การจารึกพระไตรปิฎกในประเทศไทย : หน้า 83/136

สำหรับประเทศไทยปกครองด้วยหลักฐานว่ามีการจารึกพระไตรปิฎกบนแผ่นลาน โดยถ่ายออกจากอักษรสีหลังแต่มัยสุไท ในยุคนั้นนิยมจารึกด้วยอักษรขอม ต่อมามีการจารึกด้วยอักษรอื่น ๆ เช่น อักษรอมญอ อักษรามัญล้านนา อักษรามีสาว เป็นต้น ก่อน ลงมืออาจารย์จะตีเส้นแนวเป็นแนวไว เพื่อช่วยให้จารได้เป็นระเบียบสวยงาม โดยส่วนใหญ่ จะมี ๕ บรรทัด จากนั้นจึงใช้เหล็กจารเขียนให้ตัวอักษรอยู่ในเส้นบรรทัด รอยเส้นบรรทัดดีเป็นแนวโดยใช้สีร็อดเส้นถายชุบเขามิไฟผสม น้ำมัน แล้วใช้เหล็กจารเขียนให้ตัวอักษรอยู่ใต้เส้นบรรทัด ขณะจารต้องฝนปลายเหล็กจารให้คงอยู่เสมอเพื่อให้เส้นจารคมชัด ไม่เป็นเส้น นับว่า ต้องอาศัยความชำนาญของผู้จารเป็นอย่างมาก เพราะต้องลงน้ำหนักมือให้พอดี เนื่องจากต้องจารอักษรทั้ง ๒ ด้านของใบลาน หากลงน้ำหนักน้อยเกินไปจะเห็นตัวอักษรไม่ชัด แต่หากลง น้ำหนักมากเกินไป ลานอาจะฉะลุหรือเห็นเป็นรูปร่างบ้างหน้าหนึ่งได้ พฤษภาคม ๒๕๕๗ อยู่ในบุญ ๙๙