หน้าหนังสือทั้งหมด

เทคนิคการวางใจในขณะฟังธรรม
53
เทคนิคการวางใจในขณะฟังธรรม
…ดีเกิดขึ้นกับตัวเรา เราจะได้มาศึกษากันในบทเรียนต่อไป 4.1 ความสำคัญของการฟังธรรม เราทราบกันดีแล้วว่า ธรรมชาติอย่างหนึ่งของมนุษย์ทุกคนประกอบด้วยจิตหรือใจสิงสถิตอยู่ในตัว ของเรา และใจของเรานั้น แม้ไม่อาจจะเห็นได…
บทนี้กล่าวถึงเทคนิคการฟังธรรมที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงชีวิตของผู้ฟัง การฟังธรรมถือว่าเป็นการเปิดใจให้กับสิ่งดีงาม และสามารถยกระดับจิตใจขึ้นในทางที่ดี โดยการฟังทางหูนั้นเป็นช่องทางสำคัญที่ไม่สามารถปิดกั
ประสบการณ์การเข้าถึงธรรม
98
ประสบการณ์การเข้าถึงธรรม
…กัด เพราะไปเอาเสื่อไปปูอยู่บนรังมด มดกัดทั้งเจ็บ ทั้งคัน ทั้งแสบไปในตัว ปรากฏว่าพอเอาจริงเอาจังเข้า ธรรมชาติก็เสนอรางวัลมาให้ คือ การเข้าถึงธรรม เป็นรางวัล สำหรับผู้ที่มีกำลังใจที่เข้มแข็ง ชนะอุปสรรคทั้งหลายท…
เนื้อหาเกี่ยวกับประสบการณ์การเข้าถึงธรรมของคุณยายปุกและหนูต้น ผู้ที่ตั้งใจและไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค ความทุกข์ในชีวิตเช่นยุงกัดหรือความร้อนไม่เปลี่ยนแปลงพวกเขา เมื่อเข้าถึงธรรมะพวกเขาก็พบกับความสว่างและคว
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
22
การใช้กสิณในการเจริญสมาธิ
….2 อาโปกสิณ (กสิณน้ำ) ในการเจริญสมาธิโดยใช้อาโปกสิณ ควรได้นิมิตคือน้ำ เป็นน้ำที่จัดทำขึ้นหรือน้ำตาม ธรรมชาติก็ได้ หากเป็นผู้ที่เคยปฏิบัติอาโปกสิณในชาติก่อน ๆ เมื่อเพ่งน้ำที่ใดที่หนึ่ง เช่น ในสระ หรือในบ่อ ในแ…
เนื้อหานี้กล่าวถึงการใช้กสิณในการเจริญสมาธิ ซึ่งประกอบด้วยการเริ่มต้นจากปฐวีกสิณและอาโปกสิณ ผู้ปฏิบัติควรทบทวนวิธีการพิจารณาและเพ่งดูสภาวะต่างๆ อย่างไม่ลำเอียง จนเกิดอุคคหนิมิตที่ชัดเจนและใจที่สงบ โดย
ความหมายของอนุสติในพระพุทธศาสนา
40
ความหมายของอนุสติในพระพุทธศาสนา
… ในที่นี้จะนำมาใช้ในความหมายว่า ตาม, เนืองๆ และบ่อยๆ ส่วนคำว่า สติ” แปลว่า ความระลึก, ความระลึกได้, ธรรมชาติเครื่องระลึก, ธรรมชาติ เป็นเครื่องระลึก ดังนั้น อนุสติ จึงแปลว่า ความตามระลึก, ความระลึกเนือง ๆ, ควา…
อนุสติคือการตามระลึกถึงธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งสติในพระพุทธศาสนา โดยมีเป้าหมายในการพัฒนาจิตให้บริสุทธิ์และสามารถเข้าถึงพระนิพพานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ผ่านการฝึกฝน 6 อนุสติที่ช่วยเพิ่มพูนความเข้าใจและควา
มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่องด้วยปัญญา
77
มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่องด้วยปัญญา
4. มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่องด้วยปัญญา เช่น เมื่อระลึกถึงความตายแล้วเห็นว่าเป็น ธรรมชาติของชีวิต เกิดความเบื่อหน่ายในการเวียนว่ายตายเกิด มรณานุสติที่ควรปฏิบัติ คือ มรณานุสติที่เกี่ยวเนื่อง…
