วิตก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 4 / 19

จึงเข้าฌาน เมื่อเข้าฌานแล้วจะไปไหนก็คล่องแคล่วจึงเกิด “วิตก” (คิด) ขึ้นว่า นี่อะไร รูปพรรณสัณฐานเป็นอย่างนี้ ไม่เคยพบ เห็นมาก่อน จึงตรึกดู (ปักจิตลงสู่อารมณ์ฌา…

การเข้าฌานนั้นเริ่มต้นเมื่อจิตเข้าสู่ภาวะสงบจนเกิดการสงบของใจและความสุข ความรู้สึกปีติเกิดขึ้นเมื่อพิจารณาตรวจตรารอบกายมนุษย์ละเอียดจนเข้าสู่ภาวะเอกัคคตา การเข้าสู่ปฐมฌานทำให้กายมนุษย์ละเอียดมีความสุข

…อทุกขนิโรธอริยสัจ รู้แจ้งว่า มรรคทั้ง 8 นั้น ชื่อทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ ส่วนสัมมาสังกัปปะ คือ วิตก หรือดำริ ก็สามารถละเสียได้เด็ดขาด ซึ่งมิจฉาวิตก 3 ประการ อันได้แก่ กามวิตก พยาบาทวิตก วิหิงสาวิตก บ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงขั้นตอนการส่งใจและการเข้าถึงดวงและกายทิพย์ รวมถึงความสำคัญของศูนย์กลางกายฐานที่ 7 โดยการดำเนินใจในลักษณะเดียวกันที่ถูกต้องนั้นนำไปสู่การเข้าถึงกายละเอียด ไปจนถึงธรรมกาย และการเกิดของ

…เป็นผู้ไม่มีศัตรู (ทั้งภายในและภายนอก) อะหัง อัพยาปัชโฌ โหมิ ขอข้าพเจ้าจงเป็นผู้ที่ไม่มีความพยาบาท (วิตกกังวล เศร้าโศก) อะหัง อนีโฆ โหมิ ขอข้าพเจ้าจงเป็นผู้ไม่มีความลำบากกาย ลำบากใจ (พ้นจากอุปัทวเหตุ) อะห…

การแผ่เมตตาเริ่มจากตนเองไปยังบุคคลที่รัก ตามด้วยบุคคลที่รู้สึกเฉยๆ และคนที่มีเวรต่อกันอย่างเป็นกลาง เมื่อจิตเมตตาของผู้ปฏิบัติเกิดขึ้นเท่าเทียม จึงแผ่เมตตาไปในทิศทางต่างๆ เพื่อส่งเสริมความสุขและลดทุกข

…ตอบสนองด้วยอำนาจของกิเลสที่ชอบใจหรือไม่ชอบใจ และส่งผล ให้เกิดเป็นความทุกข์ มีความทะยานอยาก เร่าร้อน วิตกกังวลเป็นต้น 2) สติกับการฝึกสมาธิ สติที่เราฝึกได้อย่างต่อเนื่องในกิจกรรมต่างๆ จนเป็นมหาสติย่อมเอื้อต…

การกำหนดหมายถึงการเจริญสติในปัจจุบันอย่างมีสมาธิ มีความระมัดระวังและไม่วอกแวก เมื่อมีสติไม่ขาดช่วงจะทำให้การดำเนินชีวิตและการฝึกสมาธิเป็นไปอย่างดี การฝึกสติช่วยให้เรามีความสุขและสามารถอยู่กับปัจจุบันไ

…็ติดใจในภาพนั้นๆ แล้วจะเกิดการยินดียินร้ายในภาพนั้นๆ ถ้าภาพดีเราก็ยินดี ภาพไม่ดีเราก็ยินร้าย ไม่ชอบ วิตกกังวล เช่นว่า เห็นคนโน้นคนนี้มาขอส่วนบุญบ้าง ขออะไรต่ออะไรสารพัด เราเข้าใจว่าอย่างนั้น แต่ความจริง เ…

ในการนั่งสมาธิบางครั้งอาจประสบประสบการณ์ที่ไม่ปกติ เช่น การเห็นภาพผีหรือเทพบุตร เรื่องนี้ยืนยันโดยพระราชภาวนาวิสุทธิ์ว่าเป็นการทดสอบจิตใจ และไม่ควรยึดติดกับประสบการณ์เหล่านั้น เนื่องจากสิ่งที่เห็นอาจไ

