หน้าหนังสือทั้งหมด

การระงับความโกรธและการเข้าใจในธรรม
332
การระงับความโกรธและการเข้าใจในธรรม
…ือนกัน มังใดบุคคลมีใจฟุ้งซ่านด้วยอุจจาระทุกจลส... ย่อมไม่รู้ ไม่เห็นอุบายเป็นเครื่องสลัดออกซึ่งสิ้น มิทธะ ที่บังเกิดขึ้นแล้วตามความเป็นจริง. สัง.ม. (พุทธ) มก. ๓๐/๓๒๓ ๓๘. ความหดหู่ ซึมเซา ๓๘.๑ เพราะความหดห…
บทนี้พูดถึงการควบคุมและระงับความโกรธ โดยยกตัวอย่างถึงความอดกลั้นซึ่งถือว่าเป็นชัยชนะที่แท้จริงของบัณฑิต เมื่อไม่โกรธตอบจะช่วยให้เห็นประโยชน์แก่ทุกฝ่าย นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงความฟุ้งซ่านและความหดหู่ ซ
ถีนมิทธะและวิธีแก้ไขในการนั่งสมาธิ
57
ถีนมิทธะและวิธีแก้ไขในการนั่งสมาธิ
บทที่ 4 ถีนมิทธะและวิธีแก้ไข หลายครั้งและหลายคนที่นั่งสมาธิ อาจจะรู้จักกับการนั่งแล้วหลับกันมาไม่มากก็น้อย บางคนนั่ง…
บทนี้อธิบายเกี่ยวกับถีนมิทธะซึ่งเป็นอาการที่เกิดขึ้นเมื่อผู้ปฏิบัติสมาธิรู้สึกง่วงและขาดความกระตือรือร้น โดยมีการเปรียบเทียบว่าถ…
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกามฉันทะ พยาบาท และถีนมิทธะ
15
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับกามฉันทะ พยาบาท และถีนมิทธะ
…กิดความสงบสุขได้ เมื่อเกิดขึ้นกับผู้ใด ผู้นั้นต้องทำลายนิวรณ์ตัวนี้เสียก่อนจึงจะทำใจให้สงบได้ 3. ถีนมิทธะ เป็นนิวรณ์ข้อที่ 3 ถีนะและมิทธะเป็นคำติดกัน แต่มิใช่กิเลสตัวเดียวกันเป็นกิเลส ที่มักเกิดขึ้นมาด้วยก…
…กข์ได้ พยาบาท ถือเป็นความคิดหรือความรู้สึกไม่ชอบใจ ที่เกิดจากโทสะและอาจส่งผลต่อจิตใจให้ไม่สงบ และถีนมิทธะ เกี่ยวข้องกับความท้อแท้และความเกียจคร้าน ซึ่งก่อให้เกิดอุปสรรคในการทำสมาธิและการใช้ชีวิตอย่างมีสุข …
กิเลส พันห้า ตัณหาร้อยแปด
265
กิเลส พันห้า ตัณหาร้อยแปด
…คือ ความเย่อหยิ่งถือตัว ทิฏฐิ คือ ความ เห็นผิด วิจิกิจฉา คือ ความสงสัยลังเลใจในสิ่งที่ควรเชื่อ จีน- มิทธะ คือ ความหดหู่ใจ อุทธัจจะ คือ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ อหิริกะ คือ ความไม่ละอายต่อทุจริตต่างๆ และกิเลสตัว…
บทความนี้อธิบายถึงกิเลสที่มีทั้งหมด ๑,๕๐๐ ชนิด โดยแบ่งเป็น ๑๐ ชนิดใหญ่ที่ก่อให้เกิดความรู้สึกต่างๆ รวมถึงตัณหา ๑๐๘ ที่ทำให้เกิดความไม่พอใจและทุกข์ในชีวิต โดยมีการนำเสนอว่าตัณหานั้นเกิดจากการสัมผัสประส
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
70
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
… ๑ อหิริกะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศลฯ เจตสิก ๑๕ เหล่านี้ คือ สัทธา ๑ สติ ๑ หิริ ๑ โอตตัปปะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ …
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา (หน้า 89)
89
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา (หน้า 89)
