกเข
การศึกษาเกี่ยวกับการหายใจและสมาธิ
141
การศึกษาเกี่ยวกับการหายใจและสมาธิ
4. ย่อมศึกษาว่าเราจักยังกายสังขารให้สงบหายใจเข้าออก กายสังขาร หมายถึง ลมหายใจเข้าออก การหายใจเข้าออกด้วยกายสังขาร เช่น โน้มตัวลง ก้มตัวลง โค้งตัวลงโน้มไป ข้างหน้า เอี้ยวตัว เอน คู่ เคลื่อน แกว่ง สั่น
บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการกำหนดลมหายใจเข้าออกเพื่อทำให้กายสังขารสงบและเข้าสู่ระดับฌานที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การทำจิตให้สงบผ่านการหายใจเข้าออก จนถึงการรู้สึกถึงปีติและสุขในระดับฌานที่ 2 และ 3 พร้อมทั้
แนวทางการศึกษาสมาธิและการประเมินผลตนเอง
8
แนวทางการศึกษาสมาธิและการประเมินผลตนเอง
วิธีการศึกษา 1. การเตรียมตัวเพื่อการศึกษาด้วยตนเอง ในการศึกษาเนื้อหาวิชาสมาธิ 7 : สมถวิปัสสนากัมมัฏฐาน 40 วิธี (2) นักศึกษาควร ปฏิบัติดังนี้ 1. ใช้เวลาศึกษาอย่างน้อยวันละ 1 ชั่วโมง และควรศึกษาให้จบแต่
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาวิชาสมาธิ 7 ซึ่งรวมถึงการเตรียมตัวก่อนเรียน การทำแบบประเมินตนเองก่อนและหลังเรียน รวมถึงการศึกษาเอกสารการสอนเพื่อเพิ่มพูนความเข้าใจ นักเรียนควรกำหนดเวลาศึกษาอย่างเหมาะสมและทำกิจ
การทำกิจกรรมและการศึกษาในวิชาสมาธิ
9
การทำกิจกรรมและการศึกษาในวิชาสมาธิ
4. การทำกิจกรรม นักศึกษาควรบันทึกสาระสำคัญและทำกิจกรรมทุกอย่าง ที่ได้รับมอบหมายเพราะ กิจกรรมเหล่านี้จำเป็นมากสำหรับการศึกษาชุดวิชานี้ และควรทำกิจกรรมแต่ละกิจกรรมด้วย ตนเองก่อนตรวจคำตอบจากแนวตอบท้ายบท
บทความนี้เน้นความสำคัญของการทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่นักศึกษาได้รับมอบหมาย โดยเฉพาะในวิชาสมาธิ นอกจากนี้ยังแนะนำให้นักศึกษาใช้สื่อการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม เช่น รายการ 'โรงเรียนอนุบาลฝันในฝันวิทยา' แ
อรูปกัมมัฏฐานและผลของการเข้าฌาน
110
อรูปกัมมัฏฐานและผลของการเข้าฌาน
ใจธรรมกายน้อมไปในรู้ ใน “เหตุว่างของทุติยฌาน” อากาสานัญจายตนฌานก็จางหายไป เกิดวิญญานัญจายตนฌาน (ใสยิ่งกว่านั้น) ธรรมกายนั่งอยู่บนวิญญานัญจายตนฌานนั้น ใจธรรมกายน้อมไปในที่รู้ละเอียด ใน “เหตุว่างของตติย
การศึกษาในอรูปกัมมัฏฐานเกี่ยวข้องกับการเข้าฌานทั้ง 8 โดยสามารถย้อนกลับได้ ในที่สุดส่งผลสู่อภิญญา 6 ซึ่งรวมถึงการกำจัดกิเลส นักศึกษาเรียนรู้วิธีการปฏิบัติขั้นสูงนี้เพื่อประยุกต์ใช้ในธรรมกายและเตรียมพร้
วิธีการศึกษา
9
วิธีการศึกษา
