หน้าหนังสือทั้งหมด

ลักษณะจิตใจและการแสดงออก
101
ลักษณะจิตใจและการแสดงออก
วิตกจริต เช่นเดียวกับโมหจริต สัทธาจริต เช่นเดียวกับราคจริต พุทธจริต เช่นเดียวกับโทสจริต (2) การยืนการนั่ง ราคจริต เลือกที่ยืนเลื…
เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะต่างๆ ของจิตใจ ได้แก่ วิตกจริต โมหจริต สัทธาจริต ราคจริต พุทธิจริต และโทสจริต พร้อมกับการอธิบายพฤติกรรมเมื่อยืน นั่ง และนอน โดยแต่ละลักษณะ…
ทรงสอนตามจริตอัธยาศัย
123
ทรงสอนตามจริตอัธยาศัย
…รียกว่า จริต คือ 1. ราคจริต มีความโน้มเอียงในทางรักใคร่ 2. โทสจริต มีความโน้มเอียงในทางโกรธเคือง 3. โมหจริต มีความโน้มเอียงในทางลุ่มหลง 4. วิตกจริต มีความโน้มเอียงในทางฟุ้งซ่าน 5. สัทธาจริต มีความโน้มเอียงใน…
พระพุทธโฆษจารย์ได้จำแนกคนออกเป็น 6 ประเภทตามคุณภาพทางจิตใจหรือจริต ได้แก่ ราคจริต, โทสจริต, โมหจริต, วิตกจริต, สัทธาจริต, และพุทธิจริต นอกจากนี้ยังมีวิธีการตอบปัญหาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่แบ่งออกเป…
หลักการเลือกธรรมะตามจริตอัธยาศัย
210
หลักการเลือกธรรมะตามจริตอัธยาศัย
… แบ่งออกได้ 6 ประเภท คือ 1. ราคจริต จะมีลักษณะรักสวยรักงาม 2. โทสจริต จะมีลักษณะหงุดหงิด รีบร้อน 3. โมหจริต จะมีลักษณะเขลา งมงาย 4. สัทธาจริต จะมีลักษณะเชื่อง่าย 5. พุทธิจริต จะมีลักษณะชอบใช้ความคิด ตรึกตรอง…
…คัญต่อการเข้าใจธรรมอย่างถูกต้อง โดยแยกตามจริตอัธยาศัยของผู้ฟังได้ 6 ประเภท ได้แก่ ราคจริต, โทสจริต, โมหจริต, สัทธาจริต, พุทธิจริต, และวิตกจริต ซึ่งแต่ละประเภทมีแนวทางการสอนที่แตกต่างกัน เช่น การใช้คำสอนที่เห…
จริตและการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
94
จริตและการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
แนวคิด 1. จริต คือ พื้นฐานนิสัยที่อยู่ในจิตใจมนุษย์ มีทั้งหมด 6 ประเภท คือ ราคจริต โทสจริต โมหจริต วิตกจริต สัทธาจริต พุทธิจริต 2. การที่คนมีจริตต่างกัน เพราะเหตุแห่งสภาพของจิตในขณะที่ทำกุศลในชาติปา…
…ยวกับจริตและการปฏิบัติกัมมัฏฐาน เสนอแนวคิดเกี่ยวกับจริตซึ่งแบ่งเป็น 6 ประเภท ได้แก่ ราคจริต โทสจริต โมหจริต วิตกจริต สัทธาจริต และพุทธิจริต โดยอธิบายถึงสาเหตุการเกิดจริตต่างๆ และวิธีสังเกตลักษณะของจริตแต่ละป…
จริตกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
95
จริตกับการปฏิบัติกัมมัฏฐาน
…เกิดจากราคะเป็นพื้นฐานใจ 2. โทสจริต คือ ความประพฤติจนเคยชินเป็นนิสัย อันเกิดจากโทสะเป็นพื้นฐานใจ 3. โมหจริต คือ ความประพฤติจนเคยชินเป็นนิสัย อันเกิดจากโมหะเป็นพื้นฐานใจ 4. วิตกจริต คือ ความประพฤติจนเคยชินเป็…
…เคลื่อนไหว หรือพื้นฐานจิตใจที่มีความแตกต่างกัน โดยมีประเภทของจริต 6 ประเภท ได้แก่ ราคจริต, โทสจริต, โมหจริต, วิตกจริต, และสัทธาจริต ซึ่งแต่ละประเภทมีผลต่อวิธีการปฏิบัติกัมมัฏฐาน การเข้าใจจริตจะช่วยให้สามารถเ…
จริตและการปฏิบัติในกัมมัฏฐาน
113
จริตและการปฏิบัติในกัมมัฏฐาน
