หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
223
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
…งกา เวยย ตสฺมา ฌาน....สมพนฺโธติ วุตต์ ฯ ฌาน....อิติ สมพนฺโธ ฯ อิติ สรุป์ ฯ สมพนฺโธติ ลิงคตฺโถ ๆ ตถา วิจิกิจฉา ทิวจนสฺส อนุสนธิ์ ญาเป็นโต อาห อธิโมกโขตยาทิ ฯ อธิ...มตต์ เอกคุกตา มิจฉา...หาร น ปูน คานติ ฯ อิติ ม…
ในบทเรียนนี้มีการสำรวจความเข้าใจในอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา ซึ่งอธิบายหลักการและเหตุปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดของปัญญา นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงความสำคัญของญาณและสมาธิในการพัฒนาจิต สิ่งที่ต้องระวังใน
เจตสิก และ อภิธรรมในพระพุทธศาสนา
7
เจตสิก และ อภิธรรมในพระพุทธศาสนา
…ติ เวทิตพฺพา ฯ โมโห อหิริก อโนตฺตปป์ อุทธจจ์ โลโภ ทิฏฐิ มาโน โทโส อิสสา มจฉริย์ กุกกุจจ์ ถิ่น มิทธ์ วิจิกิจฉา เจติ จุทฺทสิเม เจตสิกา อกุสลา นาม ฯ สทฺธา สติ หิริ โอตฺตปป์ อโลโภ อโทโส ตตฺรมชฺฌตฺตตา กายปสฺสทฺธิ จ…
บทนี้เสนอความรู้เกี่ยวกับเจตสิกและอภิธรรมในพระพุทธศาสนา โดยแสดงรายละเอียดของเจตสิกประเภทต่าง ๆ รวมถึงธรรมที่เกี่ยวข้อง อภิธรรมตลอดจนลักษณะเจตสิกที่ส่งผลต่อจิตและการกระทำของบุคคล ให้ผู้เรียนเข้าใจความห
การวิเคราะห์ธรรมในพุทธศาสนา
12
การวิเคราะห์ธรรมในพุทธศาสนา
…ีติ- วชฺชิตา ปน อญฺญสมานา เอกาทส อกุสลสาธารณา จตฺตาโร จาติ ปณฺณรส ธมฺมา อุทธจจสหคเต สมฺปยุชฺชนฺติ ฯ วิจิกิจฉา สหคตจิตฺเต จ อธิโมกขวิรหิตา วิจิกิจฉาสหิตา ตเถว ปณฺณรส ธมฺมา สมฺปลพุภนฺติ ฯ สพฺพถาปิ ทวาทสากุสลจิตฺ…
บทความนี้ได้พูดถึงการวิเคราะห์ธรรมและเจตสิกในพุทธศาสนา โดยเฉพาะการพิจารณาถึงกิเลสและคุณธรรมที่สำคัญ เช่น โลภะ โทสะ และความเห็นผิด สร้างความเข้าใจลึกซึ้งในหลักธรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาจิตใจเพื่อไปสู่การห
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - สรุปแนวคิดเกี่ยวกับการเพาะบ่มพฤติกรรม
40
อภิธมฺมตฺถสงฺคห - สรุปแนวคิดเกี่ยวกับการเพาะบ่มพฤติกรรม
…าทาน อตฺตวาทูปาทานญฺจ ฯ ฉ นิวรณานิ กามจุฉันทนิวรณ์ พยา ปาทนีวรณ์ ถีนมิทธนีวรณ์ อุทธัจจกุกกุจจนีวรณ์ วิจิกิจฉานิวรณ์ อวิชชานีวรณญจ ฯ สตฺต อนุสยา กามราคานุสโย ภวราคานุสโย ปฏิฆานุสโย มานานุสโย ทิฏฐานุสโย วิจิกิจฉ…
บทนี้ครอบคลุมเรื่องอภิธมฺมตฺถสงฺคหซึ่งสำรวจคำศัพท์และแนวคิดสำคัญที่เกี่ยวข้องกับอุปาทานา รวมถึงความเข้าใจเกี่ยวกับนิวรณาที่มีผลต่อการปฏิบัติในชีวิตประจำวัน วิธีที่มนุษย์สร้างการยึดมั่นในความปรารถนาและ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - วิเคราะห์ปัญญา
73
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - วิเคราะห์ปัญญา
… ตาย กิจฉติ กลมที่ติ วิจิกิจ วจกิจฉา ฯ อถวา ฯ จิกิจฉิต ทุกฺกรตาย วิคตา จิกิจฉา ญาณปฏิกาโร อิมิสสาติ วิจิกิจฉา ฯ ตาย สมปยุตต์ วิจิกิจฉาสมปยุตต์ ฯ อุทธตสฺส ภาโว อุทธจจ์ ฯ อุทธจจสุส สพฺพากุศลสาธารณภาเวปิ อิธ สมปย…
