หน้าหนังสือทั้งหมด

การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิและขันธ์ 5
237
การศึกษาเกี่ยวกับวิปัสสนาภูมิและขันธ์ 5
…บุรุษ” สลัดเสียแล้ว 7 ครั้ง ตั้งอยู่ในกำเนิดธาตุธรรมเดิมนั้นแหละ คือ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ซ้อนกันอยู่เป็นชั้นๆ เข้าไปข้างใน ใสละเอียดยิ่งกว่ากันตามลำดับ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์…
…นการมีญาณในการรู้ความจริงเกี่ยวกับชีวิตผ่านขันธ์ 5 ซึ่งประกอบด้วย รูปขันธ์, เวทนาขันธ์, สัญญาขันธ์, สังขารขันธ์, และวิญญาณขันธ์ การศึกษาเรื่องนี้จึงมีความสำคัญในการแสดงให้เห็นถึงลักษณะของชีวิตที่แท้จริง
ธรรมชาติของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
46
ธรรมชาติของชีวิตทางพระพุทธศาสนา
…ัมพุทธเจ้าตรัสไว้ในภารสูตรว่า มนุษย์แต่ละคนประกอบด้วยขันธ์ 5 ได้แก่ รูปขันธ์ เวทนา ขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ขันธ์ แปลว่า หมู่ พวก หมวด หรือ กอง ดังบทว่า “ขนฺธโลเก ได้แก่ ขันธ์ 5 มีรูปเป็นต้นนั…
บทที่ 3 นี้นำเสนอเกี่ยวกับองค์ประกอบสำคัญของชีวิตในพระพุทธศาสนา โดยระบุว่ามนุษย์แต่ละคนมีองค์ประกอบที่เรียกว่า ขันธ์ 5 รวมถึงการแบ่งขันธ์เป็น 2 กอง คือ รูปขันธ์และนามขันธ์ ซึ่งนามขันธ์ประกอบด้วยจิตที่
นามขันธ์และจิตตามพระพุทธศาสนา
48
นามขันธ์และจิตตามพระพุทธศาสนา
…รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ ที่น้อมเข้ามาสู่ใจ นามขันธ์มี 4 ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ เวทนา แปลว่า ความรู้สึก ได้แก่ รู้สึกว่าเป็นสุข ก็คือ ความสบายกาย สบายใจ หรือรู้สึกว…
…รวจความหมายและลักษณะของนามขันธ์ในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ รวมถึงความรู้สึกต่างๆ ที่เป็นพื้นฐานของประสบการณ์ทางอารมณ์และจิต โดยมีการอธิบายลักษณ…
พระวิภังค์และพระธาตุกะถา
85
พระวิภังค์และพระธาตุกะถา
… อภิสังข์ปิตวา อะยัง วุจจะติ รูปักขันโธ พระวิภังค์ (แปล) ขันธ์ 5 คือ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ วิญญาณขันธ์ บรรดาขันธ์ทั้งหมด รูปขันธ์ เป็นอย่างไร รูปอย่างใดอย่างหนึ่ง ที่เป็นอดีต อนาคต ปัจจุบัน …
พระวิภังค์อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วยรูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ โดยเน้นว่ารูปขันธ์เป็นการรวบรวมลักษณะที่เกิดขึ้นในกาลต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นอดีต อนาคต ห…
ขันธ์ 5: ความหมายและองค์ประกอบ
96
ขันธ์ 5: ความหมายและองค์ประกอบ
… ธรรมชาติของขันธ์ 5 5.3 องค์ประกอบของขันธ์ 5 5.3.1 รูปขันธ์ 5.3.2 เวทนาขันธ์ 5.3.3 สัญญาขันธ์ 5.3.4 สังขารขันธ์ 5.3.5 วิญญาณขันธ์ 5.4 ประเภทของขันธ์ 5 5.5 ขันธ์ 5 ตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี 5.5.1 ขันธ์ 5 เป็น…
บทที่ 5 นี้นำเสนอความหมายและองค์ประกอบของขันธ์ 5 ที่ประกอบไปด้วย รูปขันธ์, เวทนาขันธ์, สัญญาขันธ์, สังขารขันธ์, และวิญญาณขันธ์ ซึ่งมีความสำคัญในการเข้าใจชีวิตมนุษย์ ตามหลักคำสอนของพระมงคลเทพมุนี ขันธ์ 5 ถูกมองว…