… ไม่เลือกอาหาร เห็นดีก็ว่าดีด้วย มีแต่ง่วงเหงา- อานาปานสติ อย่างไหนก็ เห็นไม่ดีก็ว่า หาวนอน ภูตกสิณ โมหจริต เหม่อ คั่งค้าง เอาหมด ไม่ดีตามไป ไม่เป็นเรื่อง อาโลกกสิณ ลอย เอาดีไม่ได้ มูมมาม ด้วย เป็นราว อากาสก…
ในเนื้อหานี้จะเสนอการวิเคราะห์จริตทั้ง 6 ประเภท และความสำคัญในการเลือกวิธีปฏิบัติกัมมัฏฐานที่เหมาะสมกับจริตนั้น ๆ นักศึกษาควรเข้าใจคุณลักษณะเฉพาะของจริตแต่ละประเภทเพื่อความสำเร็จในการปฏิบัติที่รวดเร็ว
อัธยาศัยของมนุษย์
33
อัธยาศัยของมนุษย์
…แบ่งจริตอัธยาศัย ของมนุษย์ที่แตกต่างกันออกไปได้ถึง 5 อย่าง คือ ราคจริต ศรัทธาจริต โทสจริต พุทธิจริต โมหจริต และวิตกจริต ครั้งนี้จะได้นําเรื่องอุปนิสัยของคนมาให้พวกเราได้เรียนรู้ เพื่อจะได้ดูคนเป็น จะได้เลือก…
…ัยของผู้อื่นได้ โดยจริตอัธยาศัยแบ่งออกเป็น 5 ประเภท ได้แก่ ราคจริต, ศรัทธาจริต, โทสจริต, พุทธิจริต, โมหจริต โดยมีการสอดแทรกข้อคิดเห็นเกี่ยวกับการบริหารคนให้เหมาะสมตามจริตของแต่ละบุคคล เพื่อการปฏิบัติธรรมและท…
พุทธิจริตและลักษณะของจริต
96
พุทธิจริตและลักษณะของจริต
…ร็ว พูดเร็ว พูดเสียงดัง เดินแรง ทำงานหยาบ ไม่มีความละเอียดถี่ถ้วน ไม่มีความพิถีพิถันในการแต่งตัว 3. โมหจริต เป็นลักษณะของจิตที่มีความเฉื่อยชา ขาดความคล่องแคล่ว มักเป็นผู้ที่อยู่ใน ความรู้สึกมากกว่าความคิด ไม…
…ส่วนตัวของแต่ละคน ซึ่งมีความแตกต่างกันตามลักษณะของจริต เช่น ราคจริตที่รักสวยรักงาม โทสจริตที่ใจร้อน โมหจริตที่เฉื่อยชา และวิตกจริตที่คิดมาก ทั้งนี้ จริตจะมีอิทธิพลต่อความรู้สึกและการปฏิบัติตนในชีวิตประจำวัน …
จริตและสาเหตุแห่งการเกิดจริตต่างๆ
99
จริตและสาเหตุแห่งการเกิดจริตต่างๆ
…พียงทํากันตามธรรมเนียมประเพณีที่เคยทำกันมา เดรัจฉาน ทำไปตามสมัยนิยม หรือเกิดความสงสัยในผลของกุศลที่ โมหจริต ตนทำ บางครั้งก็คิดฟุ้งไปในเรื่องอื่น ใจไม่ได้ตั้งมั่นอยู่ใน บุญกุศลที่กำลังทำอยู่ อีกสาเหตุหนึ่ง เป…
…่าวถึงจริตในมนุษย์ซึ่งมีสาเหตุมาจากกรรมในอดีตชาติ อธิบายถึงการเกิดจริตต่างๆ เช่น ราคจริต โทสจริต และโมหจริต พร้อมทั้งการบำเพ็ญกุศลที่มีผลต่อจริตในคน โดยระบุถึงพระรัตนตรัยและกรรมนำไปสู่จุติในภพภูมิที่แตกต่างก…
ลักษณะเครื่องสังเกตจริต
100
ลักษณะเครื่องสังเกตจริต
…กฏว่าปลายเท้าจิกลง ดินหรือทรายจะถูกขุดลงทางปลายเท้าลึกมาก มีมูลดินหรือมูลทรายกระจายมาทางปลายเท้ามาก โมหจริต ผู้ที่มีจริตแบบนี้โดยทั่วไป จะเป็นผู้ที่มีอิริยาบถเฉไฉไม่แน่นอน ลักษณะการเดินจะเดินไป โดยอาการสะเปะ…
… โดยอิริยาบถหลักจะรวมถึงการเดิน ยืน นั่ง และนอน สำหรับการเดินของแต่ละประเภท เช่น ราคจริต โทสจริต และโมหจริต จะแสดงให้เห็นเป้าหมายและลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคล ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงการปฏิบัติและการมีส่…
จิตวิทยาและการทำงานที่สะอาดเรียบร้อย
102
จิตวิทยาและการทำงานที่สะอาดเรียบร้อย
วิตกจริต เช่นเดียวกับโมหจริต สัทธาจริต เช่นเดียวกับราคจริต พุทธิจริต เช่นเดียวกับโทสจริต 5.3.2 กิจจะ การทำงาน ราคจริต ตามปกติทั่…
