เจตสิก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…- อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 70 ภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล (ปริเฉทที่ ๒ ชื่อเจตสิกสังคหวิภาค) [สังคหคาถา] ธรรม ๕๒ อย่าง ประกอบกับจิต มีการ เกิดดับในที่เดียวกัน ทั้งมีอารมณ์และวัตถุ อ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิ…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 73 [สังคหคาถา] อกุศลเจตสิก ๑๔ ประกอบลงได้ใน อกุศลจิต ๑๒ เท่านั้น โดยอาการ ๕ อย่าง คือ ในอกุศลจิตทั้งหมด ท่านกระทำไว้ ๔ เจตสิก …

ในหน้าที่ 73 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายเกี่ยวกับอกุศลเจตสิก 14 ประกอบลงในอกุศลจิต 12 ผ่านอาการ 5 อย่าง รวมทั้งการกระทำของเจตสิกในโลภมูลและโทสมูล อีกทั้งยังชี้ใ…

…น้าที่ 71 จิตตกัมมัญญตา๑ กายปาคุญญตา ๑ จิตตปาคุญญตา ๑ กายุชุกตา ๑ จิตตุชุกตา ๑ ชื่อว่าโสภณสาธารณะ ฯ เจตสิก ๓ คือ สัมมาวาจา ๑ สัมมากัมมันตะ ๑ สัมมาอาชีวะ ๑ ชื่อว่าวิรัติ ฯ 0 9 ส่วน กรุณา มุทิตา ชื่อว่าอัปปมั…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีอธิบายถึงเจตสิกและการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น กายปาคุญญตา และจิตปาคุญญตา รวมถึงการประมวลผลเจตสิกที่มีผลต่อจิต บทวิเครา…

…ธมตุล สสทฺธมฺมคณุตตม อภิวาทิย ภาสิสฺสํ อภิธมฺมตฺถสงฺคห์ ฯ ตตฺถ วุตตาภิธมฺมตฺถา จตุธา ปรมตฺถโต จิตต์ เจตสิก รูป์ นิพฺพานมิติ สพฺพถาฯ ปฐโม ปริจฺเฉโท ตตฺถ จิตต์ ตาว จตุพุพิธ โหติ กามาวจร รูปาวจร์ อรูปาวจริ โลก…

บทนี้นำเสนอการศึกษาอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลิ โดยเริ่มจากการสำรวจคำสำคัญต่างๆ เช่น 'จิตต์', 'เจตสิก', และ 'นิพฺพาน' ตลอดจนการจัดหมวดหมู่ของจิตและสภาพจิตให้เข้าใจในระดับลึก โดยอธิบายถึงประเด็นหลากหลาย…

…ีร์ อรฺเณ론^32 กล่าวว่า ผู้ที่พันจากอากัญญูญาณตนะ แต่ยังข้องแวะกับวาเช ลมายุใจหยุด จึงจะดับสัญญา จิต เจตสิก คัมภิรอภิจารณาหฤทัย-คาศาตร์^33 กล่าวว่า ผู้ยังมิระคะเข้ามาสิ สามารถบรรลุสู่นิวาสัญญา-นาสัญญาณะขึ้นส…

…ะและโลเกยะ ตามข้อมูลที่ปรากฏในคัมภีร์ต่างๆ โดยเฉพาะการบรรลุสู่นิโรธสมาบัติที่เกี่ยวข้องกับการดับจิต เจตสิก และความเห็นต่างๆ ของนักวิชาการในเรื่องนี้ ผู้อ่านจะได้รับข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับการเข้าใจสัญญาเวทและ…

…่อใจ อนุปุชุนเต นิดเกิดขึ้นอยู่ ณ สกโกฎิ ย่อมไมอาจา อุปปัชชาติ เพื่ออนเกิดขึ้น ๆ ปน ฝายว่า มน อ. ใจ เจตสิก ครั่นเมื่อ เจตสิก ท. เอกาจเจส บางเหล่า อนุปุปชุนสุตบ แม้ไมเกิดขึ้นอยู่ อุปปัชฌติเออ ย่อมเกิดขึ้นนั่…

