อวิชชาและอุปสรรคทางจิต : หน้า 35/265

5. วิจิกิจฉานิวรณ์ ขัดขวางไว้เพราะความลังเลสงสัย 6. อวิชชานิวรณ์ ขัดขวางไว้เพราะความไม่รู้ 7) อนุสัย คือ กิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในขันธสันดานของสัตว์ทั้งหลาย มี 7 อย่าง คือ 1. กามราคานุสัย สันดานที่ชอบใจในกามคุณอารมณ์ 2. ภวราคานุสัย สันดานที่ชอบใจในอัตภาพของตนและชอบใจในรูปภพ อรูปภพ 3. ปฏิฆานุสัย สันดานที่โกรธเคือง ไม่ชอบใจในอารมณ์ 4. มานานุสัย สันดานที่ทะนงตน ถือตัว ไม่ยอมลงให้แก่ใคร 5. ทิฏฐานุสัย สันดานที่มีความเห็นผิด 6. วิจิกิจฉานุสัย สันดานที่มีลังเลและสงสัยไม่แน่ใจ 7. อวิชชานุสัย สันดานที่มีความลุ่มหลงมัวเมา ไม่รู้เหตุผลตามความเป็นจริง 8) สังโยชน์ คือ เครื่องผูกสัตว์ทั้งหลายไม่ให้ออกไปจากวัฏทุกข์ได้ มี 10 ประการ จำแนกตามในพระสูตร คือ 1. กามราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในกามคุณอารมณ์ 2. รูปราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในรูปภพหรือรูปฌาน 3. อรูปราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในอรูปภพหรือ อรูปฌาน 4. ปฏิฆสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่โกรธ 5. มานสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่เย่อหยิ่งถือตัว 6. ทิฏฐิสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่มีความเห็นผิด 7. สีลัพพตปรามาสสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ปฏิบัติผิด 8. วิจิกิจฉาสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่สงสัยลังเลใจในสิ่งที่ ควรเชื่อ 9. อุทธัจจสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ฟุ้งซ่าน 10. อวิชชาสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่หลงโง่ไม่รู้ตามความเป็นจริง บ ท ที่ 2 กิเลส DOU 25