ชิวหา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ตตชรูป ขาดไปก่อนจุติจิตทีเดียว ฯ [อธิบายเหตุที่บางรูปมีบางรูปไม่มีในรูปพรหมเป็นต้น] ในความไม่มีฆานะ ชิวหา และกาย ในรูปโลก ท่านอาจารย์ ได้กล่าวเหตุไว้แล้วเหมือนกัน ฯ แต่ภาวรูปทั้ง ๒ ย่อมไม่เป็นไปใน รูปโลกนั…

…พื้นฐานและอวิชชาในอภิธัมมวิทยา โดยเฉพาะการพูดถึงจิตตชรูปและการขาดหายของกัมมชรูปในชีวิต การไม่มีฆานะ ชิวหา และกายอาจอธิบายถึงอุปนิสัยของกามราคะที่เข้มข้น

…ณ ตำแหน่ง (ในร่างกาย) มีสัญญาณดังแกะอยู่ภายในช่องสัมภาระนะ (มนะ พร้อมทั้งสัมภาระคือเครื่องประกอบ) [ชิวหา] ชิวหา ก็ได้รับความอุปกาะ ความอุปถัมภ์ ความอุ่นใจและ เครื่องแวดล้อมมีประการดังกล่าวแล้ว ยังความเป็น…

เนื้อหานี้พูดถึงการทำความเข้าใจในลักษณะการทำงานของวิญญาณในร่างกาย โดยเฉพาะโสตะ มนะ และชิวหา ที่ได้รับการอุปการะและมีบทบาทในการรับรู้และสะสมประสบการณ์ต่างๆ ทั้งการได้ยิน การรับกลิ่น และความรู้…

…ิภัชิมตราแปลง ภาค ๑ ตอน ๑ หน้า ๕๑ โลกะเป็นต้น ชื่อเหตุณ อนเหตุนนี่ ๔ คือ จักขุวิญญาณ โสต... มาน... ชิวหา... กายวิญญาณ มิโนธุอันทำหน้าที่สัม- ปฏิสนธินะ(รับอารมณ์) และมโนวิญญาณธาตุ ๒ อันทำหน้าที่ สันติสนะ (…

เนื้อหานี้ครอบคลุมเรื่องความสัมพันธ์ของวิญญาณห้าประการในการรับรู้ ซึ่งรวมถึงจักขุวิญญาณ โสต มาน และชิวหา โดยอธิบายถึงหน้าที่และความสำคัญของแต่ละอารมณ์ในทางพุทธศาสนา นอกจากนี้ยังมีการขยายถึงการสังเคราะห์คว…

…ฯ ยา ธมฺมชาติ ตสฺมี ชีวิต นินนตาย ต ชีวิต อวหยติ อวหยนฺตมิว โหติ อิติ ตสฺมา สา ธมมชาติ นิรุตติ นเยน ชิวหา อิติ วุตตาติ โยชนา ฯ ชีวนฺติ ปวตฺตนฺติ เอตฺถ ธมมาติ ชีวิต ฯ ภาวกมุเมสุ ต อิติ สุตฺเต ต อิติ โยควิภา…

เนื้อหานี้นำเสนอการอภิปรายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยาและความเชื่อมโยงกับธมมชาติในชีวิตมนุษย์ โดยระบุว่า วิญญาณมีบทบาทสำคัญในการรับรู้และเข้าใจสรรพสิ่ง รวมทั้งการสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับชีว

…ว่ามี 8 เว้นจักขวายตนะ และโสตายนะทั้ง ๒ นั้น ของคัพภเสยยกสัตว์ว่ามี ๓ เว้นอายตนะคือ จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา และสัททายตนะ โดยบาลีในธรรมหทยวิภังค์ ว่า (ขันธ์ ๕ ย่อมปรากฏแก่สัตว์ทุกจำพวก) ในขณะที่อุบัติในกาม ธา…

เนื้อหาในหน้าที่ 300 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา พูดถึงอายตนะของสัตว์ในทุคติว่ามีความแตกต่างกันในเรื่ององค์ประกอบของการรับรู้ และสามารถแบ่งเป็นกลุ่มตามลักษณะทางร่างกาย เช่น สัตว์บอ