…อหานี้กล่าวถึงสภาพจิตใจที่ดีและการเกิดขึ้นของความรู้ต่างๆ ตามหลักพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงความสำคัญของเจตสิกและธรรมะที่สอดคล้องกัน เช่น อภิณดีและอภิปีติ เพื่อสร้างความเข้าใจในสภาพจิตที่เป็นประเสริฐที่สุด เนื้…

…มเม ปวดตุณิต ฯ เจตนา กามิ สุสฺตูฎฺกิ- สาธารณ มีอิป ปด สิ สีมฺติ อภิปฺปาดติ คตฺวา กสุลาติ เวทิตพพา ฯ เจตสิก นิฏฐติ ฯ เจตสิก จิตสมปุจฺฉติ ตนฺติเมว วิรุตติ ฯ เจตสิกติ ฯ เจตสิกวิ ถามา ฯ เจตสิกติ วิริยมณฺฬ ฯ ฯ ว…

เอกสารนี้พูดถึงบทบาทของวิชาธิคุณและจิตสำนึก ภายใต้กรอบของมหาภารสมมุตตยา และการสัมพันธ์ของอารมณ์ในแต่ละสถานการณ์ ทั้งนี้ยังวิเคราะห์ถึงสัมฤทธิ์ผลหรือปฏิกิริยาที่เกิดจากจิตสำนึกในบริบทต่าง ๆ โดยมีการใช้

…ามดับทุกข์ และเป็นเหตุดำเนินไปสู่ดับความดับทุกข์นั้นๆ [อธิบายปกิณณกธรรม] ธรรม ๖๕ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งเจตสิก (๕๒) สุขุมรูป ๑๖ และนิพพาน ๑ ย่อมถึงการนับว่า ธัมมายตนะ ในจำพวกอายตนะ และว่า ธัมมธาตุ ในจำพวกธาตุฯ …

…นิโรธ' ซึ่งเป็นเครื่องดับความไม่เกิดขึ้นแห่งทุกข์ นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงธรรม ๖๕ อย่างที่มีอำนาจแห่งเจตสิก รวมถึงการแยกเวทนาและสัญญา และสาเหตุที่ทำให้แยกต่างหากในวิวัฒนธรรม โดยมีความสำคัญในการส่งเสริมความยิ…

…ันทะ เกิดในจิตทั้งหลาย เว้นอเหตุกจิตและโมมูหจิต ฯ [สังหาคาถา] ก็จิตตุปบาทเหล่านั้น ที่เว้นจากปกิณณก เจตสิกมี ๖๖-๕๕-๑๑-๑๖-๗๐ และ ๒๐ และทีมีปกิณณกเจตสิก มี ๕๕-๖๖-๗๘- ๓๓-๕๑ และ ๖๘ ตามลำดับ ฯ ก็บรรดาอกุศลเจตสิก…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร, …

…่งพระอภิธรรม อันพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส ไว้ในพระอภิธรรมนั้น โดยปรมัตถ์ทุกประการ มี ๔ อย่าง คือ จิต ๑ เจตสิก ๑ รูป ๑ นิพพาน ๑ ฯ * พระมหาแพร กมฺมสาโร ป. ธ. ๙ วัดเขมาภิรตาราม นนทบุรี แปล

…วจอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งเป็นปกรณ์ที่สำคัญในพระอภิธรรม โดยมีการอภิปรายถึงองค์ประกอบหลัก ได้แก่ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน นอกจากนี้ยังมีการนำเสนออย่างเคารพต่อพระรัตนตรัยและพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมทั้งการให้คว…

…กิเลเสหิ จิตต์” ตายติ วา ตถา จิโนติ อตฺตสนฺตานํ วิจิตตารมณนุติ วาติ ฯ เจตสิ ภวํ ตทายตฺตวุฒิติตายาติ เจตสิก ฯ น หิ ต จิตเตน วินา อารมฺมณคฺคหณสมตถ์ อสติ จิตฺเต สพฺเพน สพฺพ์ อนุปฺปชฺชนโต ฯ จิตต์ ปน เกนจิ เจตสิ…

