ความหมายและการพัฒนาของบันฑิตพงพระพุทธศาสนา : หน้า 81/136

บันฑิตพงพระพุทธศาสนา หมายถึง บุคคลผู้ทรงความรู้ มีกิจไหว้ที่ตรงตาม การดำเนินชีวิตที่ถูกต้อง การเป็นบันฑิตที่แท้โดยต้องมีธรรมะเป็นพื้นฐาน โดยอาศัยแนวทางจากหลักธรรมคำสอนของพระสังคมสัมพุทธเจ้า พระธรรมวินัยที่พระภิกษุสงฆ์และพุทธ-ศาสนิกชนยึดถือปฏิบัติมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งเริ่มต้นสืบเนื่องมาจากการเรียนเรียงคำสอน ตั้งเดิมเป็นหมวดหมู่และท่องจำต่อกันมาตั้งแต่คราวปฐมสังคายนา หลังพระพุทธปรินิพพานได้ ๓ เดือน ในครั้งนั้นเหล่าพระอรหันต์สาวกจำนวน ๕๐๐ รูป มีพระมหากัสสปะเป็นประธานใน การสังคายนาครั้งแรก ณ ถ้อตบรรพชา เมืองราชคฤห์ แคว้นมคธ โดยนำพระธรรมวินัยที่ เคยจัดฟังเมื่อครั้งพระบรมศาสดาสั่งทรงพระนมซึมซับถากกมกันในที่ประชุม มีพระอุบาสี เป็นผู้ตอบแก้พระวินัย และมีพระอานนท์เป็นผู้ตอบแก้พระธรรม เมื่อได้ดิวากที่ประชุมแล้ว จึง ให้พระภิกษุอรหันต์ทั้งหมวดร่วมสวดพร้อมกันเพื่อทรงจำกันเป็นแบบแผนต่อไป การสังคายนาด้วยการสวดทรงจำแบบ มุขปกิริยา เป็นวิธีที่ใช้เรื่อยจนถึงการสังคายนา ครั้งที่ ๕ ในวาระ พ.ศ. ๖๐๐ เศษ ซึ่งเปลี่ยนเป็นวิธี บันทึกเป็นลายลักษณ์ กล่าวคือ เมื่อ หมู่งมิติรวจเชาวะส่วนมีมิติเห็นพ้องกันว่าต้องแล้ว จึงจากพระธรรมวินัยนั้นลงในลาน เป็นภาษา ฆ่ด้วยอักษรสีหล ด นับเป็นการจารึกพระไตรปิฎกฉบับแรกของพระภิษุสงฆ์ ซึ่งเป็นต้นแบบของคัมภีร์ที่นำไปปริวรรตถ่ายเอก และคัดลอกกักกัน โดยยังคงภาษาบาลีดังเดิมไว้ พุทธาคม ๒๕๕๗ อยู่ในบุญ ๙๓