…ป็นไปแห่งจักษุ และจักษุ สมุทัยทั้งสอง เป็นนิโรธสัจ ปฏิปทาที่เป็นเหตุรู้นิโรธเป็นมรรคสัจ ในโสตะ ฆานะ ชิวหา กาย และมนะ ก็นัยนี้ อายตนะ ๖ มีรูป เป็นต้น หมวดวิญญาณ ๖ มีจักขุวิญญาณเป็นต้นผัสสะ ๖ มีจักขุ- สัมผัส…

ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า

…ะทบ ภายนอกทั้งปวง ซึ่งก็เป็นเรื่องที่สมเหตุผลเพราะเมื่อปราศจากรูปเป็นที่ ตั้งของ จักขุ โสต มานะ ชิวหา และกายแล้ว ก็ไม่สามารถรับรู้สิ่งกระทบจาก ภายนอกได้114 เหลือแต่จิตที่พร้อมที่จะไปสู่ภายใหม่โดยการช…

คั่มภิรย์บัวระพันธ์อธิบายการถือกำเนิดของมนุษย์และการแยกออกจากรูป โดยแบ่งลักษณะการเข้าไปในครรภ์ของผู้หญิงและผู้ชาย ในขณะที่ยังคงความสัมพันธ์ของจิตกับกรรมที่ได้กระทำมาและการวนเวียนในวัฏจักร.

…ตมหิ อคฺคมคฺคผลุชชิเต ปญฺจ สพฺพตฺถ ฉ เจติ สตฺตธา ตตฺถ สงฺคโห ฯ วัตถุสงค์เห วัตถุน นาม จกฺขุ โสต ฆาน ชิวหา กาโย หทยวัตถุ เจติ นพพิธานิ ภวนฺติ ฯ ตานิ ปน กามโลเก สพฺพานิปิ ลพุภนฺติ ฯ รูปโลเก ปน มานาทิตตย์ นตฺ…

บทที่เกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลีนี้นำเสนอแง่มุมต่างๆของอภิธรรมและการควบคุมสติ ผ่านการแยกประเภทและวิเคราะห์องค์ความรู้ตามหลักต่างๆ เช่น รูป ธาตุ และวิญญาณ ทั้งยังพูดถึงลักษณะของการปฏิบัติและการเข้าถึง

…นฺติ อาหยตีติ ปเท กมุม ฯ ตามินติ นินนาติ ปเท อาธาโร ฯ นินนตายาติ อาหยตีติ ปเท ตติยา วิเสสน์ ฯ อิตติ ชิวหาติ ปเท เหตุ ฯ นิรุตฺตนเยนาติ วุตตาติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ [๑๘๔] ชีวิต อวหยตีติ ชิวหา ฯ ชีวิตสททุปปโท อ…

เนื้อหาในหน้า 311 มีการอภิปรายเกี่ยวกับการวิเคราะห์และคำอธิบายเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยมีการเชื่อมโยงสิทธิและหลักการที่เกี่ยวข้อง การนำเสนอในรูปแบบของการแสดงเหตุผลและการวิเคราะห์เชิงลึกในบริบท

… มีวาระพระบาลีที่ตรัสไว้ใน คาถาธรรมบท ว่า “มุหุตตมปิ เจ วิญญู ปณฺฑิต ปยิรุปาสติ ขิปป์ ธมฺม วิชานาติ ชิวหา สูปรส์ ยถา ถ้าวิญญูชนเข้าไปนั่งใกล้บัณฑิตแม้เพียงครู่เดียว เขา ย่อมรู้แจ้งธรรมได้ฉับพลัน เหมือนลิ้น…

การศึกษาและเล่าเรียนเพียงเพื่อแสวงหาทรัพย์ในชีวิตอาจไม่ทำให้ปลอดภัยจากภัยต่างๆ ได้ แต่ความรู้ทางธรรมเป็นสิ่งที่ไม่อาจปล่อยให้ขาดได้ เพราะหากขาดจะนำไปสู่ความทุกข์ในอบายภูมิ การศึกษาธรรมะเป็นสื่อที่ช่วย

