บทบาทของสติและสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา : หน้า 191/371

พระภิกษุที่ย่อหย่อนในธรรมทั้ง ๒ ประการ คือ สติและ สัมปชัญญะย่อมไม่สามารถสำรวมอินทรีย์ได้ ไม่สามารถมีอาชีพ บริสุทธิ์ ถึงพร้อมด้วยศีลได้ หรือไม่สามารถสำรวมระวังใน เรื่องโคจรและอโคจรได้ ซึ่งนอกจากเป็นทางก่อให้เกิดอภิชฌา และโทมนัสแก่ตัวพระภิกษุเองโดยตรงแล้ว พฤติกรรมของ พระภิกษุที่ปรากฏต่อสาธารณชน ย่อมทำให้ประชาชนเสื่อม ศรัทธาในพระพุทธศาสนาอีกด้วย ภัยอันเกิดจากการเผลอสตินั้น อาจก่อให้เกิดความเสีย หาย ทั้งต่อชีวิต ต่อทรัพย์สิน ทั้งต่อตัวเอง และต่อบุคคลอื่น ด้วยเหตุนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสยืนยันว่า ภิกษุผู้เป็น สาวกของพระองค์จําเป็นต้องประกอบด้วย “สติสัมปชัญญะ" ๖. เป็นผู้สันโดษ เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงสติสัมปชัญญะแก่พระ เจ้าอชาตศัตรูจบลงแล้ว จึงทรงแสดงสันโดษต่อไปว่า “มหาบพิตร อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้สันโดษ” ตรัสดังนี้แล้ว จึงได้ทรงวิสัชนาด้วยพระองค์เองว่า ໑໒c