เนื้อหานี้เป็นการศึกษาเกี่ยวกับอภิธมฺมที่นำเสนอในหนังสืออภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา โดยเฉพาะในส่วนของปฏิบัติเจตสำนึกและกระบวนการสร้างจิตที่บริสุทธิ์ การเข้าใจถึงมิติของโทมนัสและส่วนประกอบต่างๆ ที่สำคัญในการ
การศึกษาอภิธรรมในพุทธศาสนา
110
การศึกษาอภิธรรมในพุทธศาสนา
…มภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 109 อภิธมฺมตฺถวิภาวินี หน้าที่ 110 เยว ทวยนฺติ โยชนา ฯ วิจิกิจฉาจิตฺเต จาติ สทฺโท อวธารเณ ฯ วิจิกิจฉา วิจิกิจฉาจิตเต ชาติ” สมพนฺโธ ๆ โลกุตตรจิตฺเตสุ ปาทกช- ฌานาทิวเ…
…าะห์จิตและการกระทำที่ส่งผลต่อการเป็นไปตามมรรคสำคัญในพุทธศาสนา. เนื้อหาครอบคลุมการพิจารณาเกี่ยวกับการวิจิกิจฉาและความสัมพันธ์ระหว่างจิตและการกระทำ. การทำความเข้าใจปรากฏการณ์เหล่านี้สามารถช่วยให้ผู้ปฏิบัติทางธรร…
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี ในพระพุทธศาสนา
174
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี ในพระพุทธศาสนา
… อุทธจจรหิตนฺติ อุทธจสหคตเจตนารหิต เอกาทสวิธ อกุสลกมุม ฯ กิมปเนตฺถ การณ์ อธิโมกขวิรเหน สพฺพทุพพลมปี วิจิกิจฉา สหคติ ปฏิสนธิ์ อากฑฺฒติ อธิโมกขสมุปโยเคน ตโต พลวฑฺตมปิ อุทธจจสหคติ ติ นากฑฒตีติ ฯ ปฏิสนธิทานสภาวาภา…
บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับ อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา และ อภิธมฺมตฺถวิภาวินี โดยเน้นเรื่องการวิเคราะห์ปุญญกิริยาวัตถุและการเข้าใจในความละเอียดของวิญญาณในประโยคต่างๆ รวมถึงการสร้างความเข้าใจในกรรมดีและกรรมชั่ว
โทมนัสและปฏิฆะในอภิธัมม์
31
โทมนัสและปฏิฆะในอภิธัมม์
…ัณฑิตพึงเห็นอรรถแห่ง ปิ ศัพท์ แม้ในนิคมคาถานี้ โดยทำนองแห่ง นัยตามที่กล่าวแล้วฯ [อธิบายจิตประกอบด้วยวิจิกิจฉาและอุทธัจจะเป็นต้น] ธรรมชาติที่ชื่อว่าวิจิกิจฉา เพราะอรรถว่า เป็นเหตุให้บุคคล ตัดสินสภาวธรรมยาก คือล…
…ัสและปฏิฆะ ซึ่งเป็นธรรมที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงแง่มุมต่าง ๆ เช่น วิจิกิจฉา อุทธัจจะ และความสัมพันธ์ของพวกมันต่ออารมณ์และสภาวะจิต. นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดโ…
อุทธัจจะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
32
อุทธัจจะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ง เพราะความเป็นจิตหลงงมงายอย่างยิ่ง เหตุเว้น จากมูลอื่น และเพราะเป็นจิตหวั่นไหว เหตุประกอบพร้อมด้วย วิจิกิจฉา และอุทธัจจะที่เป็นไปด้วยอำนาจแห่งความกระสับกระส่ายและ ความฟุ้งซ่าน ย่อมเป็นไปสหรคตด้วยอุเบกขาเท่านั…
เนื้อหาเกี่ยวกับอุทธัจจะที่แสดงในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยชี้ให้เห็นว่าจิตที่ประกอบด้วยอุทธัจจะมีผลต่อความคิดและอารมณ์ จิตทั้งสองดวงที่วิเคราะห์อยู่มีความสัมพันธ์กับอุเบกขาและความงมงาย โดยไม่มีความแตกต่
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
70
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - เจตสิกสังคหวิภาค
…กะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศลฯ เจตสิก ๑๕ เหล่านี้ คือ สัทธา ๑ สติ ๑ หิริ ๑ โอตตัปปะ ๑ อโลภะ ๑ อโทสะ ๑ ตัตรมัชฌัตตต…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
72
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… เจตสิก ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ได้ในปฏิฆจิต ๒ ฯ ถีนมิทธะ ได้ในสสังขาริก จิต ๕ ฯ วิจิกิจฉา ได้เฉพาะในจิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจเท่านั้น ฉะนี้แล ฯ
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73
73
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73
…๔ เจตสิก ในโลภมูลกระทำไว้ ๓ เจตสิก ในโทสมูลกระทำไว้ ๔ เจตสิก อนึ่ง ใน สสังขาริกจิตกระทำไว้ ๒ เจตสิก วิจิกิจฉา ย่อมเป็นไปในวิจิกิจฉาจิตเท่านั้น ฯ ก็บรรดาโสภณเจตสิก โสภณสาธารณาเจตสิก ๑๕ ประกอบได้ใน ៨ โสภณจิต (กุ…
ในหน้าที่ 73 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายเกี่ยวกับอกุศลเจตสิก 14 ประกอบลงในอกุศลจิต 12 ผ่านอาการ 5 อย่าง รวมทั้งการกระทำของเจตสิกในโลภมูลและโทสมูล อีกทั้งยังชี้ให้เห็นถึงโสภณเจตสิกที่ประกอบกับโสภณจิต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
99
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ทำไว้เฉพาะในโทสมูลจิต ฯ และ ๒ เจตสิกทรงกระทำไว้ (คือเป็น ไป) จำเพาะในสสังขาริกจิต ฯ จ ศัพท์ ในบทว่า วิจิกิจฉาจิตเต จ เป็นไปในอวธารณะ ฯ เชื่อมความว่า วิจิกิจฉา ย่อมเป็นไปในจิตที่ ประกอบด้วยวิจิกิจฉาเท่านั้น ๆ ใ…
…นพวกอสังขาริกจิต และการเกิดเจตสิกในโลภมูลจิต, โทสมูลจิต ในบทวิเคราะห์ดังกล่าว ท่านอาจารย์ได้กล่าวถึงวิจิกิจฉาและการตัดกายทุจริตที่ส่งผลต่อมรรคจิต โดยละเอียดในเชิงอภิธรรม จัดเป็นการลึกซึ้งในทางธรรมที่มีความสำคั…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
310
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
…ย อนุสัยคือภวราคะ ๑ ปฏิฆานุสัย อนุสัยคือปฏิฆะ ๑ มานานุสัย อนุสัยมานะ ๑ ทิฏฐานุสัย อนุสัย คือทิฏฐิ ๑ วิจิกิจฉานุสัย อนุสัยคือวิจิกิจฉา ๑ อวิชชานุสัย อนุสัย คืออวิชชา ๑ ฯ สัญโญชน์ (กิเลสเครื่องผูก) ในพระสุตตันตะ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ
กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส
135
กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส
… - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 135 กมฺมฎฐานคฺคหณนิทเทโส อุทธัจจ์ กุกกุจจ์ วิจิกิจฉา อาทานคคาริตา ทุปปฏินิสสัคคิตาติ เอวมาทโยฯ สทฺธาจริตสฺส มุตตจาคตา อริยาน ทสฺสนกามตา สทฺธมฺม โสตุกามต…
เนื้อหาเกี่ยวกับกรรมฐานและจิตที่สำคัญในพระพุทธศาสนา สอนให้เข้าใจหลักการการดำเนินชีวิตอย่างมีสติ ความสำคัญของการอบรมจิตในกรรมฐาน และพฤติกรรมของบุคคลที่อาจมีผลต่อการพัฒนาจิตสิ่งต่างๆ เช่น สติสัมปชัญญะ เ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
242
