หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
21
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตุวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 20 จตุตถปริจฺเฉโท หน้าที่ 21 เอตฺตาวตา จุทฺทส วีถีจิตตุปปาทา เทว ภวงคจลนาน ปุพฺเพ- วาตีตกเมกจิตตกฺขนฺติ กตฺวา สตฺ
เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการวิเคราะห์อภิธรรมและการเกิดขึ้นของจิตตามแนวทางของพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงการเกิดขึ้นของจิตในด้านต่างๆ เช่น วิถีจิตตุปปาทา การเกิ…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
27
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตุวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 26 ปญฺจมปริจฺเฉโท หน้าที่ 27 กามสุคติย์ ปฏิสนธิภวงคจุตัวเสน ปวตฺตนฺติ ฯ อิมา นวกามสุคติ ปฏิสนธิโย นาม ๆ สา ปนาย ท
…นื้อหาประกอบด้วยการศึกษาผลกระทบของอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา โดยเฉพาะเกี่ยวกับกามสุคติและความเชื่อมโยงกับการเกิดในมนุษย์และเทวดา รวมถึงบทวิเคราะห์อายุปริมาณของมนุษย์และผู้อาศัยในสวรรค์ การศึกษานี้ยังนำเสนอการเปรี…
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - หน้าที่ 37-38
38
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - หน้าที่ 37-38
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 37 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 38 มรณกาเล ปน จุติจิตโตปริ สตฺตรสมจิตฺตสฺส ฐิติกาลมุปาทาย กมุมช- รูปานิ น อุปปชฺชนฺต
…ะความไม่สามารถเข้าถึงโภชนาการในขณะนั้น นอกจากนี้ยังมีการชี้แจงเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับรูป การเกิด และความเป็นไปในชีวิต จัดแบ่งหมวดหมู่ของการเกิดต่างๆ ในสังสารวัฏเพื่อให้เห็นภาพชัดเจนมากขึ้น
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - การวิเคราะห์จิตใจและอกุสล
75
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - การวิเคราะห์จิตใจและอกุสล
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 74 ปฐมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 75 อกุสลจิตฺตานิ สมตตานิ ปรินิฏฐิตานิ สงฺคเหตุวา วา อตฺตานิ คหิตานิ วุตตานีติ อตฺโถ ฯ
…สนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับอารมณ์และจิตใจในอภิธมฺมตฺถสงฺคห โดยแบ่งความเข้าใจในด้านต่าง ๆ เช่น อกุสลจิต การเกิดอารมณ์ที่ไม่ดี จากการวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อจิตใจ ทั้งนี้จะมีการสำรวจถึงมูลฐานต่างๆ เช่น โลภ โทส …
อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา และการศึกษาเกี่ยวกับจิต
108
อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา และการศึกษาเกี่ยวกับจิต
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 107 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 108 อญฺญตฺถ ปน สสมปยุตต์ จิตต์ จิตตปาโทติ วุจจติ อุปฺปชฺชติ จิตต์ เอเตนาติ อุปปาโท
…้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกาและการศึกษาจิต ซึ่งครอบคลุมการเข้าใจระบบการทำงานของจิต, การเกิดขึ้นของจิตอฺจิต และการจัดอันดับต่างๆของจิตในมุมมองอภิธรรม การศึกษาเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงการเชื่อมโยง…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
131
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 13 จตุตถปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 131 สตฺตานุตตรานิ จาติ อิเมล์ วเสน เทวจตฺตารีสวิธา มโนวิญญาณ ธาตุสูงขาตา ธมฺมา ปญฺจโ
…มฺมตฺถสงฺคหซึ่งเป็นการศึกษาในอภิธรรมเพื่อทำความเข้าใจสภาวะจิตและกาย ผ่านบริบทต่าง ๆ เช่น วิญญาณธาตุ การเกิดและการดับ รวมถึงการจัดกลุ่มและลำดับความสำคัญของธาตุในทางอภิธรรม โดยมีการแบ่ง categories เพื่อทำให้เห…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
146
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตุวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 145 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 146 ทิสฺสติ ยถาติ ธมฺมสงฺคเห ลพฺภมานมฺปิ หทยวตฺถุถ เทสนาเภท- ปริหารตถ์ น วุตฺตนฺติ