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 89 [ถนะและมิทธะ ความท้อแท้ ชื่อว่าถีนะ ฯ ภาวะแห่งจิตที่ดิ่งลงด้วยอำนาจความ ไม่ขะมักเขม้นและความจมลง ชื่อว่านะ ฯ ควา…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงความเข้าใจในถนะและมิทธะ โดยอธิบายถึงสภาวะจิตที่ท้อแท้หรือไม่ขะมักเขม้นในรูปแบบต่าง ๆ และการมีอุปกรณ์ที่ไม่พร้อมสำหรับการทำง…
บทวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
324
บทวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…สงเคราะห์ลงใน ๔ ฐาน, มานะและอุทธัจจะ สงเคราะห์ลงใน ๓ ฐาน, ถีนะสงเคราะห์ลงใน ๒ ฐาน, บาป คือ กุกกุจจะ มิทธะ อหิริกะ อโนตตัปปะ อิสสะ และนิคูหนา (มัจฉริยะ) สงเคราะห์ลงในฐานเดียว ฯ [อธิบายองค์ฌานและองค์มรรค คำท…
บทความนี้นำเสนอการสงเคราะห์บาปในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการแบ่งหมวดธรรม 14 อย่าง รวมถึงการอธิบายองค์ฌานและองค์มรรคอย่างละเอียด ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงประเภทของบาป ตั้งแต่โลภะ อวิชชา และปฏิฆะ ซึ่งมีการจัด
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าฌาน
158
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าฌาน
…า "พระโยคาวจรจึงถ่ายถอนเสียซึ่งฉันทะในกาม ทั้งหลาย ซึ่งปฏิฆะ ซึ่งอุทธัจจะ ( กุกกุจจะ ) และ ( ถีนะ ) มิทธะ ครบ ๕ ทั้งวิจิกิจฉา (เข้าฌาน ) มีใจอันทำความบันเทิงในวิเวก ยินดีอยู่ในฌานนั้น ดุจพระราชาผู้เสด็จไปส…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าฌานที่เกิดจากการทำลายอุปกิเลสทั้งห้าซึ่งขัดขวางสมาธิ โดยเปรียบเปรยถึงการเสด็จเข้าอุทยานที่สะอาด และการมีจิตใจเย็นและมีความผาสุกในการปฏิบัติธรรม การขยายปฏิภาคนิมิตซึ่งเป็นขั้นตอน
สังขารุเบกขากับอุเบกขาในวิสุทธิมรรค
175
สังขารุเบกขากับอุเบกขาในวิสุทธิมรรค
…มนสิการ อุทธัจจะ กรุณา มุทิตา สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ มานะ อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจะ ถีนะ มิทธะ ที่เรียกว่า เยวาปนกะ คือกำหนดไม่ได้ว่า ธรรม ข้อไหนจะเกิดขึ้น
เนื้อหาเกี่ยวกับอุเบกขาและสังขารุเบกขาที่ปรากฏในวิสุทธิมรรค แบ่งประเภทของอุเบกขาออกเป็นหลายชนิด รวมถึงการนำสมาธิและวิปัสสนามาใช้ในการควบคุมความรู้สึกและการวางเฉย ผลของการฝึกปฏิบัติตามหลักแนวคิดทางพุทธ
การขัดเกลาจิตใจตามหลักพุทธศาสนา
162
การขัดเกลาจิตใจตามหลักพุทธศาสนา
…่งนอกจากจะเป็นเรื่องของความคิด วสัยทัศน์ และทัศนคติแล้ว ยังเพิ่มเรื่องของอารมณ์ เช่น ถึง : ความหดหู มิทธะ : ความวังเวงเหงา ทุกจงจะ : ความเดือดร้อนใจเขามาด้วย และที่เห็นได้ชัดคือบาป-อกุศลเหล่านี้จะถูกจัดออก…
เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์กิเลสและบาปในพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็นชั้นต่างๆ ตามหลักพระบาลี เช่น พระสกทาคามิ พระอนาคามิ และพระอรหันต์ ที่สามารถขัดเกลาได้ถึง 5 ตัว รวมถึงการสำรวจลักษณะและการจัดลำดับของบา
