มหาภูตรูป : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 2

… หมายถึงความหมุนเวียนของพระจันทร์เป็นต้น ชื่อที่สาบัญญัติ บัญญัติเป็นต้นว่า หลุม ถ้ำ หมายถึงอาการที่มหาภูตรูปไม่จดถึงกัน ชื่ออากาสบัญญัติ ๑ ฯ และบัญญัติเป็นต้นว่า กสิณนิมิต หมายถึงภูต นิมิตนั้น ๆ และอาการพิเศษ…

ในบทนี้กล่าวถึงการแยกประเภทของบัญญัติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งออกเป็นสองประเภทหลักคือ ปัญญาปิยัตตาบัญญัติ และปัญญาปนโตบัญญัติ อย่างไรก็ตาม บัญญัติทั้งหลายสามารถเรียกได้ว่ามีอยู่ในสภาวะที่จิตต้องแส

…ป็นกรรมฐานที่ ได้ยากเช่นกับแก้วมณีมีค่ามากของคนทุคตะ เพราะว่าท่านผู้บำเพ็ญ จตุธาตุกรรมฐาน ก็กำหนดเอามหาภูตรูป ๔ ของตน ผู้บำเพ็ญอานาปาน กรรมฐาน เก็กำหนดเอาลมที่จมูกของตน งตน ผู้บำเพ็ญกสิณกรรมฐาน ก็แต่ง ( วง ) ก…

ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญกรรมฐานและวิปัสสนาในวิสุทธิมรรค โดยเน้นความสำคัญของการเข้าใจและเห็นอานิสสงส์ ซึ่งพระโยคาวจรนั้นถือว่าเป็นผู้ที่เห็นความสำคัญของกรรมฐานอันยากจะได้ เพราะว่าเมื่อท่านได้อานิสงส์จาก

…แรก [นัยทางวิปัสนา] ส่วนในทางวิปัสนา กายสังขารอันเป็นไปในตอนที่ยังมิได้ กำหนดก็ยังหยาบ ในตอนที่กำหนดมหาภูตรูปเข้าจึงละเอียดลง แม้ กายสังขารในตอนที่กำหนดมหาภูตรูปนั้น ก็นับว่ายังหยาบอยู่ ต่อ ตอนที่กำหนดอุปาทารู…

ข้อความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความละเอียดของกายสังขารในกรอบของการพัฒนาในการปฏิบัติฌาน โดยแยกแยะระหว่างฌานชั้นต่ำและอุปจารฌานชั้นสูง พร้อมกับความเข้าใจว่าอุปจารในขั้นสูงนั้นละเอียดกว่า การจำแนกนี้มาจากมต

…ความเช่นเดียวกับที่กล่าวในสมถนัย เช่นว่ากายสังขารอันเป็นไปในตอนที่ยังมิได้ กำหนด มาระงับลงในตอนกำหนดมหาภูตรูป กายสังขารอันเป็นไปในตอนกำหนดหมาภูตรูป มาระงับลงในตอนอุปาทารูป----ดังนี้เป็นต้น

ในบทนี้มีการอธิบายถึงการพิจารณาความหยาบและละเอียดของกายสังขารในวิสุทธิมรรค โดยเริ่มตั้งแต่การกำหนดทั้งรูปและอรูป เมื่อเห็นนามรูปพร้อมกับปัจจัย การทำวิปัสนาในระดับต่าง ๆ ตั้งแต่ทุรพลวิปัสนาถึงพลววิปัสน

…ิสนธิมา ៨ [ภัยที่เกิดเพราะอาหารเป็นเหตุ] ในอาหาร ๔ อย่างนั้น ภัยคือความนิยมยินดี ย่อมมีในเพราะ * คือมหาภูตรูป ๔ และ สี กลิ่น รส โอชา

บทความนี้เป็นการวิเคราะห์และอธิบายเกี่ยวกับอาหารเรปฏิกูลสัญญา พร้อมพูดถึงประเภทอาหาร ๔ อย่าง ได้แก่ กพฬิงการาหาร, ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร และวิญญาณาหาร รวมถึงความหมายของอาหารแต่ละประเภทและผลกระทบที่เ

…ปาทาย รูปญเจติ ทุวิธี เจต์ รูป์ เอกาทสวิเธน สงฺคห์ คานติ ฯ กก ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ วาโยธาตุ จ มหาภูตรูปนนาม จกฺขุ โสต

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถสงฺคหและปริจฺเฉโทหลายเรื่อง เช่น ปฏิสนธิ, จุติ และการวิเคราะห์จิตฺตเจตสิก โดยมีการพูดถึงบรรทัดฐานและการแบ่งประเภทต่างๆ ของธรรมฝ่ายจิต โดยบทต่อไปนี้จะแยกแยะความเข้าใจในประเภทข

