หน้าหนังสือทั้งหมด

วิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๑
46
วิสุทธิมรรค ภาค ๑ ตอน ๑
…เห็นรูปด้วยจักษุ ความว่าเห็นรูปด้วยจักษุวิญญาณอันสามารถใน การเห็นรูป ซึ่งได้โวหารจักษุ ด้วยอำนาจแห่งความเป็นเหตุ จริง อยู่ โบราณาจารย์ทั้งหลายกล่าวไว้ว่า "จักษุย่อมไม่เห็นรูป เพราะ จักษุไม่มีจิต แม้จิตก็ไม่เห็นรู…
บทที่กล่าวถึงการมองเห็นรูปด้วยจักษุในบริบทของปาฏิโมกขสังวรศีล และการวิเคราะห์เกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างจักษุกับวิญญาณ เป็นการศึกษาเกี่ยวกับการเห็นที่มีทั้งองค์ประกอบและเหตุผลต่าง ๆ เมื่อจักษุกระทบอา
อารมณ์และภวังคจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
156
อารมณ์และภวังคจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…รั้ง ความว่า เมื่อภวังค์เป็นไป ๒ ครั้ง ในอารมณ์ที่จิตดวงก่อนถือเอาแล้วนั่นแล โดยเป็นความไกล กล่าวคือความเป็นเหตุเกิดแห่งวิญญาณที่ไม่เหมือน กัน (โยชนาเป็น - จลวนเสน ด้วยอำนาจความไหว)ฯ จริงอยู่ เมื่อ อารมณ์กระทบประ…
…ึงการเกิดขึ้นของอารมณ์ตั้งแต่รูปและเสียง จนถึงกลิ่น รส และโผฏฐัพพะ การเกิดขึ้นพร้อมกับภวังคจิตสะท้อนความเป็นเหตุเกิดแห่งวิญญาณ และอำนาจแห่งการกระทบประสาทที่ทำให้เกิดภวังคจลนะ โดยมีการเปรียบเทียบเพื่อให้ง่ายต่อควา…
ความเป็นหญิงและชายในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
274
ความเป็นหญิงและชายในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ง ชื่อว่าความเป็นหญิง ฯ ภาวะแห่งชาย ชื่อว่าความเป็นชาย ฯ ในความเป็นหญิงและเป็นชายนั้น ความเป็นหญิงมีความเป็นเหตุแห่งเพศ นิมิต การเยื้องกรายและอากัปปะแห่งหญิงเป็นลักษณะ ฯ ความเป็นชาย มีความเป็นเหตุแห่งเพศชายเป็นต้…
เนื้อหาในหน้า 274 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายลักษณะของความเป็นหญิงและชาย โดยรายละเอียดของลักษณะทางกายภาพที่เกี่ยวข้องกับเพศชายและหญิง เช่น อาการ การเคลื่อนไหว และอวัยวะเฉพาะ เป็นต้น โดยระบุถึงเหตุที
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
276
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ูปเป็นลักษณะ ฯ ก็ ชีวิตนทรีย์นั้น เลี้ยงดูสหชาตธรรมทั้งหลาย แม้ที่ตั้งอยู่ชั่วขณะตามปัจจัย ของตน โดยความเป็นเหตุแห่งความเป็นไปทีเดียว ฯ กรรมเท่านั้น จะเป็นเหตุตั้งอยู่แห่งสหชาตธรรมเหล่านั้น ดุจอาหารเป็นต้นเป็นเหต…
เอกสารนี้อธิบายเกี่ยวกับชีวิตรูปและความสำคัญของสหชาตธรรม ซึ่งประกอบด้วยการใช้ชีวิตในรูปแบบต่าง ๆ พร้อมกับอธิบายถึงการแสดงวัตถุทุกข์และการมีอยู่ของชีวิตนทรีย์ การเลี้ยงดูกัมมชรูปและความสัมพันธ์กับกรรมท
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 277
277
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 277
…ป็นเหตุอุดหนุนร่างกาย ทั้งอินทรีย์ ชื่อว่าอาหารรูป ในอธิการแห่งรูปนี้ ๆ จริงอย่างนั้น อาหารรูปนี้ มีความเป็นเหตุอุดหนุนร่างกายทั้งอินทรีย์เป็นลักษณะบ้าง มีการนำรูปมีโอชะเป็นที่ 8 มาเป็นลักษณะบ้าง ฯ รูปที่ชื่อว่าส…
บทนี้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับอาหารและรูปร่างของร่างกายมนุษย์ โดยเฉพาะการอธิบายลักษณะของอาหารที่สามารถเข้าไปช่วยสนับสนุนการทำงานของร่างกายและอินทรีย์ รวมถึงการจัดหมวดหมู่รูปธรรมและความเข้าใจในธรรมชาติขอ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
280
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…มเหล่านั้น ก็ไม่พึงมี ความขวน ขวายและความประกอบในขณะ ฯ บัณฑิตพึงทราบความสันนิษฐานดังนี้ว่า ก็ชื่อว่าความเป็นเหตุแห่งการเกิดในที่อื่นนั้น ได้แก่การเกิดในที่นั้นร่วมกับ สหชาตรูปเหล่านั้น ดุจรูปที่เกิดพร้อมกับตน (วา…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของคู่โคที่ถูกเทียมในแอกต่าง ๆ และผลกระทบที่มีในสิ่งที่เกิดขึ้นจากสหชาติรูป โดยใช้ตัวอย่างเกี่ยวกับวาโยธาตุและการเกิดในที่อื่น นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงการเคลื่อนไห
