วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ : หน้า 5/184

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 3 อัตภาพของตนและอัตภาพของผู้อื่น ทั้งในอายตนะภายใน และ อายตนะภายนอก ประชาชนอันชัฏ (คือตัณหา) ที่เกิดขึ้นอยู่อย่างนี้ นั้นเกี่ยวสอดไว้แล้ว (รวม) ความว่า ประชา กล่าวคือหมู่สัตว์นี้ แม้ทั้งหมด อันชัฏคือตัณหานั้นเกี่ยวสอด คือรัดรึงตรึงไว้ เหมือน ต้นไม้ที่มีชัฏทั้งหลายมีไม้ไผ่เป็นอาทิ อันชัฏมีชัฏ ไผ่เป็นต้นเกี่ยวสอดไว้ ฉะนั้น ก็เพราะเหตุว่าหมู่สัตว์อันชัฏคือตัณหาเกี่ยวสอดไว้อย่างนี้ ข้าแต่พระโคดม เพราะเหตุนั้น ข้าพเจ้าจึงขอทูลถามพระองค์ ข้อว่า ติ ติ โคตม ปุจฉามิ ความว่า เพราะเหตุนั้น ข้าพเจ้าจึงขอทูลถาม พระองค์, เทพบุตรออกพระนามพระผู้มีพระภาคเจ้าโดยพระโคตร ว่า โคตมะ ข้อว่า ใครพึงถางชัฏนี้ได้ คือเทพบุตรทูลถามว่า "ใคร จะพึงถาง คือใครสามารถจะถางซึ่งชัฏนี้อันเกี่ยวสอดไว้ทั้งไตร (โลก) ธาตุตั้งอยู่อย่างนี้ได้." ฝ่ายพระผู้มีพระภาคเจ้าผู้ท่องเที่ยวไปด้วยพระญาณ อันไม่มีอะไร ขัดขวางในธรรมทั้งปวง ผู้เป็นของเทพ เป็นเทพยิ่งเหล่าเทพ เป็น สักกะยิ่งเหล่าสักกะ เป็นพรหมยิ่งเหล่าเหล่าพรหม เป็นผู้แกล้วกล้าด้วย เวสารัชญาณ ๔ ผู้ทรงไว้ซึ่งทศพลญาณ ผู้ทรงมีพระญาณหาเครื่อง กั้นกางมิได้ ผู้ทรงมีสมันตจักษุ อันเทพบุตรทูลถามอย่างนี้แล้ว เมื่อจะทรงวิสัชนาความนี้แก่เทพบุตรนั้น จึงตรัสคาถานี้ว่า *วิธีแปลเช่นนี้ คือเป็นทั้งความเป็นทั้งบทตั้งแล้วแก้ความด้วย นิยมกันไว้ในวิธีแก้อรรถ ยก ตัวอย่างในอรรถกถาธรรมบท แก้อรรถเรื่องกุมารกสสปเถรมาตวตฺถุ (ภาค ๖/๑๑).. อตฺตานเจ ตถา กยิรา ยถญฺญมนุสาสติ ฯ เอว์ สนฺเต สุทนฺโต วต ทเมกาติ เยน: คุเณน ปร์ อนุสาสติ เตน อตฺตนา สทนฺโต หตวา ทเมยย