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
5.3.4 สังขารขันธ์ สังขารขันธ์ หมายถึง ความคิดปรุงแต่ง คือ เมื่อรูปกระทบตา ประสาทตาก็รับเอาไว้ ก่อให้เกิดเวทนา การรับอ…
สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว),…
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
213
นามรูปและสฬายตนะในพระพุทธศาสนา
…จ) ผัสสะ (ความกระทบ หรือสัมผัส) มนสิการ (ความกระทำไว้ในใจ) หรือนามขันธ์ 3 คือ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ (เจตนา ผัสสะ มนสิการ จัดเป็น สังขารขันธ์) รูป ได้แก่ มหาภูตรูป 4 และรูปที่อาศัยมหาภูตรูป (อุปาทายรู…
นามรูปในพระพุทธศาสนาแบ่งเป็นนามธรรม 5 อย่าง ได้แก่ เวทนา สัญญา เจตนา ผัสสะ และ มนสิการ มีการจำแนกเป็นนามขันธ์ 3 ส่วนรูปเรียกว่ามหาภูตรูป 4 ซึ่งได้แก่ ปฐวีธาตุ อาโปธาตุ เตโชธาตุ และ วาโยธาตุ นอกจากนี้ย
ปาฏิหาริย์ของพระโมคคัลลาน์และการสอนธรรมะ
31
ปาฏิหาริย์ของพระโมคคัลลาน์และการสอนธรรมะ
…อยู่ ฉลาด แต่ฉลาดในทางสกปรก ลามก เพราะธาตุในตัวแกยังสกปรกอยู่มาก ขันธ์ทั้ง 5 คือรูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สังขารขันธ์ วิญญาณขันธ์ ของแกสกปรกเต็มที่ แกเลยคิดวิธีสกปรกออกมาได้ ลองเป็นเรา ถ้าเจออย่างนั้นก็ไม่รู้จะทำอย่าง…
เนื้อหาเกี่ยวกับปาฏิหาริย์ของพระโมคคัลลาน์ที่แสดงให้เห็นถึงความสามารถและความท้าทายในการสอน โดยเฉพาะเมื่อพบกับยายหอยที่มีวิธีการหลบหลีกอันชาญฉลาด ทำให้พระโมคคัลลาน์ต้องกลับไปกราบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเพื่
ธรรมชาติของชีวิตในพระพุทธศาสนา
45
ธรรมชาติของชีวิตในพระพุทธศาสนา
แนวคิด 1. มนุษย์แต่ละคนประกอบด้วยขันธ์ 5 ได้แก่ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ขันธ์ 5 นี้แบ่งออกเป็น 2 กองก็ได้คือ รูปขันธ์ 1 และ นามขันธ์ 4 ได้แก่ ขันธ์ที่เหลือ…
เนื้อหาเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งประกอบด้วย รูปขันธ์ และ นามขันธ์ แสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างร่างกายและจิตใจ ขันธ์ 5 ยังแบ่งเป็นขันธ์ส่วนหยาบและละเอียด รวมถึงการพูดถึงการเวียนว่ายตายเกิดว่าเมื่อมนุษย์มีกิเล
ความเข้าใจเกี่ยวกับดวงปฐมมรรคและการเจริญสมาธิภาวนา
94
ความเข้าใจเกี่ยวกับดวงปฐมมรรคและการเจริญสมาธิภาวนา
…ของกายภายนอกแล้ว กายภายในก็มีเวทนาขันธ์และขันธ์อื่น ๆ ด้วย จิตในจิต ก็คือนามขันธ์ของกายภายใน ได้แก่ สังขารขันธ์ ส่วนธรรมในธรรมก็คือดวงธรรม 6 ดวงซึ่งซ้อน เป็นชั้นๆ อยู่ภายใน ได้แก่ ดวงปฐมมรรค ดวงศีล ดวงสมาธิ ดวงป…
เนื้อหาเกี่ยวกับขนาดของดวงปฐมมรรค ซึ่งมีขนาดแตกต่างกันขึ้นอยู่กับบารมีของแต่ละคน และวิธีการเจริญสมาธิภาวนาเพื่อเข้าถึงพระรัตนตรัยตามสติปัฏฐานสูตร รวมถึงลักษณะจิตของภิกษุในบริบทการทำสมาธิ การเห็นกายในก
การครองคนและการเลือกสอนหลักธรรม
56
การครองคนและการเลือกสอนหลักธรรม