…ธรรม ปรากฏเกิดขึ้นเป็นลำดับ และองค์ธรรมนี้เองที่ไปข่มกิเลสดังกล่าวไว้ องค์ธรรมที่เกิดขึ้นนี้ คือ 1) วิตก คือ การยกจิตขึ้นสู่อารมณ์ จดจ่ออยู่กับอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่งโดยเฉพาะ เมื่อวิตก เกิดขึ้นแล้ว ย่อมข่มถีน…

การเจริญสมถกัมมัฏฐานต้องรักษาจิตให้มีอารมณ์เดียว อารมณ์ของสมถะทำให้จิตสงบ มี 40 วิธีแบ่งเป็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จ

…มที่ปรากฏ ว่าใช่นิมิตหรือไม่ใช่นิมิต แต่จะรู้ได้ด้วยตนเอง ว่าสิ่งที่ปรากฏนั้นเป็นสภาวธรรมภายในจริงๆ วิตกและวิจารนี้มีส่วนสนับสนุนกันในการยกจิตให้เข้าสู่สภาวะแห่งอัปปนาสมาธิ โดยเมื่อวิตก ยกจิตขึ้นสู่อารมณ์…

…วิจารหมายถึงการประคองจิตไม่ให้ลังเล และปีติคือความรู้สึกปลาบปลื้มจากการทำสมาธิ อธิบายความสัมพันธ์ของวิตกและวิจาร เช่น เสียงระฆังและการบินของนก ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาสมาธิและลักษณะของปีติที่เกิดขึ้…

… เหมือนคนประคองน้ำเต็มขันเดินไปไม่ให้หก เมื่อนั้นจิตก็จะรวมเองโดยอัตโนมัติ และองค์ฌานอีก 4 องค์ คือ วิตก วิจาร ปีติ และสุข ก็จะเกิดขึ้น อย่างเต็มที่ เพราะฉะนั้นเอกัคคตาจึงมีความสำคัญมากในการทำสมาธิ เพราะเ…

อาการที่เกิดจากการรวมจิตเป็นเอกัคคตาจะทำให้ผู้ปฏิบัติตกใจได้เนื่องจากไม่เคยประสบมาก่อน แต่หากสามารถประคองจิตให้เป็นกลางจะทำให้จิตรวมเป็นหนึ่งได้ โดยมีองค์ฌานต่างๆ เกิดขึ้นตามมา ความสำคัญของเอกัคคตาคือ

1. ปฐมฌาน ประกอบด้วยองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข และเอกัคคตา 2. ทุติยฌาน จิตประกอบด้วยองค์ฌาน 3 คือ ปีติ สุข เอกัคคตา 3. ตติยฌาน ประก…

การศึกษานี้เสนอความรู้เกี่ยวกับฌานในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งเป็น 4 ฌานที่มีองค์ฌานต่างกัน โดยฌานแรกมีองค์ 5 องค์ และนำไปสู่อภิญญาที่เป็นผลพิเศษจากการบรรลุฌาน 4 ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถทำกิจพิเศษได้ อภิ

…ดำเนินใจผ่านเข้าไปถึงพระนิพพานได้ สมาธิที่เกิดขึ้นเป็นสมาธิระดับอัปปนาสมาธิ คือ ปฐมฌาน มีองค์ 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา ปฐมมรรคนี้เป็นจุดเริ่มของสมาธิในปริยาย เบื้องสูง 54 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม …

บทความนี้สำรวจถึงการปฏิบัติสมถะของพระมงคลเทพมุนีที่แบ่งออกเป็นสองระดับคือ สมาธิโดยปริยายเบื้องต่ำ และเบื้องสูง ทั้งสองระดับเน้นการเข้าถึงสภาวะจิตที่สงบและละเอียดที่เริ่มจากการกำหนดบริกรรมนิมิตจนถึงการ

