ธรรมชาติ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 249 / 26

ธาตุกระทบ 6 ธาตุ ได้แก่ 1. รูปธาตุ คือ สีต่าง ๆ 2. สัททธาตุ คือ เสียงต่าง ๆ 3. คันธธาตุ คือ กลิ่นต่างๆ 4. รสธาตุ คือ รสต่าง ๆ 5. โผฏฐัพพธาตุ คือ เครื่องกระทบกายต่าง ๆ 6. ธัมมธาตุ คือ เครื่องกระทบใจต่า

…อกจากนี้ยังมีการพูดถึงธาตุรู้ซึ่งแบ่งออกเป็น 6 ประเภทเช่นกัน ธาตุเหล่านี้เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยอธิบายธรรมชาติของการรับรู้ในพุทธศาสนา บทความนี้เป็นแนวทางในการสำรวจความเข้าใจเกี่ยวกับการกระทบของธาตุต่าง ๆ ในการส…

1. จักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ 2. โสตธาตุ สัททธาตุ โสตวิญญาณธาตุ 3. ฆานธาตุ คันธธาตุ ฆานวิญญาณธาตุ 4. ชิวหาธาตุ รสธาตุ ชิวหาวิญญาณธาตุ 5. กายธาตุ โผฏฐัพพธาตุ กายวิญญาณธาตุ 6. มโนธาตุ ธัมมธาตุ มโ

… สัมผัส และอารมณ์ โดยแต่ละธาตุมีความสัมพันธ์กับวิญญาณของมนุษย์ จึงเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในความเข้าใจธรรมชาติและการตอบสนองต่อสภาวะต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิต แหล่งข้อมูลจากวัดปากน้ำและมรดกธรรมของหลวงพ่อวัดปากน้ำใ…

7.2 องค์ประกอบของธาตุทั้ง 18 ธาตุ แบ่งออกเป็น 18 ประการ มีชื่อเรียกดังต่อไปนี้ 1. จักขุธาตุ : จักขุ ชื่อว่า ธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งความใสที่รูปารมณ์มากระทบได้ องค์ธรรม ได้แก่ จักขุปสาท 2. โสตธาตุ : โสตะ

…กับการมองเห็นและโสตธาตุที่เกี่ยวข้องกับการได้ยิน โดยแต่ละธาตุมีองค์ธรรมที่สัมพันธ์และให้ความเข้าใจในธรรมชาติของสรรพสิ่งที่เราทำการกระทบได้ การศึกษาองค์ประกอบของธาตุนี้ช่วยให้เราเข้าใจหลักการของความรู้สึกและกา…

…ตุ แปลว่า สิ่งที่เป็นต้นเดิม เป็นมูลเดิม สิ่งที่ทรงสภาวะของมันอยู่เองตามธรรมดา ของเหตุของปัจจัย คือ ธรรมชาติที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน เป็นสภาวะแท้ๆ ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่ชีวะ โดยสรุป ธาตุ แปลว่า สภาวะที่ทรงลักษณะเฉพ…

…วามหมายและลักษณะของธาตุในวิปัสสนาภูมิ ซึ่งแตกต่างจากธาตุที่เข้าใจทั่วไป โดยธาตุหมายถึงสิ่งที่อยู่ตามธรรมชาติ ไม่มีผู้สร้างและไม่มีอัตตา รวมถึงการสำรวจถึงธาตุต่าง ๆ อาทิเช่น ธาตุ 4, 6 และ 18 ที่เป็นองค์ประกอบส…

…ายตนะ) รส ได้แก่ สิ่งที่ลิ้มได้ด้วยลิ้น วิเคราะห์ว่า สัตว์ ทั้งหลาย ย่อมชอบลิ้มลอง ความว่า ย่อมชอบใจธรรมชาตินั้น เหตุนั้น ธรรมชาตินั้น จึงชื่อว่า รส 5. แดนติดต่อคือ สิ่งที่สัมผัสทางกาย (โผฏฐัพพายตนะ) โผฏฐัพพะ…