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ธมฺมานุโยควเสน อุทธัจจกุกกุจจ์ อธิคตวิเสสสส ปจฺจกฺขตาย ปฏิปัตติเทสเก สตถิริ ปฏิปัตติย์ ปฏิปัตติผล จ วิจิกิจฉา ปริยยที่ติ ปญฺจ นิวรณานิ ปริญยนต์ ตามเยว จ นิมิตฺเต เจตโส อภินิโรปน ลักขโณ วิตกโก นิมิตตานุมชชนกิจจ…
เนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคสฺสซึ่งมีความสำคัญในพระพุทธศาสนา รวมถึงการนำเสนอเรื่องนิมิตต์และการพัฒนาในด้านจิตใจ เช่น ปฐมชฌาน โดยจะกล่าวถึงลักษณะและวิธีการฝึกปฏิบัติที่เกี่ยวข้องที่ส่งผลต่อการบรรลุธรรม
วิสุทธิมคฺค, การวิเคราะห์ในพระพุทธศาสนา
222
วิสุทธิมคฺค, การวิเคราะห์ในพระพุทธศาสนา
…ย ภาโค) - หน้าที่ 222 วิสุทธิมคเค กก นุโขสม อย นุโข สตฺโต กุโต อาคโต โส กุห์ คามี ภวิสฺสตีติ นพพิธา วิจิกิจฉา วุตตา สา สพฺพาปี ปรียติ ฯ อปโร สาธารณาสาธารณวเสน ทุวิธี นามสุส ปจฺจย์ ปสฺสติ กมมาทิวเสน จตุพุพิธ รู…
บทนี้เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคที่กล่าวถึงแนวคิดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการถือเอาเป็นจริงในพระพุทธศาสนา เช่น กรรม, สิ่งที่เกิดขึ้นจากความนึกคิด, และผลของการกระทำ โดยมากพูดถึงสถานะของสรรพสิ่งในความเป็นจริงและ
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
223
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
…สงฺขารา อวิชชาย สตีติ เอว ปฏิโลมปฏิจจสมุปปาทวเสน นาม- รูปสฺส ปจฺจยปริคคห์ กโรติ ฯ อถสฺส วุฒิตนเยเนว วิจิกิจฉา ปรียติ ฯ อปโร อิติ โข อวิชชาปจจยา สงฺขาราติ ปุพเพ วิตถาเรตวา ทสฺสิตานุโลมปฏิจจสมุปปาทวเสเนว นามรูปส…
บทวิเคราะห์และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างนาม รูปและสติ ตามหลักวิสุทธิมคฺคสฺส โดยเฉพาะในเรื่องของปฏิจจสมุปปาทรวมถึงการตีความปัญหาความอโหสิและสภาพจิตใจ กล่าวถึงความสำคัญของวิญญาณในการเกิดอารมณ์และความเข้าใ
วิสุทธิมคฺคสฺส: การวิเคราะห์วิจิกิจฉา
226
วิสุทธิมคฺคสฺส: การวิเคราะห์วิจิกิจฉา
… ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 226 วิสุทธิมคเค อโหสิ นุ โข อหนฺติอาทินา” นเยน วุตตา โสฬสวิธา วิจิกิจฉา สา สพฺพา ปรียติฯ สพฺพภวโยนิคติฐิตินิวาเสสุ เหตุผล สมพนฺธวเสน ปวตฺตมาน นามรูปมตฺตเมว ขายติ ฯ โส เนว …
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค โดยเน้นการพิจารณาวิจิกิจฉาและการทำให้ความรู้เข้าใจในปรัชญาและการกระทำตามธรรมะ การตีความเกี่ยวกับกรรมและวิปากที่ส่งผลต่อผลลัพธ์…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
53
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…าสะ อิสสา มจุฉริยะ ดังนี้เป็นต้น ย่อมเป็นไปมากแก่คนโทสจริต ธรรมทั้งหลายคือ ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา อาทานคาริตา (ความถือผิด ) ทุปปฏินิสสคุคิตา (ความรั้น ) ดังนี้ เป็นต้นย่อมเป็นไปมากแก่คนโมหจริต ธรรม…
เนื้อหาที่นำเสนอในบทนี้เกี่ยวข้องกับธรรมต่างๆ ที่มีผลต่อบุคลิกภาพและจิตใจของคนในรูปแบบต่างๆ เช่น ความโกรธ, ความหลง, และความเชื่อมั่นในธรรม ซึ่งมีคำอธิบายถึงคนแต่ละประเภทที่เกิดจากธรรมเหล่านี้ ที่สำคัญ