วิธีการศึกษา 1. การเตรียมตัวเพื่อการศึกษาด้วยตนเอง ในการศึกษาเนื้อหาวิชาสมาธิ 8 วิปัสสนากัมมัฏฐาน นักศึกษาควรปฏิบัติดังนี้ 1. ใช้เวลาศึกษาอย่างน้อยวันละ 1 ชั่วโมง และควรศึกษาให้จบแต่ละบทภายใน 1-2 สัปด
บทความนี้เสนอวิธีการเตรียมตัวเพื่อการศึกษาด้วยตนเองในวิชาสมาธิและวิปัสสนากัมมัฏฐาน โดยแนะนำให้ใช้เวลาอย่างน้อยวันละ 1 ชั่วโมง ทำแบบฝึกหัดก่อนและหลังการเรียน นอกจากนี้ยังแนะนำการศึกษาเอกสารการสอน และกา
การศึกษาและการทำสมาธิ
10
การศึกษาและการทำสมาธิ
4. การทำกิจกรรม be นักศึกษาควรบันทึกสาระสำคัญและทำกิจกรรมทุกอย่าง ที่ได้ ที่ได้รับมอบหมายเพราะ กิจกรรมเหล่านี้จำเป็นมาก สำหรับการศึกษาชุดวิชานี้ และควรทำกิจกรรมแต่ละกิจกรรมด้วย ตนเองก่อนตรวจคำตอบจากแน
การทำกิจกรรมที่ได้รับมอบหมายเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการศึกษา ควรบันทึกสาระสำคัญและทำกิจกรรมอย่างเต็มที่ก่อนตรวจคำตอบจากแนวทาง นอกจากนี้ นักเรียนควรศึกษาเนื้อหาผ่านการเรียนทางไกลที่ดำเนินการโดยมูลนิธิศึกษา
การปฏิบัติสมถะและวิปัสสนา ตามหลักของพระมงคลเทพมุนี
15
การปฏิบัติสมถะและวิปัสสนา ตามหลักของพระมงคลเทพมุนี
“...แต่ภูมิของสมถะที่เราจะพึงเรียนต่อไปนี้ เริ่มต้นต้องทำใจให้หยุดจึงจะ เข้าภูมิของสมถะได้ ถ้าทำใจให้หยุดไม่ได้ ก็เข้าภูมิสมถะไม่ได้ สมถะ เขาแปลว่าสงบ แปลว่าระงับ แปลว่าหยุด แปลว่านิ่ง ต้องทำใจให้หยุด
บทความนี้เน้นการปฏิบัติสมถะตามหลักพระมงคลเทพมุนี โดยอธิบายการทำใจให้หยุดนิ่งซึ่งเป็นขั้นตอนพื้นฐานในการเข้าถึงสมถะและวิปัสสนา การเจริญสมถะต้องเริ่มจากการทำใจให้สงบ หากไม่มีความสงบในใจ การเข้าภูมิสมถะจ
ความเข้าใจในวงจรชีวิตและการปฏิบัติปัญญา
26
ความเข้าใจในวงจรชีวิตและการปฏิบัติปัญญา
ที่นักศึกษาควรทำความเข้าใจเป็นอันดับแรกก่อนก็คือ ความเข้าใจในเรื่องของวงจรชีวิตใน สังสารวัฏ เพราะเหตุที่ตัวเราและสรรพสัตว์ทั้งหลายต่างต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในสังสารวัฏ เนื่องจากมีกิเลส กรรม วิบาก แล
บทนี้เน้นการทำความเข้าใจในวงจรชีวิตภายในสังสารวัฏ รวมถึงความสำคัญของการปฏิบัติธรรมเพื่อให้เกิดความรู้แจ้งในสภาวะชีวิต นักศึกษาเรียนรู้ถึงการเกิดและตาย การกระทำกรรม และผลของกรรมที่ผูกพันตนไว้ในวัฏฏทุกข
อาการและความหมายของกิเลส
32
อาการและความหมายของกิเลส
อาการของโรคทางจิต มี 3 อย่าง คือ 1. หิว 2. ร้อน 3. มีด อาการทั้ง 3 นี้ ถ้าจิตมีอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือหลายอย่างเกิดขึ้น แสดงว่าจิตป่วย เมื่อพิจารณาให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นไปอีกก็จะเห็นว่ากิเลสเป็นต้นเหต