…อาศัยซึ่งพัดไปมาได้ เช่น ลมพัดขึ้นเบื้องบน ลมพัดลงเบื้องล่าง ลมหายใจเข้าออก นี่คือลักษณะการทำงาน ของมหาภูตรูป ๔ ที่ทำให้สังขารร่างกายของเราดำรงอยู่ได้ นอกจากนี้ยังมีอากาศธาตุที่อยู่ระหว่างธาตุต่างๆ ของร่างกาย …

เนื้อหากล่าวถึงการทำความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุทั้งสี่ที่ทำให้ร่างกายมนุษย์ดำรงอยู่ ได้แก่ ปฐวีธาตุ, อาโปธาตุ, เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ ซึ่งจะมีบทบาทสำคัญในการรักษาความสมดุลทางร่างกายและจิตใจ โดยธาตุเหล่านี้

…ล้ว ราวกับท่อนไม้ไม่มี ประโยชน์อะไร” สังขารร่างกายที่เราอาศัยใช้ในการสร้างบารมีในโลกนี้ ประกอบไปด้วยมหาภูตรูป ๔ คือ ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม ธาตุทั้ง ๔ นี้

การเดินทางในสังสารวัฏเป็นการที่ยาวไกลและไม่รู้ว่าจะถึงจุดหมายเมื่อใด หากไม่มีหลักของชีวิตก็จะต้องวนเวียนอยู่ในความทุกข์ แต่ผู้ที่เข้าถึงพระธรรมกายจะพบกับความสุขและปลอดภัย เมื่อตื่นรู้สัจธรรมตามคำสั่งส

…ทิ้งไป เพื่อใช้คันใหม่ที่ดีกว่าเดิม สังขารร่างกายก็เช่นเดียวกัน จําเป็นต้องทอดทิ้งร่างที่ประกอบ ด้วยมหาภูตรูป ซึ่งมีความแก่ชราความเสื่อมสลายใช้การไม่ได้นี้ ไปแสวงหารูปกายใหม่ ซึ่งขึ้นอยู่กับว่า ก่อนตายได้สั่งส…

การเกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นเรื่องปกติของสรรพสัตว์ โลกมีสามัญลักษณะ คือ ความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา โดยที่เมื่อร่างกายหมดอายุการใช้งาน จำเป็นต้องทิ้งไปเพื่อใช้คันใหม่ หากผู้ใดสั่งสมบุญมากก่อนตาย จ

…ดับใจบังคับกายได้ คือใจเป็นนายกายเป็นบ่าว เมื่อใจฟ้องเบาเต็มที่ ย่อมสามารถ อาศัยรูปกาย ที่ประกอบด้วยมหาภูตรูป ๔ นี้ ไปสู่พรหมโลกได้ เหมือนกัน *ที่ผ่านมาหลวงพ่อได้อธิบายถึงพรหมโลกในชั้นต่างๆ ตั้งแต่ปฐมฌานภูมิ ท…

เนื้อหาเกี่ยวกับอานุภาพของผู้ที่มีจิตใจหยุดนิ่ง ซึ่งมีความสามารถในการเห็นและเข้าใจพรหมโลกได้อย่างชัดเจน การฝึกสมาธิเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เข้าถึงวิถีแห่งธรรม โดยเฉพาะการเข้าใจถึงภพภูมิในพรหมโลก ตั้งแต

…มีการเคลื่อนย้ายตลอดเวลาไม่ได้ยุติลง แค่เชิงตะกอนอย่างที่คนส่วนใหญ่เข้าใจกัน ขันธ์ห้าซึ่งประกอบ ด้วยมหาภูตรูปสี่นี้ มีความเสื่อมสลายไปตามกาลเวลา แต่ ปฏิสนธิวิญญาณยังต้องไปเกิดต่อเพื่ออาศัยรูปกายใหม่ ซึ่งก็ แล้…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับภพภูมิต่างๆ โดยเฉพาะภพของมนุษย์ที่ให้โอกาสในการสร้างบารมี และวิธีการเลือกเส้นทางชีวิตที่จะนำไปสู่ความสุขในทุกภพได้ผ่านการสั่งสมบุญและความเข้าใจในธรรมะ ทุกคนมีทางเลือกในการดำเนิ

…คือ รูปภาพหรือสีต่าง ๆ ที่อาศัยแสงสว่าง แล้วสะท้อนไปกระทบประสาทตา มีลักษณะที่หนาทึบด้วยเม็ดปรมาณูของมหาภูตรูป (ดิน น้ำ ไฟ ลม) ซึ่งแสงสว่างลอดไม่ได้ มีสภาพแตกดับอยู่ตลอดเวลา เมื่อแสงสว่างเกิดขึ้นสะท้อนไป กระทบก…