…ิบายถึงความสำคัญของการตระหนักถึงความตายและวิธีการเจริญมรณานุสติ ไม่ว่าจะเป็นการพิจารณาว่าความตายเป็นธรรมชาติที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ รวมถึงการระลึกถึงความตายโดยอาการต่าง ๆ ที่ช่วยให้จิตมีสมาธิและสามารถดับทุกข์ได้ …
การพิจารณาผมในเชิงปฏิกูล
104
การพิจารณาผมในเชิงปฏิกูล
…ร กำหนดเช่นนี้ว่า ผม 2 เส้นไม่มีรวมเป็นเส้นเดียว นี้เป็นการกำหนดโดยส่วนที่เสมอกัน ธรรมดา ผมทั้งหลาย ธรรมชาติสร้างมามิให้ปนกับส่วนที่เหลือ 31 ส่วนอย่างนี้ว่า “ผมมิใช่ขน ขนก็มิใช่ ผม” การกำหนดเช่นนี้ว่าส่วนนั้น…
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาผม โดยวิเคราะห์จากสี สัณฐาน ชนิด และกลิ่น ร่วมถึงการระบุว่าผมเป็นสิ่งปฏิกูลถ้ามีลักษณะเช่นนั้น โดยเน้นความรู้สึกของผู้คนต่อสิ่งที่คล้ายผมในอาหารหรือสิ่งของเสมือนผม ซึ่งตรงนี้
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
142
การทำจิตให้รู้เท่าทันอารมณ์
…ล้วคิดว่า นิวรณ์เหล่านี้ไม่เที่ยง ความดับของนิวรณ์เหล่านี้ คือ นิพพาน เรามีความเห็นที่สงบ * จิต คือ ธรรมชาติที่รู้อารมณ์ 2 เจตสิก คือ ธรรมที่ประกอบกับจิต, อาการหรือคุณสมบัติของจิต หมายถึงกิเลสและคุณธรรมทั้งปว…
เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำจิตให้รู้เท่าทันการเข้ามาและออกไปของอารมณ์ผ่านการสังเกตลมหายใจและการพัฒนาสมาธิ กอปรกับการเรียนรู้เพื่อความหลุดพ้นจากสภาวะอารมณ์ต่างๆ เช่น ความเฉื่อยชา ความฟุ้งซ่าน และความเศ
ภพภูมิและขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
6
ภพภูมิและขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
…5 กิเลส กรรม วิบาก นำไปสู่ภพภูมิ 63 66 67 70 78 81 บทที่ 5 ขันธ์ 5 5.1 ความหมายของขันธ์ 5 85 88 5.2 ธรรมชาติของขันธ์ 5 88 5.3 องค์ประกอบของขันธ์ 5 89 5.4 ประเภทของขันธ์ 5 95 5.5 ขันธ์ 5 ตามหลักคำสอนของพระมงคล…
…บวิทยาศาสตร์ พร้อมทั้งความรับผิดชอบที่เกิดจากกิเลสและกรรม ในบทที่ 5 นำเสนอขันธ์ 5 โดยอธิบายความหมาย ธรรมชาติ และองค์ประกอบที่มีในตัวขันธ์ 5 เพื่อเข้าใจความซับซ้อนของชีวิตคนตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี
อวิชชาและอุปสรรคทางจิต
35
อวิชชาและอุปสรรคทางจิต
…รื่องผูกสัตว์ทั้งหลายไม่ให้ออกไปจากวัฏทุกข์ได้ มี 10 ประการ จำแนกตามในพระสูตร คือ 1. กามราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในกามคุณอารมณ์ 2. รูปราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติ…
บทความนี้วิเคราะห์ถึงอวิชชาและอุปสรรคทางจิตที่มีผลต่อการเกิดทุกข์ในสัตว์ ทั้งนี้รวมถึงการจำแนกอนุสัยที่นำไปสู่อารมณ์ต่างๆ และการผูกพันของสังโยชน์ที่จะทำให้สัตว์ไม่หลุดพ้นจากวัฏทุกข์ อวิชชาเป็นอุปสรรคส
จําแนกตามในพระอภิธรรม
36
จําแนกตามในพระอภิธรรม
จําแนกตามในพระอภิธรรม คือ 1. กามราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในกามคุณอารมณ์ 2. ภวราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติด…