…าร ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรม ซึ่งทั้งหมดนี้มีความเกี่ยวข้องกับการรู้จักและการเข้าใจในธรรมชาติของสิ่งต่าง ๆ เมื่ออายตนะภายนอกสัมผัสกับอายตนะภายใน ก็จะเกิดความรู้ที่เรียกว่า วิญญาณ ซึ่งมีความสัมพ…

…จิตนี้เกิดขึ้นวนเวียนหลายๆ รอบ ฉะนั้นจิตก็ เกิดขึ้นมากมาย เมื่ออายตนะกระทบกัน เรียกว่าอายตนะนั้นเป็นธรรมชาติที่ยังให้จิตเจตสิกนั้น กว้างขวางเจริญขึ้น พูดถึงจิตแล้วก็ต้องรวมเจตสิกด้วย เพราะมันเกิดร่วมกัน อีกลั…

บทความนี้พูดถึงอายตนะ 12 ซึ่งมีผลกระทบต่อการเกิดขึ้นของจิตและเจตสิกที่หลากหลาย ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่ออายตนะกระทบกัน ส่งผลให้เกิดจิตกุศลและอกุศลอย่างต่อเนื่อง ทำให้เกิดกำลังและคุณธรรมที่เข้มแข็งขึ้

…พราะว่า ตากับสีนั้นที่จริงแล้วมันก็ไม่ได้มีความขวนขวายพยายามจะให้เกิดการเห็นแต่อย่างใด มันเป็น ไปโดยธรรมชาติ แต่ว่าเมื่อสีกระทบตาแล้วมันก็เกิดการเห็นขึ้น มีสภาพคล้ายๆ กับจะยังผลให้ เกิดขึ้น ผลของตนให้เกิดขึ้น…

…ัวอย่างจากประสาทตากับสีในการทำให้เกิดการเห็น การกระทำของอายตนะส่งผลต่อการรับรู้ของจิตและความเข้าใจในธรรมชาติของมันอันเกิดขึ้นตามธรรมชาติ ไม่ใช่ด้วยความพยายาม ประเด็นสำคัญคือการเชื่อมโยงระหว่างประสาทรับรู้กับอ…

…าก การที่มีอุปาทานเกิดขึ้นเพราะเข้าไปยึดมั่นถือมั่นในตัวขันธ์ 4 อย่าง คือ 1. กามุปาทาน 2. ทิฏฐปาทาน ธรรมชาติที่ยึดมั่นอยู่ในกามคุณ 5 คือ กามตัณหา ธรรมชาติที่ยึดมั่นอยู่ในทิฏฐิ คือ ความเห็นผิด 3. สีลัพพัตตุปาท…

บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท

…สังขาร รวมความแล้วสังขารจะหมายถึงเฉพาะ กิเลสและคุณธรรมทั้งปวง 5.3.5 วิญญาณขันธ์ วิญญาณขันธ์ หมายถึง ธรรมชาติที่รู้อารมณ์ ความรู้แจ้งอารมณ์ ความรับรู้เรื่องราว ต่าง ๆ ได้ คือ ความรู้แจ้งทางทวารทั้ง 6 ได้แก่ ทา…

…จตนาของคน และวิญญาณขันธ์เป็นการรับรู้ที่จำเป็นต่อกระบวนการนี้ ซึ่งทั้งคู่ร่วมกันสร้างฐานความเข้าใจในธรรมชาติของจิตและอารมณ์ของมนุษย์ ผ่านความรู้อันเกิดจากการปฏิบัติในพระพุทธศาสนา เพราะการเรียนรู้และเข้าใจถึงธ…

…ธ์ 5 มีลักษณะ เปลี่ยนแปลงไปตามเหตุและปัจจัยต่างๆ ตลอดเวลา มีความเสื่อมอยู่ ดังนั้นแม้แต่รูปเอง ก็มี ธรรมชาติเสื่อมอยู่ตลอดเวลา ส่วนนามขันธ์ทั้ง 4 ก็มีการเกิดดับตลอดเวลาด้วยเช่นกัน 2. มีสภาวะเป็นไตรลักษณ์ คือ …

