หน้าหนังสือทั้งหมด

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร)
364
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร)
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) พ. ศ. ๒๔๘๔ ๓๖๙ ในศกนี้ (๒๔๘๔) จักเลื่อมมาถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ ธิติ (ธิติถวายซ้ำ พ.ศ. ๒๔๗๑) ๑ ตาทิตา ด ธิติ เป็นคุณสมบัติ อันจะพึงปรารถนาทั้งในคดีโลก…
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของธิติและตาทิตาในแง่ของคุณสมบัติที่พึงประสงค์ในทั้งคดีโลกและคดีธรรม โดยเชื่อมโยงกับพระราชดำรัสของพระเจ้าและความสำคัญของบัณฑิตที่ไม่หวั่นไหวต่อคำสรรเสริญหรือนินทา นอกจากนี้ยังเ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
5
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
…ลญาณ ผู้ทรงมีพระญาณหาเครื่อง กั้นกางมิได้ ผู้ทรงมีสมันตจักษุ อันเทพบุตรทูลถามอย่างนี้แล้ว เมื่อจะทรงวิสัชนาความนี้แก่เทพบุตรนั้น จึงตรัสคาถานี้ว่า *วิธีแปลเช่นนี้ คือเป็นทั้งความเป็นทั้งบทตั้งแล้วแก้ความด้วย…
บทนี้อธิบายถึงอัตภาพของตนและผู้อื่น ทั้งในอายตนะภายในและภายนอก สื่อถึงความเกี่ยวข้องของสรรพสัตว์ที่อยู่ภายใต้ตัณหาหรืออันชัฏที่รัดรึง เหมือนกับต้นไม้ที่มีชัฏ และการถามพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงผู้ที่จะสามา
วิสุทธิมรรค: การทำเจโตปริยญาณ
176
วิสุทธิมรรค: การทำเจโตปริยญาณ
…๒ - หน้าที่ 176 [วิธีทำเจโตปริยญาณ] ปุจฉาว่า "ก็ญาณนี้ พระโยคาวจรภิกษุจะพึงให้เกิดขึ้นได้ อย่างไร ? วิสัชนาว่า เพราะว่าญาณนี้ย่อมสำเร็จด้วยอำนาจทิพพจักขุ (ญาณ) ทิพพจักขุญาณนั้นจึง (เท่ากับ) เป็นบริกรรมแห่งญา…
ในหน้าที่ 176 ของวิสุทธิมรรคพูดถึงการทำเจโตปริยญาณผ่านการสอบสวนสีของโลหิตโดยใช้ทิพพจักขุญาณ การสังเกตความเปลี่ยนแปลงของสีในโลหิตสามารถช่วยระบุอารมณ์จิตของบุคคลได้ สีดำแสดงถึงความโสมนัสและโทมนัส ขณะที่
พระราชกรณียกิจและพระราชจริยาวัตรของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
56
พระราชกรณียกิจและพระราชจริยาวัตรของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า
…รรณนามาพอเป็นนิทัสสนนัยนี้จัดเป็นตติย มงคลวิเสส. พระราชจริยาวัตรทั้ง ๓ ประการ ที่ได้รับพระราชทานถวายวิสัชนามาโดยลำดับนี้ก็เป็นเพียง เอกเทศแห่งพระคุณสมบัติเท่านั้น แต่พอสำเร็จประโยชน์ในอันเจริญพระปีติปราโมทย์…
เนื้อหาวิเคราะห์พระราชกรณียกิจส่วนรัฏฐาภิบาลและพระราชจริยาวัตรของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยเน้นความสำคัญและประโยชน์ของการปฏิบัติหน้าที่ในฐานะพระมหากษัตริย์เพื่อความเจริญรุ่งเรืองของป
บทบาทของสติและสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
191
บทบาทของสติและสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
…ล้ว จึงทรงแสดงสันโดษต่อไปว่า “มหาบพิตร อย่างไรภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้สันโดษ” ตรัสดังนี้แล้ว จึงได้ทรงวิสัชนาด้วยพระองค์เองว่า ໑໒c
