กรรมและวิบากในชีวิต : หน้า 71/265

กรรมอันเป็นเหตุให้ไปสู่กามสุคติภูมิ คือ กามกุศลกรรม 3 อย่าง ได้แก่ ทางกาย ทางวาจา และทางใจ ดังนี้ 1. โดยกรรมทวาร คือ การประกอบกุศลกรรมบถ 10 ทางกาย วาจา ใจ 2. โดยประเภทของกุศล มี 3 อย่างเหมือนกัน คือ ทาน ศีล ภาวนา 3. โดยอำนาจแห่งการเกิดขึ้นของกุศลจิต มี 8 อย่าง กรรมอันเป็นเหตุให้ไปสู่รูปพรหมภูมิ คือ รูปาวจรกุศลกรรม 5 อย่าง ไม่ใช่กระทำ ทางกาย วาจา แต่เป็นมโนกรรม การกระทำทางใจอย่างเดียว คือ สำเร็จได้ด้วยภาวนามัย และอัปปนาฌาน ว่าด้วยประเภทแห่งองค์ฌานแล้วมี 5 อย่าง กรรมอันเป็นเหตุให้ไปสู่อรูปพรหมภูมิ คือ อรูปกุศลกรรม 4 อย่าง อรูปาวจรกุศลกรรมก็เป็นมโนกรรมทางเดียว สำเร็จด้วยภาวนามัยเช่นกัน และถึง อัปปนาฌาน เมื่อว่าโดยประเภทแห่งอารมณ์ของฌานแล้ว มี 4 อย่าง ส่วนกรรมอันเป็นเหตุให้บรรลุมรรคผลนิพพานได้นั้น ต้องเป็นผู้มีปัญญาแก่กล้า สามารถไถ่ถอนเครื่องผูกมัด คือ ตัณหา ออกเสียได้ด้วยการปฏิบัติตนอยู่ในศีล สมาธิอันดีมาเป็น เวลานาน แล้วทำการเจริญวิปัสสนาจนถึงจิตระดับหนึ่งเรียกว่า ปฏิสังขาญาณ เห็นจิต เจตสิก ว่าเป็นของไม่เที่ยง บรรลุถึงพระนิพพานโดยมรรคญาณ ผลญาณตามลำดับ ตราบเข้าสู่ พระนิพพาน อันเป็นธรรมที่สงบจากสังขารธรรมทั้งปวง ประโยชน์สำคัญที่เราควรจะได้รับจากการศึกษาเรื่องกฎแห่งกรรม คือ ความรู้ ความเข้าใจในความเป็นจริงของชีวิต และความเป็นผู้ไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต หากเราเป็น ผู้ปรารถนาจะประสบพบเจอหรือได้รับแต่สิ่งที่ดีงาม นำมาซึ่งความสุขความเจริญรุ่งเรืองแก่ชีวิต ของตนแล้วเราทุกคนก็พึงประกอบแต่กรรมที่เป็นกุศล และเว้นขาดจากกรรมที่เป็นอกุศลทั้งปวง กระทั่งบรรลุมรรคผลนิพพาน กิจกรรม หลังจากนักศึกษาได้ศึกษา บทที่ 3 กรรม - วิบาก จบโดยสมบูรณ์แล้ว โปรดทำแบบประเมินตนเองหลังเรียนบทที่ 3 และกิจกรรม ในแบบฝึกปฏิบัติบทที่ 3 แล้วจึงศึกษาบทที่ 4 ต่อไป บ ท ที่ 3 ก ร ร ม - ว บ า ก DOU 61