การครองคน-ครองงาน ขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ วิญญาณขันธ์ของแกสกปรก เต็มที่ แกเลยคิดวิธีสกปรกออกมาได้ ลองเป็นเรา ถ้าเจออย่างนั้นก็ ไม่รู้จะทำอย่า…
เนื้อหาเกี่ยวกับการคัดเลือกคนเพื่อสอนธรรมะในประเทศไทยในช่วงที่ขาดแคลนครู โดยอธิบายถึงความสำคัญของการคัดเลือกคนที่มีความสามารถมาเป็นครู เพื่อให้สามารถช่วยสอนประชาชนในอนาคต เมื่อปัญหาขาดแคลนครูน้อยลง กฎ
การเวียนว่ายตายเกิดและความหมายของสังสาร
16
การเวียนว่ายตายเกิดและความหมายของสังสาร
…ำว่า สัตว์" เสมอๆ คำนี้ แปลว่า ผู้ติดข้องพอใจ ยินดีอยู่ในขันธ์ 5 คือ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่ มีกายและวิญญาณ ได้แก่ มนุษย์ เทวดา พรหม มาร เปรต อสุรกาย ดิรั…
บทความนี้อธิบายความหมายของคำว่า สังสารวัฏ เชื่อมโยงกับการเวียนเกิดเวียนตายซึ่งเกี่ยวข้องกับกรรม มันยกตัวอย่างการเกิดที่เกิดจากการกระทำดีและชั่ว รวมถึงผลที่ตามมาของการกระทำดังกล่าว ดังนั้น ผู้ที่ศึกษา
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
58
การแผ่เมตตาและการบรรเทาความโกรธ
…ุลม หรือ เราโกรธขันธ์ 5 อายตนะ 12 หรือธาตุ 18 ในขันธ์ 5 นั้น เราโกรธ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ หรือว่า วิญญาณขันธ์ ในอายตนะ 12 นั้น เราโกรธจักขวายตนะ รูปายตนะหรือ โกรธโสตายตนะ สัททายตนะ มานายตนะ…
การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา
ธรรมชาติและจิต: ความเชื่อมโยงแห่งขันธ์ 5
240
ธรรมชาติและจิต: ความเชื่อมโยงแห่งขันธ์ 5
…คคตารมณ์ และถ้าจมลงมาก ก็หลับไปเลย อย่างนี้เป็นต้น ในขันธ์ทั้ง 5 คือ รูปขันธ์ เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ และวิญญาณขันธ์ ก็มี เห็น จำ คิด รู้ ทังสี ทั้งสี่อย่าง เจืออยู่ด้วยทุกขันธ์ อธิบายว่า ขันธ์ในส่วนหย…
เนื้อหาพูดถึงธรรมชาติทั้ง 4 ที่สัมพันธ์กันเหมือนข่ายใยแมงมุม โดยเฉพาะการทำหน้าที่ของจิตซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของขันธ์ 5 ที่แสดงถึงอารมณ์ที่ส่งผลต่อจิตใจ การเปลี่ยนแปลงของจิตตามอารมณ์ต่างๆ เช่น โลภะ โทสะ แล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
315
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
… เป็นไป ตามสมควรแก่การประกอบ ฯ ในสัพพสังคหะ พึงทราบขันธ์ ๕ คือ รูปขันธ์ ๑ เวทนาขันธ์ ๑ สัญญาขันธ์ ๑ สังขารขันธ์ ๑ วิญญาณขันธ์ ๑ ฯ อุปาทานขันธ์ ๕ คือ รูปปทานขันธ์ ๑ เวทนูปาทานขันธ์ ๑ สัญญูปาทานขันธ์ ๑ สังขารรูปาท…
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่ธรรม ๓๓ ในโลกุตตรจิต รวมถึงขันธ์ ๕ อุปาทานขันธ์ ๕ อายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ ซึ่งสำคัญต่อการศึกษาและเข้าใจอริยสัจ ๔ในพุทธศ
ความไม่เที่ยงของวิญญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
429
ความไม่เที่ยงของวิญญาณในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ชาเกิด รูปดับ เพราะตัณหา... กรรม... อาหารดับ รูปดับ ทำนองเดียวกัน และแม้ ถึงในเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ (ก็อย่างในรูปขันธ์) เป็น แต่ชักเอาอาหารออก ใส่ผัสสะเข้าแทนอย่างนี้ว่า เพราะผัสสะเกิด.... เพราะผัสสะ…
