หน้าหนังสือทั้งหมด

การชำระจิตใจและการละนิวรณ์ ๕
206
การชำระจิตใจและการละนิวรณ์ ๕
…้ามพ้นวิจิกิจฉา ไม่มีความคลาง แคลงในกุศลธรรมทั้งหลายอยู่ ย่อมชำระจิต ให้บริสุทธิ์จากวิจิกิจฉาได้... มหาบพิตร ภิกษุพิจารณาเห็นนิวรณ์ ๕ ประการเหล่านี้ ที่ยังละไม่ได้ในตน เหมือนหนี้ เหมือนโรค เหมือนเรือนจำ เหมือ…
เนื้อหานี้เสนอวิธีการชำระจิตใจโดยการละนิวรณ์ ๕ ประการที่เป็นอุปสรรคในการปฏิบัติธรรม เช่น ความเพ่งเล็ง, ความประทุษร้าย, ถีนมิทธะ, อุทธัจจะกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา โดยการนั่งสมาธิและรักษาสติ ให้ผู้ปฏิบัติ
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
216
ฌาน ๔: การทำจิตให้สงบและเข้าถึงปฐมฌาน
…เกิดแต่วิเวก ไม่มี ส่วนใด ๆ แห่งกายของเธอทั่วทั้งตัว ที่ปิติและ ๆ สุขอันเกิดแต่วิเวกจะไม่ถูกต้อง....มหาบพิตร นี้ แหละ สามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผล ที่เห็นประจักษ์ข้อ ก่อน ๆ...…
ฌานหมายถึงภาวะที่จิตสงบประณีตซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ลึกซึ้งของการสมาธิ พระภิกษุที่ปฏิบัติภาวนาจะสามารถเข้าถึงฌานในระดับต่าง ๆ ผ่านการพิจารณานิวรณ์ ๕ ประการและบรรลุถึงความสงบสุขที่สูงส่ง ด้วยการปฏิบัติอย
วิปัสสนาญาณและการเจริญภาวนา
232
วิปัสสนาญาณและการเจริญภาวนา
… มีอันแตกทำลายและกระจัดกระจายเป็นธรรมดา และวิญญาณของเรานี้ก็อาศัยอยู่ในกายนี้ เนื่องอยู่ในกายนี้... มหาบพิตร นี้แหละสามัญญ ผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่า สามัญญผลที่เห็นประจักษ์ข้อก่อน ๆ” จาก…
บทความนี้กล่าวถึงการเจริญภาวนาในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการเข้าถึงญาณทัสสนะซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญของการภาวนา ผู้อ่านจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับความเข้าใจในความเกิดและความดับของร่างกาย การมองเห็นคุณค่าของการละทิ้ง
จิตสมาธิและการนิรมิต
234
จิตสมาธิและการนิรมิต
…แต่ใจ คือ นิรมิตกายอื่นจากกายนี้ มีรูปเกิดแต่ใจ มี อวัยวะน้อยใหญ่ครบถ้วน มีอินทรีย์ไม่บกพร่อง... ...มหาบพิตร เปรียบเหมือนบุรุษจะพึงชัก ไส้ออกจากหญ้าปล้อง เขาจะพึงคิดอย่างนี้ว่า นี้หญ้าปล้อง นี้ไส้ หญ้าปล้องอย…
เนื้อหาเกี่ยวกับภิกษุที่มีจิตเป็นสมาธิที่บริสุทธิ์ ซึ่งเมื่อจิตสงบและปราศจากกิเลส ย่อมสามารถเกิดการนิรมิตรูปต่างๆ ที่เกิดจากใจ เช่น การชักไส้ออกจากหญ้าปล้อง หรือการถอนดาบออกจากฝัก ทั้งหมดนี้เป็นการเปร
การทำจิตให้บริสุทธิ์และฤทธานุภาพ
235
การทำจิตให้บริสุทธิ์และฤทธานุภาพ
…นเกิดแต่ใจ คือ นิรมิตกาย อื่นจากกายนี้ มีรูปเกิดแต่ใจ มีอวัยวะน้อยใหญ่ ครบถ้วน มีอินทรีย์ไม่บกพร่อง มหาบพิตร นี้ แหละสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้ง ประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ข้อก่อน ๆ” ดู …