…ัพพตปรามาสสังโยชน์, วิจิกิจฉาสังโยชน์, อิสสาสังโยชน์, มัจฉริยสังโยชน์, และ อวิชชาสังโยชน์ ซึ่งอธิบายธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้ในรูปต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงกิเลส ที่ทำให้เศร้าหมองหรือเร่าร้อน เช่น โลภกิเลส,…
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
38
ธรรมชาติและต้นเหตุของความกำหนัด
…ลิน ความกำหนัด นักแห่งจิต ความอยาก ความสยบ ความหมกมุ่น ความใคร่ ความรักใคร่ ความข้องอยู่ ความจมอยู่ ธรรมชาติผู้คร่าไป ธรรมชาติผู้หลอกลวง ธรรมชาติผู้ยังสัตว์ให้เกิด ธรรมชาติผู้ยังสัตว์ให้เกิดพร้อม ธรรมชาติอันร…
…เหตุของอารมณ์ต่าง ๆ รวมถึงความอยาก ความสยบ ความติดใจ และตัณหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน โดยอธิบายถึงธรรมชาติที่หลอกลวงและร้อยรัดจิตใจมนุษย์ ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุแห่งทุกข์และวิธีปลดปล่อยจากการผูกพันเพื่อเข…
ความเข้าใจเกี่ยวกับโทสะและอารมณ์
41
ความเข้าใจเกี่ยวกับโทสะและอารมณ์
…้น ความเคือง ความขุ่นเคือง ความพลุ่งพล่าน โทสะ ความคิดประทุษร้าย ความมุ่งคิด ประทุษร้าย ความขุ่นจิต ธรรมชาติที่ประทุษร้ายใจ โกรธ กิริยาที่โกรธ ความโกรธมีลักษณะเช่นว่านี้ อันใด [และ] การคิด ประทุษร้าย กิริยาที…
ในบทความนี้ได้กล่าวถึงโทสะหรือความโกรธ ที่เกิดขึ้นจากความไม่พอใจและการขัดข้องในจิตใจ โดยอธิบายถึงลักษณะและการแสดงออกของโทสะ ทั้งอารมณ์ที่เป็นต้นเหตุและการเกิดขึ้นของอารมณ์เหล่านี้ เช่น ความไม่ชอบ, ควา
ขันธ์ 5: ความหมายและองค์ประกอบ
96
ขันธ์ 5: ความหมายและองค์ประกอบ
เนื้อหาบทที่ 5 ขันธ์ 5 5.1 ความหมายของขันธ์ 5 5.2 ธรรมชาติของขันธ์ 5 5.3 องค์ประกอบของขันธ์ 5 5.3.1 รูปขันธ์ 5.3.2 เวทนาขันธ์ 5.3.3 สัญญาขันธ์ 5.3.4 สังขารขัน…
บทที่ 5 นี้นำเสนอความหมายและองค์ประกอบของขันธ์ 5 ที่ประกอบไปด้วย รูปขันธ์, เวทนาขันธ์, สัญญาขันธ์, สังขารขันธ์, และวิญญาณขันธ์ ซึ่งมีความสำคัญในการเข้าใจชีวิตมนุษย์ ตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี ขันธ์
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
98
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
… (สิ่งที่เกิดกับจิต อยู่กับจิต) และรูป วิญญาณ เป็นจิต เวทนา สัญญา สังขาร เป็นเจตสิก รูป เป็นรูป 5.2 ธรรมชาติของขันธ์ 5 ขันธ์ 5 หรือรูปและนาม เป็นองค์ประกอบที่ให้สัตว์เวียนว่ายอยู่ในภพ 3 ไม่ว่าจะเกิด เป็นมนุษย…
บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงปริยัติที่ช่วยให้เข้าใจความหมายและธรรมชาติของขันธ์ 5 ว่าเป็นกลุ่มกองแห่งรูปและนามที่ประกอบกันเป็นหน่วยเดียว สัตว์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นมนุษย์หรือ…
การเกิดและดับของขันธ์ 5
99
การเกิดและดับของขันธ์ 5
…ธ์ 5 มีลักษณะ เปลี่ยนแปลงไปตามเหตุและปัจจัยต่างๆ ตลอดเวลา มีความเสื่อมอยู่ ดังนั้นแม้แต่รูปเอง ก็มี ธรรมชาติเสื่อมอยู่ตลอดเวลา ส่วนนามขันธ์ทั้ง 4 ก็มีการเกิดดับตลอดเวลาด้วยเช่นกัน 2. มีสภาวะเป็นไตรลักษณ์ คือ …