เนื้อหาส่วนนี้เสนอการวิเคราะห์อภิธัมมตฺถสงฺคหปาลียา และเน้นว่า การเกิดขึ้นของโทมนัสและโสมนัสมีความสัมพันธ์กับเวทนา ทั้งนี้การว่าสุขและทุกข์เป็นสิ่งที่ขัดแย้งกัน และมีผลต่…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
237
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 236 อฏฺฐมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 237 สมฺปโยคานุสยวเสน อุปาทานปติฏฐิตาเยว สตฺตา กมฺมายหนาย สวตฺตนฺตีติ อุปาทาน ภวส์ ป
บทความนี้นำเสนอความเชื่อมโยงระหว่างอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และแนวคิดในอภิธรรมเกี่ยวกับการเกิดแก่เจ็บตาย การพิจารณาเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการถือกำเนิดและความตาย ด้วยความรู้ความเข้าใจในเชิง…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 144
144
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 144
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 144 ส่วนในมโนทวาร ถ้าหากว่า วิภูตารมณ์มาสู่คลองฯ ต่อจาก นั้นไป ตทาลัมพนวิบากย่อมเป็นไปในที่สุแห่งภวังคจลนะ มโนทวาร วัชชนะ และชวนะ ฯ ต่อ
…งอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงมโนทวารและผลของวิธีการจิต รวมทั้งการเจาะลึกไปยังภวังคบาต (จิตตกภวังค์) การเกิดของตทาลัมพนะ และการระบุชวนะที่เกิดขึ้นต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับญาณ ไม่ว่าจะเป็นกามาวจรชวนะหรืออัปปนาชวน…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
147
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…า แล่นไปคราวเดียวเท่านั้น แม้ในกาลทุกเมื่อ ฯ ต่อจากนั้นก็เป็น ภวังคบาต (จิตตกภวังค์) ส่วนมักคุปบาท (การเกิดมรรค) ทั้ง 4 มีในขณะจิตเดียว ฯ ต่อจากนั้น ผลจิต ๒-๓ เกิดขึ้นตามสมควร ฯ ต่อจากนั้นไปก็เป็นภวังคบาต (จ…
ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกานี้ เนื้อหาพูดถึงการเกิดและลักษณะของจิต การปรากฏของจิตในช่วงเวลาต่าง ๆ ทั้งในปัจจเวกขณจิต ในเวลาที่มีการปฏิบัติธรรม และกรรมว…
อารมณ์และภวังคจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
156
อารมณ์และภวังคจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 156 [อธิบายอารมณ์กระทบประสาทแล้วภวังคจิตไหวเป็นต้น] บทว่า อาปาถมาคจฺฉนฺติ ความว่า อารมณ์คือรูปและสียงตั้งอยู่ ในที่ของตน ๆ เท่านั้น ก็ถ
เนื้อหาได้อธิบายถึงอารมณ์กระทบประสาทและภวังคจิต โดยการกล่าวถึงการเกิดขึ้นของอารมณ์ตั้งแต่รูปและเสียง จนถึงกลิ่น รส และโผฏฐัพพะ การเกิดขึ้นพร้อมกับภวังคจิตสะท้อนความเป็นเ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
196
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การเจริญฌานและการเกิดในพรหมโลก
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 196 โดยทำนองตามที่กล่าวแล้ว ตามสมควร แก่การสมภพ ฯ [พระโยคาวจรเจริญฌานแล้วไปเกิดในชั้นพรหมโลก] ก็พระโยคาวจร เจริญปฐมฌานที่เป็นรูปาวจรกุศ
…ชั้นต่างๆ ของพรหม โดยเริ่มจากปฐมฌานจนถึงปัญจมฌาน ซึ่งแต่ละระดับจะนำไปสู่วิสัยโคตรที่แตกต่างกัน เช่น การเกิดในพวกพรหมชั้นต่างๆ เช่น ปาริสัชชา ปุโรหิตา และมหาพรหม ทั้งนี้ยังมีการสำรองสัญญาและการเกิดในชั้นอสัญญ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 198
198
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - หน้าที่ 198
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 198 อารมณ์ที่ตนถือเอาแล้วอย่างนั้น ในลำดับจุติจิตนั้นนั่นแล อันสังขาร ซึ่งถูกอวิชชานิสัยห้อมล้อมแล้ว มีตัณหานุสัยเป็นมูลรากให้เกิดอยู่ต
…ี ได้กล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในจุติจิตที่ถูกอวิชชาห้อมล้อมและมีตัณหานุสัยเป็นรากฐาน อธิบายเกี่ยวกับการเกิดและการตายโดยอ้างอิงถึงอารมณ์ที่เป็นปัจจุบันและอดีตที่สัมพันธ์กับกรรมและการปฏิสนธิของสัตว์ต่างๆ มีการ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปฏิสนธิและจิตตสันตติ
199