บทเรียนจากพระพุทธอารมณ์ที่อธิบายถึงการทำจิตให้บริสุทธิ์ และจำแนกฤทธานุภาพที่เกิดขึ้นจากการเรียนรู้และเจริญภาวนา สรุปว่าเป้าหมายหลักของการภาวนาคือการทำจิตให้บริสุทธิ์ โดยฤทธานุภาพเป็นผลพลอยได้ที่เกิดขึ
การประยุกต์ใช้อำนาจจิต
237
การประยุกต์ใช้อำนาจจิต
…ลูบคลำพระจันทร์ พระอาทิตย์ ซึ่งมีฤทธิ์มีอานุภาพมากด้วยฝ่ามือ ก็ได้ ใช้อำนาจทางกายไปตลอดพรหมโลกก็ได้ มหาบพิตร เปรียบเหมือนช่างหม้อ หรือ ลูกมือของช่างหม้อผู้ฉลาด เมื่อนวดดินดีแล้ว ต้องการภาชนะชนิดใด ๆ จึงทำภาชน…
บทความนี้กล่าวถึงความสามารถของจิตในการสร้างสรรค์และทำสิ่งต่าง ๆ ให้สำเร็จ ไม่ว่าจะเป็นการเดินบนฝน้ำ การเหาะในอากาศ หรือการสร้างภาชนะต่าง ๆ เปรียบเสมือนช่างเชี่ยวชาญที่สามารถทำในสิ่งที่ปรารถนาได้เมื่อจ
อิทธิวิธีและผลจากการเจริญภาวนา
238
อิทธิวิธีและผลจากการเจริญภาวนา
…่น ไม่หวั่นไหวอย่าง นี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อแสดงฤทธิ์ เธอบรรลุ อิทธิวิธีหลายประการ (ดังกล่าวแล้ว) มหาบพิตร นี้แหละ สามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ข้อ ก่อน ๆ” ฤทธ…
เนื้อหานี้สำรวจเกี่ยวกับอิทธิวิธีในทางจิตที่เกิดจากการเจริญภาวนา โดยเน้นถึงความสำคัญของการบริสุทธิ์ผ่องแผ้วของจิตใจซึ่งนำไปสู่การแสดงฤทธิ์และผลพลอยได้ที่สำคัญ อิทธิวิธีเป็นผลที่เกิดขึ้นเมื่อจิตใจสามาร
การฝึกสมาธิเพื่อการได้ยินเสียงทิพย์
239
การฝึกสมาธิเพื่อการได้ยินเสียงทิพย์
…๒ ชนิด คือ เสียงทิพย์ และเสียงมนุษย์ ทั้งที่อยู่ไกลและใกล้ ด้วยทิพยโสตอันบริสุทธิ์ ล่วงโสตของมนุษย์ มหาบพิตร เปรียบเหมือนบุรุษเดินทางไกล เขาจะพึงได้ยินเสียงกลองบ้าง เสียงตะโพนบ้าง เสียงสังข์บ้าง เสียงบัณเฑาะว…
ในข้อความนี้ พระเจ้าอชาตศัตรูสอนว่าภิกษุที่มีจิตใจบริสุทธิ์และสมาธิเต็มที่ สามารถได้ยินเสียงทิพย์และเสียงมนุษย์ทั้งที่อยู่ใกล้และไกลได้ เสมือนกับคนเดินทางที่สามารถได้ยินเสียงต่าง ๆ ในระยะทางไกลได้ เช่
ความรู้เกี่ยวกับเจโตปริยญาณ
242
ความรู้เกี่ยวกับเจโตปริยญาณ
…นสมาธิก็รู้ว่าจิตไม่เป็นสมาธิ จิต หลุดพ้นก็รู้ว่าจิตหลุดพ้น หรือจิตไม่หลุดพ้นก็รู้ ว่าจิตไม่หลุดพ้น มหาบพิตร เปรียบเหมือนหญิงสาวชาย หนุ่มที่ชอบการแต่งตัว เมื่อส่องดูเงาหน้าของตน ในกระจกอันบริสุทธิ์สะอาด หรือใ…
เนื้อหานี้พูดถึงการน้อมจิตเพื่อเข้าใจเจโตปริยญาณ โดยการสังเกตสภาวะจิตใจที่เป็นจริง เผยให้เห็นถึงวิธีการรู้จักใจของสัตว์หรือบุคคลอื่น ซึ่งรวมถึงการรู้สภาวะต่าง ๆ ของจิตอาทิ ราคะ โทสะ โมหะ ตลอดจนการหลุด
การเข้าใจวงจรชีวิตและการเกิดใหม่
245
การเข้าใจวงจรชีวิตและการเกิดใหม่
…อย่อมระลึกถึงชาติก่อนได้เป็นอันมาก พร้อม ทั้งอาการ พร้อมทั้งอุเทศ (การยกขึ้นชี้แจง) ด้วยประการฉะนี้ มหาบพิตร เปรียบเหมือนบุรุษจะพึงจาก บ้านตนไปบ้านอื่น แล้วจากบ้านแม้นั้นไปยัง บ้านอื่นอีก จากบ้านนั้นกลับมาสู่…
ข้อความนี้อธิบายถึงแนวคิดเกี่ยวกับการเกิดใหม่ในศาสนาพุทธ โดยระบุว่าชีวิตในแต่ละภพมีลักษณะเฉพาะ เช่น ชื่อ โคตร และผิวพรรณ ซึ่งล้วนมีขีดจำกัดในด้านเวลา การระลึกถึงอดีตนั้นคล้ายกับการเดินทางจากบ้านหนึ่งไ
