กิริยา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 21 / 46

…ิจฺเฉโท จิตฺตสงฺคหวิภาโค หน้าที่ 5 วิญญาณญจายตนกริยาจิตต์ อากิญจญญายตนกริยาจิตต์ เนว สญฺญานาสัญญายตนกิริยาจิตตญเจติ อิมานิ จตฺตาร์ปิ อรูปาวจร กริยาจิตตานี นาม ๆ อิจเจวํ สพฺพถาปิ ทวาทส อรูปาวจร กุสล วิปากกริ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและการเตรียมความรู้เกี่ยวกับจิต โดยมีการบอกเล่าถึงแนวคิดสำคัญในอภิธรรมและการวิเคราะห์ว่า จิตมีลักษณะอย่างไร แบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น สกทาคามิ, อนาคามิ, และอรหัติ โดยน

…ย ญาณวชฺชิตา ฯ ตติยาวเย ญาณสมฺปยุตฺเต ปีติวชฺชิตา ฯ จตุตถ ทวย ญาณปีติวชฺชิตา ฯ เต เอว สงฺคยฺหนฺติ ฯ กิริยาจิตเตสุปิ วีรติวชฺชิตา ตเถว จตูสุปิ ทุเกส จตุธา สงฺคห์ คจฉนฺติ ฯ ตถา วิปาเกสุ จ อปฺปมญฺญาวีรติวชฺชิต…

เนื้อหานี้จำแนกประเภทและการวิเคราะห์ของอภิธมฺมตฺถสงฺคห โดยเน้นที่การเข้าใจประเภทของเจตสิกและการทำงานของจิตในระดับต่างๆ เช่น ปฐมชฌานิก, ทุติยฌานิก และอื่นๆ โดยมีการกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกและก

…จว ปญฺจมชุฌานสงฺขาติ อภิญญากุสลญฺจ อรหตุตมคฺคผลวชชิต- สพฺพาลมพนานิ ฯ ญาณสมฺปยุตฺตกามาวจรกริยานิ เจว กิริยา ภิญญาโวฎฐวนญฺจ สพฺพถาปิ สพฺพาลมพนาน ฯ อรูเปส ทุติย จตุตถานิ มหคฺคตาลมพนานิ ฯ เสสานิ ปน มหคฺคตจิตฺตา…

บทที่เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีนี้นำเสนอแง่มุมต่างๆของอภิธรรมและการควบคุมสติ ผ่านการแยกประเภทและวิเคราะห์องค์ความรู้ตามหลักต่างๆ เช่น รูป ธาตุ และวิญญาณ ทั้งยังพูดถึงลักษณะของการปฏิบัติและการเข้าถึง

…ภาวินี หน้าที่ 84 กริยาจิตตานมปิ กุสเล วุฒิตนเยเนว ยการห์ โสมนสฺสสหคตตาทิตา เวทิตพฺพา ฯ สเหตุก ฯเปฯ กิริยาจิตตานีติ เอตฺถ สเหตุการณ์ วิปากกิริยาเปกข์ วิเสสน์ กุสลสฺส เอกนฺตสเหตุกตฺตา ฯ โหติ หิ ยถาลาภโยชนา ฯ…

เนื้อหานี้ว่าด้วยอภิธรรมและความหมายของจิตและกรรม โดยเฉพาะการสนทนาเกี่ยวกับวิปากกิริยา และเป้าหมายวิเคราะห์กุสลจากแง่มุมต่างๆ การใช้เหตุและปัจจัยเพื่อสร้างความเข้าใจในประเด็นจิตและการกระ…

…รูปโต ตถา จตุธาติ เอว์ อนุตตร์ อตฺตโน อุตตริตราภาเวน อนุตตรสงขาติ โลกุตตรจิตต์ อฏฐธา มตนฺติ โยชนา ฯ กิริยานุตตรสฺส ปน อสมภวโต ทวาทสวิธตา น วุตตา ฯ กสฺมา ปน ตสฺส อสมภโวติ ฯ มคฺคสฺส เอกจิตตกขณิกฤตา ฯ ยา หิ มค…

เนื้อหาในบทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและการแยกประเภทของจิตที่สัมพันธ์กับกรรม ซึ่งอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างการปฏิบัติและการเข้าถึงผลสัมฤทธิ์ในจิตใจ การนําเสนอเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับการ

…ปัจจัยภาวสฺส วุตตตตา โวฏฺฐพฺพนาวชุชนานญฺจ อนตฺถนฺตรภาวโต สติ อุปปัตติย์ โวฏฺฐพฺพน์ กามาวจรกุสลากุสล กิริยาชวนาน เอกนฺตโต อนนตรปัจจัยภาเวเนว ปวดเตยย โน อญฺญถาติ มุจฉกาลาทีสุ มนทีภูตเวคตาย ชวนาปาริปูริยา ปริต…

บทนี้จะพูดถึงอภิธรรมมาตวิภาวินี โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอธิบายถึงการปฏิบัติและการใช้วิชาการอภิธรรมในความหมายต่างๆ ข้อความกล่าวถึงการตีความและการปรับใช้ในด้านต่างๆ ของอภิธรรม จากการศึกษานั้นจะมองเห็นถึงมุม