…์ใจ ความคับแค้นใจ โสตเป็นของร้อน เสียงทั้งหลายเป็นของร้อน ฆานะเป็น ของร้อน กลิ่นทั้งหลายเป็นของร้อน ชิวหาเป็นของร้อน รส ทั้งหลายเป็นของร้อน กายเป็นของร้อน โผฏฐัพพะทั้งหลายเป็น ของร้อน มนะ คือใจเป็นของร้อน …

…าได้ทรงสอนเกี่ยวกับความร้อนที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยอธิบายว่าทุกสิ่งเป็นของร้อน เช่น จักษุ, โสต, ฆานะ, ชิวหา, กาย และมนะ รวมทั้งความรู้สึกทุกข์และสุข ซึ่งเกิดจากราคะ, โทสะ และโมหะ ความร้อนในทุกด้านเป็นผลจากกา…

… ฯ ในรูปพรหม ทั้งหลาย (รูปวจรภูมิ) รูป ๒๓ ย่อมดับไปพร้อมกัน เพราะไม่มีรูป ทั้ง ๕ ด้วยสามารถแห่งฆานะ ชิวหา กายและภาวรูป ๒ ฯ แต่อาจารย์ บางพวกกล่าวว่า แม่รูปทั้ง ๓ มีลหุตาเป็นต้น ก็ไม่มีในรูปภพเหล่านั้น เพรา…

บทความนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา ซึ่งศึกษาความเป็นไปของชีวิตและการมีอยู่ของรูปในภาวะการดับของพรหม รูปแบบต่างๆ ของชีวิต รวมถึงการที่อาหารและฤดูมีอิทธิพลต่อการสร้างรูป นอกจา

… วิญญาณ ๓ นั้น จักวิญญาณ มี ๒ อย่าง คือ จักวิญญาณเป็นคุณคน(๑) เป็นอุคคลิมาก(๑) โสตวิญญาณ มานวิญญาณ ชิวหา- วิญญาณ กายวิญญาณก็ต่างกัน มโนวิญญาณนี้คือ มโนธาตุ ๒ เป็นกุศลวิญญาณและอกุศลวิญญาณ มโนวิญญาณธาตุเป็…

เนื้อหาในส่วนนี้กล่าวถึงวิชาธรรมกถา ซึ่งเน้นการศึกษาความเข้าใจเกี่ยวกับวิญญาณในแง่มุมต่าง ๆ เช่น อุปสัมบันและคุณภาพของวิญญาณ โดยมีการชี้ให้เห็นว่าจริง ๆ แล้ววิญญาณแบ่งออกเป็นหลายประเภท เป็นต้น การทำบุ

…่งศัพท์) คณะชติ - ฟังไป) ว่า สื่อที่อยู่ของตน ธรรมชาติโดยย่อมเรียกชีวิต เหตุนี้ ธรรมชาตินั้นจึงชื่อ ชิวหา สัตว์ทั้งหลายย่อมชอบใจซึ่งวิสัยนั้น เหตุนี้ วิสัยนั้นจึงชื่อ รส (วิสัยเป็นที่ชอบใจแห่งสัตว์หลาย) คว…

บทความนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์และอธิบายศัพท์ประโยชน์ในภาษาธรรม และการแสดงถึงธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางสัมผัส เช่น กลิ่น รส และการเชื่อมโยงในสิ่งที่รู้จักได้ผ่านอายตนะซึ่งอาจส่งผลต่อชีวิตและคว

…อินทรี 4 ตัว (ฉบับเบญจ 6 ตัว) คอยเฝ้าและกินคนทั้งเป็น ซึ่งสามารถเทียบได้กับอายตนะ จักุ โสด มานะ และ ชิวหา (ฉบับเบญจเพิ่มเติม กาย และใจ) ที่คอยชักพาให้มนุษย์หลงไปในวัฏสงสาร ดวงแก้วทั้งสี่เป็นจุดมุ่งหมายของม…

หลักฐานธรรมาภายในคัมภีร์พรหมช่วง 1 กล่าวถึงตำแหน่งที่แน่นอนของนิพพานที่สะดือ และอรรถาธิบายของนิพพานว่าเป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับจิตที่บริสุทธิ์ จากความไม่เที่ยงแห่งจิตสู่การบรรลุนิพพาน ดวงแก้วในโยค