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ: การระลึกชาติในพุทธศาสนา
246
ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ: การระลึกชาติในพุทธศาสนา
… ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ “ปุพเพนิวาสานุสสติ ญาณ" เธอย่อมระลึกถึงชาติก่อนได้เป็นอันมาก (ดังกล่าวแล้ว) มหาบพิตร นี้แหละสามัญญผล ที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่า สามัญญผลที่เห็นประจักษ์ข้อก่อน ๆ” ญาณ…
เนื้อหานี้พูดถึงปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ซึ่งเป็นญาณที่ทำให้สามารถระลึกถึงชาติที่ผ่านมาของพระพุทธเจ้า และการบำเพ็ญทศบารมีในอดีต ผ่านตัวอย่างจากชาดก เช่น เวสสันดรชาดก ที่แสดงให้เห็นถึงเส้นทางก่อนการตรัสรู้
การกระทำและกรรมในพระพุทธศาสนา
248
การกระทำและกรรมในพระพุทธศาสนา
…วยทิพยจักษุอัน บริสุทธิ์ล่วงจักษุของมนุษย์ ย่อมรู้ชัดซึ่งหมู่ สัตว์ผู้เป็นไปตามกรรม ด้วยประการฉะนี้ มหาบพิตร เปรียบเหมือนปราสาทตั้งอยู่ ท่ามกลางทาง ๓ แพร่ง บุรุษผู้มีจักษุยืนอยู่บน ปราสาทนั้น จะพึงเห็นหมู่ชนก…
บทความนี้กล่าวถึงผลของการกระทำทั้งกาย วาจา และจิตใจ ที่ส่งผลต่อการเกิดใหม่ในสภาวะต่างๆ ในพระพุทธศาสนา โดยแสดงความแตกต่างระหว่างผู้ที่ประกอบด้วยกาย สุจริต วจี สุจริต และมโน สุจริต กับผู้ที่มีทุจริต และ
ทิพยจักษุและการเวียนว่ายตายเกิด
249
ทิพยจักษุและการเวียนว่ายตายเกิด
…ิพยจักษุ” อัน บริสุทธิ์ ล่วงจักษุของมนุษย์ ย่อมรู้ชัดซึ่งหมู่ สัตว์ผู้เป็นไปตามกรรม ด้วยประการฉะนี้ มหาบพิตร นี้แหละสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อน ๆ” ญาณท…
เนื้อหาดังกล่าวพูดถึงความสามารถของภิกษุในการเห็นการจุติและอุบัติของสัตว์ด้วยทิพยจักษุ ซึ่งหมายถึงดวงตาที่บริสุทธิ์ล่วงจักษุมนุษย์ โดยสามารถระบุได้ว่าหมู่สัตว์ที่เกิดขึ้นนั้นเป็นไปตามกรรม การเห็นนี้เรี
คามินีปฏิปทา (ทางดับกิเลสนั้น)
251
คามินีปฏิปทา (ทางดับกิเลสนั้น)
…ดว่า ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทํา ทําเสร็จแล้ว กิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้มิได้มี มหาบพิตร เปรียบเหมือนสระน้ำบนยอด เขา ใสสะอาดไม่ขุ่นมัว บุรุษผู้มีจักษุยืนอยู่บน ขอบสระ จะพึงเห็นหอยโข่งและหอ…
เมื่อจิตเห็นความจริง จะหลุดพ้นจากกามาสวะ ภวาสวะ และอวิชชาสวะ จิตจะมีญาณรู้ว่าหลุดพ้นแล้ว เสมือนสระน้ำใสที่สะอาดมั่นคง มีชีวิตในนั้น อย่าลืมว่า การเห็นอย่างนี้สำคัญต่อการเริ่มต้นในทางดับกิเลสนั้น เพราะ
การสารภาพผิดในพระพุทธศาสนา
315
การสารภาพผิดในพระพุทธศาสนา
…มผิด ของข้าพระองค์โดยเป็นความผิดจริง เพื่อจะ ได้สำรวมระวังต่อไป” พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า “จริง มหาบพิตร ความผิดได้ครอบงำ มหาบพิตรซึ่งเป็นคนเขลา คนหลง ไม่ฉลาด ๓๑๓
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการสารภาพผิดตามพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะการสารภาพผิดของพระเจ้าอชาตศัตรูที่ได้ปลงพระชนม์พระบิดา การรับรู้ถึงความผิดและการขอรับการให้อภัยมีบทบาทสำคัญในการเจริญทางก้นขวดแห่งการเป็น