…รมชาติของจิตในบริบทต่าง ๆ อธิบายว่าจิตสามารถรับรู้และแยกแยะสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างไร รวมถึงการผสมผสานของเจตสิกในกรอบของอภิธรรม เนื้อหานี้ยังชี้ให้เห็นความเชื่อมโยงระหว่างจิตกับรูปธรรม พร้อมทั้งอธิบายว่าจิตและอา…

…ฺถโยชนา หน้า 157 ตตฺถ จิตต์ ตาว จตุพิธ โหติ ฯ ... น กิญจิ น ลภติติ วจนกุกเมน ฯ จิตต์...รูปานิ จิตต์ เจตสิก รูปนฺติ อุทเทเสหิ อุททิฏฐาน ฯ วิภาคโต” นิททิสตวาติ จิตต์ เอกูนนวุตาทิเภทโต ภูมิชาติอาทิเภทโต วา เจต…

บทส่วนนี้กล่าวถึงการวิเคราะห์เจตสิกและจิตต์ในอภิธรรม โดยเฉพาะการแยกแยะรูปลักษณะและพฤติกรรมของจิตและเจตสิก รวมถึงการศึกษาถึงการเข้าสู่นิ…

…มิชาติอาลมพนเภเทน โลกุตตร์ ภูมิชาติมคุคเรเทน วิภตฺตนฺติ อย ยการหนุติ ปทสฺส อธิปปาโย ฯ วิภชน์ วิภาโค เจตสิกสฺส วิภาโค เจตสิกวิภาโค ฯ อนุปฺปตฺตสฺส ภาโว อนุปฺปตฺตตฺติ ฯ ตาวาติ ฐปนาทิกิริยานํ อนุกุกเมน ๆ จตฺตาโ…

เนื้อหาบทนี้ของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นำเสนอหลักการสำคัญเกี่ยวกับจิตและสภาวะต่าง ๆ ของจิต ในการศึกษาอภิธมฺม มีการพูดถึงสงฺขาโรและวิภาวินิยา รวมถึงการจำแนกประเภทต่าง ๆ ของจิต เช่น กามาวจร, รูปาวจ

… ฯ เจตสีติ ภวนฺติ ปเท เวลยิกาธาโร ฯ ภวนฺติ ลิงคตฺโถ ๆ ตทา....ตายาติ ภวนฺติ ปเท ตติยาวิเสสน์ ฯ อิตติ เจตสิกฤติ ปเท เหตุ ฯ เจตสิกฤติ ลิงคตโถ ๆ [๒๔] เจตสิก จิตต์ วชฺเชตวา กทาจิ อุปฺปชฺเชยยาติ กสฺสจิ สงฺกา สิยา…

บทนี้กล่าวถึงอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ซึ่งสำรวจลักษณะและการทำงานของจิตต์ในหลากหลายแง่มุม เช่น เจตสิกและภวะต่าง ๆ อธิบายถึงการวิเคราะห์เจตสิกภายในจิต รวมถึงการทำงานของจิตที่เกี่ยวข้องกับอาการต่าง ๆ และ…

…้แก่ จิตทั้งหมด เป็นนามธรรม 10. สุขินทรีย์ ความเป็นใหญ่เรื่องสุขเวทนา มีหน้าที่ สบาย ได้แก่ สุขเวทนาเจตสิก เป็น นามธรรม 11. ทุกขินทรีย์ ความเป็นใหญ่ทางทุกขเวทนา มีหน้าที่คือ ไม่สบาย ได้แก่ทุกขเวทนา เจตสิก เ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอินทรีย์ต่าง ๆ และความเป็นใหญ่ในด้านต่าง ๆ อาทิ กายินทรีย์ที่มีหน้าที่รับความสัมผัส อิตถินทรีย์ที่แสดงอาการของหญิง ปุริสินทรีย์ที่แสดงอาการของชาย ชีวิตินทรีย์ที่รักษารูปและนาม

