วิสัชนา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 11 / 13

…ลม (ตามลำดับกสิณ) เป็นไฉน ? ฯลฯ อารัมมณววัฏฐาปนะ (กำหนดดูอารมณ์) เป็น อย่างไร ?" [เข้าตามลำดับกสิณ] วิสัชนาว่า ภิกษุในพระศาสนานี้เข้า (ฌาน) ในกสิณ ๔ ตาม ลำดับดังนี้ คือ เข้าฌานในปฐวีกสิณ ต่อนั้น (เข้า) ในอาโ…

บทที่กล่าวถึงการเข้าสู่ฌานในกสิณแบบต่างๆ ทั้งตามลำดับและย้อนลำดับ นักปฏิบัติธรรมสามารถเข้าใจการเข้าสู่ฌานในกสิณ ๔ จากปฐวีกสิณจนถึงโอทาตกสิณ รวมถึงการฝึกปฏิบัติในการเข้าสู่ฌานในลำดับต่างๆ เพื่อการเจริญ

…ัสดิ์ แก่ท่านผู้ได้บำเพ็ญ จึงได้ชื่อว่าเป็นมงคลวิเศษแต่ละประการ นี้มีนัยดัง นิมินยดงรบพระราชทาน ถวายวิสัชนามา ด้วยประการฉะนี้

…วามสำคัญของรัฏฐาภิบาลโนบายที่ส่งผลต่อการเจริญรุ่งเรืองและมั่นคงของพระราชอาณาจักร พระองค์ได้ทรงประทานวิสัชนาที่ชัดเจนถึงธรรม ๓ ประการ ได้แก่ ธัมมกามตา, อัตถกามตา และรัฏฐาภิบาลโนบาย ซึ่งนำไปสู่คุณลักษณะที่ทำให…

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๘๔ ๓๖๙ ในศกนี้ (๒๔๘๔) จักเลื่อมมาถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ธิติ (ธิติถวายซ้ำ พ.ศ. ๒๔๗๑) ๑ ตาทิตา ด ธิติ เป็นคุณสมบัติ อันจะพึงปรารถนาทั้งในคดีโลก…

บทความนี้นำเสนอความสำคัญของธิติและตาทิตาในแง่ของคุณสมบัติที่พึงประสงค์ในทั้งคดีโลกและคดีธรรม โดยเชื่อมโยงกับพระราชดำรัสของพระเจ้าและความสำคัญของบัณฑิตที่ไม่หวั่นไหวต่อคำสรรเสริญหรือนินทา นอกจากนี้ยังเ

…ุฒิสิริสวัสดิ์ แก่ท่านผู้ได้บำเพ็ญ จึงได้ชื่อว่าเป็นมงคลวิเศษ แต่ละประการ มีนัยดังรับ พระราชทานถวาย วิสัชนามา ด้วยประการฉะนี้ ในลำดับ ของพระสงฆ์ผู้มาสันนิบาตในมหามงคลงานนี้ จงพร้อมใจกันตั้งสัตยาธาฐาน ขอพรพระ…

ในงานมงคลนี้ ขอให้พระพุทธรัตนะและพระธรรมรัตนะประเสริฐ ร่วมจิตรเสนอบาตรพระราชสมภารพรพระองค์ ให้อยู่ในเกษมสุขตลอดพระชนมายุ และปกครองแผ่นดินให้อยู่ดีมีสุขไม่มีภัยอันตราย พระมหากษัตริย์ทรงมีพระปัญญาจักษุท

…ภาคเจ้า ผู้มีพระราชหฤทัยเลื่อมในในพระรัตนตรัยนี้ สมพระบรมราชประสงค์ ทุกประการ เทอญ. รับพระราชทานถวายวิสัชนาพระธรรมเทศนาในพระมงคลวิเสสกถา พอสมควร แก่เวลา ยุติเพียงเท่านี้ เอวังก็มี ด้วยประการฉะนี้ ขอถวายพระพร

…าชประสงค์ของสมเด็จบรมบพิตรพระราชสมภาคเจ้า โดยความเชื่อในพระรัตนตรัยเป็นแรงสนับสนุน. ท่านได้มีการถวายวิสัชนาพระธรรมเทศนาในพระมงคลวิเสสกถา และท้ายสุดได้ถวายพระพรเพื่อความสำเร็จและความเป็นสิริมงคลในสิ่งที่ได้ปฏ…

