จริตและการปฏิบัติในกัมมัฏฐาน : หน้า 113/114

จริต อิริยาบถ กิจจะ โภชนะ ทัสสนะ ธัมมปวัตติ กัมมัฏฐาน ที่เหมาะ เชื่อง งานหยาบ ม ไม่ถี่ถ้วน ไม่เลือกอาหาร เห็นดีก็ว่าดีด้วย มีแต่ง่วงเหงา- อานาปานสติ อย่างไหนก็ เห็นไม่ดีก็ว่า หาวนอน ภูตกสิณ โมหจริต เหม่อ คั่งค้าง เอาหมด ไม่ดีตามไป ไม่เป็นเรื่อง อาโลกกสิณ ลอย เอาดีไม่ได้ มูมมาม ด้วย เป็นราว อากาสกสิณ ช่างสงสัย เข้าใจอะไรยาก เชื่องช้า คล้าย งานไม่เป็นสํา ไม่แน่นอน เห็นตาม ฟุ้งซ่าน โลเล อานาปานสติ จับจดแต่พูด วิตกจริต โมหจริต อย่างไหนก็ได้ หมู่มาก เดี่ยวรัก ภูตกสิณ เก่ง คิดไว เดี่ยวเกลียด อาโลกกสิณ พูดไว ชอบคลุกคลี- อากาสกสิณ กับหมู่คณะ แช่มช้อย ละมุน เรียบร้อย สวยงาม หวาน มัน ชอบของ เบิกบานใน อนุสสติ 6 หอม สวยงามอย่าง | การบุญ ส่วน ภูตกสิณ สัทธาจริต ละม่อม เป็นระเบียบ เรียบๆ ไม่ ราคจริตนั้น อาโลกกสิณ โลดโผน เบิกบานต่อ อากาสกสิณ การได้หน้า) ว่องไวและ งานเรียบร้อย เปรี้ยว เค็ม ดูด้วยความ ว่าง่าย ไม่ดื้อ มรณานุสติ เรียบร้อย เป็นระเบียบ เผ็ด พินิจและ มีติสัมปชัญญะ อุปสมานุสติ และเป็น พอกลมกล่อม พิเคราะห์ พุทธิจริต มีความเพียร อาหาเรปฏิกูล ประโยชน์ด้วย ไม่งัดนัก รู้เร็ว จตุธาตุ ภูตกสิณ อาโลกกสิณ อากาสกสิน นักศึกษาควรศึกษารายละเอียดของจริตทั้ง 6 ประเภท และวิเคราะห์ตนเองว่า มีจริตเช่นไร เหมาะกับกัมมัฏฐานชนิดไหน เพื่อสามารถปฏิบัติให้ถูกกับจริตและสามารถได้ผลแห่งการปฏิบัติอย่าง รวดเร็ว ยิ่งไปกว่านั้น สำหรับอาจารย์ผู้ให้กัมมัฏฐาน ยิ่งมีความจำเป็นต้องรู้จริตของผู้รับกัมมัฏฐาน เพื่อให้กัมมัฏฐานที่ถูกจริตต่อไป 104 DOU สมาธิ 5 ห ลั ก ส ม ก วิ ปั ส ส น า กั ม ม ฏ ฐ า น