…ญญตา ฯ ยถากกม เจตา อโรคิโน วิย รูปานํ อครุตา สุปริมททิตจมฺมสฺส วิย อกกินตา สุธนฺตสุวณฺณสฺส วิย สรีร กิริยานํ อนุกูลภาโวติ ทฏฺฐพพ์ ฯ อญฺญมญญ์ อวิชหนฺตสฺสาปี ลหุตาทิตตยสฺส ติวการาธิกรูเปหิ นานาติ วุจจติ ฯ ทนุ…

เนื้อหานี้พิจารณาถึงอภิธมฺมตฺถสังคหและการวิเคราะห์เกี่ยวกับมโนโดยเน้นที่ความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับรูปและการแสดงออกของความรู้ทางอภิธรรม ซึ่งเน้นการอธิบายถึงความสำคัญของการศึกษาอภิธมฺมเพื่อการเข้าใจในหลั

…มสฺส วิเสสทสฺสนฺตฺถ์ รูปโต อิริยาปถวิญฺญตฺตีน์ วิสุ คหณ์ ฯ ต เตรสาติ กุสลโต จตฺตาริ อกุศลโต จตฺตาริ กิริยาโต ปญฺญาติ เตรส ฯ ๓) ปุถุชฺชนา อฏฺฐหิ กุสลากุสเลหิ หสนฺติ ฯ เสกขา ทิฏฐิสหคตวชฺเชติ ฉห์ ฯ อเสกขา ปน ป…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียาในแง่มุมต่างๆของการวิเคราะห์อิริยาบถ วิญญาณ และการก่อรูปแบบทางจิต ทั้งในเรื่องของกิจกรรมและความเข้าใจในอ วิญญาณและอิริยาบถที่เกี่ยวข้องกับการสร้างประสบการณ์ทางจิต

…ตด้วยอุเบกขา ๑ มโนทวาราวัชชนะ สหรคตด้วยอุเบกขาเช่นกัน ๑ หสิตุปบาทจิต สหรคตด้วยโสมนัส ๑ ชื่อว่า อเหตุกิริยาจิต ฯ อเหตุจิต ๑๘ จบบริบูรณ์ทุกประการ ด้วยประการฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] อเหตุกจิต ๑๘ คือ อกุศลวิบากจิต…

ในหน้าที่ 3 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงประเภทของจิตที่มีอยู่และการจัดกลุ่มจิตที่สัมพันธ์กับอุเบกขาและโสมนัส จิตที่ถูกแบ่งออกเป็น 18 ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 6 ปัญจมฌานกิริยาจิต ประกอบด้วยอุเบกขาและเอกัคคตา ๑ ชื่อว่า รูปาวจรกิริยาจิต ฯ กุศลจิต วิบากจิต และกิริยาจิต ฝ่ายรูปา…

หน้า 6 จากอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา อธิบายถึงปัญจมฌานกิริยาจิตรวมถึงกุศลจิต วิบากจิต และการแตกต่างของรูปาวจรจิตประเภทต่างๆ ที่แสดงถึงความสัมพันธ์ในด้านของจิตแล…

…หบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 7 ประเภทแห่งอารมณ์ มีอีก ๑๒ โดยความ ต่างแห่งกุศล วิบาก และกิริยา ฯ จิตทั้ง ๔ นี้ คือ โสดาปัตติมรรคจิต ๑ สกทาคามิมรรคจิต ๑ อนาคามิมรรคจิต ๑ อรหัตตมรรคจิต ๑ ชื่อว่า โ…

…ให้ความรู้เกี่ยวกับประเภทของอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายถึงความแตกต่างระหว่างกุศล วิบาก และกิริยา และการจำแนกจิตเป็นประเภทต่าง ๆ รวมถึงจิตประเภทโลกุตตรและจำนวนที่แตกต่างกันจึงเป็นความรู้ส่วนหนึ่งใน…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 48 พึงทราบแม้ความที่กิริยาจิตเป็นจิตสหรคตด้วยโสมนัสตามสมควร โดย นัยที่กล่าวแล้วในกุศลจิตนั่นแล ฯ สเหตุกศัพท์ ในคำว่า สเหตุกกาม…

ในเนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของกิริยาจิตในเรื่องของจิตสหรคตและกุศลจิต โดยอิงจากคำสอนในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งแบ่งแยกความแตกต่างของจิตและ…

…ๆ ด้วยอวธาณะในบท ว่า กามาวจรกุสเลเสฺวว นี้ ท่านอาจารย์ห้ามการเกิดขึ้นแห่งวิรัติในกามา ๆ วจรวิบากจิต กิริยาจิต และในมหัคคตจิตฯ ก็ท่านอาจารย์จักกล่าวตาม อาการที่ท่านกล่าวแล้วข้างหน้าฯ บทว่า กทาจิ นี้ แปลว่า ใ…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการวิรัติในมาตรฐานของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา การพูดถึงการตัดทุจริตด้วยอำนาจของจิต โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับโลกุตตรจิตและโลกิยจิต การวิเคราะห์มีจุดมุ่

