ปัญหาเรื่องพระยาหย : หน้า 36/49

70 • ปัญหาเรื่องพระยาหย “พวกเธอกำลังเถียงกันเรื่องอะไร” เด็กคนหนึ่งพูดว่า “คุณลุง คุณลุงคือใครครับ เรื่องที่คุณลุงรู้ จะต้องมากกว่าที่พวกผมรู้แน่ๆ ขอเชิญคุณลุงช่วยเป็นกรรมการ ตัดสินให้พวกผมด้วยนะครับ" ขงจื้อตอบว่า “ฉันคือขงจื้อแห่งแคว้นหลู่ เชิญบอกฉันก่อน ว่าพวกเธอกำาลังถกเถียงกันเรื่องอะไร” เด็กอีกคนหนึ่งพูดว่า “ที่แท้ คุณลุงคือขงจื้อ คุณลุงต้อง สามารถตัดสินปัญหานี้ให้พวกเราได้แน่ๆ เพราะใครๆ ก็รู้ว่าคุณลุง เป็นคนที่ฉลาดที่สุดในโลก” ขงจื้อพูดว่า “รีบบอกปัญหาให้ฉันฟัง” เด็กคนหนึ่งพูดว่า “ผมคิดว่าพระอาทิตย์ เมื่อตอนเพิ่งโผล่ พ้นขอบฟ้าในเวลาเช้าอยู่ใกล้ เวลาเที่ยงอยู่ไกลจากตัวเรา” เด็กอีกคนหนึ่งรีบพูดขึ้นทันทีว่า “ที่เขาพูดไม่ถูก ผมคิดว่า พระอาทิตย์ตอนเช้าอยู่ไกล ตอนกลางวันอยู่ใกล้คนเรา” ขงจื้อพูดว่า “พวกเธอลองพูดเหตุผลของตัวเองมาดู” เด็กคนแรกพูดว่า “พระอาทิตย์ตอนเพิ่งพ้นขอบฟ้าเวลาเช้า ดวงกลมโต โตพอๆ กับล้อรถเลย แต่พอกลางวันก็เล็กลงเหลือ ขนาดราวๆ ชามข้าวเท่านั้น สิ่งของยิ่งอยู่ไกลก็ยิ่งดูเล็ก เพราะฉะนั้น แสดงว่าพระอาทิตย์ตอนเช้าอยู่ใกล้ ตอนกลางวันอยู่ไกล” เด็กอีกคนหนึ่งพูดว่า “ผิดโดยสิ้นเชิง ตอนเช้าพระอาทิตย์เพิ่ง ปัญหาเรื่องพระยา ชม 71 ออกมา พวกเรารู้สึกเย็นสบาย พอถึงตอนเที่ยงก็ส่องแสงจนคน เหงื่อท่วมตัว เวลาเราอยู่ใกล้ไฟก็จะรู้สึกร้อน ถ้าอยู่ห่างออกมาก็ ไม่ค่อยรู้สึก ดังนั้นผมคิดว่าพระอาทิตย์ตอนเที่ยงอยู่ใกล้ พอเด็กสองคนพูดจบ ก็ถามขงจื้อว่า จริงๆ แล้วความคิดของ พวกตนของใครถูก ขงจื้อดูเหมือนได้รับความลำบากจากปัญหานี้แล้ว นิ่งอึ้งไป ชั่วขณะ ไม่รู้จะตอบอย่างไร และตอบเด็กไปว่า “ฉันยังไม่อาจตัดสิน โดยเด็ดขาดได้ว่า ความคิดของพวกเธออันไหนถูก เพราะฉันยังไม่ เคยค้นคว้าวิจัยเรื่องนี้มาก่อน” เด็กสองคนนั้นคิดในใจว่า “ขงจื้อได้ชื่อว่าเป็นนักวิชาการที่ เก่งที่สุด แต่ปัญหานี้แม้กระทั่งขงจื้อยังตอบไม่ได้ แล้วพวกเรา เพิ่งมีความรู้สักเท่าไรเชียว ถึงได้ปักใจมั่นหัวชนฝาว่าความคิด ของตนเองถูก ช่างเป็นเรื่องไม่สมควรจริงๆ” ท่านสาธุชนทั้งหลาย.... เราเคยเป็นคนดื้อปักใจมั่นเชื่อในความคิดของตนเอง จนไม่ ยอมรับฟังความคิดคนอื่นบ้างไหม แก้วน้ำที่ปิดฝาอยู่ต่อให้เอาน้ำมา เทสักโอ่ง ก็คงไม่เข้าสักหยด แต่ถ้าเปิดฝาออก เทน้ำลงไปประ เดี๋ยวก็เต็มเปี่ยม ถ้าเราเปิดใจให้กว้าง เราจะได้เรียนรู้อะไรต่างๆ