อภิธรรมตักขิณาในอัทยาน : หน้า 76/280

ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 75 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 76 l สทฺทสมมุทิตนฺติอาทิวจนโต โสตาทีนมปิ สทฺทาทอสฺสาทนํ อตฺถิติ เตสมฺปิ จกฺขุสทฺทาภิเธยุยตา อาปชฺชตีติ ฯ นาปชฺชติ นิรุฑฒตตา ฯ นิรุฑโฒ" หิ เอส จกฺขุสทฺโท ทฏฺฐกามตานิทานกมุมชภูตปุปสาท- ลกฺขเณ จกฺขุปฺปสาเทเยว มยุราทิสททา วิย สกุณวิเสสาที่สุ ฯ จกฺขุสหวุตติยา" ปน ภมุกฏฐิปริจฺฉินโน มิสปิณโฑปี จกฺขุนุติ วุจฺจติ ฯ อฏฐกถาย" ปน อเนกตุกตฺตา ธาตูน จกฺขติสทฺทสฺส วิภาวนตฺถตาปิ สมภวตีติ จกฺขติ รูป วิภาเวตีติ จกชูติ วุตต์ ฯ จกฺขุสม วิญญาณ์ ตนนิสิตตตาติ จกฺขุวิญญาณ์ ฯ ตถาเหตุ จกฺขุสนนิสสิต- รูปวิชานนลกฺขนฺติ วุตต์ ฯ เอว์ โสตวิญญาณาที่สุปิยการหั ધ્વ ทฏฺฐพฺพ์ฯ ตถาติ อิมินา อุเปกขาสหคตภาว์ อติทิสฺสติ ฯ วิญญาณาธิฏฐิติ หุตวา สุณาตีติ โสต์ ฯ มายติ คนโธปาทาน กโรตีติ ฆาน ๆ ชีวิตนิมิตต์ รโส ชีวิต ฯ ติ อาหยุติ ตสม นินนตายาติ ชิวหา นิรุตตินเยน ฯ กุจนิตาน ปาปธมฺมานํ อาโย ปวตฺติฏฐานนฺติ กาโย ฯ กายินทรียญห์ โผฏฐพพคหณสภาวตฺตา ตทสฺสาทวสปปวตฺตานํ ติมูลิกานญฺจ ปาปธมฺมานํ วิเสสการณนฺติ เตส ปวตฺติฏฐาน วิย คยุหติ ฯ สสมภารกาโย วา กุจนิตาน เกสาน อาโยติ กาโย ฯ สหจริตตฺตา ปน ปสาทกาโยปี ตถา วุจฺจติ ฯ กุจจิต หุตวา ขนติ กายิกสุข์ ทุกขมนฺติ วา ทุกข์ ฯ ทุกฺกร โมกาสทานํ เอตสสาติ ทุกฺขนฺติปี อปเร ฯ ปญฺจวิญญาณคริต รูปาทิอารมฺมณ์ สมปฏิจฉัติ ตทาการปปวตฺติยาติ สมปฏิจฉนุน ฯ สมมา ตีเรติ ยถาสมปฏิจจิต รูป วีมัสตีติ สนฺตีรณ์ ฯ อญฺญมญญ์ ๑. ส. อาปชเชยยาติ ฯ ๒. ส. นิรุฬหตุตา ฯ ๓. ส. นิรุฬโห ฯ ๔. ส. จกฺขุนา สหวตฺติยา ฯ ๕. สมโมหวิโนทนี ๕๘ ฯ ๖. สี. รูปาทิอารมฺมณ์ ฯ