ความต่างกันในธรรมของอภิธัมมัตถสังคหบาลี
287
ความต่างกันในธรรมของอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ไว้ว่า [อธิบายประสาทรูปรับอารมณ์] ก็ในวัตถุเหล่านี้ จักขุและโสตะ ย่อมรับ อารมณ์ที่ยังไม่ถึงได้ เพราะความเป็นเหตุ เกิดขึ้นแห่งวิญญาณ ในโคจรที่มีสิ่งอื่นคั่น ในระหว่าง หรือขนาดใหญ่ จริงอย่างนั้น จักขุย่อมเห็นรูปที่…
บทนี้พูดถึงความต่างในธรรมที่เหมือนกัน และความสามารถของจักขุและโสตในการรับรู้และเข้าใจสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่นอกเหนือจากตัวตน รวมถึงความเชื่อมโยงระหว่างอารมณ์และประสาทสัมผัส โดยมีการอธิบายถึงกระบวนการรับรู้
การศึกษาเหตุปัจจัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
369
การศึกษาเหตุปัจจัยในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…กา - หน้าที่ 369 เหตุปัจจัย ฯ มีคำอธิบายที่ท่านกล่าวไว้ว่า เป็นปัจจัยโดยฐานเป็นเหตุ คือเป็นปัจจัยโดยความเป็นเหตุฯ พึงทราบสันนิษฐานว่า ธรรมเป็น เครื่องค้ำจุน โดยอรรถว่าเป็นมูลเหตุ ชื่อว่าเหตุปัจจัย โดยสังเขปว่า (ธ…
เนื้อหานี้ว่าด้วยการศึกษาเหตุปัจจัยภายใต้ข้อคิดในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยอธิบายสิ่งที่เป็นเหตุและปัจจัย โดยเฉพาะธรรมทั้ง 5 ที่เป็นเครื่องค้ำจุนแก่รูปและนามธรรมในปวัติกาล รวมถึงการอธิบายเกี่ยวกับอารัมมณ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 373
373
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 373
…ัจฉาชาตปัจจัย ธรรมคือจิตและเจตสิก ซึ่งเกิดภายหลังเป็น อุปการะ โดยเป็นอุปถัมภ์แก่ร่างกาย อันยังไม่ถึงความเป็นเหตุ แห่งการตั้งอยู่ของความสืบต่อ ชื่อปัจฉาชาตปัจจัย ฯ ปัจฉาชาตปัจจัย นั้น บัณฑิตจึงเห็นเหม็นเจตนาปรารถน…
ในหน้านี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงบทบาทของปัจฉาชาตปัจจัยซึ่งเป็นธรรมที่เกิดขึ้นภายหลังเพื่ออุปการะแก่ร่างกายที่ยังไม่ได้ตั้งอยู่ ความสำคัญของกุศลและเจตนาในการรับรู้ความต้องการต่างๆ ของจิต และควา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
379
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ย (ธรรมคือจิตและเจตสิกซึ่ง เกิดภายหลังเป็นเครื่องค้ำจุน โดยเป็นการอุปถัมภ์) แก่ร่างกายซึ่งยัง ไม่ถึงความเป็นเหตุแห่งความตั้งอยู่ของสันดาน (ความสืบต่อ) เพราะ ฉะนั้น ปัจฉาชาตปัจจัยนี้ มีความขวนขวายในการค้ำจุน โดยคว…
บทความนี้กล่าวถึงเจตนาที่เกิดพร้อมกัน รวมถึงอิทธิพลของเจตนาต่อรูปกายและกรรม รวมทั้งการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างนามรูปและเจตนาในกระบวนการเกิดและการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ โดยสรุปเจตนาจะถูกมองว่าเป็นป
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
11
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…าะพระบาลี (โอวาทปาฏิโมกข์ข้อต้น) ว่า "ความไม่ทำบาปทั้งสิ้น" ดังนี้ เป็นต้น ก็ศีลนั้นชื่อว่างาม เพราะความเป็นเหตุนำมาซึ่งคุณมีความ ไม่เดือดร้อนเป็นต้น ความงามในท่ามกลางเป็นอันทรงประกาศ * ส. มหา. ๑๕/๒๒๑. ในที่นี่ยก…
ในบทความนี้มีการพูดถึงการประกาศของพระพุทธองค์เกี่ยวกับสิกขา ๓ และความงามในพระศาสนา โดยยกตัวอย่างศีลซึ่งเป็นเบื้องต้นแห่งกุศลธรรม ถือเป็นสิ่งที่นำมาซึ่งคุณงามความดี และความไม่ทำบาปก็มีบทบาทสำคัญในการดำ
ความสำคัญของสมาธิและปัญญาในพระศาสนา
12
ความสำคัญของสมาธิและปัญญาในพระศาสนา
…่เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย" ดังนี้ และเพราะศาสนามี ปัญญาเป็นคุณอันยิ่ง ก็ปัญญาชื่อว่างาม เพราะความเป็นเหตุ นำมาซึ่งความเป็นผู้คงที่ในอิฏฐารมณ์และอนิฏฐารมณ์ สมดังพระพุทธ พจน์ว่า "ภูเขาศิลาแท่งทึบเป็นอันเดียว…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของสมาธิและปัญญาในการพัฒนาคุณธรรมตามคำสอนของพระพุทธเจ้า สมาธิเป็นคุณสมบัติที่นำมาซึ่งความงามและคุณเข้าถึงความเป็นอยู่ที่มั่นคงในชีวิต ข้อความยังเน้นเรื่องอุปนิสัยต่างๆ ที่เกี่ยวข