ความสำคัญของสมาธิและปัญญาในพระศาสนา : หน้า 12/184

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - - หน้าที่ 10 ด้วยสมาธิ จริงอยู่ สมาธิชื่อว่าเป็นคุณ ในท่ามกลางแห่งพระศาสนา เพราะพระบาลี (โอวาทปาฏิโมกข์ข้อกลาง) ว่า "การยังกุศลให้ถึง พร้อม" ดังนี้เป็นต้น ก็สมาธินั้นชื่อว่างาม เพราะเป็นเหตุนำมา ซึ่งคุณมีอิทธิวิธีเป็นต้น ความงามในที่สุดเป็นอันทรงประกาศด้วย ปัญญา จริงอยู่ ปัญญาชื่อว่าเป็นที่สุดแห่งพระศาสนา เพราะพระบาลี (โอวาทปาฏิโมกข์ข้อสุดท้าย) ว่า "การทำจิตของตนให้ผ่องแผ้ว นี่เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย" ดังนี้ และเพราะศาสนามี ปัญญาเป็นคุณอันยิ่ง ก็ปัญญาชื่อว่างาม เพราะความเป็นเหตุ นำมาซึ่งความเป็นผู้คงที่ในอิฏฐารมณ์และอนิฏฐารมณ์ สมดังพระพุทธ พจน์ว่า "ภูเขาศิลาแท่งทึบเป็นอันเดียว ย่อมไม่เขยื้อน เพราะลม ฉันใด บัณฑิตทั้งหลาย ย่อมไม่ หวั่นไหวในเพราะนินทาและสรรเสริญ ฉันนั้น"" ทรง อนึ่ง อุปนิสัยแห่งความเป็นผู้ได้วิชชา ๓ ก็เป็นอันทรงประกาศ ด้วยศีล เพราะบุคคลอาศัยสีลสมบัติจึงบรรลุวิชชา ๓ ได้ มิใช่อาศัย เหตุอื่นจากศีลนั้น อุปนิสัยแห่งความเป็นผู้ได้อภิญญา ๖ ประกาศด้วยสมาธิ เพราะบุคคลอาศัยสมาธิสมบัติจึงบรรลุอภิญญา ๖ ได้ จะอาศัยเหตุอื่นจากสมาธินั้นหามิได้ อุปนิสัยแห่งการแตกฉาน ในปฏิสัมภิทา ทรงประกาศด้วยปัญญา เพราะบุคคลอาศัยปัญญา ๑. ที. ม. ๑๐/๕๗. ๒. ขุ. ธ. ๒๕/๒๕.