…างระหว่างประเภทของจริต เช่น ราคจริตที่มีความละเอียดในการทำงานและโทสจริตที่มักจะทำงานอย่างรีบร้อน และโมหจริตที่ไม่ชอบทำงานหรือรู้สึกเบื่อในการทำงานแต่ละอย่าง โดยการเปรียบเทียบการกวาดที่อยู่อาศัยแต่ละประเภทจริ…
ลักษณะการบริโภคอาหารและการสังเกตดู
103
ลักษณะการบริโภคอาหารและการสังเกตดู
…ใจแม้เพียงอย่างเดียวเท่านั้น ก็มีอาการหงุดหงิดขัดเคืองใจ อาจจะ พาลโกรธใครต่อใครในขณะนั้นขึ้นมาก็ได้ โมหจริต ตามธรรมดาย่อมมีความชอบใจในรสอาหารไม่แน่นอน เพราะเป็นคนเซ่อเซอะ ไม่เป็น ตัวของตัวเอง เมื่อทำการบริโภ…
…ารอร่อยและทำคำข้าวพอดีคำในขณะที่โทสจริตจะชอบอาหารรสจัดและมีอาการหงุดหงิดเมื่อได้รับอาหารที่ไม่ถูกใจ โมหจริตแสดงให้เห็นถึงการไม่ทราบชัดในรสชาติของอาหาร วิตกจริต และ สัทธาจริตมีลักษณะคล้ายคลึงกับราคจริตและโทสจ…
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
104
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
…ออกไปอย่างเดียว ไม่มีการแลเหลียว คิดห่วงหน้าพะวงหลัง หรืออาลัยอาวรณ์ในสิ่งเหล่านั้นแม้สักนิดก็ไม่มี โมหจริต ตามธรรมดาเมื่อได้เห็นรูปอย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ว่ารูปนั้นจะสวยงามหรือไม่สวยงาม ก็ตาม มักจะไม่มีความคิ…
…และคุณธรรมที่มีอยู่ในกระบวนการคิด การรับรู้ และปฏิบัติของบุคคล รวมถึงอธิบายลักษณะต่างๆ ของจิตที่เป็นโมหจริตและการปรากฏของธัมมปวัตติในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นกิเลสหรือคุณธรรมก็ตามที่ปรากฏในขันธสันดาน
โทสจริตและโมหจริตในจิตใจมนุษย์
105
โทสจริตและโมหจริตในจิตใจมนุษย์
…มบัติของผู้อื่นที่ดีกว่าตนหรือเสมอตน เป็นคนตระหนี่ถี่เหนียว มักเอารัดเอาเปรียบผู้อื่นอย่างน่าเกลียด โมหจริต บุคคคลผู้มีโมหจริตตามธรรมดาย่อมเป็นผู้มีจิตใจ ประกอบไปด้วยธรรมอันเลว ถีนมิทธ กุกกุจจ วิจิกิจฉา อาทา…
บทนี้สำรวจลักษณะของคนที่มีโทสจริตและโมหจริต โดยโทสจริตคือผู้มีจิตใจต่ำ โกรธง่าย และไม่มีความเคารพผู้อื่น ขณะที่โมหจริตหมายถึงคนง่วงเหงาหาวนอน ต…
สติสัมปชัญญ์และจริตในพระพุทธศาสนา
108
สติสัมปชัญญ์และจริตในพระพุทธศาสนา
… อย่าง ท่านสงเคราะห์ด้วยความเสมอภาคกันได้เป็น 3 คู่ คือ ราคจริต กับ สัทธาจริต โทสจริต กับ พุทธิจริต โมหจริต กับ วิตกจริต ราคจริต กับ สัทธาจริต ที่จัดว่ามีความเสมอภาคกันนั้น คือ ราคะเป็นหัวหน้าในฝ่ายอกุศล สัท…
…หมด 6 อย่าง จัดแบ่งเป็น 3 คู่ที่มีความเสมอภาคกัน ได้แก่ ราคจริตกับสัทธาจริต, โทสจริตกับพุทธิจริต และโมหจริตกับวิตกจริต. การเข้าใจความหมายและความสัมพันธ์ของจริตทั้ง 6 จะช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจตนเองและผู…
ธรรมะเพื่อประชา: มหาสมัยสูตร ค ครั้งที่ ๒
235
ธรรมะเพื่อประชา: มหาสมัยสูตร ค ครั้งที่ ๒
…ี่ประชุมกันนั้น จัดเป็น 5 กลุ่มตามอำนาจจริต คือ กลุ่มของเทวดาที่มีราคจริตมีประมาณเท่านี้ พวกโทสจริต โมหจริต สัทธาจริต พุทธิจริต และวิตกจริตมีอยู่ประมาณเท่านี้ เมื่อพระองค์ตรวจดูแล้ว ทรงตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่…
พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ทรงมีสัพพัญญุตญาณรู้แจ้งและสามารถเข้าใจสิ่งที่ชาวโลกรวมถึงเทวดาและพรหมได้เห็นและได้ยินอย่างแจ่มแจ้ง โดยไม่มีสิ่งใดขัดขวางการรู้ของพระองค์ได้ พระองค์ทรงแบ่งกลุ่มเทวดาเป็น 5 กลุ่มตา
คุณสมบัติและกรรมฐานที่เหมาะสมตามจริต
255
คุณสมบัติและกรรมฐานที่เหมาะสมตามจริต
…ตาสติ) ๔.๒ โทสจริต คนใจร้อน หงุดหงิดง่าย กรรมฐานที่เหมาะคือ พรหมวิหาร และกสิณ โดยเฉพาะ วัณณกสิณ ๔.๓ โมหจริต คนเขลา เหงาซึม เงืองงง งมงาย ควรเจริญอา นาปานสติ ประกอบไปกับการเรียน ถาม ฟังธรรม สนทนาธรรมตามกาล หร…
เนื้อหาเสนอคุณสมบัติของบุคคลที่ควรค่าแก่การทำตาม ควบคู่กับแนวทางกรรมฐานที่เหมาะสมสำหรับแต่ละจริต โดยละเอียดตั้งแต่การเจริญสมาธิ สติปัฏฐาน การฟังธรรม และการอยู่กับครูเพื่อให้สมาธิสมหวัง และพัฒนาตนเองให
การประพฤติปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน
46
การประพฤติปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน
…ียจคร้าน หมั่นประกอบ ความเพียร รักในการประพฤติปฏิบัติธรรม และเป็นผู้ใคร่ใน การฟังธรรม จริตที่ ๕ คือ โมหจริต คนมีโมหจริตจะเป็นคนที่มีความ โลเล ขาดความมั่นใจในตัวเอง เวลาเดินก็มักจะเดินไปด้วย อาการที่เปะปะ คล้…
เนื้อหาเกี่ยวกับธรรมะและอุปนิสัยของมนุษย์แบ่งเป็นประเภทต่างๆ เช่น ผู้มีพุทธิจริตและโมหจริต โดยผู้มีพุทธิจริตจะมีธรรมอันดีงามในใจ และเปิดรับฟังความคิดเห็นจากคนที่มีปัญญา ขณะที่โมหจริตเป็นคนที…
จริตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
408
จริตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ย่างนี้คือ ในหมวด จริต ๓ มีราคจริตเป็นต้น มีหมวด ๒ แห่งจริตหมวดเดียวอย่างนี้ ได้แก่ ราคจริต โทสจริต โมหจริต ราคโทสจริต ราคโมหจริต โทสโมหจริต ราคโทสโมหจริต และแม้ในหมวดจริต ๓ ที่มีสัมธาจริตเป็นต้น ก็มี หมวด ๒…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงจริตที่มีทั้งหมด ๓ หมวด โดยมีจริตที่แตกต่างกันคือราคจริต, โทสจริต, และโมหจริต พร้อมด้วยการแบ่งประเภทและตัวอย่างของจริตแต่ละประเภท ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในหลักอภิธรรม อภิธัมมัตถสังคหบ…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
132
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…ฯ โทสจริโต ปาทคุเกหิ ขณนฺโต” วิย คจุนิติ สหสา ปาทิ นิกขิปติ สหสา อุทธรติฯ อนุกฑฒิตญฺจสุส ปท์ โหติ ฯ โมหจริต ปริพฺยากลาย คติยา คนติ นมโต วัย ปาท นิกขิปติ นมโต วัย ปาท์ อุทธรติ ฯ สหสานปีฬิตญฺจสุส ปท์ โหติ ฯ วุ…
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและอิริยาบถที่เกี่ยวข้องกับการทำกิจกรรมและจริยาของมนุษย์ อธิบายถึงรายละเอียดต่างๆ ของอิริยาบถ โต กิจจา และโภชนา พร้อมทั้งการแสดงออกทางจิตใจ รวมถึงการกระทำที่แ