…ปหาอารมณ์ กลายเป็นว่าอยู่ในลักษณะสะลึมสะลือครึ่งหลับครึ่งตื่น คอยให้อารมณ์มากระตุ้นเองจึงจะทำงาน 4. วิตกจริต โดยปกติเป็นคนคิดมาก ชอบคิด ชอบแสดงความคิดเห็น มีคำถามมาก เพราะสมอง เต็มไปด้วยความคิดฟุ้งซ่าน ตั…

…มีความแตกต่างกันตามลักษณะของจริต เช่น ราคจริตที่รักสวยรักงาม โทสจริตที่ใจร้อน โมหจริตที่เฉื่อยชา และวิตกจริตที่คิดมาก ทั้งนี้ จริตจะมีอิทธิพลต่อความรู้สึกและการปฏิบัติตนในชีวิตประจำวัน รวมไปถึงการตัดสินใจ…

…าตุดิน และธาตุน้ำ มีกำลังมาก ในขณะบำเพ็ญกุศลมัวแต่นึกถึงความเพลิดเพลินเรื่อง กามคุณ อารมณ์อันเป็นกามวิตก คิดในทางเกลียดชัง วิตกจริต ปองร้ายผู้อื่นอันเป็นพยาบาทวิตก หรือคิดไปในทาง เบียดเบียนทำลายผู้อื่น ให…

เนื้อหานี้กล่าวถึงจริตในมนุษย์ซึ่งมีสาเหตุมาจากกรรมในอดีตชาติ อธิบายถึงการเกิดจริตต่างๆ เช่น ราคจริต โทสจริต และโมหจริต พร้อมทั้งการบำเพ็ญกุศลที่มีผลต่อจริตในคน โดยระบุถึงพระรัตนตรัยและกรรมนำไปสู่จุติ

…ทำนอง เดียวกันนี้ กล่าวคือ มีผู้อื่นเป็นปัจจัยทั้งสิ้น ต้องอาศัยผู้อื่นทุกอย่าง เช่นเดียวกับโมหจริต วิตกจริต สัทธาจริต เช่นเดียวกับโทสจริต พุทธจริต เช่นเดียวกับราคจริต 5.3.5 ธัมมปวัตติ ความเป็นไปแห่งธรรม …

เนื้อหาพูดถึงความเฉยชาของมนุษย์ที่ไม่สนใจสิ่งรอบข้างและอิงความคิดเห็นจากผู้อื่น ขยายความถึงจิตที่ประกอบด้วยกิเลสและคุณธรรมที่มีอยู่ในกระบวนการคิด การรับรู้ และปฏิบัติของบุคคล รวมถึงอธิบายลักษณะต่างๆ ข

…ินั้นเสีย ก็เป็นการยากอย่างยิ่งที่จะอบรมสั่งสอนให้คนโมหจริตปลดเปลื้อง ความเห็นอันชั่วร้ายออกไปจากใจ วิตกจริต บุคคลผู้เป็นวิตกจริตตามธรรมดาย่อมเป็นผู้มีจิตใจส่วนลึก ประกอบไปด้วยธรรม ทั้งหลายดังต่อไปนี้ ภสฺ…

บทความนี้กล่าวถึงความยากลำบากในการเปลี่ยนความเห็นที่ผิดของบุคคลที่มีความดื้อรั้นและวิตกจริต เช่น ความเชื่อว่าบุญทานไม่มี หรือไม่มีนรกสวรรค์ แม้จะมีนักปราชญ์คอยตักเตือนในบางครั้งก็ไม่สามาร…

…งเคราะห์ด้วยความเสมอภาคกันได้เป็น 3 คู่ คือ ราคจริต กับ สัทธาจริต โทสจริต กับ พุทธิจริต โมหจริต กับ วิตกจริต ราคจริต กับ สัทธาจริต ที่จัดว่ามีความเสมอภาคกันนั้น คือ ราคะเป็นหัวหน้าในฝ่ายอกุศล สัทธาก็เป็นห…

…ง จัดแบ่งเป็น 3 คู่ที่มีความเสมอภาคกัน ได้แก่ ราคจริตกับสัทธาจริต, โทสจริตกับพุทธิจริต และโมหจริตกับวิตกจริต. การเข้าใจความหมายและความสัมพันธ์ของจริตทั้ง 6 จะช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจตนเองและผู้อื่นได…