เบื้องต้นของการศึกษาในเรื่องธาตุกระทบ พบว่าอายตนะภายนอกและอายตนะภายในมีการกระทบกันซึ่งเกิดจากการรับรู้ทางประสาทต่างๆ รวมถึงจักขุวิญญาณธาตุและธาตุสัมผัสทั้ง 6 ซึ่งส่งผลต่อการสร้างบาปและบุญในชีวิตประจำว

…่นกระทบอวัยวะ นี้จะเกิดฆานวิญญาณขึ้น ฆานประสาทตั้งอยู่ภายในจมูก มีลักษณะคล้ายดอกทองหลาง สร้างขึ้นโดยมหาภูตรูปทั้ง 4 ตามกรรมในอดีต และตั้งอยู่ในที่ที่มีวาโยธาตุมากกว่า เรียกว่า ฆานปสาท 4. ชิวหาปสาทรูป คือ ประสา…

บทความนี้สำรวจอวัยวะรับรู้ที่สำคัญในมนุษย์ซึ่งรวมถึงประสาทหู (โสตปสาท) ที่ฟังเสียง, ประสาทจมูก (ฆานปสาท) ที่รับรู้กลิ่น, ประสาทลิ้น (ชิวหาปสาท) ที่รู้รสชาติ, และประสาทกาย (กายปสาท) ที่สัมผัสด้วยความรู

…น ก็แล้วแต่อำนาจแห่งการกระทำที่ตนทำไว้ครั้งเมื่อเป็นมนุษย์ ส่วนร่างกายที่ไม่มี จิตที่เรียกว่า คนตาย มหาภูตรูปอันประกอบด้วยธาตุ 4 ก็แตกทำลายสลายไปสู่สภาพเดิม เมื่อนักศึกษาทราบวิธีการเปลี่ยนภพแล้ว ต่อไปนักศึกษาจ…

ในส่วนนี้จะมีการพูดถึงลักษณะของปรโลกหรือสถานที่หลังความตายซึ่งสอดคล้องกับหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา ซึ่งเน้นให้เห็นจริงและพิสูจน์ได้ ไม่ใช่การเชื่อโดยปราศจากเหตุผล โดยมีการแบ่งประเภทของภพ 3 และการเดินทา

…ไร่ นา บ้าน แต่ทั้งตนและของของตนนั้น มันถูกประกอบขึ้นจากธาตุต่างๆ อย่างเช่น ตัวเราก็ถูกประกอบขึ้นจากมหาภูตรูป (รูปต้นเดิม) มีธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ ประกอบ เข้าด้วยกันจนเป็นตัวเรา แต่พอแยกธาตุเหล่านี้ออก…

เนื้อหานี้ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎของไตรลักษณ์ในพุทธศาสนา โดยอธิบาย 3 ลักษณะ ได้แก่ อนิจจัง (ความไม่เที่ยง), ทุกขัง (ความเป็นทุกข์) และอนัตตา (ไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง) โดยเฉพาะเกี่ยวกับความเปลี่ยนแปลงขอ

…อความว่างเปล่า ช่องว่างอื่นๆ ที่อยู่ภายในร่างกาย อากาสธาตุภายนอก คือ ความว่างเปล่า ช่องว่างต่างๆ ที่มหาภูตรูป 4 คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม ไม่สัมผัสถูกต้องที่อยู่ภายนอกร่างกาย เช่น ช่องว่างระหว่างอนุภาค…

อากาสธาตุเป็นช่องว่างในร่างกายและภายนอก มีอากาสธาตุภายในและภายนอก เช่น ช่องต่างๆ ในร่างกายและสถานที่ที่ไม่มีธาตุ ส่วนวิญญาณธาตุทำให้มีชีวิต มีการรับรู้จาก 6 ธาตุที่สำคัญ เช่น ตา หู จมูก ซึ่งเชื่อมโยงก

…อนั้น ย่อมเบื่อหน่ายในทุกข์ นี้เป็นหนทางหมดจดวิเศษ เบญจขันธ์ ทั้ง ๕ ประกอบด้วย รูป ๑ ได้แก่ รูป คือ มหาภูตรูปทั้ง ๔ ดิน น้ำ ลม ไฟ นาม ๔ ได้แก่ เวทนา คือ การรู้และรับอารมณ์ทุกข์ สุข ไม่สุขไม่ทุกข์ ดีใจ เสียใจ ส…

บทนี้พูดถึงเบญจขันธ์หรือขันธ์ ๕ ที่มีองค์ประกอบประกอบด้วยรูป, เวทนา, สัญญา, สังขาร และวิญญาณ ซึ่งมีสภาพเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และแตกสลายไป โดยอธิบายประเภทและกำเนิดของสังขาร ๔ รูปแบบ ได้แก่ อัณฑชะ, สังเสทชะ