…จรจิต อาศัยหทัยวัตถุอย่างเดียวเป็นไปเหมือนอย่าง นั้นๆ แต่ธรรมที่เหลือ ด้วยอำนาจแห่งกุศลจิต อกุศลจิต กิริยาจิต และอนุตตรจิต อาศัยหทัยวัตถุก็ได้ ไม่อาศัยก็ได้ ย่อมเป็นไป (ส่วน) ด้วยอำนาจอรูปวิบากจิต ไม่อาศัยห…

เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ

…อำนาจแห่งจิตเหล่านี้ คือ โลกิย กุศลจิต ๑๒ ที่เหลือจากรูปาวจรจิต ๕ อกุศลจิต ๑๐ ที่เหลือจาก ปฏิฆจิต ๒ กิริยาจิต ๑๓ ที่เหลือจากปัญจทวาราวัชชนจิต หสนจิต รูปาวจรและกิริยาจิตและโลกุตตรจิต ๓ ที่เหลือจากปฐมมรรค อาศ…

ข้อความนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับจิตและวิญญาณธาตุตามอภิธัมม ซึ่งชี้ถึงการเกิดและธรรมชาติของจิตในสภาวะต่างๆ โดยเฉพาะในมนุษยโลก และแยกแยะประเภทของจิตตามกฎแห่งธรรมชาติ โดยการอ้างอิงถึงวัตถุและภาวะที่ส่งผลต

…อุเบกขาฯ แม้ในเวทนาชวนะอันหนึ่งนั้น กุศลชวนะและผลทั้ง 4 เบื้องต่ำ ย่อมแอบแนบได้ในลำดับแห่งกุศลชวนะฯ กิริยาชวนะและ อรหัตตผล ย่อมถึงในลำดับแห่งกิริยาชวนะ ฉะนี้แล ฯ [สังคหคาถา] อัปปนา ๓๒ เกิดจากบุญ ประกอบด้วย …

เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงการศึกษาอภิธัมในส่วนของอัปปนาและความสัมพันธ์กับกุศลและอกุศล โดยเฉพาะการแบ่งประเภทอัปปนาตามที่เกี่ยวข้องกับบ่อนบุญและจิตวิญญาณ เช่น อัปปนาที่เกิดจากโสมนัสรวมถึงการวิเคราะห์หลักก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 148 ก็แลในวิถีสังคหะนี้ กิริยาชวนะและอัปปนาชวนะ ย่อมไม่ได้แก่ บุคคลผู้มีเหตุ ๒ และผู้ไม่มีเหตุฯ อนึ่ง วิบากที่ประกอบด้วยญาณ ย่อมได…

ในบทนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิถีจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยอธิบายถึงกิริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงความต่างของบุคคลในโลกุ…

…พระบาลีว่า จกฺขุนา นี้ มีอธิบายว่า การเห็นรูปด้วยทวารนั้น ซึ่งเป็นต้นเหตุ ฯ อีกอย่างหนึ่ง อธิบายว่า กิริยาคือการเห็นของวิญญาณผู้อาศัย พระผู้มี พระภาคตรัสว่า เนื่องด้วยจักขุซึ่งเป็นที่อาศัย ดุจในประโยคว่า เต…

ในบทวิเคราะห์การเห็นรูปของจักษุในอภิธัมมัตถสังคหบาลี พบว่าการเห็นเกิดจากการทำงานร่วมกันของจักขุนทรีย์และวิญญาณ ซึ่งการเห็นรูปต้องการปัจจัยเช่นแสงสว่าง หากขาดปัจจัยนี้การเห็นจะไม่เกิดขึ้น แม้ว่ารูปอื่น

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 169 ไม่ใช่กิริยาชวนะตั้งมั่น เพราะเกิดด้วยสันดานที่ต่างกัน อธิบายว่า และ ผลทั้ง ๓ เบื้องต่ำ ย่อมสำเร็จได้ในวิถีสมาบั…

ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การเกิดของกิริยาชวนะในรูปแบบต่าง ๆ และวิเคราะห์ผลทั้ง ๓ ที่เกิดในวิถีสมาบัติ เช่น สุขปุญญมหา อัปปนา ของกิริยาชวนะที่…

…- หน้าที่ 183 ด้วยปฏิสนธิวิญญาณ ฯ คำว่า ทิฏฐิ ฯเปฯ เสกขาน ความว่า ชวนะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉานั้น และกิริยาชวนะเฉพาะของพระขีณาสพต่างหาก ที่ จ ศัพท์ชักมา ย่อมไม่ได้แก่โสดาบัน และพระสกทาคา าคามีผู้ได้ ชื่อว่าเ…

บทนี้กล่าวถึงการศึกษาถึงความเข้าใจในอภิธรรมเกี่ยวกับปฏิสนธิวิญญาณและคำว่า ทิฏฐิ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการศึกษาของพระขีณาสพและสภาพจิตของพระอริยบุคคลในมรรคและผล โดยเน้นช่วงสำคัญเกี่ยวกับการเข้าถึงความเป็นบุค