ความสำคัญของศีลและสติในมนุษย์ : หน้า 5/27

มูลสาวทาทระมะณ์ หมายถึง เจตนาเครื่องมือสื่อจากการพูดปด พูดเสียง บิดเบือนความจริงให้คนอื่นหลงเชื่อ หรือพูดง่ายๆ ว่า รักจะเป็นคน ต้องพูดตรงกัน ตรงไปตรงมา 5. ปกติของคนย่อมมีดีมีผิดมีชั่ว แล้วอาอัสสานั้นเปลี่ยนแปลงกล้ำกลืน หรือกำลังกล้ำเนื้อให้เป็นกล้ำความดีได้ ผิดกับสัตว์ ซึ่งจะมีกัดกล้ำกล้ามเนื้อมากกว่ามนุษย์หลายสิบหลายร้อยเท่า แต่กำลังกล้ำกล้ามเนื้อนั้น ก็ไมสามารถเปลี่ยนเป็นกล้ำความดีได้ เพราะขาดสติ สัตว์บางชนิดยิ่งกำลังมากเท่าใด ก็ยังมีความป่าเถื่อนตามอารมณ์มากขึ้นเท่านั้น สติเป็นของแปลก บางเทียหยิ่งก็หยิ่งอย่างน่าอิจฉาริษยา เช่น คนที่อาหารถิ่นทั้งวันสติยิ่งดี ทำงานทั้งคืนไม่ได้พักสักยิ่งดี นอนป่วยในโรงพยาบาลทั้งสติยิ่งดี แต่มาจะเบื่อ สติเปรียบอย่างไม่น่าเชื่อ เช่น คนดื่มสุรา หรือเสพยาเสพติด จะขาดสติ ยิ่งเสพสุรามาก ยิ่งขาดสติมาก เมื่อขาดสติ กำลังความดีหรือของใดอาจจะไปมาก จึงใกล้ความเป็นสัตว์เข้าไปมาก บางคนถึงลิ้มตัวทำร้ายผู้อื่นหรือทำความชั่วอย่างอื่นได้อย่างมากมาย สร้างความปั่นปวนให้ขึ้นในสังคม เพื่อรักษาสติต้องหยุดความดีไว้ จึงเกิดสติข้อ 5 ขึ้นมา สร้างระยะชะชนะมาทัฬวา กระมัง ให้กล่าว เจตนาเครื่องมือจากการดิ้นนานอันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาณ หรือพูดง่ายๆว่า รักจะเป็นคนเต็มคน อย่างได้สมงาม หรือดิ้นตามเสพติดให้โทษ ศีลของคน ได้กล่าวไว้ว่าศีล แปลว่า ปกติ คนที่มีศีลครบ ๕ ข้อ ก็คือคนปกติ หรือเรียกว่า มนุษย์ คนที่ถือศีลครบ ๕ ข้อคือผิดปกติ จะผิดปกติมากน้อยเพียงใด ก็ขึ้นอยู่กับจำนวนศีลที่รักษาไว้ได้ ศีล เป็นเครื่องวัดความเป็นคน กล่าวได้ว่า ศีลเป็นเหมือนเครื่องวัดความเป็นคนโดยพิจารณา ดังนี้ วันใดเรามีศีลครบ ๕ ข้อ แสดงว่าเรามีความเป็นคนครบ ๑๐๐ % ถ้ามีศีลเหลือ ๔ ข้อ ความเป็นคนเหลือ ๘๐ % ใกล้สัตว์เข้าไป ๒๐ %