บทเรียนนี้นำเสนออาการของโรคทางจิตที่มีลักษณะ 3 อย่าง ได้แก่ หิว ร้อน และมีด ซึ่งเป็นสัญญาณที่บ่งชี้ว่าจิตป่วย นอกจากนี้ยังพูดถึงกิเลสซึ่งเป็นต้นเหตุหลักที่ทำให้จิตเศร้าหมองและเกิดการกระทำที่ไม่ดี เช่น
ความเข้าใจเกี่ยวกับปาปิจฉาและกิเลส
40
ความเข้าใจเกี่ยวกับปาปิจฉาและกิเลส
ปาปิจฉา คือ ความอยากได้โดยวิธีวิธีสกปรก อยากได้โดยวิธีต่ำๆ เลว เป็นคน เห็นแก่ตัวอย่างแรง ใครจะดูถูกเหยียดหยามก็ไม่สนใจให้ตัวเองได้เป็นพอ เช่น อยากได้สตางค์เลย ไปเล่นการพนัน ไม่รักษาเกียรติ ไม่รักษาชื่
เนื้อหาพูดถึงปาปิจฉา ซึ่งคือความอยากได้ที่ต่ำต้อยและไม่รักษาชื่อเสียง รวมถึงกิเลสต่างๆ เช่น โลภะและโทสะ ที่เป็นสาเหตุหลักของกรรมที่สร้างความทุกข์ให้กับสรรพสัตว์ เมื่อสรรพสัตว์ยังไม่รู้วิถีทางหลุดพ้นจา
กรรมและการให้ผลกรรมในทางปฏิบัติ
68
กรรมและการให้ผลกรรมในทางปฏิบัติ
3.6 กรรมและการให้ผลกรรมในทางปฏิบัติ ในการศึกษาเรื่องการให้ผลของกรรมในภาคปฏิบัติ ก่อนอื่นต้องทบทวนความรู้ใน เรื่องเกี่ยวกับกิเลส ซึ่งเป็นต้นเหตุของกรรมและทำให้เกิดวิบากในเบื้องต้นก่อน จากที่ได้ศึกษาเรื
การศึกษาเรื่องกรรมต้องเริ่มจากการทบทวนกิเลสซึ่งเป็นต้นเหตุของกรรมและวิบาก ภายในประกอบไปด้วยอวิชชาและสังโยชน์ต่างๆ กิเลสสามตระกูล ความโลภ ความโกรธ และความหลงเรียกว่าเป็นอนุสัยกิเลส คำว่า ปริยุฏฐานกิเลส
กรรมและวิบากในชีวิต
71
กรรมและวิบากในชีวิต
กรรมอันเป็นเหตุให้ไปสู่กามสุคติภูมิ คือ กามกุศลกรรม 3 อย่าง ได้แก่ ทางกาย ทางวาจา และทางใจ ดังนี้ 1. โดยกรรมทวาร คือ การประกอบกุศลกรรมบถ 10 ทางกาย วาจา ใจ 2. โดยประเภทของกุศล มี 3 อย่างเหมือนกัน คือ ท
กรรมอันเป็นเหตุให้ไปสู่กามสุคติภูมิ อาจมาจากการประกอบกุศลกรรมทั้งทางกาย วาจา และใจ เช่น การทำทาน, การรักษาศีล, การปฏิบัติภาวนา ส่วนนิพพานนั้นต้องอาศัยปัญญาในการไถ่ถอนตัณหา การดำรงอยู่ในศีลและสมาธิและก
การปล่อยวางขันธ์ 5
111
การปล่อยวางขันธ์ 5
เพราะเหตุดังนั้น การแบกภาระของหนักนี่แหละ ถ้าว่าปล่อยไม่ได้วางไม่ได้ละก็ เป็นทุกข์หนักทีเดียว บุคคลผู้แบกของหนักไป บุคคลผู้แบกขันธ์ 5 ที่หนักไป ถ้าว่าปล่อยวาง ขันธ์ 5 ไม่ได้ก็เป็นทุกข์แท้ๆ ถ้าปล่อยวาง
การแบกขันธ์ 5 ทำให้เกิดทุกข์ หากไม่สามารถปล่อยวางได้ การปล่อยวางขันธ์นี้จะนำไปสู่ความสุข การเข้าใจในรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นสิ่งสำคัญเพื่อการปฏิบัติที่ถูกต้องในการปล่อยวางในชีวิตจริง การตั้ง
