อภิธัมมัตถสังคหบาลี : หน้า 71/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 71 จิตตกัมมัญญตา๑ กายปาคุญญตา ๑ จิตตปาคุญญตา ๑ กายุชุกตา ๑ จิตตุชุกตา ๑ ชื่อว่าโสภณสาธารณะ ฯ เจตสิก ๓ คือ สัมมาวาจา ๑ สัมมากัมมันตะ ๑ สัมมาอาชีวะ ๑ ชื่อว่าวิรัติ ฯ 0 9 ส่วน กรุณา มุทิตา ชื่อว่าอัปปมัญญาฯ เจตสิกเหล่านี้ รวมกับ ปัญญินทรีย์เป็น ๒๕ อย่าง แม้โดยประการทั้งหมด บัณฑิตพึงทราบว่า โสภณะ ฉะนี้แล ฯ ด้วยถ่อยคำเพียงเท่านี้ [สังคหคาถา] ธรรม ๕๒ อย่าง คือ อัญญสมานา ๑๓ อกุศล ๑๔ และโสภณ ๒๕ (ท่านเรียกว่า เจตสิก) ฯ ต่อจากนี้ไป ข้าพเจ้าจะกล่าว สัมประโยคแห่งเจตสิกเหล่านั้น ที่ไม่แยก กันกับจิตตามที่ประกอบได้ในจิตตุปบาททั้ง หลาย เฉพาะดวงหนึ่งๆๆ สัพพสาธารณ เจตสิก ๓ ประกอบในจิตตุปบาททั้งปวง ปกิณณกเจตสิก (๖) ประกอบเข้าในจิตที่ ควรประกอบ ตามสมควรแก่การประกอบ อกุศลเจตสิก ๑๔ ประกอบได้เฉพาะใน อกุศลจิต โสภณเจตสิก ๒๕ ประกอบได้ ในโสภณจิต (กุศลจิต) เท่านั้น ฯ คืออย่างไร ? คือเจตสิก ๒ ที่ทั่วไปแก่จิตทั้งปวงนี้ก่อน ย่อมได้ ය ในจิตตุปบาท ๑๕ แม้ทั้งหมด ฯ แต่ในบรรดาปกิณณกเจตสิก วิตกเกิด