แรงบันดาลใจจากพระไตรปิฎก
232
แรงบันดาลใจจากพระไตรปิฎก
แรงบันดาลใจ จากพระไตรปิฎก อุปมาเปรียบเทียบไว้ดังนี้ "ดูต่อครับผมณ ภาชนะใส่น้ำซึ่งผสมด้วยสีครั่ง สีเหลือง สีเขียว สีแดง คนนตดี เมืองงดูงามหน้าของตนในน้ำ ที่ผสมด้วยสีนี้น่ำ ย่อมไม่เห็นตามความเป็นจริง
เนื้อหาเน้นการเปรียบเทียบระหว่างการมองเห็นที่ถูกปกปิดด้วยอารมณ์ต่าง ๆ เช่น ราคะ พยาบาท และถีนมิทธะ ซึ่งเป็นอุปมาที่ชี้ให้เห็นว่าจิตที่มีอารมณ์เหล่านี้เป็นอุปสรรคในการรู้สึกถึงความจริง การเปรียบเทียบ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
53
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…อ โกธะ อุปนาหะ มกขะ ปลาสะ อิสสา มจุฉริยะ ดังนี้เป็นต้น ย่อมเป็นไปมากแก่คนโทสจริต ธรรมทั้งหลายคือ ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา อาทานคาริตา (ความถือผิด ) ทุปปฏินิสสคุคิตา (ความรั้น ) ดังนี้ เป็นต้นย่อม…
เนื้อหาที่นำเสนอในบทนี้เกี่ยวข้องกับธรรมต่างๆ ที่มีผลต่อบุคลิกภาพและจิตใจของคนในรูปแบบต่างๆ เช่น ความโกรธ, ความหลง, และความเชื่อมั่นในธรรม ซึ่งมีคำอธิบายถึงคนแต่ละประเภทที่เกิดจากธรรมเหล่านี้ ที่สำคัญ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
102
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…เกิดขึ้น ในบางเวลา คือในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจความถือตัวว่า เราเป็นผู้ ประเสริฐกว่าเป็นต้น อนึ่ง ถีนมิทธะเกิดขึ้นด้วยกัน คือด้วยอำนาจ ไม่พรากจากกันและกันในกาลบางครั้ง คือในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจ ไม่สะดวกดี…
เนื้อหาส่วนนี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เดินหน้าด้วยการอธิบายถึงความแตกต่างในเวทนาของจิตต่าง ๆ ที่ปรากฏและเกิดจากอำนาจของจิตที่แยกออกและเข้ากัน โดยชี้ให้เห็นถึงธรรม ๓ ประการที่มีสัมมาวาจาเป็นองค์ประกอบที
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
26
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
…รมที่กั้นจิตไม่ให้บรรลุความดี มี 5 อย่างคือ 1. กามฉันท์ พอใจในกามคุณ 2. พยาบาท คิดร้ายผู้อื่น 3. ถีนมิทธะ ความหดหู่ซึมเซา 4. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและรำคาญ 5. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย บทที่ 1 การฝึกอ…
พระองค์ตรัสถึง 6 ขั้นตอนในการศึกษาและปฏิบัติในพระพุทธศาสนาเพื่อนำไปสู่การบรรลุผล เช่น การมีศีล, การระวังอินทรีย์, การประมาณอาหาร, ความตื่นอยู่, สติสัมปชัญญะ และเสนาสนะอันสงัด โดยมุ่งหมายให้พระภิกษุสาม
ระดับของการเจริญสมาธิและอุปสรรค
194
ระดับของการเจริญสมาธิและอุปสรรค
…ปองร้าย ความอาฆาต การผูกพยาบาทอาฆาตปองร้ายนั้นเปรียบเสมือน ไฟที่เผาผลาญจิตใจของเรามิให้สุขสงบ 3. ถีนมิทธะ คือ ความท้อแท้ และความเกียจคร้าน กิเลส 2 ชนิดนี้เปรียบเสมือนเชื้อราที่จับต้นไม้ หรือพืชผักให้เหี่ยว…
