การศึกษาเกี่ยวกับทวารในอภิธัมมัตถสังคหะ
…วาร ๑ มานทวาร ๑ ชิวหาทวาร ๑ กายทวาร ๑ มโนทวาร ๑ ฯ
บรรดาทวารเหล่านั้น จักขุนั่นแล ชื่อว่าจักขุทวาร ฯ โสตะเป็นต้น
ชื่อว่าโสตทวารเป็นต้นเหมือนกันฯ ส่วนมโนทวารท่านเรียกว่าภวังค์ฯ
บรรดาทวารเหล่านั้น จิต ๔๖ ด้ว…
บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับทวารทั้งห้าตามอภิธัมมัตถสังคหะ ได้แก่ จักขุทวาร, โสตทวาร, มานทวาร, ชิวหาทวาร, กายทวาร, และมโนทวาร โดยอธิบายถึงการเกิดของจิต ๔๖ ภายใต้ปัญจทวารและทวารวินิมุตจิตที่มีงาน