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๗๕ พ. ศ. ๒๔๘๕ ในปีนี้ จักเลือกธรรมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ปฏิรูปเทสวาส G). การอยู่ในถิ่นอันสมควร ๑ ปฏิรูปการิตา ความเป็นผู้ทำให้เหมาะ (ถวาย พ. ศ…

๑. สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ២៤៨៦ ๓๗๖ ในปีนี้ ได้เลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ขันติ ๑ โสรัจจะ ( ถวาย พ. ศ. ๒๔๗๖)

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๘๗ ๗๗๗ ในปีนี้ (พ.ศ. ๒๔๘๗) ได้เลือกธรรมะมาถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ กัตตุกัมยตา ฉันทะ ๑ บุคคลัญญุตา ๑ พอเป็นนิทัศนนัย คาถามีความว่า กัตตุกัมยตาฉันทะ ความพ…

ในปีพ.ศ. ๒๔๘๗ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้เสนอแนวคิดสองประการเกี่ยวกับธรรมะ คือ กัตตุกัมยตา และฉันทะ ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับความพอใจและการทำความดี การมีฉันทะสามารถนำไปสู่การเจริญในบุญและความสุข หรือกล่าว

…ลึกโดย * เข้าใจว่า ตั้งแต่ อิท มรณ์ นาม จนถึง ยสมหตุตโต อนุสสริตพพ์ เป็นประโยคเดียวกัน คือเป็นประโยควิสัชนา อิติ ท้ายคาถานั้นสรุปเข้าใน เอว ดังนี้แปลไว้นั้น แม้ในข้อต่อ ๆ ไป ก็เช่นกัน

ในเนื้อหา มีการพูดถึงการระลึกถึงความมีบุญและการสำรวจแนวคิดเกี่ยวกับความตาย โดยยกตัวอย่างเศรษฐีที่มีชื่อเสียงทั้งหลาย เช่น โชติยะ ชฏิละ และอุคคะ ซึ่งแม้จะมีบุญมากและมีอำนาจก็ยังต้องพบกับความตาย และชี้ใ

…์พิพัฒนมงคล ก็พึงจะเกิดมีแต่สมเด็จ ฯ เจ้า กับทั้งรัฐบาลแลปวง มีธรรมจรรยานั้นเป็นปัจจัย โดยนัยดังถวายวิสัชนามา ด้วยประการฉะนี้. ประชา

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงแนวทางการทำงานของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ และพระพุทธเจ้าในการเลือกพระภิกษุเพื่อการสอนธรรม อ้างถึงการเลือกพระอุรุเว

…กิดวุฒิสิริสวัสดิ์แก่ท่าน ผู้ได้ บำเพ็ญ จึงชื่อว่า เป็นมงคลวิเศษแต่ละประการ มีนัยดังรับพระราชทานถวายวิสัชนามา ด้วย ประการฉะนี้.

…็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๘๘ ๓๘๔ ในปีนี้ (พ.ศ. ๒๔๔๔) จะเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ สหกรณ์ ๑ สันติ ๑ พอเป็นนิทัศนนัย ( ถวาย พ.ศ. ๒๔๗๒)

…ะพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๓๘๕ พ.ศ. ๒๔๘๙ ในปีแรกเสวยราชสมบัตินี้ จักเลือกธรรมมารับพระราชทานถวายวิสัชนา คือ ธัมมกามตา ความเป็นผู้รักษาธรรม ๑ อัตถกามตา ความเป็นผู้รักประโยชน์ (ถวาย พ. ศ. ๒๔๗๗) ๒ ประการ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๙๐ ព៨៦ ในปีนี้ (๒๔๙๐) จักเลือกธรรมมาถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ อาชีวะความเป็นผู้ตรง ๆ ยาจโยคตา ความเป็นผู้ควรเป็นที่ขอ ๑. (อาชวะ ถวาย พ.ศ. ๒๔๘๐) ยาจโ…

ในปี ๒๔๙๐ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ได้กล่าวถึงการเลือกธรรมที่พุทธศาสนิกชนควรปฏิบัติ เช่น ความบริจาคและการไม่ตระหนี่ พร้อมยกคำสอนจากบาลีเกี่ยวกับการให้และการช่วยเหลือผู้อื่นว่ามีความสำคัญต่อการดำรงชีวิต โ

…ล้ำเลิศ ให้เกิดวุฒิสิริสวัสดีแด่ท่านผู้ได้บำเพ็ญจึงได้ชื่อว่า เป็นมงคลวิเศษแต่ ละประการ มีนัยดังถวายวิสัชนา ด้วยประการฉะนี้.

…ากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 227 วากยารัมภนิบาต ๒. ถ้าความท่อนต้นที่แสดงไว้ยังไม่หมดความ เป็นเหตุให้ถาม ให้วิสัชนากันร่ำไป จึงอธิบายต่อเสียในท่อนหลังทีเดียว ไม่ต้องให้ ถาม, แต่ไม่ได้อธิบายซ้ำความเดิมเหมือนพากย์วิตถ…

เนื้อหาในส่วนนี้อธิบายถึงวากยารัมภนิบาต ซึ่งเป็นการอธิบายความในท่อนต้นที่มักจะนำไปสู่การถาม เพื่อการวิสัชนาต่อเนื่องในท่อนหลัง โดยมีการใช้คำว่านิบาต เช่น หิ, จ, ปน เพื่อเชื่อมโยงความเข้าใจในบทความที่กล่าวถึง…

…กิด ขึ้นแล้วย่อมดับไปไม่เหลือในที่นี้" ด้วยประการฉะนี้แล ในอธิการนี้ นักปราชญ์กล่าว (อธิบายเป็นปุจฉาวิสัชนา) ไว้ ว่า "ถามว่า เมื่อเป็นเช่นนั้นเวทนาเหล่านี้ แม้นว่าละไปแล้วใน อุปจารแห่งฌานนั้น ๆ ไฉนพระผู้มีพร…

ในเนื้อหานี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงอธิบายเกี่ยวกับอทุกขมสุขเวทนาในจตุตถฌาน โดยการทำอปริเสสศัพท์เป็นการรวมรวมเวทนาต่างๆ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติสามารถกำหนดและจับได้ง่ายขึ้น โดยการเปรียบเทียบกับการจับโคที่ต้อง

…ลญาณ ผู้ทรงมีพระญาณหาเครื่อง กั้นกางมิได้ ผู้ทรงมีสมันตจักษุ อันเทพบุตรทูลถามอย่างนี้แล้ว เมื่อจะทรงวิสัชนาความนี้แก่เทพบุตรนั้น จึงตรัสคาถานี้ว่า *วิธีแปลเช่นนี้ คือเป็นทั้งความเป็นทั้งบทตั้งแล้วแก้ความด้วย…

บทนี้อธิบายถึงอัตภาพของตนและผู้อื่น ทั้งในอายตนะภายในและภายนอก สื่อถึงความเกี่ยวข้องของสรรพสัตว์ที่อยู่ภายใต้ตัณหาหรืออันชัฏที่รัดรึง เหมือนกับต้นไม้ที่มีชัฏ และการถามพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงผู้ที่จะสามา

…นมีปกติทำลาย กำลังแห่งโทษทั้งหลาย สาธุชนพึงทราบ ด้วย ประการฉะนี้แล. [ ศีลมีกี่อย่าง ] ต่อไปนี้เป็นคำวิสัชนาในปัญหาที่ข้าพเจ้ากล่าวไว้ว่า ก็ศีลนั้นมี กี่อย่าง ? ม ม ศีลนี้ทั้งหมด โดยลักษณะคือความเป็นมูลรากของ…

เนื้อหาเกี่ยวกับศีลแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของศีลในพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าศีลสามารถเสริมสร้างความงามภายใน และช่วยขจัดภัยต่างๆ ศีลมีหลายประเภท ได้แก่ จาริตศีล วาริตศีล อภิสาจารึกศีล รวมถึงลักษณะของแต

…ขาบทตามที่สมาทานแล้ว เพราะลาภเป็นเหตุ เพราะลาภเป็นปัจจัย เพราะลาภเป็นตัวการณ์ ให้เกิดขึ้น ไฉนเขาจัก วิสัชนาอปริยันต์ศีล ละเมิด (ด้วยกายวาจา) เล่า นี้ศีลนั้นชื่อว่ามิใช่มีลาภเป็นที่สุด" แม้ศีลนอกนี้ก็พึงให้พิ…

เนื้อหาเกี่ยวกับศีลในพระพุทธศาสนาแบ่งเป็นสองประเภท คือ สปริยันตศีล ที่มีลาภ ยศ ญาติ อวัยวะ และชีวิตเป็นที่สุด และอปริยันตศีล ซึ่งมีความหมายว่าความคิดที่จะไม่ละเมิดสิกขาบทนั้นถูกกระตุ้นจากลาภ ศีลดังกล่