… ฆานปสาทรูป เป็นรูปธรรม 4. ชิวหินทรีย์ ความเป็นใหญ่ในเรื่องของลิ้น มีหน้าที่เอาไว้รับรสต่างๆ ได้แก่ ชิวหา ปสาทรูป เป็นรูปธรรม พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสตร์, ด่านสุทธาการพิมพ์ จำกัด, …

ในบทนี้ได้ศึกษาอินทรีย์ 22 ซึ่งหมายถึงธรรมชาติที่เป็นใหญ่ในแต่ละหน้าที่ที่แตกต่างกัน เช่น ตาเป็นใหญ่ในการเห็น, หูในการฟัง, และอื่นๆ โดยอินทรีย์ทั้งหมดมีหน้าที่เฉพาะที่ไม่แทรกแซงกัน อธิบายองค์ประกอบของ

…. โสตธาตุ : โสตะ ชื่อว่า องค์ธรรมได้แก่ โสตปสาท 3. ฆานธาตุ : ฆานะ ชื่อว่า องค์ธรรมได้แก่ ฆานปสาท 4. ชิวหาธาตุ : ชิวหา ชื่อว่า องค์ธรรมได้แก่ ชิวหาปสาท 5. กายธาตุ : กายะ ; ชื่อว่า องค์ธรรมได้แก่ กายปสาท 6. …

ธาตุทั้ง 18 มีบทบาทสำคัญในการเข้าสัมผัสโลกผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ อาทิเช่น จักขุธาตุที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นและโสตธาตุที่เกี่ยวข้องกับการได้ยิน โดยแต่ละธาตุมีองค์ธรรมที่สัมพันธ์และให้ความเข้าใจในธรรมช

…กิดความรู้คือ โสตวิญญาณ ได้ยิน 3. ฆานะ จมูก เป็นแดนรับรู้กลิ่น เกิดความรู้คือ ฆานวิญญาณ ได้กลิ่น 4. ชิวหา ลิ้น เป็นแดนรับรู้รส เกิดความรู้คือ ชิวหาวิญญาณ - รู้รส 5. กาย กาย เป็นแดนรับรู้โผฏฐัพพะ เกิดความรู…

การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และ

…ศลธรรมอันลามก คือ อภิชฌา และโทมนัสครอบง่า... ภิกษุฟังเสียง ด้วยโสต... ดมกลิ่นด้วยมานะ... ลิ้มรสด้วย ชิวหา.... ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกาย... รู้แจ้ง ธรรมารมณ์ด้วยใจแล้ว ไม่ถือนิมิต อนุพยัญชนะ เธอย่อมปฏิบัติเพื่…

ภิกษุในธรรมวินัยนี้ต้องไม่ถือรูปลักษณ์หรือเสียงใดๆ เพื่อหลีกเลี่ยงอกุศลธรรม เช่น อภิชฌาและโทมนัส ด้วยการสำรวมและปกป้องอินทรียทั้งหลาย เพื่อการมีความสุขที่ปราศจากกิเลส ความสำรวมในอินทรีย์จะช่วยให้ผู้ปฏ

…ทนมตฺเตนาปิ สมฺภินฺนโสเภ อาโลป์ กตวา มุเข ฐปิเต เหฏฐิมทนตา อุทุกฺขลกิจจ์ สาเธนฺติ อุปริมา มูสลกิจจ์ ชิวหา หตุถกิจจ์ ติ ตตฺถ สุวานโทณีย์ สุวานปิณฑมิว ทนตมูสเลหิ โกฏเกตวา ชิวหาย สมปริวตฺติยมาน ชิวหคเค ตนุปสน…

บทความนี้จะสำรวจเนื้อหาของวิสุทธิมคฺคสฺสและมุมมองที่คลี่คลายความเป็นจริงในชีวิตมนุษย์ การใช้ทฤษฎีทางพุทธศาสนาในการตีความ และแนะนำวิธีการมองโลกที่สร้างสรรค์ นอกจากนี้ยังมีการเชื่อมโยงกับความคิดสมัยใหม่