ในเนื้อหานี้พูดถึงความไม่เที่ยงของวิญญาณและตัวตน โดยวิญญาณมีลักษณะเป็นอนัตตา ต้องพิจารณาความเกิดและดับในสังขาร ด้วยอุทยัพพยญาณ และสามารถเห็นความเกิดและดับในรูปขันธ์ต่าง ๆ เช่น เวทนา สัญญา และสังขาร มี
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
180
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - โกรธและธรรมเกี่ยวกับขันธ์
… ในธรรม ทั้งหลายมีขันธ์เป็นต้นเหล่านั้น เจ้าโกรธรูปขันธ์หรือ” หรือว่าโกรธ เวทนาขันธ์...สัญญาขันธ์...สังขารขันธ์...วิญญาณขันธ์ มิฉะนั้น เจ้า โกรธจักขวายตนะหรือ โกรธรูปายตนะหรือ ฯลฯ โกรธมนายตนะหรือ โกรธธัมมายตนะหร…
ในบทนี้พูดถึงการโกรธซึ่งเกี่ยวข้องกับขันธ์ ๕ และธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม รวมถึงความสัมพันธ์กับอายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ การเข้าใจถึงความโกรธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดความวุ่น
วิญญาณธรรมแปล ภาค ๓ ตอน ๑
46
วิญญาณธรรมแปล ภาค ๓ ตอน ๑
…อย่างเข้า ด้วยกัน สัญญาขันธ์...เพราะรวมธรรมชาติที่มีความจำได้ เป็นลักษณะ สินทางทุกอย่างเข้า ด้วยกัน สังขารขันธ์...เพราะรวมธรรม ชาติมีการประสม (เจตสิก) เป็นลักษณะ สินทางทุกอย่างเข้า ด้วยกัน วิญญาณขันธ์...เพราะรวม…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงนามขันธ์ทั้ง ๔ โดยเฉพาะวิญญาณขันธ์ที่เกี่ยวข้องกับความรู้แจ้ง และการรวมกันของธรรมชาติที่มีบทบาทแตกต่างกัน เมื่อวิญญาณขันธ์ประสบกับขันธ์นอกนั้นจะกลายเป็นสิ่งที่เข้าใจง่ายขึ้น การศึก
วิสุทธิมรรคแปล ภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ)
11
วิสุทธิมรรคแปล ภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ)
…้น ชื่อเวทนาขันธ์ ปีปรากฏ สัญญาขันธ์ สัมปุฏฺฐานผัสสะนั้น ชื่อสัญญาขันธ์ ก็ปรากฏ เจตสัญญามผัสสะ ชื่อ สังขารขันธ์ ก็ปรากฏ จิตชื่อวิญญาณขันธ์ก็ปรากฏ โดยเนียวนั้นกันนั่น เมื่อพระโหยวารวิญญาณกำหนดดวงทั้งหลาย (อย่างพิ…
เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายอุณหธรรมและการปรากฏของสัมผัส, เวทนา, สัญญา และเจตสัญญาผ่านการกำหนดรูปขององค์ประกอบต่างๆ โดยมีคำอธิบายที่เกี่ยวข้องกับปฐวีธาตุ การสัมผัส การหยั่งรู้ และคำอธิบายที่ผสมวรรณกรรมเพ
ปีติสุขและอารมณ์ในพระพุทธศาสนา
270
ปีติสุขและอารมณ์ในพระพุทธศาสนา
…ในจิตฌปบาทนั้น สุข มีอยู่ในจิตฌปบาทใด ในจิตฌป- บาทนั้น โดยความนิยม ไมมีปิิติ ปีติ ท่านสงสารท่านเป็น สังขารขันธ์ สุข ท่านสงสารท่านเป็นวนาทนธิ ปีติ เปรียบ เหมือนความอิ่มใจ ของบุคคลผูเห็นดิในทางกันดาร เพราะได้ เห็น…
เนื้อหานี้เพื่อเสาะหาความหมายของปีติและสุขในจิตใจ ตลอดจนแนวคิดที่พระอาจารย์มีต่อปีติและสุขว่าเป็นผลพลอยได้จากการตระหนักรู้และการมีอารมณ์ที่ดี. พระพุทธเจ้าตรัสถึงปีติว่าเป็นความยินดีที่เกิดขึ้นเมื่อมีอ