บทความนี้สำรวจการเกิดและดับของขันธ์ 5 ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาเนื่องจากเหตุปัจจัยต่างๆ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงไตรลักษณ์ที่เป็นไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตาที่ทำให้ขันธ์ 5 มีชีวิตที่ไม่สามารถ
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
…สังขาร รวมความแล้วสังขารจะหมายถึงเฉพาะ กิเลสและคุณธรรมทั้งปวง 5.3.5 วิญญาณขันธ์ วิญญาณขันธ์ หมายถึง ธรรมชาติที่รู้อารมณ์ ความรู้แจ้งอารมณ์ ความรับรู้เรื่องราว ต่าง ๆ ได้ คือ ความรู้แจ้งทางทวารทั้ง 6 ได้แก่ ทา…
…จตนาของคน และวิญญาณขันธ์เป็นการรับรู้ที่จำเป็นต่อกระบวนการนี้ ซึ่งทั้งคู่ร่วมกันสร้างฐานความเข้าใจในธรรมชาติของจิตและอารมณ์ของมนุษย์ ผ่านความรู้อันเกิดจากการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา เพราะการเรียนรู้และเข้าใจถึงธ…
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
105
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
…าก การที่มีอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเข้าไปยึดมั่นถือมั่นในตัวขันธ์ 4 อย่าง คือ 1. กามุปาทาน 2. ทิฏฐปาทาน ธรรมชาติที่ยึดมั่นอยู่ในกามคุณ 5 คือ กามตัณหา ธรรมชาติที่ยึดมั่นอยู่ในทิฏฐิ คือ ความเห็นผิด 3. สีลัพพัตตุปาท…
บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
130
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
…ายตนะ) รส ได้แก่ สิ่งที่ลิ้มได้ด้วยลิ้น วิเคราะห์ว่า สัตว์ ทั้งหลาย ย่อมชอบลิ้มลอง ความว่า ย่อมชอบใจธรรมชาตินั้น เหตุนั้น ธรรมชาตินั้น จึงชื่อว่า รส 5. แดนติดต่อคือ สิ่งที่สัมผัสทางกาย (โผฏฐัพพายตนะ) โผฏฐัพพะ…
…าร ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรม ซึ่งทั้งหมดนี้มีความเกี่ยวข้องกับการรู้จักและการเข้าใจในธรรมชาติของสิ่งต่าง ๆ เมื่ออายตนะภายนอกสัมผัสกับอายตนะภายใน ก็จะเกิดความรู้ที่เรียกว่า วิญญาณ ซึ่งมีความสัมพ…
ธาตุในวิปัสสนาภูมิ
142
ธาตุในวิปัสสนาภูมิ
…ตุ แปลว่า สิ่งที่เป็นต้นเดิม เป็นมูลเดิม สิ่งที่ทรงสภาวะของมันอยู่เองตามธรรมดา ของเหตุของปัจจัย คือ ธรรมชาติที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน เป็นสภาวะแท้ๆ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่ชีวะ โดยสรุป ธาตุ แปลว่า สภาวะที่ทรงลักษณะเฉพ…
…วามหมายและลักษณะของธาตุในวิปัสสนาภูมิ ซึ่งแตกต่างจากธาตุที่เข้าใจทั่วไป โดยธาตุหมายถึงสิ่งที่อยู่ตามธรรมชาติ ไม่มีผู้สร้างและไม่มีอัตตา รวมถึงการสำรวจถึงธาตุต่าง ๆ อาทิเช่น ธาตุ 4, 6 และ 18 ที่เป็นองค์ประกอบส…
ธรรมชาติและจิต: ความเชื่อมโยงแห่งขันธ์ 5
240
ธรรมชาติและจิต: ความเชื่อมโยงแห่งขันธ์ 5
ธรรมชาติทั้ง 4 อย่างนี้มีอุปมาดั่งข่ายของใยแมงมุม ซึ่งไม่ว่าจะมีอะไรมากระทบส่วนหนึ่ง ส่วนใดของข่ายนั้นให้กระ…
เนื้อหาพูดถึงธรรมชาติทั้ง 4 ที่สัมพันธ์กันเหมือนข่ายใยแมงมุม โดยเฉพาะการทำหน้าที่ของจิตซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของขันธ์ 5 ที่แสด…