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของสติและสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นว่าพระภิกษุที่ขาดสติไม่สามารถรักษาอินทรีย์ได้ ส่งผลเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินของตนเองและผู้อื่น และยังส่งผลให้ประชาชนเสื่อมศรัทธาใ
ธรรมะเพื่อประช: การให้ทานของพระเวสสันดร
526
ธรรมะเพื่อประช: การให้ทานของพระเวสสันดร
…นอันยิ่งใหญ่ พระเวสสันดรจึงได้เป็นพระพุทธเจ้าผู้เลิศที่สุด เป็นครูของมนุษย์และเทวดาทั้งหลาย” นี่เป็นวิสัชนาของพระอรหันต์ผู้เรืองปัญญา ที่สามารถ คลายความสงสัยให้หมดสิ้นไปได้ ส่วนพระเจ้ามิลินท์จะหมด
การให้ทานของพระเวสสันดรถูกวิเคราะห์ว่าเป็นการให้ทานที่เกินพอดี แต่มีความหมายลึกซึ้ง โดยพระเถระผู้มีปัญญาชี้แจงว่าอติทานนั้นคือการให้ทานอันยิ่งใหญ่ที่ผู้รู้ทั้งหลายยกย่องและสรรเสริญ ทำให้พระเวสสันดรประ
ธรรมะเพื่อประช: ความหมายและการปฏิบัติ
462
ธรรมะเพื่อประช: ความหมายและการปฏิบัติ
… มีเมตตาจิต ไม่ให้คิดประทุษร้ายผู้อื่น และพระปริตรก็ป้องกันผู้มีบุพกรรมไม่ได้” พระเจ้ามิลินท์ได้ฟัง วิสัชนาเช่นนี้ ทรงให้สาธุการ ๓ ครั้ง พร้อมยอมรับว่า พระเถระ แก้ได้ถูกต้องดีแล้ว เห็นไหมว่า พุทธวจนะไม่ได้มี…
บทความนี้กล่าวถึงอานุภาพของพระปริตรและความสำคัญของการปฏิบัติธรรมในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายว่าความผิดจะต้องรับผลกรรมของตนเอง เรื่องเล่าถึงพระเจ้ามิลินท์ที่เห็นด้วยกับการตีความพระธรรม และได้มีการตั้งข้อสั
พระราชดำริเกี่ยวกับการทำนาและการบำรุงการเกษตร
311
พระราชดำริเกี่ยวกับการทำนาและการบำรุงการเกษตร
…ษฎร์ ตามครางโอกาสนั้น ๆ ซึ่งจักอำนวยเหตุนำให้ เกิดผลเป็นรัฏฐาภิปาลโนบาล โดยบรรยายดังรับพระราชทานถวายวิสัชนามา ด้วยประการฉะนี้
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการทำนาในสังคมไทยที่มีการกล่าวถึงโดยพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับสมบัติอันสำคัญของธัญญาหาร อีกทั้งยังเผยให้เห็นถึงพระราชกิจที่ช่วยสนับสนุนการเกษตรของพระเจ้าแผ่นดินในอดีต ซึ่งมีก
พระมงคลวิเสสถา ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา
182
พระมงคลวิเสสถา ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา
…นาถปวิตฺตสวหโย ติจตุตา สวสุสาน บัดนี้ ปุณฺเณกสฏฐิวสฺสิโก รชช์ กาเรติ โสตถินาติ ฯ จักรับพระราชทานถวายวิสัชนาในพระมงคลวิเสสกถา ฉลองพระเดชพระคุณ ประดับพระบารมี เป็นปสาทนียกถามังคลานุโมทนา ในพระมหามงคลสมยาภิลักข…
พระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2531 โดยมีสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก รับพระราชทานถวายและมีการบำเพ็ญพระราชกุศลเพื่อถวายพระราช
พระมงคลวิเสสกถา ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา
132
พระมงคลวิเสสกถา ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา
…มโพนทสุเสว เทวาปิ น ปสนฺติ สงฺจวาที หิรีมน์ โก ต์ นินทิตมรห พรหมุนาปิ ปส์สโตติ ។ จักรับพระราชทานถวายวิสัชนาในพระมงคลวิเสสกถา ฉลอดพระเดชพระคุณ บัดนี้ ประดับพระปัญญาบารมี เป็นปสาทนียกถามังคลานุโมทนา ในมหามงคลส…
ในวันที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราช ได้ถวายพระมงคลวิเสสกถาในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย พระบรมมหาราชวัง โดยมีการสวดถวายสักการะพระพุทธเจ้าและพระ
บทบาทของพระสังฆราชในพระพุทธศาสนา
103
บทบาทของพระสังฆราชในพระพุทธศาสนา
…รับพระราชทานเลือกสรรพระคุณสมบัติที่ตั้งแห่งศุภสวัสดิมงคลอันพิเศษยิ่ง ซึ่งได้ชื่อว่า มงคลวิเสส มาถวายวิสัชนาเพื่อประดับพระปัญญาบารมีได้ทรงสดับแล้ว ทรงพระ อนุสรณ์ด้วยกำลังพระปรีชาญาณพระราชปณิธานเพื่อจะทรงบำเพ็…
พระสังฆราชทรงมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมกุศลทั่วทั้งสรรพสัตว์โดยการทรงพระราชอุทิศและการร่วมมือกันในกิจกรรมต่างๆ เนื้อหามุ่งเน้นถึงความสำคัญของสหกรณ์ที่หล่อเลี้ยงความสุขและสุขภาพของสรีระและสังคมอย่างยั่ง
พระเจ้าอยู่หัวและพระธรรมเทศนา
119
พระเจ้าอยู่หัวและพระธรรมเทศนา
…ใสในพระรัตนตรัยนี้ เป็นพระสรณะ ทรงมีพระขันติ ธรรมตั้งมั่นจงสมพระราชปรารถนาทุกประการ รับพระราชทานถวายวิสัชนาพระธรรมเทศนา ในพระมงคลวิเสสกถา เป็น ปสาทนียมังคลานุโมทนา เอว ก็มีด้วยประการฉะนี้ ขอพระราชทานถวายพระพ…
บทความนี้เป็นการกล่าวถึงพระราชดำรัสและพระธรรมเทศนาที่เกี่ยวข้องกับพระรัตนตรัยและความปรารถนาดีต่อสมเด็จบรมบพิตร นอกจากนี้ยังมีการสรรเสริญในคุณธรรมของพระราชสมภารเจ้า ที่ทรงมีความเพียรพยายามในการนำพาประช
การบูชาพระพุทธเจ้าผู้ไม่รู้จักยินดี
292
การบูชาพระพุทธเจ้าผู้ไม่รู้จักยินดี
…มสรรเสริญบุตร ข้อนี้ไม่เป็นเหตุให้ข่มขู่ถ้อยคำ ของผู้อื่นได้ ข้อนี้ยังเชื่อถือไม่ได้ ขอพระคุณเจ้าได้วิสัชนาให้ แจ่มแจ้งกว่านี้ด้วยเถิด" พระเถรเจ้าตอบว่า “ขอถวายพระพร พระตถาคตเจ้าได้
เนื้อหาพูดถึงการบูชาพระพุทธเจ้าและความไม่ยินดีต่อการสักการบูชา โดยพระนาคเสนเถรอธิบายว่าพระพุทธเจ้าไม่สนใจการบูชาจากเทพยดาหรือมนุษย์ เนื่องจากไม่ทรงยึดติดในความยินดี ความเข้าใจนี้ช่วยให้ผู้ที่มีปัญหาสา
พระไตรปิฎกและการจัดหมวดหมู่พระธรรมขันธ์
286
พระไตรปิฎกและการจัดหมวดหมู่พระธรรมขันธ์
…มเนื้อความในแต่ละคาถา หากเป็นเรื่องที่มี การถามปัญหา นําถามปัญหาข้อหนึ่ง จัดเป็นหนึ่งพระธรรมขันธ์ คำวิสัชนาข้อหนึ่ง จัดเป็นหนึ่งพระธรรมขันธ์ ส่วนในพระอภิธรรม การจําแนกติกะทุกะแต่ละประเภท และการจำแนกวาระจิต แ…
พระไตรปิฎกคือพระคัมภีร์ซึ่งประกอบด้วยพระธรรมขันธ์ทั้งหมด 84,000 เล่ม แบ่งเป็น 3 หมวดหลักคือ พระวินัยปิฎก, พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก โดยจัดทำขึ้นเพื่อความสะดวกในการศึกษาและปฏิบัติของอนุชนรุ่นหลั
ธรรมะเพื่อประช: กัลยาณวาทะ
461
ธรรมะเพื่อประช: กัลยาณวาทะ