บทความนี้สำรวจการเกิดและดับของขันธ์ 5 ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาเนื่องจากเหตุปัจจัยต่างๆ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงไตรลักษณ์ที่เป็นไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตาที่ทำให้ขันธ์ 5 มีชีวิตที่ไม่สามารถ

… (สิ่งที่เกิดกับจิต อยู่กับจิต) และรูป วิญญาณ เป็นจิต เวทนา สัญญา สังขาร เป็นเจตสิก รูป เป็นรูป 5.2 ธรรมชาติของขันธ์ 5 ขันธ์ 5 หรือรูปและนาม เป็นองค์ประกอบที่ให้สัตว์เวียนว่ายอยู่ในภพ 3 ไม่ว่าจะเกิด เป็นมนุษย…

บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงปริยัติที่ช่วยให้เข้าใจความหมายและธรรมชาติของขันธ์ 5 ว่าเป็นกลุ่มกองแห่งรูปและนามที่ประกอบกันเป็นหน่วยเดียว สัตว์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นมนุษย์หรือ…

เนื้อหาบทที่ 5 ขันธ์ 5 5.1 ความหมายของขันธ์ 5 5.2 ธรรมชาติของขันธ์ 5 5.3 องค์ประกอบของขันธ์ 5 5.3.1 รูปขันธ์ 5.3.2 เวทนาขันธ์ 5.3.3 สัญญาขันธ์ 5.3.4 สังขารขัน…

บทที่ 5 นี้นำเสนอความหมายและองค์ประกอบของขันธ์ 5 ที่ประกอบไปด้วย รูปขันธ์, เวทนาขันธ์, สัญญาขันธ์, สังขารขันธ์, และวิญญาณขันธ์ ซึ่งมีความสำคัญในการเข้าใจชีวิตมนุษย์ ตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี ขันธ์

4.4 ลักษณะของภพภูมิทางวิทยาศาสตร์กับพระพุทธศาสนา แม้ว่าภพภูมิจะเป็นสิ่งที่มีอยู่แล้วตามธรรมดาแต่มนุษย์และสรรพสัตว์ทั้งหลายยากที่จะ มองเห็นเพราะความจำกัดของดวงตาที่มองเห็นเฉพาะสิ่งที่สัมผัสได้ แม้ว่าเค

ภพภูมิเป็นเรื่องที่มีอยู่ตามธรรมชาติ แต่ยากที่จะมองเห็นด้วยตาเปล่า แม้จะมีเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ช่วยให้เห็นจักรวาลและดวงดาว แต่ความเข้…

แนวคิด 1. ภพภูมิ คือ โลกหรือสถานที่เป็นที่อยู่ของสรรพสัตว์ผู้ที่ยังไม่เข้าสู่นิพพานมีอยู่ 31 ภูมิ คือ อบายภูมิ 4 กามสุคติภูมิ 7 รูปภูมิ 16 อรูปภูมิ 4 2. ในทางวิทยาศาสตร์ ค้นพบว่าโลกของเราอยู่ในระบบสุร

…รียบเทียบกับจักรวาลและเอกภพได้ โดยสรุปทำให้เห็นถึงการศึกษาเกี่ยวกับจักรวาลและภพภูมิในแง่ของการเข้าใจธรรมชาติ.

กฎแห่งกรรม คือ กฎแห่งการกระทำ เป็นกฎแห่งเหตุและผล เป็นกฎแห่งธรรมชาติ เป็นกฎอันเป็นสากลแก่สรรพสัตว์ทั้งปวง และเป็นความรู้ที่ทุกคนควรต้องศึกษาเพื่อ ความปลอดภัยในสังสารวัฏ…

กฎแห่งกรรมเป็นหลักคำสอนในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการกระทำและผลที่เกิดขึ้น มีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตและอนาคตของเรา การทำกรรมดีหรือตราบเลวล้วนส่งผลต่อชีวิต ต้นเหตุของปัญหาหรือความสำเร็จในปัจจุบันมาจากกร