วิธีเจริญพุทธานุสติ
41
วิธีเจริญพุทธานุสติ
…ากาศสุดคณนาในสากลโลก สมดังพระพุทธคุณที่ทรงประกาศให้เป็นที่ประจักษ์ แก่พระทัยของพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร พระตถาคตเสด็จอุบัติในโลกนี้เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เองโดยชอบ ถึงพร้อม ด้วยวิชชาและจรณะ เสด็จไปดีแล้ว …
พุทธานุสติคือการระลึกถึงคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าซึ่งมีพระคุณอันยิ่งใหญ่จากการตรัสรู้และสอนสัตว์โลก ทั้งมนุษย์และเทวดา นอกจากนี้ยังดำเนินการสร้างจิตให้มีสติและยึดมั่นในพระพุทธคุณ โดยปฏิบัติในสถานที่สง
แรงบันดาลใจจากพระอานนท์
28
แรงบันดาลใจจากพระอานนท์
… วันนี้พระคุณเจ้า ได้รับการบูชาธรรมด้วยผ้าถึง ๕๐๐ ผืน ท่าน เอาผ้าไปทำอะไรมากมายขนาดนั้น พระอานนท์ : มหาบพิตร อาตมาเก็บ ไว้ใช้เพียง ๑ ผืน นอกนั้นได้ถวายให้เพื่อนภิกษุ
ในเรื่องนี้ พระอานนท์ได้แสดงธรรมแก่พระนางสามาวดีและหญิงบริวาร จนเกิดความเลื่อมใสในธรรม และบูชาธรรมด้วยการถวายผ้า 500 ผืน พระเจ้าอุเทนไม่พอพระทัยและสงสัยเหตุผลที่พระอานนท์ต้องรับผ้าจำนวนมาก พระอานนท์ชี
แรงบันดาลใจจากพระอานนท์
30
แรงบันดาลใจจากพระอานนท์
30 แรงบันดาลใจ พระอานนท์ : มหาบพิตร สำหรับผ้าเช็ด เท้าผืนเก่า ท่านก็ตัด สับ โขลกผสมกับดิน- เหนียว ใช้ฉาบฝากุฏิ ป้องกันลมในฤดูหนาว ขอถวา…
ข้อความนี้เล่าถึงการใช้ผ้าเช็ดเท้าของพระอานนท์ที่ประยุกต์ใช้ประโยชน์สูงสุด โดยการนำมาผสมกับดินเหนียวเพื่อนำมาฉาบฝากุฏิ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความประหยัดและการรู้จักใช้ปัจจัยอย่างเหมาะสม พระราชาทรงเห็นคุณค
ธรรมะเพื่อประชาชน
50
ธรรมะเพื่อประชาชน
…งพระสุบินถึงคำทั้ง ๔ แด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พระพุทธองค์จึงตรัสว่า “ความเสื่อมหรือความเจริญมิได้มีแก่ มหาบพิตร แต่เสียงกล่าวคำนั้นเป็นเสียงของสัตว์นรก ๔ ตน แล้วตรัสเล่าว่า ในอดีตกาล พระนครนี้มีบุตรเศรษฐี ๔ คน แ…
ในบทนี้ เล่าถึงความเชื่อของพระราชาเกี่ยวกับพิธีบูชายัญที่มีการนําสัตว์มาเป็นจำนวนมาก ซึ่งในขณะเดียวกัน พระนางมัลลิกามเหสีได้ทูลให้พระราชาไปพบพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระพุทธองค์ได้ตรัสเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่
การวางแผนการรบในนครตักสิลา
149
การวางแผนการรบในนครตักสิลา
…ษากับ ปุโรหิตมิจฉาทิฏฐิว่า เราควรจะทำอย่างไรดี จึงจะสามารถยึด เมืองนี้ได้ ปุโรหิตได้ให้คำปรึกษาว่า “มหาบพิตร เราควรจะทำ พลีกรรมด้วยการควักนัยน์ตาของพระราชา ๑,๐๐๐ พระองค์ แล้วปลงพระชนม์เสีย ผ่าท้องถือเอาเนื้อท…
ในเรื่องนี้, พระราชาได้พยายามยึดนครตักสิลา ด้วยการวางแผนจากอาจารย์ที่มีปัญญา แต่เมื่อไม่สำเร็จจึงพบกับปุโรหิตที่เสนอวิธีการโหดร้ายเพื่อชัยชนะ พระราชาได้ตัดสินใจดำเนินการตามคำแนะนำโดยไม่คิดวิเคราะห์นั้