การศึกษาความรู้เรื่องขันธ์ 5
119
การศึกษาความรู้เรื่องขันธ์ 5
การที่ได้ศึกษาความรู้เรื่องขันธ์ 5 จะทำให้มีความระมัดระวัง และเข้าใจว่าขันธ์ 5 ของมนุษย์เป็นภาระหนัก แล้วจะสามารถประคับประคองตัวเองได้ ไม่กระทำความชั่ว จึง กระทำแต่ความดี ธาตุในตัวจะสะอาดขึ้นทุกๆ วัน
การศึกษาความรู้เรื่องขันธ์ 5 เป็นการเข้าใจว่าขันธ์ 5 คือภาระหนักที่มนุษย์ต้องประคับประคองตนเองให้ห่างไกลจากความชั่ว หันมาทำแต่ความดี และทำให้ธาตุในตัวบริสุทธิ์ขึ้นทุกวัน การศึกษาในพระพุทธศาสนาเช่นนี้จ
อวิชชาและการทำดี-ชั่วในพระพุทธศาสนา
220
อวิชชาและการทำดี-ชั่วในพระพุทธศาสนา
(2) อวิชชาเป็นปัจจัยให้ทำชั่ว ความชั่วนี้มีทั้งความชั่วทางกาย ทางวาจา และทางใจ โดยเริ่มต้นมาจากความชั่วทางใจเป็นพื้นฐาน โดยมีอวิชชาเป็นปัจจัย เพราะไม่รู้จึงทำชั่ว ทั้ง ทางกาย วาจา และใจ อวิชชาเป็นปัจจ
อวิชชาหรือความไม่รู้เป็นปัจจัยที่ทำให้คนทำชั่ว โดยเริ่มจากความชั่วทางใจซึ่งส่งผลให้เกิดการทำผิดทางกายและวาจา ความชั่วทำให้เกิดความทุกข์และส่งผลไปสู่อบายภูมิ ขณะเดียวกัน อวิชชาก็สามารถเป็นปัจจัยให้เกิด
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
221
สังขารและปฏิสนธิวิญญาณ
หมายความว่า สังขาร คือ บุญหรือบาปที่เราได้ทำไว้ จะเป็นชนกผู้ให้กำเนิดปฏิสนธิวิญญาณ พระพุทธองค์ยังได้กล่าวว่า เมื่อเวลาใกล้จะตาย สังขาร คือ บุญหรือบาปที่เป็นชนกนั้นก็จะมา ปรากฏเป็นอารมณ์ โดยเป็นกรรมนิม
บทความนี้จัดการกับความหมายของสังขารในฐานะที่เป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดปฏิสนธิวิญญาณ โดยพระพุทธองค์ได้ชี้ให้เห็นว่าบุญและบาปที่เราทำจะปรากฏเป็นอารมณ์เมื่อใกล้ถึงช่วงเวลาตาย สังขารจะเป็นตัวผลักดันให้จิตเคลื
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
236
วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ
บทที่ 11 วิปัสสนาภูมิในภาคปฏิบัติ การศึกษาวิปัสสนาภูมิที่ผ่านมา เป็นการศึกษาในภาคปริยัติที่มีการศึกษาเล่าเรียนกัน ทั่วไป ปรากฏเป็นหลักฐานทางคัมภีร์ และตำรับตำราต่าง ๆ พอให้เข้าใจในลักษณะพื้นฐานของ วิป
การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิที่ผ่านมา เป็นการเข้าใจในระดับสุตมยปัญญา และจินตมยปัญญา แต่การเจริญวิปัสสนาที่แท้จริงจะเกิดขึ้นได้ต้องใช้ภาวนามยปัญญา หลวงปู่วัดปากน้ำให้ความสำคัญกับสมถะและวิปัสสนา โดยสมถ