…สมาธิ และอัปปนาสมาธิ โดยอุปสรรคในการเจริญสมาธิคือ นิวรณ์ที่มีด้วยกัน 5 อย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ ซึ่งทำให้จิตไม่สงบและไม่ได้รับผลดีในการทำสมาธิ อุปสรรคเหล่านี้ทำให้ผู้ฝึกสมาธิต้องระมัดระวังและหาวิ…
รู้ทันความผูกพัน
15
รู้ทันความผูกพัน
… ตลาด คิดอะไรไม่ออก ต้อง ทำใจเราให้โปร่ง เพราะถ้า พยาบาทเมื่อไรจะทำให้ใจ เราเสื่อมคุณภาพของใจ 3. ถีนมิทธะ ได้แก้ ความท้อถอย หงอยหรือ 4. อุทธัจจะ ดั่งแก่ ความฟุ้งซ่าน รำคาญใจ ถ้าเราอยู่ในช่วงที่มีเรื่องฟุ้ง…
ความผูกพันที่ทำให้เราไม่สามารถก้าวไปข้างหน้า สืบเนื่องจากความโลภ ความโกรธ ความท้อถอย และความฟุ้งซ่านที่เกิดขึ้นในจิตใจ ตามพระพุทธศาสนา มีทั้งหมด 5 ประการที่ทำให้เราติดอยู่ในนิรันดร์ เหล่านี้ต้องการการ
การบรรยายถึงภิกษุและความบริสุทธิ์ในจิต
198
การบรรยายถึงภิกษุและความบริสุทธิ์ในจิต
…ความกรุณาหวังประโยชน์แก่สัตว์ทั้งปวงอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความ ประทุษร้ายคือพยาบาทได้ ละถีนมิทธะแล้ว เป็นผู้ปราศจากถีนมิทธะ มีความกำหนดหมายอยู่ที่แสงสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการฝึกจิตในตัวภิกษุ การมีศีลขันธ์ อินทรียสังวร และสติสัมปชัญญะ เพื่อชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความเพ่งเล็ง พยาบาท และอุทธัจจกุกกุจจะ โดยอุปมานิวรณ์ที่เปรียบเทียบกับชีวิตมนุษย์
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
…ีการพิจารณา 5 ประการ คือ 1. นิวรณ์ คือ รู้ชัดในขณะนั้นๆ ว่า นิวรณ์แต่ละอย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา ที่มี มีอยู่ในจิตตนหรือไม่ ที่ยังไม่เกิด เกิดขึ้นได้อย่างไร ที่เกิดขึ้นแล…
ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท
MD 203 สมาธิ 3: อุปสรรคและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
7
MD 203 สมาธิ 3: อุปสรรคและวิธีแก้ไขในการทำสมาธิ
… บทที่ 1 อุปสรรคในการปฏิบัติธรรม บทที่ 2 กามฉันทะและวิธีแก้ไข บทที่ 3 พยาบาทและวิธีแก้ไข บทที่ 4 ถีนมิทธะและวิธีแก้ไข บทที่ 5 อุทธัจจกุกกุจจะและวิธีแก้ไข บทที่ 6 ความเครียด ความตึงและวิธีแก้ไข บทที่ 7 อุปส…
…ที่เรียนประกอบด้วยการศึกษาอุปสรรคต่างๆ และวิธีแก้ไข ซึ่งรวมถึงบทเรียนเกี่ยวกับ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ และอุทธัจจกุกกุจจะ รวมถึงการจัดการกับความเครียดและความตึงเครียดในการทำสมาธิ เพื่อพัฒนาทักษะการปฏิบั…
ลักษณะและวิธีแก้ไขถีนมิทธะ
55
ลักษณะและวิธีแก้ไขถีนมิทธะ
4.1 ลักษณะของจีนมิทธะ 4.2 สาเหตุของจีนมิทธะ เนื้อหาบทที่ 4 ถีนมิทธะและวิธีแก้ไข .. 4.2.1 อรติ 4.2.2 ตันที 4.4.3 วิชัมภิตา…
บทที่ 4 สำรวจลักษณะและสาเหตุของจีนมิทธะซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการทำสมาธิ พร้อมเสนอวิธีการแก้ไขหลายรูปแบบ รวมถึงการใช้สูตรโมคคัลลานและอรรถกถาเพื่…