…ัญญาก็เป็น ธรรมที่เกิดเร็วเหมือนโทสะ คือ เกิดสว่างจ้ารู้แจ้งขึ้นมาในทันใดนั้นเหมือนกัน โมหะจริต กับ วิตกจริต ที่จัดว่ามีความเสมอภาคกันนั้น คือ โมหะมีอาการสงสัย ลังเลใจอยู่ ส่วนวิตกก็คิดแล้วคิดอีก อันเป็นอ…

…าะสมเพื่อการเข้าสู่ภาวะสงบ การวิเคราะห์จริตโดยการแบ่งประเภทและอธิบายถึงความหมายในเชิงลึก เช่น โมหะ, วิตก, ราคจริต และการร่วมกันของธรรมต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการแนะนำกัมมัฏฐาน 40 กอง ที่เหมาะสมกับแต่ละจริต เพ…

… เข้าใจอะไรยาก เชื่องช้า คล้าย งานไม่เป็นสํา ไม่แน่นอน เห็นตาม ฟุ้งซ่าน โลเล อานาปานสติ จับจดแต่พูด วิตกจริต โมหจริต อย่างไหนก็ได้ หมู่มาก เดี่ยวรัก ภูตกสิณ เก่ง คิดไว เดี่ยวเกลียด อาโลกกสิณ พูดไว ชอบคลุก…

ในเนื้อหานี้จะเสนอการวิเคราะห์จริตทั้ง 6 ประเภท และความสำคัญในการเลือกวิธีปฏิบัติกัมมัฏฐานที่เหมาะสมกับจริตนั้น ๆ นักศึกษาควรเข้าใจคุณลักษณะเฉพาะของจริตแต่ละประเภทเพื่อความสำเร็จในการปฏิบัติที่รวดเร็ว

…ฌานอันละนิวรณ์ 5 คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจะกุกกุจจะ วิจิกิจฉา และประกอบด้วยองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา เมื่อบรรลุถึงขั้นปฐมฌานเป็นฌานลาภีบุคคลแล้ว ต่อจากนั้นเมื่อพยายามเจริญภาวนา…

การบรรลุฌานเริ่มต้นจากการเจริญเมตตาจนถึงอัปปนาสมาธิ เป้าหมายคือการเสริมสร้างสมาธิและขจัดนิวรณ์ 5 ด้วยการทำภาวนาอย่างต่อเนื่อง โดยมีการแผ่เมตตาไปยังทิศต่างๆ และทั่วโลกเพื่อสร้างความสงบและเชื่อมโยงกับทุ

…ึงธรรม เมื่อสามารถทำใจให้หยุด คือ ทำให้เห็น จำ คิด รู้ รวมเป็นหนึ่งเดียวกันแล้ว ก็จะเกิด องค์ฌานคือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา มากำจัดนิวรณ์ทั้ง 5 นิวรณ์นี้เป็นตัวที่กั้นระหว่าง ดวงธรรมที่ทำให้เป็นกายมน…

การทำให้ใจหยุดของพระมงคลเทพมุนี คือ การรวมเห็น จำ คิด รู้ ให้อยู่ที่กลางกายมนุษย์ วิธีการคือการนำใจไปหยุดและใช้บริกรรมภาวนา เพื่อให้หยุดนิ่งซึ่งนำไปสู่การเข้าถึงธรรมและทำลายนิวรณ์ทั้ง 5 ที่กีดขวางทางเ

…สารัมภะ มานะ อติมานะ มทะ ปมาทะ ตัณหา อวิชชา, อกุศลมูล 3 ทุจริต 3 สังกิเลส 3 มลทิน 3 วิสมะ 3 สัญญา 3 วิตก 3 ปปัญจะ 3 วิปริเยสะ 4 อาสวะ 4 คัณฐะ 4 โอฆะ 4 โยคะ 4 อคติ 4 ตัณหุปาทาน 4 เจโตปีละ 5 วินิพันธะ 5 นิว…

บทความนี้นำเสนอการอธิบายกิเลสที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา โดยพระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงจำนวนและประเภทของกิเลสที่มีอยู่มากมาย เช่น โลภะ โทสะ โมหะ สาเหตุที่ทำให้กิเลสปรากฏแฝงในรูปแบบต่าง ๆ และการจัดแบ่งกิเลส