อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 183 : หน้า 183/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 183 ด้วยปฏิสนธิวิญญาณ ฯ คำว่า ทิฏฐิ ฯเปฯ เสกขาน ความว่า ชวนะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉานั้น และกิริยาชวนะเฉพาะของพระขีณาสพต่างหาก ที่ จ ศัพท์ชักมา ย่อมไม่ได้แก่โสดาบัน และพระสกทาคา าคามีผู้ได้ ชื่อว่าเสขะ เพราะมีปกติศึกษา โดยความเป็นผู้ทำไม่บริบูรณ์เต็มที่ ในสิกขา เพราะสักกายทิฏฐิ และวิจิกิจฉา ท่านละได้แล้วด้วย ปฐมมรรคนั้นแล ฯ บทว่า ปฏิฆชวนาน จ ได้แก่ ชวนะที่ประกอบด้วย โทมนัสและกิริยาชวนะสหรคตด้วยวิจิกิจฉาประกอบด้วยทิฏฐิ ฯ คำว่า โลกุตตร ฯลฯ สมุปฺปชฺชติ ความว่า โลกุตตรชวนจิตทั้ง ๘ ดวง ย่อมเกิดขึ้นแก่พระอริยบุคคลผู้ตั้งอยู่ในมรรคและผลเท่านั้น ตามสมควร แก่ตน เพราะมรรคทั้ง ๔ ไม่เกิดในบุคคลอื่น (จากพระผู้ตั้งอยู่ใน โสดาปัตติมรรคเป็นต้น) เพราะมีอายุชั่วขณะจิตดวงเดียว เพราะพระ อริยบุคคลเบื้องต่ำยังไม่ได้บรรลุสมาบัติสูงๆ ขึ้นไป และเพราะบุคคล (พระอริยบุคคล) เบื้องสูง มีกรรมกิเลสสงบระงับแล้ว โดยการเข้า ถึงความเป็นบุคคลอื่นจากพระโสดาบันเป็นต้น ด้วยความดับสนิทแห่ง กรรมกิเลสที่ยังถอนขึ้นไม่ได้ ดุจการเข้าถึงความเป็นบุคคลอื่นจากปุถุชน ของพระโสดาบันเป็นต้นฉะนั้น ๆ บัดนี้ เพื่อจะเว้นชวนะตามที่ท่านห้ามแก่บุคคลเหล่านั้น แล้ว ประมวลแสดงชวนะที่ได้ชวนะที่ได้อยู่แก่บุคคลเหล่านั้นโดยครบถ้วน ท่านอาจารย์ จึงกล่าวคำมีอาทิว่า อเสกขาน ดังนี้ ฯ บัณฑิตพึงแสดงวิถีจิต ๔๔ ดวง ของพระขีณาสพผู้ชื่อว่าอเสขะ เพราะเป็นผู้ทำให้บริบูรณ์เต็มที่ใน สิกขาทั้ง ๓ ด้วยอำนาจกามาวจรวิบากจิต ๒๓ กิริยาจิต ๒๐ และ