…นลามก เหมือนขุยของตน ย่อมเบียดเบียนไม้ไผ่ ฉะนั้น” 91 จากพุทธพจน์บทนี้ จะพิจารณาเห็นได้ว่า กิเลส เป็นธรรมชาติอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นแ ฝังตัวอยู่ในใจของทุกคนมาตั้งแต่เกิด ถ้ามีสิ่งเร้ามากระตุ้นก็จะกำเริบขึ้นแล้วแ…

…แตกต่างในสีของน้ำเลี้ยงหัวใจช่วยให้เรารู้ว่ากิเลสใดได้เข้ามาครอบงำ ณ ขณะนั้น วิธีนี้ช่วยให้เราเข้าใจธรรมชาติเกี่ยวกับทุกข์โทษภัยที่กิเลสสร้างให้กับจิตใจ รวมถึงพุทธพจน์ที่แสดงถึงความทุกข์ที่เกิดจากกิเลส

“ความไม่รู้ในทุกข์ ความไม่รู้ในทุกขสมุทัย ความไม่รู้ในทุกขนิโรธ ความไม่รู้ในทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ความไม่รู้ในส่วนอดีต ความไม่รู้ในส่วนอนาคต ความไม่รู้ทั้งในส่วนอดีต และส่วนอนาคต ความไม่รู้ในปฏิจจสมุป

…ท้อนให้เห็นถึงผลกระทบจากความหลงผิดและอวิชชาที่มีต่อความคิดและการกระทำของมนุษย์ โดยเฉพาะการมองไม่เห็นธรรมชาติของชีวิต ทำให้เกิดการทำผิดที่แตกต่างกัน รวมถึงการไม่เข้าใจถึงเหตุและผลของการเวียนว่ายตายเกิด.

…้น ความเคือง ความขุ่นเคือง ความพลุ่งพล่าน โทสะ ความคิดประทุษร้าย ความมุ่งคิด ประทุษร้าย ความขุ่นจิต ธรรมชาติที่ประทุษร้ายใจ โกรธ กิริยาที่โกรธ ความโกรธมีลักษณะเช่นว่านี้ อันใด [และ] การคิด ประทุษร้าย กิริยาที…

ในบทความนี้ได้กล่าวถึงโทสะหรือความโกรธ ที่เกิดขึ้นจากความไม่พอใจและการขัดข้องในจิตใจ โดยอธิบายถึงลักษณะและการแสดงออกของโทสะ ทั้งอารมณ์ที่เป็นต้นเหตุและการเกิดขึ้นของอารมณ์เหล่านี้ เช่น ความไม่ชอบ, ควา

…ลิน ความกำหนัด นักแห่งจิต ความอยาก ความสยบ ความหมกมุ่น ความใคร่ ความรักใคร่ ความข้องอยู่ ความจมอยู่ ธรรมชาติผู้คร่าไป ธรรมชาติผู้หลอกลวง ธรรมชาติผู้ยังสัตว์ให้เกิด ธรรมชาติผู้ยังสัตว์ให้เกิดพร้อม ธรรมชาติอันร…

…เหตุของอารมณ์ต่าง ๆ รวมถึงความอยาก ความสยบ ความติดใจ และตัณหาที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน โดยอธิบายถึงธรรมชาติที่หลอกลวงและร้อยรัดจิตใจมนุษย์ ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุแห่งทุกข์และวิธีปลดปล่อยจากการผูกพันเพื่อเข…

จําแนกตามในพระอภิธรรม คือ 1. กามราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในกามคุณอารมณ์ 2. ภวราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติด…

…ัพพตปรามาสสังโยชน์, วิจิกิจฉาสังโยชน์, อิสสาสังโยชน์, มัจฉริยสังโยชน์, และ อวิชชาสังโยชน์ ซึ่งอธิบายธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้ในรูปต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงกิเลส ที่ทำให้เศร้าหมองหรือเร่าร้อน เช่น โลภกิเลส,…