…มปัญหาที่จดจำมาจากนิครนถ์ ต่อพระผู้มีพระภาคเจ้า พระพุทธองค์ตรัสว่า “ดูก่อน ราชกุมาร ในปัญหาข้อนี้ จะวิสัชนาโดยส่วนเดียวมิได้ สมมติว่าเด็กทารก ไม่รู้จักช่วยเหลือตัวเอง เอากิ่งไม้ หรือหินใส่เข้าไปในปาก แล้ว เอ…
บทนี้กล่าวถึงการสนทนาของพระเทวทัตและพระกุมารซึ่งได้พยายามต่อต้านพระพุทธองค์ในเรื่องวาจาที่แท้จริงกับวาจาที่ไม่แท้ พระพุทธองค์ได้ชี้ให้เห็นว่าการตอบคำถามนั้นต้องพิจารณาถึงความจริงและประโยชน์ของวาจา โดย
ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
308
ความสงบแห่งจิตและพระราชธรรม
…ย์ นี้จัดเป็นมงคลวิเศษที่ ๒ รัฏฐาภิบาลโนบายนั้น คือวิธีปกครองพระราชอาณาจักร จะรับพระราชทานชักมาถวาย วิสัชนาเพียงสังคหะหรือสงเคราะห์ คือการรู้จักยึดเหนี่ยวน้ำใจคน, คุณข้อนี้ เป็นกำลังสำคัญอัน ควบคุมความสามัคค…
การบำเพ็ญปัญญาสิกขาคือการศึกษาเพื่อต่อสู้กับกิเลสและนำไปสู่ความสงบภายใน บทสรุปเหล่านี้ย้ำถึงความสำคัญของความสงบในจิตใจและความสุขที่เกิดจากการทำสมาธิ นอกจากนี้ยังมีการเน้นถึงบทบาทของพระมหากษัตริย์ในการ
ความประเสริฐของพระรัตนตรัย
181
ความประเสริฐของพระรัตนตรัย
…ชสมภารเจ้า ผู้ทรงมีพระราชมนัสเลื่อมใสในพระรัตนตรัยนี้ สมพระบรมราชประสงค์ ทุกประการ. รับพระราชทานถวายวิสัชนาพระธรรมเทศนาในพระมงคลวิเสสกถา ลานุโมทนา เอว์ ก็มีด้วยประการฉะนี้ เป็นปสาทนียมังค ขอถวายพระพร ១៨៦ สมเ…
ข้อความนี้กล่าวถึงความสำคัญและความดีงามของพระรัตนตรัยที่มีต่อพระสงฆ์และเหล่าผู้เลื่อมใส โดยระบุว่าพระรัตนตรัยนั้นเป็นวัตถุอันประเสริฐที่ชี้นำให้เกิดความบริสุทธิ์และความสุขในชีวิต นอกจากนี้ยังมีการกล่า
หน้า18
131
สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๑๓๕ รับพระราชทานถวายวิสัชนาพระธรรมเทศนา ในพระมงคลวิเสสกถา เป็นปสาทนีย- มังคลานุโมทนา เอว์ ก็มีด้วยประการฉะนี้ ขอพระราชทานถวายพร…
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
97
สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส
…ือกบุคคล มีวิภาคจะพึงแสดงได้ทั่วไปสำหรับชนทุก ชั้นทั้งผู้น้อยผู้ใหญ่ แต่ในที่นี้ จักรับพระราชทานถวายวิสัชนาพาะสำหรับท่านผู้เป็นอิสรชน ความรู้จักเลือกบุคคลผู้เป็นบริวาร ลำาดับ ประกอบในกิจการให้เหมาะกัน เป็นอร…
เนื้อหาเกี่ยวกับพระคุณสมบัติของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส ที่ทรงสามารถแก้ไขอุปสรรคในการบริหารราชการ และความรู้ในการเลือกบุคคลที่เหมาะสมในการทำงาน เพื่อส่งเสริมการปฏิบัติที่ดีในกลุ่มบุคคลต
การวิเคราะห์รัฏฐาภิบาลโนบาย
363
การวิเคราะห์รัฏฐาภิบาลโนบาย
…ัสดิ์ แก่ท่านผู้ได้บำเพ็ญ จึงได้ชื่อว่าเป็นมงคลวิเศษแต่ละประการ นี้มีนัยดัง นิมินยดงรบพระราชทาน ถวายวิสัชนามา ด้วยประการฉะนี้
…วามสำคัญของรัฏฐาภิบาลโนบายที่ส่งผลต่อการเจริญรุ่งเรืองและมั่นคงของพระราชอาณาจักร พระองค์ได้ทรงประทานวิสัชนาที่ชัดเจนถึงธรรม ๓ ประการ ได้แก่ ธัมมกามตา, อัตถกามตา และรัฏฐาภิบาลโนบาย ซึ่งนำไปสู่คุณลักษณะที่ทำให…