…กระทบใจให้มีความนึกคิดต่าง ๆ และทรงไว้ซึ่งสภาพของตนเป็นธาตุที่พิสูจน์ได้ องค์ธรรมได้แก่ สุขุมรูป 16 เจตสิก 52 นิพพาน 1 สิ้นเชิง นิพพานนั้น หมายถึง ลักษณะว่าเป็นสันติ คือ กิเลสสงบโดยสิ้นเชิงและดับทุกข์โดย ธั…

เนื้อหาว่าด้วยการศึกษาโผฏฐัพพธาตุและธัมมธาตุ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้สัมผัสในร่างกายมนุษย์ อธิบายสภาวะต่างๆ ของธาตุ เช่น ปฐวี เตโช วาโย และความสำคัญของธัมมธาตุในการคิดและรู้ อธิบายถึงการเกิดและดับซึ

… เนื้อความของพระอภิธรรม จึงเข้าใจได้ยากสำหรับปุถุชนโดยทั่วไป หัวใจของอภิธรรมจะกล่าวถึงเรื่องของ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน มีอุปมาเอาไว้ว่า พระอภิธรรมปิฎกมีความสำคัญเปรียบเสมือนรากแก้ว พระวินัยปิฎกประหนึ่งลำต…

…ก่พุทธมารดาและเทวดาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมความรู้ความเข้าใจในเรื่องจิต เจตสิก รูป และนิพพาน การสวดพระอภิธรรมมีความหมายลึกซึ้ง และผู้ที่ฟังจะได้บุญมาก เมื่อเข้าใจในคำบาลีที่สวด.

…ป็นประธาน ให้เข้าเนื้อเข้าใจทีเดียว เพราะเป็นเนื้อธรรมจริงๆ” เนื้อความในพระปรมัตถ์จัดเป็น ๔ คือ จิต เจตสิก รูป นิพพาน จิต เป็นดวง จำแนกออกไปถึง ๘๙ หรือ ๑๒๑ ดวง ถ้าแยกพิสดารออกไปตามฌานทั้ง ๕ เจตสิก จําแนกออก…

เนื้อหาพระธรรมเทศนานี้กล่าวถึงพระปรมัตถ์ซึ่งเป็นหัวใจของการศึกษาพระพุทธศาสนา อธิบายว่าอกุศลจิต ๑๒ ดวงมีความสำคัญอย่างไรในชีวิตประจำวันของเราและเป็นสาเหตุให้บุคคลกระทำผิดได้อย่างไร หลวงพ่อวัดปากน้ำอธิบ

… 17. ธัมมธาตุ สภาพทางธรรม 69 ชนิด ได้ชื่อว่าเป็นธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งสภาวลักษณะ ของตน องค์ธรรมได้แก่ เจตสิก 52 สุขุมรูป 16 นิพพาน 1 ธาตุ คือ ธรรมารมณ์ 18. มโนวิญญาณธาต : จิต 76 ชื่อว่า มโนวิญญาณธาตุ เพราะทรง…

เนื้อหานี้อธิบายถึงธาตุวิญญาณในพระพุทธศาสนา แบ่งเป็นการได้ยิน (โสตวิญญาณ), การรู้กลิ่น (ฆานวิญญาณ), การรู้รส (ชิวหาวิญญาณ), การสัมผัส (กายวิญญาณ) และการรู้อารมณ์ (มโนธาตุ) ทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญในการศ

…ก่บุคคลต่าง ๆ ในแต่ละโอกาส ส่วนคำสอนที่แสดงแต่ข้อธรรม ไม่กล่าวว่าแสดงแก่ใคร ที่ไหน ได้แก่ เรื่องจิต เจตสิก รูป นิพพาน อันนี้เรียกว่า พระอภิธรรมปิฎก ทั้งนี้พระสูตรและพระอภิธรรมก็ไม่ได้เป็นสิ่งใหม่ที่เพิ่มมาภ…

พระไตรปิฎกเกิดจากการสืบทอดพระธรรมวินัยหลังพุทธปรินิพพาน โดยการสังคายนาเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยรักษาความถูกต้องของคำสอน ซึ่งได้มีการจัดทำขึ้นหลายครั้ง โดยเฉพาะครั้งที่ 1 ใกล้กรุงราชคฤห์ และครั้งที่ 3 ใน