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - ปฏิสนธิและจิตตสันตติ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 199 ปฏิสนธิ ย่อมมีในกามภพ ฯ ปฏิสนธิ ทั้งหลาย (ทุเหตุกปฏิสนธิ และติเหตุก ปฏิสนธิ) เว้นอเหตุกปฏิสนธิ มีต่อจาก รูปาวจรจุติ ปฏิสนธิทั้งปวง
…ธิที่เกิดในกามภพ รวมถึงทุเหตุกปฏิสนธิและติเหตุกปฏิสนธิ แสดงให้เห็นถึงความเชื่อมโยงกันระหว่างปฏิสนธิ การเกิดและดับของจิตที่เกิดขึ้นในชีวิต นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการหมุนเวียนของปฏิสนธิและจิตตสันตติในวงจรชีวิต เป…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
259
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ส (แสดงโดยย่อ) ๑ โดยวิภาค (การจำแนก) ๑ โดยสมุฏฐาน (เหตุเกิด) 0 โดยกลาป (หมวดหมู่) ๑ โดยลำดับ ปวัติ (การเกิด) ๑ [รูปสมุทเทส] ด ก็รูป ๒ อย่างนี้ คือ มหาภูตรูปสี่ ๑ รูปอาศัยมหาภูตรูปสี่ ๑ ย่อมถึงการรวมเข้าได้ ๑…
…ละชัดเจน โดยเนื้อหาเน้นความเข้าใจเกี่ยวกับมหาภูตรูปสี่และการอาศัยมหาภูตรูปสี่ ซึ่งว่าด้วยธรรมชาติของการเกิดและการจัดรวมรูปในลำดับที่เหมาะสม
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ปัจจัยแก่นามรูป
351
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ปัจจัยแก่นามรูป
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 351 ภายในและภายนอกตามสมควร ฯ นามรูปย่อมเป็นปัจจัยแก่นามรูปโดย อาการ 8 อย่างตามสมควร คือ ด้วยอำนาจแห่งอธิปติปัจจัย สหชาต ปัจจัย อัญญมัญญ
…เภทต่างๆ ตามอาการ 8 อย่าง รวมถึงอธิปติปัจจัย สหชาตปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย และอื่น ๆ ที่เป็นส่วนสำคัญในการเกิดนามรูป การเกิดร่วมกันของจิตและเจตสิก สหชาต และมหาภูตรูป ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจถึงการพิจารณาและศึกษานามร…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
375
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ๆ ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 375 เป็นอุปการะ เพราะอรรถคือเป็นเหตุนำออกจากสุคติหรือทุคติ จาก บุญหรือบาป ชื่อมัคคปัจจัย ฯ นามธรรมนั่นเอง ถึงแม้จะต่างกันโดย ปรมัตถ์
…ับอุปการะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยให้ความสำคัญกับการแยกประเภทธรรมและความสัมพันธ์ระหว่างจิตและเจตสิก การเกิดขึ้นของธรรมในลักษณะต่างๆ เป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อมโยงและชะตากรรมของแต่ละบุคคลในทางปฏิบัติ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 380
380
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 380
…คำว่า ฉ วตฺถุน ปวตฺติย์ ดังนี้ไว้ ก็เพราะวัตถุ มีจักขุเป็นต้น ยังไม่เกิดในปฏิสนธิกาล และเพราะเมื่อมีการเกิด ก็ไม่ เข้าถึงความเป็นปัจจัยแก่วิญญาณนั้น ๆ และเพราะหทัยวัตถุซึ่งเกิดพร้อม กับปฏิสนธิวิญญาณ เป็นวัตถ…
…ิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์กับสันดาน โดยอ้างอิงถึงหลักการทางอภิธรรม เช่น การเกิดของวัตถุที่มีจักขุไม่สามารถเป็นปัจจัยแก่วิญญาณได้ และปรากฏการณ์ของอุปนิสัยที่มีความสำคัญต่อการทำให้เ…
ปุพเพกตปุญญตา และอปจายนธรรม
345
ปุพเพกตปุญญตา และอปจายนธรรม
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๗๘ ๓๕๐ ในปีนี้ (๒๔๗๘) จะเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ปุพเพกต ปุญญตา ๑ อปจายนธรรม ๑ พอเป็นนิทัสนนัย ปุพเพกตปุญญตา นั้น คือความที่บุคคล
ในบทความนี้จะสำรวจแนวคิดเกี่ยวกับปุพเพกตปุญญตาและอปจายนธรรมซึ่งมีอิทธิพลต่อบุคคลในสังคม การเกิดในตระกูลที่แตกต่างกันส่งผลให้มียศทรัพย์สมบัติต่างแต่ละคน ข้อความยังแสดงให้เห็นถึงการใช้สมบัติทั้งสี่…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
271
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 271 ฉอนุสสตินิทฺเทโส กุสลาทีห์ เภเทหิ สพฺพธมฺเม ขนชายตนธาตุสัจจอินทริยปฏิจจ สมุปปาทาทีหิ วา กุสลาทิธมฺเม ปีพนสงฺขตสนฺตาปวิปริณามภูเฐน วา
…จจ์และกุสลธรรมมีความสำคัญในการลดทุกข์และเสริมสร้างปัญญาให้กับผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจธรรมชาติของทุกข์ การเกิดขึ้นและการดับของทุกข์ได้อย่างชัดเจน เนื้อหายังเน้นการทำสมาธิและการเข้าใจในสิ่งที่เป็นจริงผ่านการปฏิบ…